Ο Κοντονής και οι Εσθονοί

Ο Υπουργός Δικαιοσύνης, Διαφάνειας και Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων κ. Σταύρος Κοντονής απάντησε αρνητικά στην πρόσκληση να συμμετάσχει στο Διεθνές Συνέδριο, που διοργανώνεται στις 23 Αυγούστου, στο Ταλίν, στο πλαίσιο της Εσθονικής Προεδρίας του Συμβουλίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Ακολουθεί το κείμενο της επιστολής που απέστειλε στους διοργανωτές, στην οποία παρουσιάζονται αναλυτικά οι λόγοι της άρνησής του.

«Η πρωτοβουλία σας να διοργανώσετε στο πλαίσιο της Προεδρίας του Συμβουλίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης Διεθνές Συνέδριο με τίτλο «Η κληρονομιά στον 21ο αιώνα των εγκλημάτων που διαπράχθηκαν από τα κομμουνιστικά καθεστώτα» μας προκάλεσε εύλογα ερωτηματικά. Ειδικά σε μία περίοδο, που οι θεμελιώδεις αξίες της Ευρωπαϊκής Ένωσης αμφισβητούνται ανοιχτά από την άνοδο των ακροδεξιών κινημάτων και των νεοναζιστικών κομμάτων σε ολόκληρη την Ευρώπη, η προαναφερθείσα πρωτοβουλία είναι πολύ ατυχής.

Η Ιστορία δεν μπορεί να παραχαραχθεί παρόλο που μπορεί να γράφεται κυρίως από τους νικητές ή να αξιολογείται διαφορετικά από την οπτική των κρατών. Παρόλα αυτά, τα ιστορικά στοιχεία και γεγονότα, κατέγραψαν τον στρατό της ΕΣΔΔ ως τον απελευθερωτή της Ευρώπης και των ναζιστικών στρατοπέδων συγκέντρωσης και ως λυτρωτή από την φρίκη του Ολοκαυτώματος.

Στη σκέψη και στη συνείδησή μας, το ναζιστικό καθεστώς, δηλαδή εκείνο το  πολιτικό σύστημα, το οποίο έχει τον ρατσισμό, το μίσος τη μισαλλοδοξία και τη μαζική δολοφονία ως τον πυρήνα της ιδεολογίας του δεν θα υπήρχε καμία περίπτωση να συγκριθεί με τον κομμουνισμό, με την πολιτική ιδεολογία που αυτός αντιπροσωπεύει, ή να συγκριθεί με οτιδήποτε άλλο, απλούστατα διότι η ανθρωπότητα δεν έχει αντιμετωπίσει τίποτε παρόμοιο με τον ναζισμό και ελπίζουμε πως δε θα το κάνει στο μέλλον.

Η φρίκη που γνωρίσαμε μέσω του Ναζισμού είχε μία και μόνη εκδοχή, αυτή που περιγράψαμε παραπάνω. Ο κομμουνισμός, αντίθετα, γέννησε δεκάδες ιδεολογικά ρεύματα, ένα εκ των οποίων υπήρξε ο ευρωκομμουνισμός, ο οποίος γεννήθηκε μέσα σε κομμουνιστικό καθεστώς, την περίοδο της Άνοιξης της Πράγας με στόχο να παντρέψει τον σοσιαλισμό με την Δημοκρατία και την ελευθερία. Αυτό το ιδεολογικό ρεύμα μπόλιασε έκτοτε την πολιτική σκέψη όλης της Δυτικής Ευρώπης, έθεσε ζητήματα αναζήτησης, αποτέλεσε ένα μεγάλο εργαστήρι θεωρητικών επεξεργασιών, διαμορφώνοντας μια κουλτούρα διαλόγου, που το κατέστησαν έναν οργανισμό ζωντανό.

Θεωρούμε πως η πρωτοβουλία διοργάνωσης ενός συνεδρίου με το συγκεκριμένο περιεχόμενο και τίτλο, στέλνει ένα λανθασμένο και επικίνδυνο πολιτικό μήνυμα, το οποίο είναι προϊόν των Συμφωνιών που ακολούθησαν τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, αναβιώνει το ψυχροπολεμικό κλίμα που τόσα δεινά έφερε στην Ευρώπη, αντίκειται στις αξίες της ΕΕ και σίγουρα δεν αντικατοπτρίζει την οπτική της ελληνικής κυβέρνησης και του ελληνικού λαού, η οποία είναι πως ο ναζισμός και ο κομμουνισμός δε θα μπορούσαν ποτέ να υπάρχουν ως τα δύο μέρη της ίδιας εξίσωσης.

