Απόψεις

Εμφύλιος: οι ευθύνες των νικητών

assets_LARGE_t_420_54306855

Νίκος Εγγονόπουλος, Εμφύλιος Πόλεμος, 1948, λάδι σε καμβά, 52.5×41.5cm, Ιδιωτική Συλλογή, Αθήνα.

Διαβάζω, σ’ ένα άρθρο του καθηγητή Ιστορίας Γιάννη Σακκά:

Η δεξιά τρομοκρατία από τη Συμφωνία της Βάρκιζας μέχρι τις εκλογές του Μαρτίου 1946 προκάλεσε 1.289 δολοφονίες (953 από παρακρατικούς, 250 από την Εθνοφυλακή, 82 από τη Χωροφυλακή, 4 από τους Αγγλους), 6.681 τραυματισμούς, φθορά περιουσιών 18.767 ατόμων και καταστροφή 677 γραφείων του ΕΑΜ.

Η μετριοπαθής κυβέρνηση Σοφούλη (Νοέμ. 1945 – Μαρτ. 1946) δήλωσε ότι πάνω από 80.000 άτομα διώχτηκαν ποινικά το 1945 και η βρετανική αστυνομική αποστολή υπολόγισε ότι τον Δεκέμβριο βρίσκονταν στις φυλακές περίπου 19.000 άτομα, σχεδόν όλοι πρώην ΕΑΜικοί. Αντίθετα οι συνεργάτες των κατακτητών είχαν ενταχθεί στον Στρατό και στην Αστυνομία. Η Ελλάδα ήταν η μόνη χώρα στον κόσμο, στην οποία δωσίλογοι όχι μόνο δεν τιμωρήθηκαν, αλλά πέρασαν στην εξουσία, και ο κομμουνισμός θεωρήθηκε έγκλημα χειρότερο από τη συνεργασία με τον εχθρό.

http://www.efsyn.gr/arthro/mia-hameni-eykairia-gia-eirineysi

Και στη συνέχεια:

«Οταν έφυγε ο κατακτητής, έγινε κάτι το απροσδόκητο, το μοναδικό στον κόσμο. Οι προδότες και οι δωσίλογοι πήραν ουσιαστικά την εξουσία και οι ελευθερωτές φυλακίστηκαν και ξορίστηκαν» (Ν. Καζαντζάκης, από επιστολή του στον Αγγλο υφυπουργό Εξωτερικών Μακ Νιλ, Ελευθερία, 13.11.1945).

«Στη διάρκεια του 1945 η συμμετοχή στην Αντίσταση είχε καταντήσει να θεωρείται πολιτικό έγκλημα και η συνεργασία με τους Γερμανούς κατά του κομμουνισμού πολιτική αρετή. Ενας πρώην αντάρτης ήταν πιο πιθανό να βρίσκεται στη φυλακή κι ένας πρώην ταγματασφαλίτης να υπηρετεί στις ένοπλες δυνάμεις ή στα σώματα ασφαλείας» (Ch. Woodhouse, Το μήλον της Εριδος, σ. 381).

Η ολέθρια για τον τόπο σύγκρουση του 1946-9 δεν μπορεί να ερμηνευτεί, αν δεν εξετάσουμε την κρίσιμη περίοδο 1945-6, όταν μετά τα Δεκεμβριανά οι κρατικές και παρακρατικές δυνάμεις έδρασαν συντονισμένα και μεθοδικά, για να θέσουν στο περιθώριο το ισχυρό ακόμα ΕΑΜ και ό,τι αυτό αντιπροσώπευε. Στις επόμενες δεκαετίες οι δυνάμεις αυτές οικοδόμησαν μια καχεκτική και μονόπλευρη δημοκρατία και συνέβαλαν αποφασιστικά στην κατάλυσή της με την επιβολή της απριλιανής δικτατορίας.

Θα πρέπει να παραβλέψουμε τις παρεμβολές της «αριστερής» απολογητικής (ο αρθρογράφος, ο Καζαντζάκης αλλά και ο Woodhouse δεν φαίνεται να λαμβάνουν υπόψη ούτε τις εμφύλιες συγκρούσεις της Κατοχής, ούτε τις σφαγές χιλιάδων δικαίων και αδίκων μετά την αποχώρηση των Γερμανών, ούτε – τουλάχιστον – τα Δεκεμβριανά του 1944) για να δούμε την ουσία: ο γενικευμένος εμφύλιος που ξέσπασε στα 1946 είχε ως βασική αιτία του την εκδικητική (και πολιτικά καθόλου ευφυή) πρακτική του αντικομμουνιστικού συνασπισμού (κακώς λέγεται «της δεξιάς», ο συνασπισμός αυτός περιλάμβανε ολόκληρο το πολιτικό φάσμα, πλην ΚΚΕ).

Η Συμφωνία της Βάρκιζας προέβλεπε αμνησία των πολιτικών αδικημάτων, όχι όμως και των ποινικών. Χρησιμοποιήθηκε, από τύχη ή από πρόθεση,  μια ορολογία που μόνο προβλήματα μπορούσε να προκαλέσει: αμνηστευόντουσαν  τα πολιτικά αδικήματα όχι όμως και τα κοινά αδικήματα

«τα οποία δεν ήσαν απαραιτήτως αναγκαία δια την επιτυχίαν του πολιτικού αδικήματος».

Παράλληλα υπήρχαν τα πρόσφατα αιματηρά γεγονότα της Κατοχής και της περιόδου ως τα Δεκεμβριανά, τα οποία δεν αμνηστεύτηκαν. Το ΕΑΜ δεν ζήτησε καν κάτι τέτοιο, αφού μόνιμος στόχος του ήταν η τιμωρία των δωσιλόγων της Κατοχής, κάτι που περιλάμβανε και η Συμφωνία της Βάρκιζας, αλλά που είχε κιόλας ξεπεραστεί από τα πράγματα, καθώς οι εμφανείς δωσίλογοι (Ταγματασφαλίτες και άλλοι) είχαν ήδη πολεμήσει στο πλάι της νόμιμης κυβέρνησης, κατά τα Δεκεμβριανά. Κάτι που επέτρεψε σ’ αυτούς αλλά και στους «αφανείς» (τους οικονομικούς δωσίλογους, κυρίως) να πέσουν στα μαλακά αλλά και να ενταχθούν οργανικά στο υπό διαμόρφωση μετακατοχικό κράτος.

Έτσι, από το Μάρτιο του 1945, μετά τη συμφωνία της Βάρκιζας, και ως τις εκλογές του 1946 (ένα χρόνο μετά) είχαν μεσολαβήσει:

  • Εκατοντάδες φόνοι μελών του ΕΑΜ και λοιπές βιαιοπραγίες, από παρακρατικούς (βλ. αρχή)
  • Δεκάδες χιλιάδες ποινικές διώξεις για αδικήματα της προηγούμενης περιόδου, από το επίσημο κράτος, και
  • Πολλές χιλιάδες φυλακίσεις μελών του ΕΑΜ.

