ΤΙΤΛΟΣ Βασιλική εκτροπή ήθελε το ΥΠΕΞ των ΗΠΑ
ΠΛΑΓΙΟΣ ΤΙΤΛΟΣ Το ιστορικό ντοκουμέντο με τις εντολές του Στέιτ Ντιπάρτμεντ προς την Αθήνα μία μέρα πριν από το πραξικόπημα της 21ης Απριλίου παρουσιάζει η «Θ»
Της ΜΑΡΟΥΛΑΣ ΠΛΗΚΑ
ΕΙΣΑΓΩΓΗ Πέμπτη 20 Απριλίου του 1967, λίγες ώρες πριν να εκδηλωθεί το πραξικόπημα των συνταγματαρχών και δύο ημέρες πριν από την προεκλογική άνοδο του Γεωργίου Παπανδρέου στη Θεσσαλονίκη, το Στέιτ Ντιπάρτμεντ απέστειλε στον αμερικανό πρέσβη στην Αθήνα Φίλιπ Τάλμποτ το έγγραφο 179151 με εντολές για το πώς πρέπει να χειριστεί την κατάσταση στην Ελλάδα.
ΚΕΙΜΕΝΟ Το σημαντικό ιστορικό ντοκουμέντο βρίσκεται στα ιστορικά αρχεία της ΕΔΙΑ Κεντρικής και Δυτικής Μακεδονίας, περιόδου 1940-1974, και το παρουσιάζει σήμερα η “Θ”. Μέσα από αυτό φαίνεται ότι το ΥΠΕΞ των ΗΠΑ προέκρινε τη λύση του βασιλικού πραξικοπήματος (σ.σ. το οποίο αρχικά ήταν να εκδηλωθεί στις 16 Απριλίου και αναβλήθηκε για τις 24 Απριλίου του ’67), ενώ την ίδια ώρα το έτερο αμερικανικό κέντρο, η CIA, προτιμούσε την εγκαθίδρυση χούντας συνταγματαρχών, μία συνταγή που είχε δοκιμαστεί στη Λατινική Αμερική… Το έγγραφο ασχολείται με τη ρήξη Γεωργίου Παπανδρέου-παλατιού και φέρει την υπογραφή του τότε αμερικανού ΥΠΕΞ Ντιν Ρασκ, ενώ τις εντολές δίνει ο υφυπουργός του Λουκ Μπατλ. Συντάκτες του είναι ο υπεύθυνος των ελληνικών υποθέσεων Νταν Μπρούστερ και ο βοηθός του Τζον Όουενς, οι οποίοι διαμηνύουν στον Τάλμποτ ότι “έχουμε μελετήσει προσεκτικά τα τελευταία μηνύματά σας, που περιγράφουν τη σοβαρή κατάσταση στην Ελλάδα και το δίλημμα που αντιμετωπίζει ο βασιλιάς ή (1) να επιβάλει δικτατορία ή (2) να επιτρέψει στην Ένωση Κέντρου να αναλάβει την εξουσία μετά τις επικείμενες εκλογές, με πιθανές σοβαρές συνέπειες για την Ελλάδα και τις σχέσεις της με τις ΗΠΑ”.
