Στάλιν

Ποιος θυμάται ακόμη τους φτερωτούς στίχους, που αναδίνοντας οσμή λιβανιού και αίματος υμνούσαν πριν από τρία τέταρτα του αιώνα την υπεράνθρωπη ιδιοφυία του Ιωσήφ Στάλιν; Ένας ποιητής, αποτρελαμένος από το ξέφρενο κυνήγι επιθέτων, καταβεβλημένος από την αδυναμία του να βρει εικόνες άξιες του προτύπου του, αναφωνούσε:

Οι πεζογράφοι δεν ξέρουν πια με τι να σε συγκρίνουν

Οι ποιητές δεν έχουν πια αρκετά μαργαριτάρια για να σε στολίσουν.

Πράγματι, με τι να συγκρίνει κανείς τον ασύγκριτο; Μερικοί ξέφευγαν από αυτή την αξεπέραστη δυσκολία ανυψώνοντας τον Γενικό Γραμματέα στη θέση του Δημιουργού του Σύμπαντος:

Ω εσύ Στάλιν, μεγάλε ηγέτη των λαών,

Εσύ που γέννησες τον άνθρωπο,

Εσύ που γονιμοποιείς τη γη,

Εσύ που ξανανιώνεις τους αιώνες,

Εσύ που πλέκεις τα μαλλιά της άνοιξης…

Κάποιος άλλος στιχουργός γονάτιζε μπροστά σ’ αυτό το θεό παντοκράτορα όλου του σύμπαντος:

Τα άστρα της αυγής υπακούουν στη θέλησή σου.

Το ανυπέρβλητο πνεύμα σου ανυψώνεται στους ουρανούς,

Η διορατική δύναμή σου εξιχνιάζει τα βάθη του ουρανού.

Δύσκολο να γραφτεί κάτι καλύτερο, αλλά τίποτα δεν είναι αδύνατο όταν υπάρχει σοσιαλιστική άμιλλα και έτσι με την ώθηση της κολακείας ένας τέταρτος στιχοπλόκος, σε μια τελευταία προσπάθεια, ανύψωνε αυτόν τον καινούριο αφέντη του κόσμου πέρα ακόμη και από τους γαλαξίες:

Στάλιν είσαι ψηλότερος

Και από τις υψηλές ουράνιες σφαίρες,

Και μόνο οι σκέψεις σου

Είναι ψηλότερες από σένα…

Το πνεύμα σου, Στάλιν, είναι φωτεινότερο από τον ήλιο.

Κάποιος Προκόφιεφ, συνονόματος του συνθέτη, αναφωνούσε:

Στάλιν… και δεν προσθέτω τίποτα.. Τα πάντα περιλαμβάνονται σ’ αυτό το τόσο απέραντο όνομα. Τα πάντα: το κόμμα, η πατρίδα, η αγάπη, η αθανασία. Τα πάντα.

Στο 7^ο συνέδριο των Σοβιέτ του 1936, ο προλεταριακός συγγραφέας Αβντένκο εκστασιαζόταν σε μια λυρική δέηση:

Καλλιεργώ μέσα μου την αγάπη, την αφοσίωση, την τιμιότητα, την απάρνηση, τον ηρωισμό, την ανιδιοτέλεια: όλα αυτά χάρη σε σένα, μεγάλε δάσκαλε Στάλιν (…) Αγαπώ τη γυναίκα μου με μια αγάπη νέα (…) Θα ζήσω εκατό χρόνια (…) όλα αυτά χάρη σε σένα, μεγάλε δάσκαλε Στάλιν (…) Μπορώ να πετάξω στο φεγγάρι, να ταξιδέψω στην Αρκτική, να κάνω μια μεγάλη ανακάλυψη, να εφεύρω μια νέα μηχανή (…) όλα αυτά χάρη σ’ εσένα, μεγάλε δάσκαλε Στάλιν.

Πηγή: Jean-Jacques Marie, Στάλιν, εκδ. Οδυσσέας.

*

Για να μη νομίζετε όμως ότι αυτά συνέβαιναν μόνο στη Σοβιετία, δείτε το παρακάτω, ενός διάσημου Έλληνα ποιητή, γραμμένο στα 1945:

Ο σύντροφός μας Νίκος Ζαχαριάδης
Γιάννη Ρίτσου

Ήρθες απ’ του Νταχάου τα συρματοπλέγματα
ήρθες απ’ τη δεκάχρονη σκλαβιά
όπως έρχεται ο ήλιος απ’ την πόρτα της νύχτας.
Ήρθες μ’ ένα χοντρό στρατιωτικό χιτώνιο
απλός φαντάρος της παγκόσμιας λευτεριάς
εσύ αρχηγός δίχως παράτες και γαλόνια και παράσημα
μόνο με το παιδιάστικο χαμόγελο σου ανίσκιωτο
σαν ένα γαρούφαλλο στην κουμπότρυπα του πόνου μας
μονάχα με τον ήλιο της ψυχής σου κρεμασμένον
σα φυλαχτό στον κόρφο του λαού μας.
Ήρθες χωρίς παράτες με τα σκονισμένα σου μαλλιά
καθώς κ’ Εκείνος μπήκε στα Ιεροσόλυμα με σκονισμένα ματόκλαδα
δίχως σημαίες και δίχως τύμπανα πάνου σ’ ένα άσπρο γαϊδουράκι
κρατώντας μες στο φωτεινό του χέρι ένα κλαδάκι πικροδάφνη.
Οι σύντροφοι σου δεν ξέρανε τίποτα
ψάχναν ακόμη τα τηλεγραφήματα τους να σε βρουν
ψάχναν τα χελιδόνια μας μες στις καμένες πολιτείες του πολέμου
ανάμεσα στα εξοχικά τοπία όπου σκουριάζουν σκελετοί των σιδερόδρομων
ανάμεσα στα καπνισμένα χαλάσματα και στις ξεδοντιασμένες γέφυρες
ψάχναν να βρουν τη μυγδαλιά τους μες στα μάτια σου.
Οι σύντροφοι σου ακόμα δεν ξέρανε τίποτα
μα ένας αγέρας φύσηξε σαν απ’ τη θάλασσα
πλατάγισαν απάνου στα τραπέζια οι «Ριζοσπάστες»
έτσι που πλαταγίζουνε τα πεύκα της ακρογιαλιάς όταν τα ξεφυλλίζει ο μπάτης
απάνου στα βιβλία των φοιτητών ζυγιάστηκε ένα κόκκινο πουλί
απάνου στην Καισαριανή σαλέψανε τα κυπαρίσσια
στο Σκοπευτήριο εκεί τα κυπαρίσσια ετούτα που άκουσαν
να τραγουδάνε του Ζαλόγγου το Χορό οι διακόσιοι Ακροναυπλιώτες
πάνου στο μαύρο τσεμπέρι μιας γριάς συντρόφισσας της Θεσσαλίας
έπαιξε η γραμμωτή αντηλιά μαλαματένιες έγνοιες
οι αγρότες άφησαν για μια στιγμή τ’ αλέτρια τους και μονομιάς μυρίσαν τον ορίζοντα
σα να ξεκλείδωνε ένας άγγελος μες στο γαλάζιο μια καινούργια πόρτα
οι φυλακισμένοι σήκωσαν τα κεφάλια τους
και χαιρετήσανε την πεταλούδα της Ρόζας Λούξεμπουργκ στο κάγκελο του παράθυρου
οι σύντροφοι ξεδίπλωσαν φανερά μες στα τραμ την εφημερίδα τους
σα να ξεδίπλωναν το μέτρο της αντρείας για να μετρήσουνε τον κόσμο
κι ο μπάρμπα – Γιώργος χτύπησε το χαρτονένιο του τσαρούχι στο πανί του Μόλα
σάμπως να οσμίστηκε κάποιο μαντάτο «ωρέ ζαγάρια» στον αγέρα.
«Κάποιος στέκει στην πόρτα». Ένας φαντάρος».
Κι όπως το παιδί πάνου από τα κλειστά του βλέφαρα
νιώθει να κρέμεται σαν άστρο το χαμόγελο της μάνας του
κι όπως ο ποιητής που σεργιανάει στην εξοχή το απόβραδο
κι όλος ο κόσμος μες στον ίσκιο του τραβάει ανάλαφρος μπροστά του
νιώθει πίσω απ’ τη ράχη του το απέραντο καλοκαιριάτικο φεγγάρι δίχως να το βλέπει
έτσι το νιώσαν πριν σε δουν οι σύντροφοι
πως ήσουν συ που στεκόσουν στην πόρτα απ’ όξω
με το χοντρό στρατιωτικό σου αμπέχωνο με τις μεγάλες τσέπες σου
ολόγιομες απ’ την καρδιά μας.
Και βούιξαν μες στους δρόμους της Αθήνας μας τα παραρτήματα του Ριζοσπάστη
οι τυπογράφοι ανέβηκαν να χουφτώσουν το χέρι σου με δάκτυλα μουντζουρωμένα
ο μπάρμπα – Σιάντος σάρωσε με το μουστάκι του την τελευταία σκιά απ’ το κούτελο σου
οι συντάκτες βουτήξανε την πέννα τους μες στην ψυχή τους
άνοιξαν οι καρδιές και τα πορτοπαράθυρα στις συνοικίες
ένα δάσος γροθιές τραντάχτηκε συθέμελα
στο δρόμο αγκαλιάζονταν και φιλιόντουσαν τα μέλη του Κόμματος
οι προλετάριοι τινάζαν τα όνειρα τους στον αγέρα σαν σημαίες με σφυροδρέπανα
κ’ οι γριούλες με δυο αχτίνες βάγια στέκονταν μπροστά στης Δραπετσώνας το περβάζι.
Και γιόρτασε το φως σου ακέριος τούτος δω ο λαός.
Πού ‘παιζε τη ζωή του ολημερίς κορώνα-γράμματα για το χατήρι της πεντάμορφης της Λευτεριάς
πού ‘παιζε με το Χάρο καρπαζιές τέσσερους χρόνους μπρος στα μάτια του ήλιου
ετούτος δω ο λαός που δούλεψε την ψυχή του σαν το σίδερο μες στη φωτιά
όπως εδούλεψε ο κουτσός θεός έναν καιρό του αδάμαστου Αχιλλέα την ασπίδα.
Απόψε γιόρτασε το φως σου η Ρωμιοσύνη
το δείλι φόρεσε την κόκκινη γραβάτα του
η Ακρόπολη φόρεσε το κόκκινο φουστάνι της
ο γήλιος έβγαλε την τραγιάσκα του και σκούπισε τον ίδρωτά του
και μια μικρή συντρόφισσα σκαρφάλωσε στα κεραμίδια της χαράς μας
κ’ έβαλε την εικόνα σου στην πιο αψηλή καμινάδα της ελπίδας.
Αργά τη νύχτα
σαν κατακάθησε η βουή των δρόμων
ακούσαμε το βήμα σου με τις χοντρές αρβύλες
απάνου σ’ όλα τα λιθάρια απ’ άκρη σ’ άκρη σ’ όλη την Ελλάδα μας
διαβάσαμε για χιλιοστή φορά το γράμμα σου μες στην καρδιά μας
κ’ ενώ γλιστρούσε ο γαλαξίας απ’ τα παράθυρα
μες στα κελιά των φυλακών σκυμμένοι οι δημοκράτες
σου γράφαν με ανοιχτά κι αδέξια γράμματα
πάνου σ’ ένα χοντρό λαδωμένο στρατσόχαρτο:

«Αρχηγέ μας
καλώς μας ήρθες απ’ τα πέρατα του πόνου και της δόξας
στη ματωμένη μας πατρίδα καλώς ήρθες.
Απ’ δω μέσα σύντροφε σου σφίγγουμε το χέρι
κι από δω μέσα σύντροφε σου δίνουμε τον όρκο μας
να πολεμάμε για το φως και για το δίκιο
καθώς πολέμησες και συ λεύτερος πίσω απ’ τα κάγκελα καθώς μας έμαθες εσύ να πολεμάμε
με το σπαθί της λευτεριάς ακονισμένο στην καρδιά σου
ακονισμένο στην καρδιά σου πούναι και καρδιά μας»
……………………………………………………………………….
Τόσα χρόνια σ’ ακολούθαγε η ψυχή μας
όπως ακολουθάει ο ίσκιος τον άνθρωπο που τραβάει κατά τον ήλιο
όπως και συ ακολούθαγες τον πιο βαθύ ρυθμό της γης και του ήλιου.
Τόσα χρόνια μοιραστήκαμε το καρβέλι του πόνου σου
απάνου στο γυμνό τραπέζι της εξορίας όπου έφεγγε του λόγου σου ο λύχνος
μοιραστήκαμε το κελί σου της Κέρκυρας
όταν πρόσμενε η Ελλάδα μαζί με τη μάννα σου πιασμένες απ’ το χέρι μπρος στα κάγκελα
να σ αφήσουν κρυφά μες στη φούχτα σου ένα μικρό χαρτάκι με λίγο χώμα καλοκαιριάτικο
με λίγη δροσιά απ’ τα μάτια τους με δυο πράσινα φύλλα απ’ της αυγής το δυόσμο
με δυο φρέσκα αστέρια μόλις κομμένα απ’ το κλωνάρι της αγάπης μας.
Μοιραστήκαμε το στενό κρεβάτι της αγρύπνιας
το λίγο αγέρα του Τμήματος Μεταγωγών
γυμνάζοντας τα πνεμόνια μας για τη μεγάλη ανάσα της οικουμένης
δοκιμάζοντας τα σπλάχνα στη λαχτάρα της μεγάλης απόφασης
σαν τα φτερύγια των δελφινιών πίσω από το πολεμικό καράβι.
Μαζί σου ξεφυλλίσαμε ξανά το «Δωδεκάλογο του Γύφτου»
μαζί σου περπατήσαμε ξανά τον κόσμο όλο
και ξεφυλλίσαμε σελίδα τη σελίδα όλο τον ουρανό τη γη τη θάλασσα
ξεφυλλίσαμε το ποτάμι της Αλαμάνας και τα χάλκινα βουνά της Μακεδονίας
σαν ένα θαυμαστό βιβλίο με του ήλιου τ’ απομνημονεύματα
που τόγραψε ένας άγγελος ρωμιός με το τριπλό καλέμι
του Αισχύλου του Φεραίου του Μακρυγιάννη.
Πάνου στα βράχια των ξερόνησων που έσπαγε ο πυρετός της θάλασσας
κ’ οι γλάροι ανεμοδέρναν τα τεφτέρια τους πάνου από τη νερένια μοναξιά της
σαλπίζοντας την τόλμη τους μέσα στην πράσινη αστραπή της θύελλας
κάτου στα υπόγεια των φυλακών πάνου στους μουχλιασμένους τοίχους
μες στα μπουντρούμια και στα ογρά απομονωτήρια
ενώ από πάνου με χοντρά καρφιά κάρφωναν τη σιωπή τα βήματα του δεσμοφύλακα
πάνου στα βράχια και τις πόρτες και τους τοίχους
σκάλισαν οι φυλακισμένοι μας σύντροφοι με τα νύχια τους
φαρδύ-πλατύ το κόκκινο όνομα σου μες στο κάδρο ενός μεγάλου σφυροδρέπανου
σάμπως τρικάταρτο καράβι λευτεριάς μέσα σε υδραϊίκο λιμάνι
δίπλα σε μια λαϊκή καρδιά που την τρυπάει το τόξο
δίπλα στο «αχ-βαχ» της πέρφανης και πικραμένης Ρωμιοσύνης
πάνου από τις υπογραφές των μελλοθάνατων
σα μια σφραγίδα φως απάνου στο σταχτί κατεβατό του νέου μαρτυραλόγιου
Όταν τις νύχτες το φεγγάρι περπάταγε σαν τη γάτα στα κεραμίδια τη λύπη μας
είτανε το δικό σου χέρι που άναβε μονομιάς το φως κ’ έβαζε το ρολόι μας στη σωστή του ώρα
όταν το φεγγάρι αγκιστρωνότανε στα γένια των ανταρτών μας
είτανε το δικό σου μάτι που αγρυπνούσε πάνου από την τριγωνική εγκοπή
είτανε το δικό σου δάχτυλο σφηνωμένο στην σκανδάλη του δίκιου
όταν τις νύχτες οι μητέρες μετρούσαν τα παιδιά τους και βρίσκαν πως τους λείπει το ένα
είτανε συ που τους έλειπες μακριά-μακριά στα στρατόπεδα συγκέντρωσης
όταν τ’ αγόρια μας καθάριζαν τα ντουφέκια τους στα προαύλια της δόξας
είτανε συ που δεν έλειπες κοντά-κοντά μαζί τους στην ψυχή και στον αγώνα.
Αστέρι-αστέρι οι Ελασίτες μας γράψαν στον ουρανό τα λόγια σου
αστέρι-αστέρι γράψανε το λόγια σου στην πράξη
αστέρι-αστέρι φούντωσε η άνοιξη της Αντίστασης
μέσα στην πράξη και στο λόγο σου που διάλεξες απ’ το μεδούλι του λαού μας
Κι ως τόπες σύντροφε έτσι κ’ έγινε –
ο κάθε βράχος κάθε ρεματιά κάθε χωριό ταμπούρι
καλύβα με καλύβα η κάθε πόλη με το σπίτι
ο κάθε δρόμος με το δρόμο η κάθε πέτρα με την άλλη πέτρα
χέρι με χέρι και καρδιά με την καρδιά
ορθά μπαϊράκια λευτεριάς του αγώνα καραούλια.
……………………………………………………………………….
Τώρα μας ήρθες σύντροφε όπως φτάνει ο ήλιος απ’ την πόρτα της νύχτας
να φυτέψεις στο χώμα και στα στήθια μας τους σπόρους των άστρων που σύναξες
απ’ όλες τις νύχτες να περπατήσεις τους μπαρουτοκαπνισμένους δρόμους της Αθήνας
που ακόμα εχτές τους δρασκελούσε η Λευτεριά
λάμποντας το ντουνιά ως την άκρη με την «τρομερή κόψη» της σπάθας της.
Τώρα μας ήρθες σύντροφε μ’ ένα χοντρό στρατιωτικό χιτώνιο
απλός φαντάρος της παγκόσμιας λευτεριάς
δίχως παράτες και γαλόνια και παράσημα
μόνο με κείνο το χαμόγελο που κρέμασε με τα ίδια της τα χέρια η Λευτεριά στα χείλη σου
μόνο με το χαμόγελο σου το βαθύ στα χείλη της βαθειάς πληγής μας
μόνο με τη μεγάλη σου καρδιά γιομάτη απ την καρδιά μας
και πάνου στο σεμνό σου στήθος μοναχό παράσημο
δεμένο απόνα γαλανόλευκο λουρίδι
το κόκκινο χαμόγελο όλου του λαού μας
ο κόκκινος όρκος του.
Ήρθες.
Και κάπου εκεί στην Κοκκινιά σ’ ένα καλύβι ασβεστωμένο
που η μάντρα του δέκα βολές γαζώθηκε απ’ το ντουφεκίδι
που η πόρτα του δέκα βολές βάφτηκε μ’ αίμα απ την κορυφή ως τα νύχια
και κάπου εκεί σ’ ένα καμένο σπίτι στα Καλάβρυτα που απόμειναν στους μαύρους τοίχους του όλο-όλο τρία γράμματα
αυτά μονάχα-. Κ.Κ.Ε.
σαν το μονόγραμμα της λεβεντιάς σαν τρία κόκκινα άστρα
τρεις παπαρούνες της δικιάς μας άνοιξης
και κάπου εκεί σ’ ένα καλύβι σιωπηλό της αντρειωμένης Ρούμελης
σ’ ένα καλύβι του Μωριά σ’ άλλο της Ήπειρος
ένας λεβέντης λέει: «νιώθω τα μπράτσα μου πιο δυνατά»
ένα κορίτσι λέει: «νιώθω το γαίμα μου πιο κόκκινο»
ένα παιδάκι λέει: «νιώθω δυο σπιθαμές ψηλότερος»
μια χήρα μάννα μες στα μαύρα σκύβει πάνου απ’ τα ορφανά της
και λέει σφουγγίζοντας τα μάτια της: «ήρθε ο πατέρας σας παιδιά μου»
κι η Λευτεριά σου λέει: «καλώς το παιδί μου»
κ’ εγώ σου στέλνω τούτο το τραγούδι απ’ την ψυχή ολονώνε μας
για να σου πει το «καλωσόρισες» αδέλφι της ψυχής μας.