Τα γεγονότα αυτά ήταν, κατά τη γνώμη μου, ο σημαντικότερος λόγος μεταξύ αυτών που οδήγησαν στον ολοκληρωτικό Εμφύλιο 1946-49. Το ΚΚΕ έδρασε ανεύθυνα αποκρύπτοντας το καλύτερο μέρος του οπλισμού του ΕΛΑΣ, κατά παράβαση της Συμφωνίας της Βάρκιζας (τα κρυμμένα όπλα ανακαλύφτηκαν στη συνέχεια, πολλά μοιράστηκαν στις παρακρατικές ομάδες και κατέληξαν στα χέρια  του ΔΣΕ, όταν αυτός τις διέλυε και τις αφόπλιζε συστηματικά, σ’ ένα ιστορικά περίεργο «αντιδάνειο»), αλλά δεν μπορεί να κατηγορηθεί για κάποια άλλη παραβίασή της Συμφωνίας. Η αποστολή χιλιάδων μελών του ΕΛΑΣ στο Μπούλκες δικαιολογείται ως μέτρο προστασίας τους από διώξεις και της ίδια τους της ζωής. Το ΚΚΕ επίσης δεν δίστασε να αποκηρύξει (και μέσω της αποκήρυξης να εξοντώσει) στελέχη του όπως ο Άρης Βελουχιώτης που αμφισβήτησαν τη Συμφωνία της Βάρκιζας – άσχετα αν πριν κλείσει χρόνος έκανε ακριβώς τα ίδια. Αντίθετα, οι κυβερνήσεις ως τις εκλογές του 1946, αφενός δεν μπόρεσαν (ή δεν θέλησαν) να καταστείλουν την πραγματικά τρομοκρατική και εγκληματική δράση των έξαλλων παρακρατικών συμμοριών, ιδίως στην επαρχία (πχ γεγονότα Καλαμάτας), και αφετέρου προχώρησαν στις ποινικές διώξεις και τις φυλακίσεις που αναφέραμε νωρίτερα.

Έδωσαν έτσι την ευκαιρία στην ηγεσία του ΚΚΕ, η οποία ατυχώς βρισκόταν στα χέρια ενός χαρισματικού πολιτικού τυχοδιώκτη, ο οποίος δεν είχε αναστολές ενόψει αυτού που θεωρούσε ως επαναστατικό του καθήκον, να εκμεταλλευτεί την κατάσταση που δημιούργησαν οι παρακρατικές συμμορίες και η κρατική βιομηχανία διώξεων και φυλακίσεων. Με άλλα λόγια δημιούργησαν, ως το καλοκαίρι του 1946, τις συνθήκες για να επανδρωθεί ο ΔΣΕ με χιλιάδες μαχητές, οι οποίοι στη μεγάλη τους πλειοψηφία, δεν είχαν άλλη επιλογή. Κάτι που δεν υπήρχε περίπτωση να συμβεί αν το κυβερνών αντικομμουνιστικό μέτωπο είχε εφαρμόσει στην πράξη μια πιο λογική πολιτική.

Εκ των πραγμάτων προκύπτει ότι και σ’ αυτό έδωσαν τον τόνο άνθρωποι και δυνάμεις εξίσου τυχοδιωκτικές με τον Ζαχαριάδη και εξίσου εγκληματικά ανεύθυνες με την ηγεσία του ΚΚΕ κατά τη διάρκεια της Κατοχής και της Αντίστασης. Οι ευθύνες των ξένων (δυτικών και ανατολικών) παρέλκουν: ουσιαστικά για όλα ευθύνονται οι ημεδαπές δυνάμεις και τα πρόσωπα.

22 σκέψεις σχετικά με το “Εμφύλιος: οι ευθύνες των νικητών”

  1. Σε σχέση με την αντικομμουνιστική πλευρά πρέπει να ειπωθεί πως ναι μεν την συνέδεε η εναντίωση προς τον κομμουνισμό αλλά κατά καμία έννοια δεν επρόκειτο για ένα ενιαίο και αδιαφοροποίητο σύνολο. Στις τάξεις της υπήρχαν αντιμοναρχικοί δημοκράτες, συντηρητικοί βασιλόφρονες, διαφόρων ειδών υπερσυντηρητικοί (όπως π.χ διάφοροι θρησκόληπτοι) και φυσικά ακόμα και φασίστες ή τα υποκείμενα αυτά που κατά την κατοχή συνεργάζονταν με τους στρατιωτικούς εισβολείς.

    Μετά τα Δεκεμβριανά οι ακραίοι της κάθε πλευράς με την δράση τους ενίσχυαν τους ακραίους της άλλης.
    Στο κομμουνιστικό στρατόπεδο, οσοι μιλούσαν υπερ μίας πιο διαλλακτικής και ανεκτικής στάσης απέναντι στον μη-κομμουνιστικό πολιτικό κόσμο και όλους αυτούς τους πολίτες που δεν ήταν κομμουνιστές (οι οποίοι ήταν εν τέλει και η πλειοψηφία), κινδύνευαν να χαρακτηριστούν ως «πράκτορες του εχθρού», «χαφιέδες», «αντιδραστικοί» κλπ. Ενω στο αντίπαλο στρατόπεδο, στο αντικομμουνιστικό, οι μετριοπαθείς και γενικότερα αυτοί που επιθυμούσαν την ομαλή ενσωμάτωση του κομμουνιστικού κόμματος στους πολιτικούς θεσμούς της χώρας (όπως είχε γίνει και σε κάποιες ευρωπαϊκές χώρες) διέτρεχαν τον κίνδυνο να χαρακτηριστούν «συνοδοιπόροι», «κρυπτοκομμουνιστές», «με αμβλυμένη εθνική συνείδηση», κλπ. Το τελικό αποτέλεσμα αυτής της διαδικασίας ήταν να σιωπήσουν οι φωνές αυτές που μιλούσαν υπερ της μετριοπάθειας. Έτσι, τους όρους της σύγκρουσης, τους ορους δηλαδή κάτω από τους οποίους η χώρα σύρθηκε στην εμφύλια σύγκρουση, αφέθηκαν να τους καθορίσουν οι ακραίοι της κάθε πλευράς, με τραγικά αποτελέσματα για όλους στο τέλος.

    Μου αρέσει!

  2. Το αν θα γινόταν η όχι γενικευμένος Εμφύλιος στα 1946 ο καθόρισε ο Βαγγέλης Μαγγανάς και όχι ο Παναγιώτης Κανελλόπουλος. Όπως κατά τη διάρκεια της Κατοχής το είχε καθορίσει ο Άρης Βελουχιώτης και όχι ο Κωνσταντίνος Περίκος.