Το διαπραγματευτικό χαρτί. Στη συνέχεια διαπιστώνουν ότι ο Γεώργιος Παπανδρέου “πάνω απ’ όλα φοβάται τη σύλληψη του γιου του Ανδρέα για την εικαζόμενη συμμετοχή του στη συνομωσία του ΑΣΠΙΔΑ” και εκτιμούν πως τυχόν σύλληψή του “θα μπορούσε εύκολα να πυροδοτήσει βίαιες διαδηλώσεις, οι οποίες με τη σειρά τους θα επέφεραν ακραία μέτρα καταστολής από την κυβέρνηση και πιθανόν την επιβολή δικτατορίας”. Αναφέρουν ότι ενδόμυχος φόβος του βασιλιά είναι ότι, αν ο Παπανδρέoυ κερδίσει τις εκλογές, η Ένωση Kέντρου θα κινηθεί αμέσως, για να τον αποδυναμώσει, με τελικό στόχο «την υπονόμευση και ίσως και την εξάλειψη της μοναρχίας”, και εκφράζουν την ανησυχία τους ότι “ο νεότερος Παπανδρέου θα βγάλει την Ελλάδα από τη Δυτική Συμμαχία”. Προτείνουν έτσι στον Τάλμποτ να καλέσει τον Γ. Παπανδρέου και να του τονίσει αρχικά ότι “η κυβέρνηση των ΗΠΑ έχει πλήρη επίγvωση της αφοσίωσής του στη δημοκρατία, της μακράς του ιστορίας στον αντικομμουνισμό και της αφoσίωσής του στην ευημερία της χώρας του». «Ύφεση στην εξαιρετικά φορτισμένη πολιτική ατμόσφαιρα θα μπορούσε να προκύψει από τη συμφωνία και των δύο πλευρών (σ.σ. Παπανδρέου-παλατιού) να μετριάσουν τους τόνους στις δημόσιες δηλώσεις και oμιλίες τους», παρατηρούν και τονίζουν πως αυτό «θα ήταν ιδιαίτερα σημαντικό στην παρούσα συγκυρία, δεδoμένoυ ότι ο πρεσβύτερος Παπανδρέου πρόκειται να κάνει μία από τις δύο κεντρικές ομιλίες του αυτήν την Κυριακή στη Θεσσαλονίκη. Πρέπει να σημειωθεί ότι οι εξτρεμιστές με την ευκαιρία αυτή θα μπορούσαν να προσδώσουν επικίνδυνους τόνους σε ολόκληρη την προεκλογική εκστρατεία και να ανεβούν οι εντάσεις, που ήδη είναι επικίνδυνα υψηλές, σε σημείο ρήξης”.
Η “φόρμουλα”. Προτείνουν συμβιβασμό “που θα βασίζεται σε ‘σιδερένιες’ διαβεβαιώσεις και από τις δύο πλευρές” με την εξής φόρμουλα: “Διαβεβαίωση του βασιλιά προς τον Γ. Παπανδρέου ότι ο Ανδρέας Παπανδρέου δεν θα συλληφθεί σε αντάλλαγμα με τις ακόλoυθες δύο παραχωρήσεις του Παπανδρέου, εφόσον κερδίσει τις εκλογές στις 28 Mαΐου: (1) ότι θα διορίσει μόνο άτομα ‘αμοιβαίας εμπιστοσύνης’ στις σημαντικές θέσεις των υπουργείων Εξωτερικών και Άμυνας και (2) ότι δεν θα πραγματοποιήσει εκτεταμένες αλλαγές στην ηγεσία των ενόπλων δυνάμεων”. Ακολουθεί το υστερόγραφο που χαρακτηρίζει τις δύο αυτές εγγυήσεις του Γ. Παπανδρέου ως τις “μίνιμουμ αποδεκτές παραχωρήσεις”, ώστε “να μην επιβάλει δικτατορία” ο βασιλιάς, σε περίπτωση που η Ένωση Κέντρου κέρδιζε τις εκλογές. “Έντιμος μεσολαβητής”. Σε περίπτωση που ο Γ. Παπανδρέου αποδεχόταν τη φόρμουλα, έδιναν την άδεια στον πρέσβη τους να εμφανιστεί και να την παρουσιάσει στο παλάτι ως “έντιμος μεσολαβητής”. “Ωστόσο νιώθουμε ότι ο χρόνος είναι σημαντικός ενόψει των ραγδαίων εξελίξεων στην Ελλάδα, συμπεριλαμβανομένης της ανοικτής oμιλίας του Παπανδρέου αυτό το Σαββατοκύριακο και των ενδείξεων ότι η κυβέρνηση ίσως κινηθεί για να συλλάβει τον Ανδρέα Παπανδρέoυ. Εάν συμβεί αυτό, ίσως είναι πολύ αργά, για να παίξουμε εποικοδομητικό ρόλο σε αυτήν την επιδεινούμενη κατάσταση”, καταλήγει το μήνυμα, που καλεί τον Τάλμποτ να τους ενημερώσει άμεσα “για ενδεχόμενους κινδύνους, καθώς και για το κόστος της ανάμειξης των ΗΠΑ στην εσωτερική κατάσταση”, ενώ επισημαίνεται ότι υπάρχει και η δυνατότητα προσέγγισης μέσω CAS (σ.σ. Υπηρεσία Προξενικών Υποθέσεων) ή από ανεπίσημο κανάλι…
Το έγγραφο 179151
Department of State, Central Files,
POL 15 GREECE 20-4-1967
Ουάσιγκτον, 20 Aπριλίoυ 1967, 6.51΄ μ.μ.