Αθήνα. Μάης 1945, Γιάννης Ρίτσος

Πηγή: http://anasintaxi.awardspace.com/156.htm

(Να επισκεφτείτε τη σελίδα, έχει κι άλλα ορέα ποιήματα για τον Ζαχαριάδη)

Μπόνους: πως βρέθηκε το χαμένο ποίημα (το αποπάνω, ντε!) + μια ανάλυσή του.

http://faidonalkinoos.blogspot.gr/2011/03/1945.html

*

Στη φωτογραφία, ο Στάλιν νέος. Όταν ούτε ο ίδιος μπορούσε να φανταστεί αυτά που επιφύλασσε το μέλλον.

Πηγή: Στάλιν | Η καλύβα ψηλά στο βουνό

*

Από τα σχόλια της καλύβας

(Του Γιάννη Ρίτσου)

Οχι, δεν είναι αλήθεια. Δεν είναι αλήθεια.

Σταματήστε λοιπόν τις καμπάνες. Σταματήστε τις

Ο Ιωσήφ Στάλιν δεν πέθανε.

Είναι παρών ο Στάλιν στο παγκόσμιο πόστο του.

Ο Στάλιν ανεβάζει στις επάλξεις των πέντε ηπείρων τις σημαίες της ειρήνης.

Ο Στάλιν ετοιμάζει με το σκόρπιο αλεύρι του κόσμου

Ενα ολοστρόγγυλο καρβέλι υγείας.

Σταματήστε λοιπόν τις καμπάνες. Σταματήστε τις.

Οσο κι αν μονόφθαλμα κανόνια στρέφουν το μαύρο ρύγχος τους ίσα κατά την υψικάμινο των ελπίδων μας ο Στάλιν αγρυπνεί στο παγκόσμιο πόστο του.

Σώπα γιαγιά και σκούπισε με το τσεμπέρι σου τα μάτια σου.

Οταν σβύνει η φωτιά σου κάτω από το τσουκάλι σου

Είναι ο Στάλιν που σκύβει και φυσάει τη φωτιά σου ν’ ανάψει.

Οταν λείπει από το τραπέζι μας το ψωμί κι από το στρώμα μας τ’ όνειρο κι απ’ το δώμα μας το λυχνάρι είναι ο Στάλιν που ανάβει τα μεγάλα ηλεκτρικά στον ορίζοντα κι ακούμε κάτω από τα τούνελ της νύχτας τη βοή των τραίνων που μεταφέρουν λάδι και ψωμί και κάρβουνο στους πεινασμένους.

Γιατί ο Στάλιν είναι ο πρωτογιός των προλετάριων κι ο Στάλιν είναι ο πατέρας τους

Για τούτο κι ο πιο μαύρος τοίχος της πιο μαύρης νύχτας

Είναι γιομάτος απ’ τους σωλήνες του φωτός.