Έχει γίνει σαφές ότι η Γενική Γραμματεία Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων του Ελληνικού Υπουργείου Δικαιοσύνης, Διαφάνειας και Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων δεν πρόκειται να συμμετάσχει στο εν θέματι Συνέδριο».

*

Σχόλιο: Ο Κοντονής εξέφρασε την εθνική θέση της χώρας μας. Με την έννοια ότι όταν είχε έρθει στο Ευρωκοινοβούλιο ψήφισμα με την ίδια λογική που γίνεται τώρα το συνέδριο στην Εσθονία, κανένα ελληνικό κόμμα δεν ψήφισε θετικά, συμπεριλαμβανομένης της ΝΔ, η οποία απείχε. Είναι προφανές ότι ο πραγματικός πολιτικός στόχος των Εσθονών δεν είναι ο (μακαρίτης, πλέον) κομμουνισμός, είναι η Ρωσία. Και ότι η διοργάνωση του συνεδρίου με πρωτοβουλία της Εσθονίας αφορά κυρίως τις σχέσεις αυτής της χώρας με τη μεγάλη της γείτονα. Ατυχώς ο Κοντονής τσίμπησε και απάντησε «ιδεολογικά» σ’ ένα ερώτημα – παγίδα. Και δεν ήταν καθόλου πειστικός κατά την ταπεινή μου γνώμη, επικαλούμενος ως μοναδικό επιχείρημα για να καταδείξει τη διαφορά ναζισμού – κομμουνισμού το ότι η ΕΣΣΔ κατανίκησε τη Γερμανία (όχι μόνη της, ωστόσο) στον Β’ ΠΠ. Γιατί είχε προηγηθεί το σύμφωνο Ρίπεντροπ – Μολότοφ, με το οποίο οι δυο χώρες μοίρασαν τακτικά και νοικοκυρεμένα την Πολωνία και κατοχύρωσαν (μεταξύ άλλων) την Εσθονία στην ΕΣΣΔ. Χωρίς να ρωτήσει κανένας τους Εσθονούς ή τους Πολωνούς. 

Αυτό είναι το ιστορικό τραύμα των Εσθονών και όχι η φιλοσοφική συζήτηση περί των εγκλημάτων από τα κομμουνιστικά καθεστώτα. Ποιο είναι το τραύμα του Κοντονή που έφτασε να υπερασπίζει τα καθεστώτα αυτά με το πρωτοφανές επιχείρημα ότι από τον κομμουνισμό ξεπήδησε ο ευρωκομουνισμός; Και για να μιλήσουμε πιο σοβαρά, τι τον παρακινεί να αθωώνει εμμέσως πλην σαφώς την σταλινική φρίκη, επειδή ο ναζισμός ήταν (και πραγματικά ήταν) ασύγκριτα χειρότερος;

Καθένας είναι υπεύθυνος για τις δικές του αμαρτίες, οι οποίες ούτε συγκρίνονται ούτε συμψηφίζονται με τις αμαρτίες των άλλων. Εκτός του ότι πρόκειται πάντοτε για αμαρτίες κρατών και όχι ιδεολογιών, τουλάχιστον σε ό,τι αφορά τις διεθνείς σχέσεις.  

*

Στη φωτογραφία ο Σταυρός της Ελευθερίας στο Ταλίν. Υπήρχε κι ένα παράσημο με το ίδιο όνομα – το οποίο είχε αποδοθεί και στον Μουσολίνι.

https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%A3%CF%84%CE%B1%CF%85%CF%81%CF%8C%CF%82_%CF%84%CE%B7%CF%82_%CE%95%CE%BB%CE%B5%CF%85%CE%B8%CE%B5%CF%81%CE%AF%CE%B1%CF%82_(%CE%95%CF%83%CE%B8%CE%BF%CE%BD%CE%AF%CE%B1)