Πηγή: Υπουργείο Εξωτερικών, Kεντρικά Αρχεία, ΡΟL 15 ΕΛΛΑΔΑ. Απόρρητο, Επείγον, Συντάχθηκε από τους ΄Oουενς και Μπρούστερ, αποχαρακτηρίστηκε από τους Ρόκγουελ και Kάτσεμπαχ, εγκρίθηκε από τον Μπατλ.
179151. Για τον πρέσβη μας [στην Αθήνα] από τον Βάτλ
1. Έχουμε μελετήσει προσεκτικά τα τελευταία μηνύματά σας που περιγράφουν τη σοβαρή κατάσταση στην Ελλάδα και το δίλημμα που αντιμετωπίζει ο Βασιλιάς ή (1) να επιβάλει δικτατορία ή (2) να επιτρέψει στην Ένωση Κέντρου να αναλάβει την εξουσία μετά τις επικείμενες εκλογές, με πιθανές σοβαρές συνέπειες για την Ελλάδα και τις σχέσεις της με τις ΗΠΑ. Έχουμε μελετήσει προσεκτικά το ερώτημα για το ποια, ενδεχoμένως, μέτρα θα μπορούσε να λάβει η κυβέρνηση των ΗΠΑ για την αντιμετώπιση της κατάστασης και να προτείνουμε την παρακάτω φόρμουλα προς εξέταση και σχολιασμό.
2. Εργαζόμαστε για την υπόθεση Παπανδρέου ο οποίος πάνω απ’ όλα φοβάται τη σύλληψη του γιου του Ανδρέα για την εικαζόμενη συμμετοχή του στη συνομωσία του ΑΣΠΙΔΑ. Μια σύλληψη του Ανδρέα θα μπορούσε εύκολα να πυροδοτήσει βίαιες διαδηλώσεις οι οποίες με τη σειρά τους θα επέφεραν ακραία μέτρα καταστολής από την κυβέρνηση και πιθανόν την επιβολή δικτατορίας, Από την άλλη πλευρά, ο ενδόμυχος φόβος του Βασιλιά είναι ότι, αν ο Παπανδρέoυ κερδίσει τις εκλογές, η ‘Ενωση Kέντρου θα κινηθεί αμέσως για να τον αποδυναμώσει μέσα από σημαντικές ανακατατάξεις στις ένοπλες δυνάμεις και αναδιαρθρώσεις στις υπηρεσίες πληροφοριών, με τελικό στόχο την υπονόμευση και ίσως και την εξάλειψη της μοναρχίας. Ταυτόχρονα, είναι γενική η ανησυχία ότι ο νεότερος Παπανδρέου θα βγάλει την Ελλάδα από τη Δυτική Συμμαχία.
3. ‘Ενα προτεινόμενο σενάριο θα ήταν να καλέσετε, με την πρώτη ευκαιρία, τον Γεώργιο Παπανδρέου και να τον ενημερώσετε ότι έχετε εντολή της κυβέρνησης των ΗΠΑ να εκφράσετε την έντονη ανησυχία της για το σημερινό ρήγμα στο ελληνικό πολιτικό σώμα και την αυξανόμενη πολιτική πόλωση, τα οποία οφείλονται στις ακραίες θέσεις που υποστηρίζουν και οι δύο πλευρές. Πρέπει να του τονίσετε με έμφαση ότι ποντάρουμε πολύ στο μέλλον της Ελλάδας, λόγω των μεγάλων επενδύσεων των ΗΠΑ σε άνδρες, χρήματα και υλικό που χρονολογούνται από το 1947. Θεωρούμε ότι μια ευημερούσα Ελλάδα είναι απαραίτητη για τη Δυτική Συμμαχία. Η κυβέρνηση των ΗΠΑ έχει πλήρη επίγvωση της αφοσίωσης του Παπανδρέου στη δημοκρατία, της μακράς του ιστορίας στον αντικομμουνισμό και της αφoσίωσής του στην ευημερία της χώρας του.