Σταματήστε λοιπόν τις καμπάνες

Οι αιώνες σκαρφαλώνουν στην κορυφή της ψυχής του ν’ ανασάνουν μην πείτε πως ο ήλιος ορφάνεψε. Κοιτάχτε

Κάθε ήλιος και σελίδα – μέρα με την ημέρα – με τους ήλιους των 74 χρόνων του έφτιαξε ένα χοντρό βιβλίο από ατσάλι και τ’ ακούμπησε στα γόνατα του κόσμου

Ιωσήφ Βησσαριόνοβιτς Στάλιν

Το έργο του: Λευτεριά

Σταματήστε λοιπόν τις καμπάνες κι ακούστε

Πάνου από την κόκκινη πλατεία στην εξέδρα του ήλιου

ο Ιωσήφ Βησσαριόνοβιτς Στάλιν μιλάει: «Υπερασπείστε, Λαοί, την Ειρήνη».

Το βρήκα στον παρακάτω σύνδεσμο. Εχει και άλλους ύμνους για τον Στάλιν.
http://www.tovima.gr/opinions/article/?aid=149482

(δικό μου)

Όσο για τους (αναπάντεχους;) θαυμαστές του Στάλιν στα σχόλια αυτού του ποστ, τι να πω; Άβυσσος η ψυχή του ανθρώπου!

Κάποια σκόρπια:

Ο Στάλιν ΔΕΝ ήταν πράκτορας της Οχράνα.
Ο Στάλιν ΔΕΝ υπόφερε ιδιαίτερα από τις τσαρικές διώξεις. Επί τσάρου, ποτέ δεν θεωρήθηκε ιδιαίτερα επικίνδυνος ή γνωστός.
Οι σπουδές του (στη ιερατική σχολή) ήταν για τα μπάζα. Υπήρξε άριστος μέχρι το προτελευταίο έτος. Μετά έγινε από τους χειρότερους και ΔΕΝ αποφοίτησε. Ωστόσο, ανέκαθεν ήταν βιβλιοφάγος.
Ρωσικά μίλησε μεγάλος – και ποτέ καλά. Ως ρήτορας ήταν βαρετός. Ως συγγραφέας, ακόμα χειρότερος – με εξαίρεση μερικά κεφάλαια του βιβλίου του για το εθνικό ζήτημα, που τα επιμελήθηκε ο Λένιν.
Επηρέασε καθοριστικά τις εξελίξεις, όταν διαδέχτηκε τον Λένιν (εξοντώνοντας χωρίς ενδοιασμούς τους αποδέλοιπους μπολσεβίκους ηγέτες) και συνέβαλε αποφασιστικά για να δυσφημιστεί στον αιώνα τον άπαντα (και ανεπανόρθωτα) ο μαρξισμός και ο κομμουνισμός (δε λέω και ο λενινισμός, γιατί του Βλαντιμίρ Ιλιτς τα ήθελε ο κώλος του).
Ο Στάλιν νίκησε τον Χίτλερ, αφού πρώτα κατάστρεψε τους λαούς τις ΕΣΣΔ (πχ την Ουκρανία) λόγω της απίστευτης ηλιθιότητας του συμφώνου Ρίπεντροφ – Μολότωφ (και όχι μόνο, αλλά ας μείνουμε στο βασικότερο). Ήταν τόσο άσχετος, που πίστεψε ότι ο Χίτλερ (θα) ήταν σύμμαχός του. Και, επιπλέον, μέχρι τη Γερμανική επίθεση η ΕΣΣΔ εφοδίαζε τη Γερμανία με του κόσμου τα καλά (πρώτες ύλες).
Ο Στάλιν ήταν το αναστραμμένο είδωλο του Χίτλερ, με καλύτερες και χειρότερες πλευρές. Η Ιστορία (μάλλον η Τύχη) τον ευνόησε γιατί ο Χίτλερ ήταν υπερβολικά απερίσκεπτος μέσα στην παράνοια της ιδεολογίας του, αντίθετα με τον Στάλιν που υπήρξε πάντα συνετός χωριάτης, χωρίς το παραμικρό ίχνος ιδεολογίας να τον επηρεάζει. Εκτός από τη λατρεία της απόλυτης εξουσίας για τον ίδιον.

Και στο φινάλε, αμφότεροι κατάληξαν στον ίδιο σκουπιδοτενεκέ τις Ιστορίας, ενώ το «έργο» τους ήταν μια θλιβερή αποτυχία: του ενός έσβησε στα 1945, του άλλου λίγες δεκαετίες αργότερα.

δεξιός

Ο πιο πονηρός την εποχή εκείνη είναι και ο πιο προφανής αν το δει κάποιος ψυχρά : αυτός που πραγματικά κατέκτησε τον πλανήτη με τους λιγότερους δυνατούς νεκρούς και περνώντας και την ιδέα ότι είναι καλός άνθρωπος : ο Φραγκλίνος Ρούζβελτ.

(δικό μου)

…η προσέγγιση με τη Γερμανία ίσως ήταν μονόδρομος, μετά το σύμφωνο του Μονάχου (Τσάμπαιρλεν- Χίτλερ). Το θέμα δεν είναι το Σύμφωνο Ρίπεντροφ- Μολότοφ, αλλά το τι έκανε η ΕΣΣΔ ως τη στιγμή της εισβολής. Όχι μόνο δεν προετοιμάστηκε, με οποιονδήποτε τρόπο, όχι μόνο ενίσχυε τη Γερμανία με πρώτες ύλες (που ήταν απαραίτητες για την προετοιμασία… εναντίον της) αλλά έβαλε και τους κολοαούζους της στη Δύση (όλα τα σταλινικά ΚΚ, του ΚΚΕ συμπεριλαμβανομένου) να σαμποτάρουν πολιτικά την αντίσταση στον άξονα Βερολίνου – Ρώμης. Για να κάνουν (όλα τα σταλινικά ΚΚ της Δύσης) την κωλοτούμπα αμέσως μετά τον Μπαρπαρόσσα.