    Μου αρέσει!

  3. Βασικα 80000 ηταν οι μηνυσεις που ειχαν υποβληθει. οι εγκλειστοι στις φυλακες ηταν 16700 (1 οκτωβριου 1945). απο αυτους υποδικοι ηταν 14252 και οι καταδικοι 2.448. απο τους καταδικους οι 231 ηταν δοσιλογοι, 131 ατομα που βαρυνονταν για αδικηματα κατα τη διαρκεια των δεκεμβριανων, ενω οι ποινικοι ηταν 2086.
    απο τους υποδικους οι κατηγορουμενοι για δοσιλογισμο ηταν 2665, για αδικηματα στα δεκεμβριανα 5896 και για ποινικα αδικηματα 5691
    πηγη: http://pandemos.panteion.gr/index.php?lang=el&op=record&type=cid&q=isMemberOf-cid:14,isMemberOfCollection-cid:9&page=1&pid=iid:6366 (χρησιμοποιει εκθεση της αγγλικης αποστολης). ο ιστορικος David Close αναφερει οτι οι φυλακισμενοι ηταν διπλασιοι σε σχεση με τον προπολεμικη περιοδο.
    σιγουρα το κρατος εδειξε τεραστια επιεικια σε δοσιλογους και σε καθε λογης συνεργατες των κατακτητων. αυτο δε σημαινει οτι οι καταδικες αριστερων ηταν αδικες ή αφορουσαν φανταστικα αδικηματα.
    αναφερες το μαγγανα ο οποιος εισεβαλε με τους αντρες του στην καλαματα τον ιανουαριο του 46. περισοτερες πληροφοριες για αυτον και τη δραση του στο πολυ καλο μπλογκ του pavlos1988. http://themataistorias.pblogs.gr/2011/05/baggelhs-magganas-ta-gegonota-ths-kalamatas-kai-h-drash-toy.html
    θεωρεις οτι η δραση του ωθησε αριστερους να ανεβουν στο βουνο το κκε στον εμφυλιο κτλπ
    σε διαψευδει ο ιωαννιδης σε εκθεση του το καλοκαιρι του 46 αναφερει την υπαρξη 3500 ανταρτων στην χωρα αλλα μολις 300 στην κεντρικη ελλαδα (μαλλον εννοει στερεα) δεν αναφερει καθολου την πελοπονησσο. οσο απομακρυνομαστε απο τα συνορα μειωνετε ο αριθμος των καταδιωκομενων μαλλον μεγαλυτερο ρολο στην εμφανιση τους επαιζε η γειτνιαση με τις λαικες δημοκρατιες και οχι οι ενεργειες παρακρατικων ακροδεξιων κτλπ. χαρακτηριστικο ειναι οτι οι ανταρτες διπλασιασαν τη δυναμη τους το φθινοπωρο του ιδιου ετους οχι βεβαια γιατι αυξηθηκε η λευκη τρομοκρατια αλλα γιατι δεχτηκαν στρατιωτικη βοηθεια απο τα γειτονικα κρατη.

    http://blogs.sch.gr/thankall/?p=1274 και εδω ο καλλιανιωτης για τη λευκη τρομοκρατια στη δυτικη μακεδονια οπου και τα απαρτα καστρα του δσε γραμμος βιτσι στον εμφυλιο. γραφει και για τον αριθμο θυματων και για τις χιλιαδες αγωγες που κατατεθηκαν. δινει και ενα χαρακτηριστικο παραδειγμα. ο ανθρωπος εκανε πρωτογενη ερευνα κατι που αποφευγουν να κανουν αριστεροι ιστορικοι που αναφερονται στη συγκεκριμενη περιοδο απλα επαναλαμβανουν την προπαγανδα απο τη λευκη βιβλο του εαμ ή χρησιμοποιουν δημοσιευματα φιλοεαμικου τυπου. χαρακτηριστικοτερο παραδειγμα εκτος απο το σακκα που νομιζω εχει γραψει για την λευκη τρομοκρατια στην ευρυτανια, ο κωστοπουλος των ιων στην ιστορια των ελληνων http://edume.myds.me/00_0070_e_library/10003/1014/13_documents/t13_k13.pdf

    Μου αρέσει!

  4. Για την Πελοπόννησο έχω άλλη εικόνα. Αν δεν υπήρχαν αντάρτες στα 1946, από που ξεφύτρωσαν ξαφνικά οι σχεδόν 4.000 ένοπλοι του 1948, χωρίς μάλιστα να έρθει απέξω η παραμικρή βοήθεια (εκτός από ένα καϊκι που κατάφερε να περάσει, στις αρχές).

    Οι δολοφονίες που έκανε ο Μαγγανάς, η δράση των παρακρατικών στη Λακωνία κλπ ήταν βασικές, βασικότατες, αιτίες για την ανάπτυξη του ΔΣΕ και στην Πελοπόννησο. Όπως ήταν και ο εμφύλιος της Κατοχής και οι συγκρούσεις (σφαγές) αμέσως μετά την αποχώρηση των Γερμανών.

    Μου αρέσει!

  5. 4000 ηταν η δυναμη του δσε το 1948. αρχες του 48 ηταν 800 αντρες και το καλοκαιρι του 47 600.
    το καλοκαιρι του 46 υπηρχαν μερικες δεκαδες ανταρτες κυριως στην περιοχη του παρνωνα βεβαια δεν ηταν καταδιωκομενοι δεν ειχαν παραδοθει μετα τη βαρκιζα
    μικρος αριθμος σε μια περιοχη με πληθυσμο 12000000 που στεναζε απο την λευκη τρομοκρατια των μαγγαναδων παυλακων και λοιπων
    ο κωστοπουλος ανακαλυπτει παντου σκευωριες των εθνικοφρονων ακομα και στα πιο ειδεχθη εγκληματα των κομμουνιστων παραδειγμα οι εκτελεσεις των 42 χωροφυλακων στην πελοπονησσο ή οι σφαγες των δεκεμβριανων που τις θεωρει σκηνοθετημενες με βαση παραπομπη στο βιβλιο του ριχτερ. τι υποστηριζει ο ριχτερ; οτι μετανοημενος ταγματασφαλιτης ( φυσικα δεν μπορει να αποκαλυψει το ονομα του) που εκανε μεταπολεμικα καριερα στην αστυνομια εξομολογηθηκε οτι μετεφερε πτωματα στο περιστερι απο το κεντρο για να ενοχοποιησει τον ελας. τρεχα γυρευε δηλαδη.
    οι αριστεροι ιστορικοι υποστηριζουν οτι η λευκη τρομοκρατια ηταν η βασικοτερη αν οχι μοναδικη αιτια που ωθησε το κκε στον εμφυλιο΄. γιατι δεν κανουν πρωτογενη ερευνα σε ληξιαρχεια σε δικαστικα αρχεια για την περιοδο ωστε να μαθουμε ποσα ηταν τελικα τα θυματα της λευκης τρομοκρατιας και υπο ποιες συνθηκες ποσοι διωχτηκαν με ποιες κατηγοριες κτλπ. αντι να αναπαραγουν μονοτονα την προπαγανδα της εποχης.