4. Επιπρόσθετα, όπως βλέπουμε την κατάσταση, ύφεση στην εξαιρετικά φορτισμένη πολιτική ατμόσφαιρα θα μπορούσε να προκύψει από τη συμφωνία και των δύο πλευρών να μετριάσουν τους τόνους στις δημόσιες δηλώσεις και oμιλίες τους. (Αυτό φαίνεται ότι θα ήταν ιδιαίτερα σημαντικό στην παρούσα συγκυρία, δεδoμένoυ ότι ο πρεσβύτερος Παπανδρέου πρόκειται να κάνει μία από τις δύο κεντρικές του ομιλίες αυτή την Κυριακή στη Θεσσαλονίκη. Πρέπει να σημειωθεί ότι οι εξτρεμιστές, με την ευκαιρία αυτή, θα μπορούσαν να προσδώσουν επικίνδυνους τόνους σε ολόκληρη την προεκλογική εκστρατεία και να ανεβούν οι εντάσεις, που ήδη είναι επικίνδυνα υψηλές, σε σημείο ρήξης).
5. Για να αvτιμετωπιστεί το πρόβλημα που παρουσιάζεται στην παράγραφο 2, προτείνουμε ένα συμβιβασμό που θα βασίζεται σε «σιδερένιες» διαβεβαιώσεις και από τις δυο πλευρές. Μια φόρμουλα θα μπορούσε να είναι, ενδεχόμενως, η διαβεβαίωση του Βασιλιά προς το Γ. Παπανδρέου ότι ο Ανδρέας Παπανδρέου δεν θα συλληφθεί, σε αντάλλαγμα με τις ακόλoυθες δύο παραχωρήσεις του Παπανδρέου, εφόσον κερδίσει τις εκλογές στις 28 Mαΐου: (1) ότι θα διορίσει μόνο άτομα «αμοιβαίας εμπιστοσύνης» στις σημαντικές θέσεις των υπουργείων Εξωτερικών και Άμυνας και (2) ότι δεν θα πραγματοποιήσει εκτεταμένες αλλαγές στην ηγεσία των Ενόπλων Δυνάμεων.
Υστερόγραφο: Αυτές οι δύο εγγυήσεις του Παπανδρέου θα πρέπει να παρουσιαστούν ως οι μίνιμουμ αποδεκτές από το βασιλιά παραχωρήσεις, ώστε να μην επιβάλει δικτατορία, εν όψει του γεγονότος ότι η Ένωση Κέντρου θα κερδίσει την πλειοψηφία στις εκλογές.
Πρέπει να παρακινήσετε τον Γεώργιο Παπανδρέου να προτείνει, με δική του ευθύνη, στο Παλάτι μια τέτοια συμβιβαστική φόρμουλα.
Αν δεν μπορέσει να δει το Βασιλιά, αλλά σας ζητήσει βοήθεια, θα μπορούσατε να χρησιμεύσετε ως «έντιμος μεσολαβητής» και να μεταφέρετε τη συμβιβαστική πρόταση στο Βασιλιά.
7. Κανένα από τα στοιχεία της πρoτεινόμενης φόρμουλας δεν είναι ιερό και απαραβίαστο. Αφήνουμε σ’ εσάς να την τροποποιήσετε ανάλογα με τις συνθήκες που θα επικρατήσουν εκεί. Αν αντιληφθείτε μείζονες ενστάσεις για τη δράση που σας συνιστούμε, θα ήταν καλοδεχούμενες οι εκ μέρους σας αντιπροτάσεις. Ωστόσο, νιώθουμε ότι ο χρόνος είναι σημαντικός εν όψει των ραγδαίων εξελίξεων στην Ελλάδα, συμπεριλαμβανομένης της ανοικτής oμιλίας του Παπανδρέου αυτό το Σαββατοκύριακο και των ενδείξεων ότι η κυβέρνηση ίσως κινηθεί για να συλλάβει τον Ανδρέα Παπανδρέoυ. Εάν συμβεί αυτό, ίσως είναι πoλύ αργά για να παίξουμε εποικοδομητικό ρόλο σ’ αυτή την επιδεινούμενη κατάσταση.