Λογικό; Δε νομίζω. Μάλλον προϊόν τρομερής αστοχίας στις εκτιμήσεις, μου φαίνεται. Στο χωριό μου το λένε και ασχετοσύνη. Αλλά δεν μπορούσε να περιμένει κανείς τίποτε περισσότερο από τους αρχιτέκτονες αυτής της πολιτικής, δηλ. το Στάλιν και τον Μολότοφ.

(Το ότι ο Στάλιν είχε φροντίσει και για το… αξιόμαχο του στρατού της ΕΣΣΔ με τις εκκαθαρίσεις χιλιάδων στελεχών του τα προηγούμενα χρόνια, είναι απλά παρεμπίπτον. Αλλά, θα τα δούμε αναλυτικότερα εν καιρώ – αν αξιωθώ να ετοιμάσω το ποστ που λέγαμε, ως προς τις ελληνικές του διαστάσεις, εννοείται).

—

…επανέρχομαι, σε λίγα από τα πολλά:

Την ιστορία με τα αγκαθωτά συρματοπλέγματα και το λουλούδι ο Καζαντζάκης (στην αναφορά στο Γκρέκο) την αφηγείται αλλιώς. Μάλλον ήταν κοντάκια όπλων και ο Στάλιν κρατούσε στο χέρι ένα βιβλίο (κάποιοι λένε του Μάρξ). Τέλος πάντων, ήταν η ΜΟΝΑΔΙΚΗ φορά που αναφέρεται κακομεταχείριση, και μάλιστα δεν αφορούσε ειδικά το Στάλιν αλλά μια ολόκληρη ομάδα φυλακισμένων. Οι υπόλοιπες ταλαιπωρίες του Στάλιν επί τσαρισμού ήταν αποκλειστικά λόγω των σκληρών καιρικών συνθηκών και της σκληρής απενταρίας που τον έδερνε.

Η αδίσταχτη σταλινική προπαγάνδα (την οποία έλεγχε ο ίδιος, σε ό,τι τον αφορούσε) έκανε… παπάδες. Δε χρειάζεται να τα καταπίνουμε αμάσητα, τόσες δεκαετίες μετά.

Το γιο του δεν μπορούσε να τον σώσει (με ανταλλαγή κάποιων Γερμανών στρατηγών) όπως του ζητήθηκε – όχι από τον ίδιο τον Χίτλερ. Γιατί μετά δεν θα μπορούσε να απαιτεί και να επιβάλει στους σοβιετικούς υπηκόους / πατριώτες τις ατελείωτες θυσίες που έκαναν για τη νίκη. Και η ρωγμή στην εικόνα του θα ήταν ανεξάληπτη.

Ο άνθρωπος αυτός δε χρειαζόταν τον πόλεμο: ήταν ήδη μια μεγα-μηχανή θανάτου, από το 1918, όταν άρχισε να «μεγαλουργεί» στο Τσαρίτσιν (μετέπειτα Στάλινγκραντ) όπου τον έστειλε ο Λένιν (και, επί της ουσίας [= να στείλει στάρι και άλλα εφόδια στην Πετρούπολη] τα έκανε μούσκεμα).

—

…οι σοβαρές πηγές επιμένουν ότι ο Στάλιν ΔΕΝ ήταν πράκτορας της Οχράνα. Αυτό λέει και η κοινή λογική: αν είχε βάση κάτι τέτοιο δεν θα είχε ξεφύγει από όλους τους άλλους, τους αντιπάλους του. Οι οποίοι μέχρι το 1923 (πάνω κάτω) τον είχαν χεσμένο (=τον μισούσαν και τον υποτιμούσαν) και δεν θα του τη χάριζαν με τίποτα. Και δεν μιλάμε για τίποτα παρακατιανούς, αλλά για φάτσες σαν τον Τρότσκι και την Κρούπσκαγια (μεταξύ πολλών άλλων).

sodoma&gomora

…Αναντήρητα χωρίς τον Λένιν δεν θα υπήρχε Στάλιν…Η διαφορά είναι ότι ο Λένιν ήταν ουτοπιστής έτοιμος να πράξει τα πιό αποτρόπαια εγκλήματα γιά να εκπληρώσει τις ιδέες του.
Ο Στάλιν όμως, ήταν ένας κυνικός που δεν πίστευε παρά μόνο στον Στάλιν έτοιμος γιά τα πάντα και κάνοντας τα πάντα μόνο γι´ αυτόν, για τη διασφάλιση και αύξηση της ισχύς του και για να ικανοποιήσει την τερατώδη αγάπη που είχε γιά τον εαυτό του.

Boris Souvarine: sur Lénine Trotski et Stalin

…και όπως σωστά επισήμανε ο Louis Antoine de Saint-Just: Η επανάσταση πάγωσε’ όλες οι αρχές αποδυναμώθηκαν δεν απομένουν πια παρά δολοπλόκοι δημαγωγοί.

*

*

*

*

(δικό μου) 

…λίγα στοιχεία για τον Γιάκοβ, το γιο του Στάλιν.

Καταρχήν (και σύμφωνα με τη Σβετλάνα, την κόρη) ο Στάλιν τον είχε χεσμένο και αποκηρυγμένο. Ο νεαρός παντρεύτηκε μια κοπελίτσα χωρίς την άδειά του και ο Στάλιν αρνήθηκε να τη συναντήσει, ενώ της έγραψε: «Διαβίβασε στον Σάσα εκ μέρους μου ότι συμπεριφέρθηκε σαν αλήτης και σαν εκβιαστής με τον οποίο δεν έχω και δεν μπορώ να έχω τίποτα κοινό. Ας ζήσει όπου θέλει και με όποια θέλει». Εννοείται ότι του κόβει τα λεφτά.

Ο δυστυχής Γιάκοβ αυτοπυροβολείται στην καρδιά και… αστοχεί, για λίγο. Αναρρώνει αργά, ενώ ο πατέρας του τον σαρκάζει. Αυτά συμβαίνουν στα 1928.