    Μου αρέσει!

  6. «4000 ηταν η δυναμη του δσε το 1948. αρχες του 48 ηταν 800 αντρες και το καλοκαιρι του 47 600»

    Πως εξηγείς την αύξηση αυτή, στη Πελοπόννησο όπου δεν υπήρχαν σύνορα, υλικά, όπλα κλπ απέξω και η βίαιη στρατολογία ήταν μάλλον περιορισμένη;

    ΥΓ. Για το ρόλο που έπαιξε η πίεση από κράτος και παρακράτος στο ξέσπασμα της τελευταίας φάσης του Εμφυλίου έχει μια ενδιαφέρουσα ανάλυση ο Περράκης στο βιβλίο του.

    Μου αρέσει!

  7. Γράφει ο Περράκης (σελ. 388 κ.ε):

    …όλα άρχισαν σε κάποιο χρονικό σημείο στα μέσα του 1943, το αργότερο νωρίς το καλοκαίρι, όταν το ΚΚΕ, διαμέσου του ΕΑΜ που εξουσίαζε, αποφάσισε να εξοντώσει τις τοπικές αντιστασιακές ομάδες που δεν ήταν κάτω από την εξουσία του. Άρχισε από τα ένοπλα αντιστασιακά τμήματα που δεν ήλεγχε, και μετά πήρε τη μοιραία απόφαση να προχωρήσει στη σύλληψη και εξόντωση τοπικών πολιτικών αρχών και παραγόντων στις περιοχές που είχε κάτω από τον έλεγχό του. Και στις δύο περιπτώσεις η κομμουνιστική ηγεσία ισχυρίστηκε ότι αυτοί στους οποίους επιτέθηκε ήταν συνεργάτες του εχθρού, αλλά αυτί ήσαν μάλλον ψευδείς ισχυρισμοί, όπως τουλάχιστον είδαμε στις περιπτώσεις που εξετάσαμε. Τελικά, όμως, αυτοί οι ισχυρισμοί αποτέλεσαν μια αυτοεπαληθευόμενη προφητεία, διότι οι συγγενείς και φίλοι των θυμάτων του ΚΚΕ στράφηκαν για βοήθεια στους Γερμανούς. Η συνεργασία με τους Γερμανούς γενικεύτηκε σε μεγάλη κλίμακα με τον ερχομό των Ταγμάτων Ασφαλείας στην Αργολίδα το Μάιο του 1944. Χάρη στη γερμανική βοήθεια, τα Τάγματα κατάφεραν να καταστρέψουν την ΕΑΜική οργάνωση στο μεγαλύτερο μέρος της αργολικής υπαίθρου, χρησιμοποιώντας μεθόδους που δεν ήσαν και πολύ διαφορετικές από εκείνες που είχε χρησιμοποιήσει νωρίτερα η Αριστερά. Δεν κατάφεραν, όμως, να κρατηθούν από μόνα τους μετά την αποχώρηση των Γερμανών, ιδίως μετά την καταγγελία τους από την εξόριστη ελληνική κυβέρνηση, που τους κατέστρεψε το ηθικό. Η υποχώρηση και η μετέπειτα ήττα των ταγμάτων είχε ως επακόλουθα μαζικές εκτελέσεις, πρώτα στα χωριά που ξανακατέλαβε το ΕΑΜ και μετά στις μάχες που έλαβαν χώρα πριν από τη συμφωνία που έφερε τον αφοπλισμό και την αποχώρηση των Ταγμάτων. Η απελευθέρωση βρήκε το ΕΑΜ να έχει τον πλήρη έλεγχο της εξουσίας στην Αργολίδα, την οποία κυβέρνησε για τέσσερις μήνες με μετριοπάθεια και χωρίς ακρότητες. Χρειάστηκε όμως να εγκαταλείψει την εξουσία μετά τη Συμφωνία της Βάρκιζας, που κατέληξε στη διάλυση του ΕΛΑΣ. Ένα καινούριο κύμα βίας και αυθαιρεσίας ήλθε τότε στα επόμενα δύο χρόνια από την άλλη πλευρά, όχι τόσο από τις σχετικά λίγες περιπτώσεις βίαιης αντιδικίας με ακροδεξιά στοιχεία όσο από τις σκληρές και άδικες τιμωρίες που επέβαλαν οι δικαστικές αρχές σε μέλη του ΕΑΜ ύστερα από δίκες όπως αυτές που είδαμε στο Ναύπλιο.

    Αυτά είναι, σε σύντομη περίληψη, τα γεγονότα του 1943-46 στην Αργολίδα, η χρονική σειρά των οποίων δείχνει καθαρά τα αίτια και τα αποτελέσματα. Είναι μία συνεχής αλληλουχία γεγονότων στην οποία τη δράση διαδέχεται η αντίδραση σε διαρκώς υψηλότερα επίπεδα, με το χαντάκι ανάμεσα στις δύο πλευρές να σκάβεται όλο και πιο βαθιά και να ποτίζεται κάθε φορά με πιο πολύ αίμα και με περισσότερη αγριότητα. Αν, όπως δείχνουν διάφορες πρόσφατες μελέτες, η εμπειρία της Αργολίδας είναι χαρακτηριστική και άλλων περιοχών της Ελλάδας, τότε η ολίσθηση προς τον Τρίτο Γύρο, την πιο καταστρεπτική φάση της πολύχρονης εμφύλιας διαμάχης στην Ελλάδα, είχε την αρχή της σε σχετικά άγνωστα βίαια επεισόδια του τελευταίου χρόνου της Κατοχής, όπως αυτά που είδαμε σε αυτή την αφήγηση.

    https://panosz.wordpress.com/2010/11/15/civil_war-91/

    Μου αρέσει!

  8. http://efimeris.nlg.gr/ns/pdfwin_ftr.asp?c=65&pageid=-1&id=18280&s=0&STEMTYPE=0&STEM_WORD_PHONETIC_IDS=&CropPDF=0
    το πρωτοσελιδο του ριζοσπαστη στην επετειο ενος χρονου απο τη συμφωνια της βαρκιζας
    σχεδον τα μισα θυματα της λευκης τρομοκρατιας προερχονται απο στερεα ελλαδα κ πελοπονησσο

    Μου αρέσει!

  9. Σε ό,τι αφορά τις δολοφονίες. Στα υπόλοιπα, ανά περίπτωση.