8. Θα εκτιμούσαμε πολύ εάν μας στέλνατε επειγόντως τις παρατηρήσεις σας για την ανωτέρω σχετική πρόταση. Παρακαλούμε να συμπεριλάβετε τις εκτιμήσεις σας για ενδεχόμενους κινδύνους καθώς και για το κόστος της ανάμειξης των ΗΠΑ στην εσωτερική κατάσταση. Επίσης σκέψεις για τη δυνατότητα προσέγγισης μέσω CAS (CONSULATE AFFAIRS SERVICES;)-Υπηρεσίες Προξενικών Υποθέσεων-ή από ανεπίσημο κανάλι.
9. Μην κάνετε τίποτε χωρίς νέες οδηγίες.
Rusk
Έκθεση της CIA για τη Συνωμοτική Ομάδα
του Γεωργίου Παπαδόπουλου (1966)
Έκθεση Αμερικανικού Προξενείου (2/12/70) Σχετικά με τη Δίκη και τις Ποινές που Επιβλήθηκαν στους 9 Θεσσαλονικείς Φοιτητές που Κατηγορήθηκαν για Ανατρεπτική Δράση
Σημειώσεις για τον Εμφύλιο 
Ομολογω οτι δεν καταλαβα απο που προκυπτει η ενθαρρυνση βασιλικης εκτροπης εκ μερους των Αμερικανων.Αντιθετως αυτο που συμπεραινω ειναι η αγωνια τους να γεφυρωθουν οι αντιθεσεις Βασιλια-Παπανδρεου.
Ο Αμερικανος πρεσβης Ταλμποτ ανεφερε σε συνεντευξη του,οτι μολις αποκατεστησε επικοινωνια με τους δικτατορες,τους ρωτησε αν ζει ο Ανδρεας Παπανδρεου,για τον οποιο ενδιαφεροταν ιδιαιτερα ο Αμερικανος ΥΠΕΞ.Την ερωτηση αυτη επιβεβαιωνει κι ο Παττακος.Αραγε αυτο το ενδιαφερον,οπως επισης και το γεγονος οτι ο ιδιος ο Παττακος του παρεδωσε το διαβατηριο και τον κατευοδωσε,δηλωνει οτι οι Αμερικανοι θεωρουσαν τον Ανδρεα επικινδυνο για τα συμφεροντα τους;
Μου αρέσει!Μου αρέσει!
Ο τίτλος της ανάρτησης είναι πέρα για πέρα άστοχος και αυτό γιατί ούτε κατά διάνοια δεν προκύπτει από το έγγραφο κάποια ενθάρρυνση προς τον βασιλιά να προχωρήσει σε πραξικόπημα. Εαν θέλουμε να είμαστε ακριβείς το τελείως αντίθετο είναι που προκύπτει, να ενθαρρυνθεί ο βασιλιάς να *μην* προχωρήσει σε πραξικόπημα.
Δηλαδή, το έγγραφο, στο 1, επιβεβαιώνει ότι ο βασιλιάς είναι που ήθελε να προχωρήσει σε πραξικόπημα (αναφέρει τους λόγους στο 2) και κατόπιν όλα τα υπολοιπα σημεία είναι μία προσπάθεια να γίνουν κάποιες κινήσεις ώστε να αποτραπεί το σχεδιαζόμενο βασιλικό πραξικόπημα.
Μου αρέσει!Μου αρέσει!
«Υστερόγραφο: Αυτές οι δύο εγγυήσεις του Παπανδρέου θα πρέπει να παρουσιαστούν ως οι μίνιμουμ αποδεκτές από το βασιλιά παραχωρήσεις, ώστε να μην επιβάλει δικτατορία, εν όψει του γεγονότος ότι η Ένωση Κέντρου θα κερδίσει την πλειοψηφία στις εκλογές».
Η παρεξήγηση (αν υπάρχει – προσωπικά δεν το νομίζω) προκύπτει από εδώ.
Μου αρέσει!Μου αρέσει!
Η μόνη παρεξήγηση που βλέπω είναι η υποτιθέμενη «ενθάρρυνση» των αμερικάνων προς τον βασιλιά να προχωρήσει σε πραξικόπημα, που βλέπουν κάποιοι. Το έγγραφο πιστοποιεί το ακριβώς αντίθετο, ότι προσπαθούσαν να τον αποτράψουν τον βασιλιά από τα σχέδιά του να προχωρήσει σε πραξικόπημα.
Μου αρέσει!Μου αρέσει!