Στα 1934 ο Γιάκοβ παρατάει τη γυναίκα του (και το γιο του, που στα 1999 κατέβηκε στις εκλογές με σήμα τον… παππού του!) και την επόμενη χρονιά παντρεύεται με μια παλιά τραγουδίστρια καμπαρέ, την Εβραία Ιουλία Μέλτσερ, μόλις χωρισμένη, εξοργίζοντας και πάλι τον πατέρα του. Κάνει και μια κόρη, με μιαν άλλη γυναίκα.

Παρ’ όλα αυτά, ο Γιάκοβ έχει τελειώσει σχολή πυροβολικού. Έτσι, στον πόλεμο διευθύνει μια πυροβολαρχία. Είναι άτυχος, γιατί συλλαμβάνεται από τους Γερμανούς στα 1941 (ντυμένος μουζίκος, σε υποχώρηση, μετά την εύκολη περικύκλωση της μονάδας του). Οι Γερμανοί τον ανακρίνουν – και λέει πολλά, που δεν είναι της ώρας. Τον στέλνουν σ’ ένα ξενοδοχείο, στο Βερολίνο.

Ο Στάλιν συλλαμβάνει την Εβραία γυναίκα του και ξεκινά έρευνα για τυχόν ευθύνες της στην παράδοση του Γιάκοβ. Στο μεταξύ, οι Γερμανοί ρίχνουν προκηρύξεις με τη φωτογραφία του Γιάκοβ να συνομιλεί με δυο Γερμανούς αξιωματικούς και ένα κάλεσμά (των Γερμανών, προς τους σοβιετικούς στρατιώτες) για λιποταξία! Μετά, τον στέλνουν σε ένα στρατόπεδο για αιχμαλώτους αξιωματικούς- και μετά σ ένα άλλο, για Πολωνούς αξιωματικούς. Ο Στάλιν, έξαλλος.

Στις 14 Απριλίου 1943, ο Γιάκοβ εκτελείται σε μια υποτιθέμενη (μάλλον σκηνοθετημένη) απόπειρα απόδρασης. Η Ιουλία Μέλτσερ, κρατούμενη ως ύποπτη για την «προδοσία» του συζύγου της, απελευθερώνεται.

Στην πρόταση των Γερμανών να ανταλλάξουν τον Γιάκοβ με τον αιχμάλωτο στρατάρχη φον Πάουλους, ο Στάλιν είχε απαντήσει πως αρνιόταν να ανταλλάξει έναν στρατάρχη με έναν λοχαγό. Μετά από αυτό, οι Γερμανοί (ίσως) εκτέλεσαν τον Γιάκοβ, με το πρόσχημα της απόπειρας απόδρασης. Το πιθανότερο όμως είναι ότι ο Γιάκοβ αυτοκτόνησε, πέφτοντας πάνω σ ένα ηλεκτροφόρο συρματόπλεγμα, καθώς την αμέσως προηγούμενη μέρα (13 Ιουλίου) οι Γερμανοί είχαν αποκαλύψει τη σφαγή των χιλιάδων Πολωνών αξιωματικών στο Κατύν, με εντολή του Στάλιν, και ο δυστυχής άκουσε πολλά, που δεν μπορούσε να τα ξεπεράσει…

Συνεπώς, η ιστορία ότι δήθεν αγρίεψε / στεναχωρέθηκε επειδή του σκότωσαν το γιο (τον οποίο δεν χώνευε) είναι μάλλον προπαγανδιστική μούφα. Αλλά, ποτέ κανείς δε μπορεί να είναι σίγουρος…

Μια φωτογραφία του αιχμάλωτου Γιάκοβ, εδώ:

http://www.google.gr/imgres?num=10&hl=el&tbo=d&biw=1138&bih=497&tbm=isch&tbnid=XAjeVVouHoDH8M:&imgrefurl=http://www.historyinanhour.com/2011/12/04/the-sad-lives-and-demise-of-stalin%25E2%2580%2599s-sons/&docid=5vZ_etfnt6P4yM&imgurl=http://www.historyinanhour.com/wp-content/uploads/2011/12/Yakov-Dzhugashvili-.jpg&w=250&h=184&ei=_cTxUPugDcO50QWn0oCwBw&zoom=1&

—

Η πρώτη γυναίκα του Στάλιν λεγόταν Αικατερίνη Σβανίτζε και ήταν μια νεαρή (15 ετών) αγρότισσα. Λάτρευε τον Στάλιν σαν θεό – και τον συντηρούσε, δουλεύοντας σαν μοδίστρα. Παντρεύτηκαν στα 1907 και η Αικατερίνη πέθανε στα 1914. Αυτή και η κόρη του Σβετλάνα ήταν τα μοναδικά πλάσματα που αγάπησε ο Στάλιν.

Η δεύτερη γυναίκα του (την πήρε επίσης μικρή, στα 16) ήταν η Ναντέζνα Αλληλούγεβνα, κόρη ενός συντρόφου που τον φιλοξενούσε στο σπίτι του στη Μόσχα, όταν ξέσπασε η Επανάσταση. Η Ναντέζνα (εντάχτηκε στη γραμματεία του Λένιν) τον λάτρευε επίσης, αλλά… της πέρασε γρήγορα και αμέσως μετά τη γέννηση της κόρης τους (είχαν κάνει κι ένα γιο) άρχισε να στρίβει από δαύτον – μέχρι που αυτοκτόνησε.

Μια που ενδιαφέρεσαι για τις γυναίκες του Στάλιν, ανάμεσα στις δύο που αναφέραμε, ο Στάλιν τα έφτιαξε και με μια χωριατοπούλα στη εξορία (δε θυμάμαι που) της έκανε κι αυτής ένα γιο και… μην τον είδατε, όταν έληξε η ποινή του. Δε θυμάμαι τώρα τι απόγιναν μάνα και γιος, αν το θυμηθώ, θα σε πληροφορήσω.

—

Να επισημάνουμε ότι μετά την αυτοκτονία της Ναντέζνα ο Στάλιν παρηγορήθηκε από μια νεαρή (επίσης) υπηρέτρια, την Βαλεντίνα Ιστόμινα, η οποία έμεινε μαζί του μέχρι το τέλος και τον έκλαψε κιόλας όταν πέθανε.