    Το πιο σημαντικό χαρακτηριστικό της Λευκής Τρομοκρατίας, που οδήγησε στην τελευταία φάση του Εμφυλίου, μένει εκτός αυτών των στατιστικών πινάκων: είναι η άρνηση της δυνατότητας στους αντιπάλους να διατηρήσουν έστω και ελάχιστο ζωτικό χώρο για να επιβιώσουν. Από την πρόσβαση στα εφόδια της ΟΥΝΡΑ, τη συνεχή «φορολογία», το κλίμα προσωπικής ανασφάλειας και τρόμου κλπ. Σε αυτές τις συνθήκες ήταν αναπόφευκτο να γεμίσουν τα βουνά «διωκόμενους», οι οποίοι μετατράπηκαν στη συνέχεια σε αντάρτες, με την καθοδήγηση του ΚΚΕ – το οποίο είχε τεθεί ουσιαστικά εκτός νόμου αμέσως μετά τη Βάρκιζα, παντού εκτός από τα όρια της πρωτεύουσας.

    Μου αρέσει!

  10. οχι μονο στις δολοφονιες. εξαιρεση οι συλληψεις στη μακεδονια. ο αριθμος ειναι μεγαλυτερος σε σχεση με τη πελοπονησσο γιατι ειχε μεγαλυτερο πληθυσμο κατα 600 χιλιαδες περιπου. ισως και λογω παρουσιας σλαβοφωνων που θα συνεργαστηκαν με το βουλγαρικο στρατο κατοχης

    τον ιουνιο του 1946 οι λεγομενοι καταδιωκομενοι ηταν λιγο πανω απο 4000. βασικα δεν ηταν ακριβως ολοι καταδιωκομενοι ενας σημαντικος αριθμος δεν ειχε παραδοθει μετα τη συμφωνια της βαρκιζας. πιο γνωστη η περιπτωση βελουχιωτη οκ αυτος εξοντωθηκε νωρις.
    σε μακεδονια θεσσαλια (βασικα βορεια θεσσαλια ολυμπο και χασια) ηταν γυρω στους 3500. στη νοτια ελλαδα που συμφωνα με τους αριθμους που εδινε ο ριζοσπαστης στεναζε απο τη λευκη τρομοκρατια ζητημα αν υπηρχαν 350. που οφειλεται αυτη η τεραστια διαφορα. μηπως οι βορειοελλαδιτες κομμουνιστες διακρινονταν περισσοτερο για τον αγωνιστικο τους πνευμα σε σχεση με τους νοτιους συντροφους τους;

    αν η κατασταση ηταν τοσο αθλια οσο την περιγραφεις και δεν ειχαν καποιο εναλλακτικο τροπο αντιδρασης ο αριθμος 4000 ειναι τραγικα μικρος αν υποθεσουμε οτι χονδρικα οι υποστηρικτες του κκε ηταν γυρω στο 25-30% του πληθυσμου της χωρας.
    καθολου δεν ειχε τεθει εκτος νομου στην υπολοιπη χωρα. ενα στοιχειο που σε διαψευδει. αναφερει ο μουμτζης στο βιβλιο του τις κυκλοφοριες των εφημεριδων της εποχης και ο ριζοσπαστης ηταν πχ πρωτος στη θεσσαλια.
    οκ η κατασταση δεν ηταν ομαλη και ηταν αδυνατον να ειναι μετα απο οσα ειχαν μεσολαβησει στα δεκεμβριανα. βεβαια καμια σχεση με τις ανατολικες χωρες οπου εκτελουσαν τους ηγετες της αντιπολιτευσης και εδω πανηγυριζε ο ριζοσπαστης. αληθεια γιατι σε χωρες οπως η πολωνια οπου αν ησουν μελος της αρμια κραγιοβα της μεγαλυτερης αντιστασιακης οργανωσης εμπαινες φυλακη δεν εγινε εμφυλιος;

    Μου αρέσει!

  11. Μην κάνεις συγκρίσεις με Πολωνία, εκεί υπήρχαν (εκατομμύρια, ίσως) στρατιώτες των Σοβιετικών.

    Κάτι αντίστοιχο συνέβαινε στη Γαλλία, το Βέλγιο και την Ιταλία: εκατομμύρια ξένοι στρατιώτες επιτόπου. Δεν υπήρχε κανένα περιθώριο για διαφορετική πορεία.

    Το ίδιο θα συνέβαινε στην Ελλάδα αν υπ΄ήρχαν εδώ όχι εκατομμύρια αλλά κάποιες μεραρχίες αγγλικού στρατού για το κρίσιμο διάστημα (πραγματικός στρατός, όχι επίστρατοι αποικιών) και – το κυριότερο- αν δεν επιλεγόταν η «φτηνή» λύση που επιλέχτηκε: να αποκατασταθεί το κράτος με το μικρότερο δυνατό κόστος. Κάτι που οδήγησε στην ανεξέλεγκτη δράση των παρακρατικών συμμοριών (την επέτρεψε), ως το καλοκαίρι – φθινόπωρο του ’46, οπότε οι «διωκόμενοι» κλπ μετατράπηκαν σε αντάρτες.

    Αν οι αριθμοί των φυγοδίκων στην Πελοπόννησο το ’46 φαίνονται μικροί, ψάξε να βρεις τις αιτίες. Η βασικότερη είναι ότι η Αθήνα ήταν δίπλα – και ήταν πολύ εύκολο για τους αριστερούς της εποχής να βρεθούν εκεί. Το να ζει κανείς στα βουνά ΔΕΝ ήταν επιλογή για κανέναν, αν μπορούσε να το αποφύγει.

    Για το συνολικό αριθμό (4000). Μάλλον θα πρέπει να προσθέσεις τους 5-6.000 του Μπούλκες καθώς και τις χιλιάδες όσων είχαν ήδη συλληφθεί και βρισκόντουσαν στις φυλακές. Όπου είχαν μια σχετική ασφάλεια γιατί όσοι αποφυλακίστηκαν με τα «μέτρα αποσυμφόρησης» και επέτρεψαν στα χωριά τους συνάντησαν οργανωμένη υποδοχή (πολλές φορές και θάνατο) από τις ένοπλες παρακρατικές συμμορίες. Ωστόσο, ο κύριος λόγος του «μικρού» αριθμού ήταν η πολιτική «εξομάλυνσης / αυτοσυγκράτησης» που περνούσε το ΚΚΕ στα μέλη του – και η οποία τερματίστηκε (εγκαταλείφτηκε, για την ακρίβεια) μετά γεγονότα του Ιανουαρίου 1946 (Καλαμάτα, ΄Άργος, Βόλος κλπ), καθώς η Λευκή Τρομοκρατία είχε γίνει πλέον ασύδοτη. Χωρίς ωστόσο, ως το τέλος του ’46 τουλάχιστον, να υπάρξει εντολή για «έξοδο στο βουνό». (Είναι το περίφημο διάστημα της αμφιταλάντευσης του Ζαχαριάδη – ή, μάλλον, το διάστημα που ο Ζαχαριάδης προσπαθούσε να πάρει το πράσινο φως από τους Σοβιετικούς).