Προσωπικη εκτιμηση,οι Αμερικανοι περιμεναν το σχεδιαζομενο πραξικοπημα του βασιλια,χωρις ιδιαιτερο αγχος,δεδομενης της «νομιμοφρονος» στασης του.Αιφνιδιαστηκαν απο την κινηση των Συνταγματαρχων,ασχετα αν τελικα τα συμφεροντα τους ουδολως κινδυνευσαν.
Αποριες που παραμενουν : γιατι η γνωστη παρεα των πρωτεργατων περνουσε επι χρονια στο απυροβλητο οπως επισης,ποια η σχεση Αμερικης-Ανδρεα Παπανδρεου;
Μου αρέσει!Μου αρέσει!
«Προσωπικη εκτιμηση,οι Αμερικανοι περιμεναν το σχεδιαζομενο πραξικοπημα του βασιλια,χωρις ιδιαιτερο αγχος,δεδομενης της «νομιμοφρονος» στασης του.»
Οι αμερικάνοι δεν ήθελαν το σχεδιαζόμενο πραξικόπημα του βασιλιά, και σίγουρα δεν το ανέμεναν χωρίς άγχος. Αν μη τι άλλο, όπως δείχνει και το έγγραφο που παρατίθεται εδω πέρα, είχαν την πρόθεση να προσπαθήσουν να αποτρέψουν τον βασιλιά από το να προχωρήσει στο πραξικόπημα που σχεδίαζε.
«ποια η σχεση Αμερικης-Ανδρεα Παπανδρεου;»
Πάντως σίγουρα δεν ήταν καλή. Και αυτό αποδείχτηκε και την δεκαετία του ’80 που ο Παπανδρέου ήταν πρωθυπουργός. Και τότε οι σχέσεις της αμερικάνικης ηγεσίας και του Παπανδρέου ήταν ψυχρές (και αυτό στην καλύτερη των περιπτώσεων).
«γιατι η γνωστη παρεα των πρωτεργατων περνουσε επι χρονια στο απυροβλητο»
Γιατί κατά την προδικτατορική περίοδο ο αντικομμουνισμός ήταν η κυρίαρχη «μόδα». Και ακόμα και αξιωματικοί που εμφορούνταν από αντιδημοκρατικές αντιλήψεις γίνονταν ανεκτοί στο όνομα της καταπολέμησης της «Ερυθράς Απειλής», οσο ακραίοι και αν ήταν στον αντικομμουνισμό τους.
Για την παρέα της χούντας, έχει γίνει και σχετική έρευνα, ηδη από τα τέλη της δεκαετίας του ’50 υπήρχαν και δρούσαν συνωμοτικά.
Click to access LK_2016_01_TEXT.pdf
Μου αρέσει!Μου αρέσει!
Ο βασιλιας ειχε θεσει υπ’οψη της Αμερικανικης πρεσβειας το ενδεχομενο πραξικοπηματος,ζητωντας ενθαρρυνση κι οδηγιες.Ο Ταλμποτ του απαντησε οτι θα επρεπε να περιμενει τις εκλογες πρωτα.Ετσι εδωσε την εντολη στο Σπαντιδακη να προετοιμασει το σχεδιο.Η Αμερικη σαφως και προτιμουσε μια πολιτικη συνεννοησης αναμεσα στους φίλιους σ’αυτη θεσμους,ωστοσο μαλλον δεν θα την ενοχλουσε η προετοιμασια καποιου εναλλακτικου πλανου σε περιπτωση που η Ε.Κ.εκτρεποταν σε «αριστερες» πρακτικες (δικη μου εκτιμηση).
Ο Ανδρεας υπηρξε Αμερικανος πολιτης και καθηγητης στο Μπέρκλεϋ.Για την τυχη του ενδιαφερθηκε εντονα το Αμερικανικο ΥΠΕΞ,ενω η εξοδος του απο τη χωρα υπηρξε απροσκοπτος.Εξεταζοντας την πολιτικη του στη δεκαετια του ’80,ανανεωσε τη συμφωνια για τις βασεις,ενω πετυχε τη μετακινηση ενος μεγαλου,ριζοσπαστικοποιημενου και με σαφη αντιαμερικανικα αισθηματα μερους της κοινωνιας,προς το «ανοστο» σοσιαλδημοκρατικο κεντρο.