Γενικώς ειπείν, ο Στάλιν είχε σουξέ στις γυναίκες, αλλά για λόγους που μπορεί (ίσως) να πιθανολογήσει ο πεπ, του «τύχαιναν» πάντοτε μικρές, αγράμματες (με εξαίρεση τη Ναντέζνα) – και άσχετες με την πολιτική.

—

Κι όμως, κατά βάθος ΔΕΝ υπάρχει διαφορά. Η φυλετική αντίληψη του ναζισμού, για την ανωτερότητα της Άρειας Φυλής έρχεται φιλί κλειδί με την εξίσου παράλογη αξίωση του σταλινισμού για ανωτερότητα των «κομμουνιστών» (που τους ορίζει όπως γουστάρει, εκάστοτε), έναντι των… κοινών ανθρώπων, οι οποίοι εξοντώνονται κατά βούληση, είτε είναι «ταξικοί» αντίπαλοι (όπως οι έρμοι οι αγρότες – κουλάκοι, που εξολοθρεύτηκαν) είτε «εθνικοί» αντίπαλοι (όπως οι Πολωνοί, τους οποίους οι σοβιετικοί τους αντιμετώπισαν με λεπτότητα εφάμιλλη του Χίτλερ) .

Πρόκειται για το ΙΔΙΟ πράγμα. Ο ναζισμός φαίνεται κατ’ αρχήν πιο παλαβός, αλλά κολιός και κολιός από το ίδιο βαρέλι. Υπάρχει και μια διαφορά: ο Χίτλερ δεν εξόντωνε επί μονίμου βάσεως τους δικούς του (κομματικούς), όπως έκανε συστηματικά ο Στάλιν. Αλλά το ενδιαφέρον βρίσκεται στις εκπληκτικές ομοιότητες των δύο συστημάτων: από το βήμα της χήνας, έως την ταυτόσημη προπαγανδιστική χρήση του σοβιετικού / ναζί νέου ανθρώπου – και πολλά άλλα. Με κορυφαίο κοινό χαρακτηριστικό την οργάνωση / εκμετάλλευση / εξόντωση των ανθρώπων -σκλάβων σε Άουσβιτς και Γκουλάγκ.

*

Συμβολή στη συζήτηση, ένα απόσπασμα απο τον πρόλογο του βιβλίου «Οι δήμιοι του Στάλιν» του Donald Rayfield:

Η παράλληλη μελέτη του Στάλιν και του Χίτλερ οδηγεί συχνά σε παραπλανητικά συμπεράσματα. Οι διαφορές είναι τόσο εντυπωσιακές όσο και οι ομοιότητες. Οι ναζί είχαν μια συμβιωτική σχέση με τις γερμανικές επιχειρήσεις και το γερμανικό στρατό, και η δολοφονική τους επιθετικότητα στρεφόταν εναντίον άλλων, είτε ήταν Σλάβοι, είτε Εβραίοι, είτε ομοφυλόφιλοι, είτε κομμουνιστές. Ενας συνηθισμένος Γερμανός πολίτης με μεγάλες παρωπίδες θα μπορούσε, έχοντας υπόψη τη φρίκη του γενικού πολέμου, να ζήσει περίπου όπως είχε ζήσει και κάτω από άλλα καθεστώτα. Η επιθετικότητα του Στάλιν στράφηκε ενάντια στους δικούς του: Απρόθυμος να κηρύξει πόλεμο στους γείτονές του, δολοφονούσε τους ίδιους τους στρατηγούς του, την επαγγελματική ελίτ του, ακόμα και την ίδια του την οικογένεια – ανθρώπους από τους οποίους αντλούσε την οικονομική και πολιτική του δύναμη. Όσο απεχθές κι αν είναι, υπάρχει συνέπεια, ακόμα και λογική, στο παιχνίδι του Χίτλερ: Η γενοκτονία και ο αστραπιαίος πόλεμος ένωσαν ένα λαό και του έδωσαν στόχους. Η πολιτική του Στάλιν παρέσυρε άλλους βαθιά στη δική του παράνοια. Ένας διανοούμενος χωρίς ηθικούς φραγμούς, όπως ο Αλμπερτ Σπεερ, μπορούσε να προσδεθεί στο άρμα του Χίτλερ. Αντίθετα, η υστεροβουλία και μόνο δεν αρκούσε για να προσδεθεί κάποιος στο άρμα του Στάλιν – χρειαζόταν επίσης φόβος, σαδισμός, ηθική ηλιθιότητα ή τάσεις αυταπάτης.

(δικό μου)

…δεν έχει κανένα νόημα να μετράμε τον αριθμό των οργανωμένων μπολσεβίκων, ως ποσοστό του γενικού πληθυσμού. Κανένα απολύτως!

Πάντως, στις αρχές του 1917 ήταν λιγότεροι από 10.000 νοματαίοι. Στο τέλος του έτους τράβηξαν κάτι απίστευτα ποσοστά, που τους επέτρεψαν να ελέγξουν τα σοβιέτ.

Βλέπεις, εκτός από την αριθμητική υπάρχει και η πολιτική. Και ο Λένιν (αντίθετα από το Στάλιν και τα άλλα βόδια τύπου Ζινόβιεφ – Κάμενεφ) ήξερε πολύ καλά να κάνει πολιτική – άσχετα αν το χαρτί του ήταν από χέρι καμένο.

*

*

*

*

*

Γιώργος Σεργάκης (από το φ/μπ)

Είναι πολύτιμη η Ανασύνταξη. Χωρίς αυτήν όλα θα ήταν μισοκρυμμένα. Ξεχωρίζω ένα ποίημα του Πετσίνη γραμμένο το 2000: http://goo.gl/fJKjpA και την περί Στάλιν ομιλία του Μπελογιάννη, απ όπου και η φράση: «Ό,τι λέει ο Στάλιν γίνεται» –> http://goo.gl/2WPViS