    Όσο για τον Μουμτζή, υποτιμά δραματικά την έκταση και το βάθος της Λευκής Τρομοκρατίας, κάνοντας ένα θανάσιμο λάθος: μεταφέρει τις αιτίες της γενίκευσης του Εμφυλίου από την πραγματικότητα στην ιστορική φαντασία, υποστηρίζοντας ουσιαστικά ότι τα γεγονότα των ετών 1946-49 συνέβησαν απλά γιατί κάποιοι πάτησαν ένα κουμπί και αυτομάτως ξεσήκωσαν δεκάδες χιλιάδες ανθρώπους να πάρουν ένοπλοι τα βουνά.

    Ανάλογη προσέγγιση έχει και για το θέμα της Μακρονήσου.

    Δε στέκουν αυτά και μάλιστα με επιχείρημα τις κυκλοφορίες των εφημερίδων στη Θεσσαλία.

    Όπου, δειγματοληπτικά:

    – Έγιναν τα γεγονότα στη Σελίτσιανη Λάρισας, στις 24 Απριλίου 1946
    – Κατά την επίσκεψη Ζαχαριάδη στο Βόλο (10/1/1946) υπήρξαν 4 νεκροί και 18 τραυματίες.
    – Τον Ιούλιο του ’46 εκτελέστηκαν από συμμορίες 20 άτομα σε χωριά της Καρδίτσας, μέσα σε μια βδομάδα.

    Εξάλλου τον Ιούνιο και τον Ιούλιο του 1946 έκλεισαν όλες οι εφημερίδες της αριστεράς στη Θεσσαλία. Δεν ξέρω αν έφτανε ως εκεί ακόμα ο «Ριζοσπάστης», αλλά ακόμα κι αν έφτανε μάλλον τον χρησιμοποιούσαν για προσάναμμα. Το ότι σε προγενέστερο χρόνο ήταν πρώτος σε κυκλοφορία μάλλον μας υποδεικνύει πόσο αποτελεσματική ήταν η Λευκή Τρομοκρατία, τελικά.

    Αποτελεσματική στο να προετοιμάσει τον γενικευμένο Εμφύλιο 1946-49.

    Μου αρέσει!

  12. απανταω αναποδα
    δεν ξερω για το μουμτζη δεν ειναι και το θεμα μας ειχα ξεφυλλισει το βιβλιο του, ας ειναι καλα ο παπασωτηριου στο μολ που με ειχε γλυτωσει απο πολλα εικοσαρικα, και διαβασα αυτο που εγραψα για την κυκλοφορια του ριζοσπαστη στη θεσσαλια σε απαντηση στο οτι το κκε ηταν εκτος νομου στην επαρχια.
    για τα περιστατικα που αναφερεις. στο πρωτο σκοτωθηκαν 2 χωροφυλακες.
    στο βολο μετα απο μεγαλειωδη συγκεντρωση στην οποια μιλησε ο ζαχαριαδης(για 45000 λαο εγραφε ο ριζοσπαστης) ακολουθησε διαδηλωση και συγκρουση με την αστυνομια.
    εδω http://zaxariadis.blogspot.gr/ επιλεγεις label 1945 και 1946 και θα βρεις ολη τη δραστηριοτητα του Ζ. πραγματι στη επαρχια υπηρχαν πολλες δυσκολιες απαγορευσεις απο την χωροφυλακη αντισυγκεντρωσεις κτλπ αλλα παρολη την τρομοκρατια χιλιαδες λαου γεροι γυναικες παιδες υποδεχονταν το μεγαλο αρχηγο. στη θεσσαλονικη πχ ο ριζοσπαστης μιλαει για υποδοχη 150000. οκ μαλλον πλασματικος ο αριθμος.
    η επαφη με ολο αυτο το λαο επεισε το ζαχαριαδη οτι ειχαν ωριμασει οι επαναστατικες συνθηκες και οτι θα ακολουθουσε το κκε σε περιπτωση συγκρουσης με την κυβερνηση
    τελικα οπως ολοι ξερουμε διαψευστηκε. λεει ο νικολακοπουλος:

    «Όταν περνάς από το 5% στο 50% δεν ξέρεις πού βρίσκεσαι. Μπορεί να θεωρήσεις ότι βρίσκεσαι στο 150%! Είναι ενδεικτικές οι εξωπραγματικές εκτιμήσεις ηγετικών στελεχών του ΚΚΕ για την επιρροή του ΕΑΜ, ακόμα και μετά τα Δεκεμβριανά· είναι εκτιμήσεις στις οποίες οδηγούνται άνθρωποι που, έχοντας ξεκινήσει από ένα μαχητικό αλλά μικρό και κυρίως περιχαρακωμένο ακροατήριο, βρίσκονται ξαφνικά μπροστά σε ένα τεράστιο ακροατήριο.»

    η κυκλοφορια των εφημεριδων τουλαχιστον στη λαρισα απαγορευτηκε το καλοκαιρι του 46.
    για την 5μηνη περιοδο μετα τις εκλογες κ μεχρι το δημοψηφισμα οταν η νεα κυβερνηση ειχε σκληρυνει τη σταση της ο ιωαννιδης σε σημειωμα του που εστειλε στα αδελφα κομματα αναφερει 500 δολοφονιες (δεν αυξηθηκαν σε σχεση με τον πρωτο χρονο μετα τη βαρκιζα) και εξισου μεγαλες συγκεντρωσεις στην επαρχια γενικες απεργιες κτλπ κτλπ.