Δε βλεπω γιατι οι πρακτικες (κι οχι η ρητορικη) του ηρθαν σε κοντρα με τ’Αμερικανικα συμφεροντα…
Μου αρέσει!Μου αρέσει!
«Η Αμερικη σαφως και προτιμουσε μια πολιτικη συνεννοησης αναμεσα στους φίλιους σ’αυτη θεσμους,ωστοσο μαλλον δεν θα την ενοχλουσε η προετοιμασια καποιου εναλλακτικου πλανου σε περιπτωση που η Ε.Κ.εκτρεποταν σε «αριστερες» πρακτικες (δικη μου εκτιμηση).»
Και δική μου εκτίμηση Χρήστο, επίσης. Εκτίμηση η οποία, με βάση και άλλα ανάλογα διπλωματικά έγγραφα των ΗΠΑ που έχουν έρθει στο φως της δημοσιότητας, μου φαίνεται πως είναι ορθή και ανταποκρίνεται στην πραγματικότητα. Και εν τέλει επιβεβαιώνει αυτό που λέμε εδω πέρα, ότι η αμερικάνικη κυβέρνηση δεν ενθάρρυνε το σχεδιαζόμενο βασιλικό πραξικόπημα. Αν η ΕΚ αποφάσιζε να ακολουθήσει μία πορεία που οι αμερικάνοι θα έκριναν ότι βλάπτει τα στρατηγικά τους συμφέροντα τότε ενδεχομένως να έδιναν την συναίνεσή τους σε μία αντισυνταγματική εκτροπή, αυτό όμως προϋπόθετε ότι θα είχαν γίνει πρώτα οι εκλογές του Μαϊου του 1967.
Σε σχέση τώρα με το σχεδιάζόμενο βασιλικό πραξικόπημα, οι λόγοι για τον σχεδιασμό του είχαν κατά κύριο λόγο να κάνουν με την προοπτική αποδυνάμωσης του παλατιού, και μείωσης των υπερεξουσιών που αυτό απολάμβανε, σε περίπτωση εκλογικής νίκης της ΕΚ (πολύ δε περισσότερο αν αυτή η νίκη ήταν μεγάλη, ένα επίσης πολύ πιθανό σενάριο). Αυτό ήταν που ένοιαζε τον βασιλιά.
Γενικά μιλώντας, το προδικτατορικό πολιτικό καθεστώς ήταν ένα πολλαπλά προβληματικό καθεστώς – υπήρχαν τρία κέντρα εξουσίας που χάραζαν πολιτική, είχαμε το παλάτι, τον στρατό, και, τρίτη και καταϊδρωμένη, την νόμιμα εκλεγμένη κυβέρνηση. Η πιθανότητα ένα τέτοιο προβληματικό πολιτικό καθεστώς να κατέληγε σε κάποιας μορφής αντιδημοκρατική εκτροπή, αν και όχι αναπόφευκτη, ήταν πάντως αυξημένη.
Μου αρέσει!Μου αρέσει!
Αυτά που περιέχει το έγγραφο ως (Αμερικανικές) προτάσεις ΕΙΝΑΙ εκτροπή. Είναι και ξεκάθαρος εκβιασμός (προς τον Παπανδρέου)
Αυτή είναι η ουσία + το δεδομένο ότι το ΥΠΕΞ των ΗΠΑ είχε ουσιαστικά αποδεχτεί την προοπτική της χούντας του Βασιλιά, χωρίς πολλά πολλά. Και επιχειρούσε (συζητούσε -εκβίαζε) με βάση αυτή την πιθανότητα.
Είχε βέβαια διαφορετική προσέγγιση το άλλο αμερικανικό κέντρο, αυτό που σπονσοράριζε τη Χούντα του Παπαδόπουλου.
Μου αρέσει!Μου αρέσει!
«Αυτά που περιέχει το έγγραφο ως (Αμερικανικές) προτάσεις ΕΙΝΑΙ εκτροπή.»
Ούτε κατά διάνοια. Ήταν προσπάθεια να αποφευχθεί η εκτροπή που ετοίμαζε ο βασιλιάς.
«Είναι και ξεκάθαρος εκβιασμός (προς τον Παπανδρέου)»
Κατά καμία έννοια. Προσπάθεια συμβιβασμού της μίας πλευράς με την άλλη, αυτό είναι – προκειμένου να αποτραπεί το σχεδιαζόμενο βασιλικό πραξικόπημα.
«Αυτή είναι η ουσία + το δεδομένο ότι το ΥΠΕΞ των ΗΠΑ είχε ουσιαστικά αποδεχτεί την προοπτική της χούντας του Βασιλιά, χωρίς πολλά πολλά. Και επιχειρούσε (συζητούσε -εκβίαζε) με βάση αυτή την πιθανότητα.»
Από πουθενά δεν προκύπτει το παραπάνω που λες Πάνο.
Αυτό που ισχύει (και το δείχνει και το έγγραφο άλλωστε) είναι ότι είχαν αντιληφθεί πως ένας βλαξ βασιλιάς ήταν έτοιμος να προχωρήσει σε πραξικόπημα (για τους δικούς του λόγους), και επειδή αυτό δεν τους συνέφερε καθώς αποτελούσε ένα δυνητικό κίνδυνο για τα συμφεροντά τους προσπαθούσαν να σκεφτούν τρόπους ώστε να το αποτρέψουν.
«Είχε βέβαια διαφορετική προσέγγιση το άλλο αμερικανικό κέντρο, αυτό που σπονσοράριζε τη Χούντα του Παπαδόπουλου.»
Ναι, ενταξει, η CIA λειτουργούσε αυτόνομα από το αμερικάνικο ΥΠΕΞ, ασκούσε πολιτική για την πάρτη της, οκ…
Ακόμα και αν παραβλέψουμε το γεγονός ότι κανένα στήσιμο του πραξικοπήματος δεν πιστοποιείται από τα έγγραφα της CIA που έχουν δει το φως της δημοσιότητας, η θεωρία ότι η CIA, ένα εκτελεστικό όργανο του αμερικάνικου κράτους, δρούσε αυτόνομα από το ΥΠΕΞ, το κατεξοχήν αρμόδιο όργανο για την χάραξη της αμερικάνικης εξωτερικής πολιτικής, προδίδει μία κάποια ελλιπή κατανόηση του πως λειτουργεί ένα σύγχρονο κράτος.
Μου αρέσει!Μου αρέσει!
H διαφωνία (διαφορετική ανάγνωση) καταγράφηκε! 🙂
Μου αρέσει!Μου αρέσει!
ΥΓ. Θα επανέλθω με περισσότερα στοιχεία για το ρόλο των Αμερικανών. Ελπίζω… στη φετινή σεζόν.
Μου αρέσει!Μου αρέσει!
«Θα επανέλθω με περισσότερα στοιχεία για το ρόλο των Αμερικανών.»
Οκ, αναμένω με ενδιαφέρον. 🙂
Πάντως να αναφέρω εδω πως είναι μύθος η θεωρία που θέλει τους χουντικούς να κάνουν πάντα ότι τους ζητάγανε οι αμερικάνοι. Σε αρκετές περιπώσεις οι χουντικοί (τόσο ο Παπαδόπουλος οσο και ο Ιωαννίδης) κάνανε του κεφαλιού τους και οι αμερικάνοι τραβάγανε μετά τα μαλλιά τους. Μπροστά από τις κάμερες ήταν βέβαια όλοι με αστραφτερά χαμόγελα, θερμές χειραψίες, φανταχτερές χειρονομίες. Πίσω όμως από τις κάμερες, διαβάζοντας κανείς τα διπλωματικά έγγραφα της περιόδου, διαπιστώνει ότι η πραγματικότητα ήταν αρκετά διαφορετική. Η χουνταίοι πάντως εκμεταλλεύονταν αυτή την δημόσια εικόνα, και έκαναν και από την μεριά τους ότι περνούσε από το χέρι τους για να την ενισχύουν, ότι δηλαδή οι σχέσεις με την Αμέρικα ήταν άψογες, η τελευταία επικροτούσε ότι έκαναν, κλπ, ακριβώς επειδή είχαν σημαντικά στρατηγικά οφέλη από αυτή την εικόνα – όπως, για παράδειγμα, το να κάμπτουν την θέληση για αντίσταση εναντίον τους στο εσωτερικό της χώρας.
Μου αρέσει!Αρέσει σε 1 άτομο
http://www.kathimerini.gr/904520/article/epikairothta/politikh/h-symfwnia-toy-tatoioy
Μου αρέσει!Μου αρέσει!