    δεν μου φαινεται ειναι μικρος ο αριθμος στην πελοπονησσο.
    αυτο που λες για την αθηνα μπορει να ισχυει εν μερει νομιζω αναφερει ο μαργαριτης οτι 25000 λακωνες μετα τη βαρκιζα μετακινηθηκαν στην πρωτευουσα αν και μου φαινεται υπερβολικος αριθμος.
    η μετακατοχικη λευκη τρομοκρατια συγκεντρωθηκε κυριως στη νοτια πελοπονησσο μεσσηνια και λακωνια που δεν ειναι ακριβως διπλα στην αθηνα. η αποσταση πχ της επαρχιας πυλιας απο την αθηνα δεν θα ειναι και πολυ μικροτερη απο την αποσταση της επαρχιας φαρσαλων οπου δρουσε η συμμορια σουρλα.
    ο δσε πελοπονησσου οταν αυξησε τη δυναμη του το 1948 το εκανε καθαρα για λογους αντιπερισπασμου και για να απασχολει δυναμεις του αντιπαλου ηξεραν πολυ καλα οτι δεν ειχαν καμια ελπιδα επιτυχιας και πως να ειχαν οταν τα βορεια συνορα απειχαν μερικες εκατονταδες χιλιομετρα. η πιο εντυπωσιακη του ενεργεια η απελευθερωση δηλαδη των κρατουμενων απο τις φυλακες στην σπαρτη εγινε την εποχη που η βαλκανικη επιτροπη του οηε ερευνουσε τις καταγγελιες της ελληνικης κυβερνησης για ξενοκινητη σταση. ηθελαν να εμφανισουν οτι η συγκρουση διεξαγοταν σε πανελλαδικη κλιμακα και οχι μονο στο βορρα.
    οι αριθμοι που δινει ο ριζοσπαστης ειναι εντυπωσιακοι σχεδον το 30% της βιας στην μεταβαρκιζιανη περιοδο στραφηκε εναντιον του 1/7 του πληθυσμου της χωρας. μιλαμε για κανονικο πογκρομ.
    ο ζαχαριαδης καλουσε σε αυτοσυγκρατηση γιατι επρεπε να εξασφαλισει πρωτα το πρασινο φως απο τη μοσχα.
    δεν πατησαν κανενα κουμπι απλα ανοιξαν την κανουλα της βοηθειας και οι καταδιωκομενοι σε λιγους μηνες απο 4000 τριπλασιαστηκαν.
    χωρις εξωτερικη βοηθεια δε θα γινοταν εμφυλιος ή δε θα ειχε τη διαρκεια που ειχε τελικα. διαρκεια που ειχε προβλεψει με ακριβεια ο αρχηγος του γες κ βεντηρης οταν στις αρχες του 47 ειχε πει σε πολιτικους οτι σε περιπτωση που τα γειτονικα κρατη κρατησουν ανοιχτα τα συνορα τους η συγκρουση θα κρατησει 3 χρονια.
    η λευκη τρομοκρατια ηταν το προσχημα. το κκε ειναι η μοναδικη περιπτωση σταλινικου κομματος που οταν χρησιμοποιουσε βια δεν το εκανε για να κατακτησει την εξουσια αλλα ή για λογους αυτοαμυνας ή γιατι επεφτε στην παγιδα που του εστησαν οι αντιπαλοι του ή γιατι ηθελε να κερδισει καλυτερες θεσεις στον ανταγωνισμο που γινοταν στην ελλαδα και να πιεσει για να διαμορφωθουν καλυτεροι οροι για ενα τελικο συμβιβασμο.
    και οπως εχει πει και ο μαραντζιδης:
    «δεν μπορώ να δεχτώ ότι ένας κομμουνιστής ηγέτης όπως ο Ζαχαριάδης παίρνει αποφάσεις πολιτικές τέτοιου είδους για ανθρωπιστικούς λόγους. Δηλαδή για να λύσει το πρόβλημα της επιβίωσης που πράγματι είναι μεγάλο, σε μια σειρά από μέλη του κόμματος, Εαμίτες παλιούς »

    για την υπολοιπη ευρωπη ενταξει τα εχουμε ξαναπει στα ποστ για τα δεκεμβριανα. υπαρχουν οι εξαιρεσεις βεβαια της αλβανιας οπου δεν υπηρξε παρουσια ξενων δυναμεων και ο χοτζα ανακηρυξε τη χωρα σε λαικη δημοκρατια αμεσως μετα την αποχωρηση των γερμανων και η τσεχοσλοβακια οπου οι κομμουνιστες πηραν νομιμα την εξουσια μετα απο καθαρες εκλογες.
    ανεφερα την περιπτωση της πολωνιας εχοντας στο μυαλο μου το δακρυβρεχτο επιλογο του κωστοπουλου στο κεφαλαιο που εγραψε για τη λευκη τρομοκρατια ( δυστυχως το λινκ που εβαλα παραπανω δεν δουλευει) οπου αναφερει οτι οι καταδιωκομενοι αγωνιστες επελεξαν τον ενδοξο θανατο απο την ταπεινωση κατι αναλογο εχουν πει και αλλοι αριστεροι ιστορικοι χανδρινος πχ και αναρωτηθηκα γιατι οι πολωνοι δεν εκαναν και αυτοι παρομοια επιλογη.
    για μας διαφωνω το κρατος ηταν διαλυμενο και θα ηταν αδυνατον να πατησουμε ενα κουμπι (οπως θα λεγες και εσυ) μετα απο οσα ειχαν μεσαλοβησει στα δεκεμβριανα και ενωμενοι και αδελφωμενοι να επιστρεψουμε σε ομαλο δημοσιο βιο ωστε η χωρα να αναγεννηθει απο τις σταχτες της.

    Μου αρέσει!

  13. Το θέμα της βοήθειας (προς τον ΔΣΕ, απέξω) παρουσιάζει μεγάλο ενδιαφέρον. Σχετικά γράφονται απίστευτες τερατολογίες. Θα επανέλθω, καιρού επιτρέποντος.

    Ειδικά στην Πελοπόννησο η βοήθεια που έφτασε ήταν ένα καϊκι όλο κι όλο. Και το καινούριο που έφερε (και που δεν είχαν οι αντάρτες) ήταν οι νάρκες, που χρησιμοποιήθηκαν στην συνέχεια με ποικίλους τρόπους και πυρομαχικά. Όσα μπορεί να μεταφέρει ένα καϊκι.

    Για τα υπόλοιπα δεν θα επανέλθω, οι τυχόν αναγνώστες μας ας κάνουν τη δική τους έρευνα και ας σχηματίσουν τη δική τους άποψη.

    Μου αρέσει!

  14. 1) Ο Θ. Καλλιανιώτης για τη «Λευκή Τρομοκρτία» στη Δυτική Μακεδονία (1945-46):
    Ελάχιστους απασχολεί το ερώτημα: «Τι προκάλεσε τη Λ.Τ.»;
    Έτσι ξαφνικά «τρελάθηκαν» όλοι οι «δεξιοί» και άρχισαν να δέρνουν, να βασανίζουν και να σκοτώνουν ΕΑΜοΕΛΑΣίτες και κομμουνιστές;
    Έτσι, στα καλά καθούμενα, οι δικαστές τρελάθηκαν και τους έστελναν σωρηδόν στις φυλακές και στα εκτελεστικά αποσπάσματα;

    Ποιος λογικός άνθρωπος μπορεί να δεχθεί κάτι τέτοιο;

    http://blogs.sch.gr/thankall/?p=1274

    2) Ναι, έπαιξε και η γνωστή ως «Λευκή Τρομοκρατία» τον ρόλο της.
    Επί της ουσίας, όμως, η «Λ.Τ.» δεν ήταν παρά το βούτυρο στο ψωμί τού Ζαχαριάδη και της παρέας του, ο οποίος, όχι μόνο με τη σύμφωνη γνώμη μα και την παρότρυνση της Μόσχας, είχε βάλει πλώρη για την τελική προσπάθεια.

    3) Χωρίς τη διεθνή ενθάρρυνση και στήριξη, το ΚΚΕ δεν θα είχε προχωρήσει στην ένοπλη ρήξη.

    Μου αρέσει!

  15. Καλη χρονια.

    Ορισμενα στοιχεια για τους φυλακισμενους στη Β. Ελλαδα:
    «Είναι ενδεικτικό ότι στις 10 Δεκεμβρίου 1945 στις φυλακές Θεσσαλονίκης κρατούνταν χωρίς να έχουν ακόμη προσαχθεί σε δίκη 1.520άτομα, έναντι μόλις 320 κατα-δικασθέντων,
    στον Βόλο 350 έναντι 43 και στη Δράμα 219 έναντι 87.
    Έως τις 7 Φεβρουάριου συνολικά από τη Δυτική και την Κεντρική Μακεδονία είχαν απελευθερωθεί 335 άτομα,αριθμός που αυξήθηκε σε 483 άτομα στις 25 Φεβρουάριου
    και σε 551 δέκα ημέρες αργότερα»

    Περισσοτερες πληροφοριες για τη Μακεδονια (Νοεμβριος 45-Ιουλιος 46) απο τις εκθεσεις του βρεττανικου προξενειου στη Θεσσαλονικη εδω:

    https://ojs.lib.uom.gr/index.php/ValkanikaSymmeikta/article/view/1669/1692

    Μου αρέσει!

  16. Στο βιβλιο του οι ριζες του εμφυλιου πολεμου στην ελλαδα ο ντειβιντ κλοουζ αναφερει την αδημοσιευτη εργασια του κολιοπουλου με τιτλο Uneasy truce: band activity in post-Varkiza Greece, 1945-6 στην οποια επισημαινει οτι η υπαρξη των δεξιων συμμοριων σε μεγαλο κομματι της υπαιθρου ηταν ενα χαρακτηριστικο των συνθηκων οικονομικης και διοικητικης καταρρευσης μετα την απελευθερωση οταν το μονο αφθονο εμπορευμα σε πολλες αγροτικες περιοχες ηταν τα οπλα. Το ιδιο φαινομενο ειχε εμφανιστει νωρις στη γερμανικη κατοχη. Οι ομαδες ζουσαν παρασιτικα σε βαρος των γειτονικων κοινοτητων, μια εποχη που οι νομιμοι ποροι διαβιωσης ηταν ελαχιστοι. οι αριστεροι αναγκαστηκαν να βγουν στην παρανομια λογω των διωξεων και της αρνησης να τους δοθει ανθρωπιστικη βοηθεια. Οι δεξιες ομαδες αξιοποιουσαν το γεγονος ως δικαιολογια για τις δικες τους δραστηριοτητες.

    Στην ιδια μαλλον εργασια βασικος παραγοντας που εξηγει την καθυστερηση εναρξης ανταρτικου ηταν η ελλειψη προμηθειων καθε ειδους για ανασυγκροτηση του ελας.
    Η απελπιστικη ελλειψη βασικων αγαθων που χαρακτηριζε τις περισσοτερες ορεινες περιοχες.
    Μονο στο δευτερο μισο του 1946 μια καλη σοδεια σιτηρων αλλα και διαφορα αγαθα της ανθρωπιστικης βοηθειας εδωσαν τη δυνατοτητα στις ανταρτικες οαμδες να συγκεντρωσουν ενα ελαχιστο αποθεμα τροφιμων. Οιι προμηθειες οπλων και πολεμοφοδιων ηταν περιορισμενες επειδη οι εθνικες δυναμεις ανακαλυπταν τις κρυψωνες του ελας. Ηδη τον ιουλιου του 1945 οι αμερικανοι ανεφεραν οτι ο αριθμος οπλων που ειχαν μεχρι τοτε ανακαλυφθει ηταν πανω απο 10000 και μπορει να ξεπερνουσαν τις 20000 και παντα καλης ποιοτητας. Η διαδικασια συνεχιστηκε και ετσι το κκε ειχε χασει το μεγαλυτερο μερος του οπλοστασιου του στις αρχες του 1946.

    απο την διπλωματικη που εβαλα πιο πανω

    ειδη παραδοθηκαν κρυφθηκαν ανακαλυψη μεχρι το καλοκαιρι του 1946
    τουφεκια 41.500 41.347 22.838
    αυτοματα 650 2.000 771
    οπλοπολυβολα 1.000 1.500 1.164
    ολμοι βαρεις 55 200 362
    ολμοι μικροι 55 177
    πολυβολα βαρεα βρεθηκαν 773
    πυροβολα βρεθηκαν 96
    ναρκες βρεθηκαν 6.632

    τα στοιχεια απο το ζαφειροπουλο

    Στο προσφατο συνεδριο του παντειου ειπε καποιος οτι το φθινοπωρο του 46 οι καταδιωκομενοι ξεθαψαν τα οπλα. φαινεται στη νοτια ελλαδα τα ειχαν θαψει βαθια και δεν καταφεραν να τα βρουν.

    Μου αρέσει!

  17. «αναφερει ο μουμτζης στο βιβλιο του τις κυκλοφοριες των εφημεριδων της εποχης και ο ριζοσπαστης ηταν πχ πρωτος στη θεσσαλια.»

    Ο Σκολαρικος,ιστορικος του ΚΚΕ, ανεφερε σε εκπομπη της ΕΡΤ οτι ηταν πρωτος σε πανελλαδικη κυκλοφορια

    Μου αρέσει!

  18. Χαρακτηριστικό του συσχετισμού είναι ότι ο «Ριζοσπάστης» και η «Ελεύθερη Ελλάδα» είχαν τη μεγαλύτερη πανελλαδική κυκλοφορία. Την πρώτη θέση στην κυκλοφορία3 είχαν και οι περισσότερες τοπικές ΕΑΜικές εφημερίδες.

    3. Το πρώτο φύλλο του «Ρίζου της Δευτέρας» έγινε ανάρπαστο. Πουλήθηκαν 40.000 φύλλα στην Αθήνα και τον Πειραιά και 20.000 στις επαρχίες («Ριζοσπάστης», 22-10-1946). Η κυκλοφορία του ξεπέρασε κατά 10.000 φύλλα την κυκλοφορία όλων μαζί των άλλων εφημερίδων της Δευτέρας («Ριζοσπάστης», 25 – 10 – 1946).

    απο το σαιτ του Ρ

    ως γνωστον ο Ρ τεθηκε εκτος νομου τον Οκτωβριο του 1947

    Μου αρέσει!

Σχολιάστε