Αντώνης Λιάκος
Είναι ο ναζισμός και ο κομμουνισμός εγκληματικές ιδεολογίες; Ας αποσαφηνίσουμε πρώτα το ιστορικό ζήτημα. Τα μείζονα ιδεολογικά – πολιτικά προτάγματα της νεωτερικότητας είναι σαν τα παγόβουνα. Εχουν ένα εμφανές μέρος ιδεών και αξιών, και ένα αφανές, μεγάλο, βίαιο και αιματηρό εκτόπισμα.
Τρία παραδείγματα: Πρώτο: Ποια ιδεολογία απαίτησε μεγαλύτερες θυσίες, ομοεθνών και αλλοεθνών, από την εθνική ιδεολογία; Ανυπολόγιστος ο αριθμός των θυμάτων για να θεμελιωθεί το σημερινό σύστημα εθνικών κρατών στο οποίο συνεχίζουμε να ζούμε, πόλεμοι, εξανδραποδισμοί, μετοικεσίες, εγκλεισμοί. Δεύτερο: Ζούμε σε καπιταλιστικές κοινωνίες, αλλά ξεχνάμε ότι ο σύγχρονος καπιταλισμός βασίστηκε στη δουλεία και τα αμέτρητα θύματα που μεταφέρθηκαν από την Αφρική στις φυτείες της Αμερικής, όπως και στα κόκαλα των μικρών παιδιών στο εργοστασιακό σύστημα της Αγγλίας, μια σπονδή που συνεχίζεται αμείωτη στο εργοστασιακό σύστημα που έχει μεταφερθεί στην ΝΑ Ασία. Τρίτο: Η επέκταση των λευκών Ευρωπαίων σε όλο τον κόσμο, η αποικιοκρατία, πώς έγινε; Γενοκτονίες και εγκλήματα, όσα διέπραξαν οι Ευρωπαίοι στην Αφρική, οι λιμοί που προκάλεσαν οι Αγγλοι στην Ινδία, η εξολόθρευση φυλών και λαών στην αμερικάνικη ήπειρο. Και, βεβαίως, και τα δύο μείζονα ιδεολογικά προτάγματα του 20ού αιώνα έχουν αφήσει το βαρύ αιμάτινο αποτύπωμά τους στην ιστορία: ο κομμουνισμός και ο φασισμός.
Το αιμάτινο και βίαιο αποτύπωμα όλων αυτών των ιδεολογικοπολιτικών προταγμάτων τα κάνει εγκληματικά; Να ξεκαθαρίσουμε πριν από την απάντηση ότι η βία έχει πολλές αιτίες και πολλές μορφές. Η βία είναι ένα σύστημα το οποίο εν μέρει έχει τη δική του λογική και αυτονομία, ικανή να μεταλλάξει ακόμη και την πιο ειρηνική ιδεολογία. Για παράδειγμα, ο Χριστιανισμός στην πολυσχιδή και μακραίωνη ιστορία του. Το βίαιο αποτύπωμά του όμως δεν τον καθιστά αυτονοήτως εγκληματική ιδεολογία, όπως, εξάλλου, ούτε την εθνική ιδεολογία. Και στη Γαλλική Επανάσταση θα βρούμε πλήθος από διακηρύξεις και δημόσιες τελετουργίες (γκιλοτίνα) που εξυμνούν τη βία. Ούτε αυτή όμως θα την κατατάξουμε στις εγκληματικές ιδεολογίες.
Τότε τι είναι αυτό που ξεχωρίζει μια ιδεολογία ως εγκληματική; Είναι η διακηρυκτική ταξινόμηση των ανθρώπινων όντων σε ανθρώπους (αξιοβίωτους) και υπανθρώπους (που πρέπει να εξολοθρευτούν). Ο πυρήνας του ναζισμού είναι αυτός. Ακόμη και όλα τα φασιστικά ή φασιστοειδή κινήματα -λ.χ., ο Μεταξάς- δεν είχαν αυτό τον πυρήνα της εγκληματικής ιδεολογίας. Ο ρατσισμός, η ευγονική, η φυλετική αντιμετώπιση της κοινωνίας και της ιστορίας, η επιχείρηση επιστημονικής και βιομηχανικής αποκάθαρσης της ανθρώπινης κοινωνίας (αυτό που επιχειρήθηκε με την εξόντωση των Εβραίων), αυτός είναι ο πυρήνας της εγκληματικής ιδεολογίας.
Εγκληματικές στιγμές και περιόδους έχουν όλες οι ιδεολογίες. Ο ρατσισμός και η «εκπολιτιστική αποστολή» συνυπάρχουν στην αποικιοκρατία. Η περιφρόνηση της ανθρώπινης ζωής, επίσης. Τι άλλο ήταν οι ατομικές βόμβες και οι βομβαρδισμοί πόλεων από τους συμμάχους στον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο; Ο πυρήνας όμως της εγκληματικής ιδεολογίας δεν βρίσκεται σε όλες τις ιδεολογίες. Ο ναζισμός και ο σταλινικός κομμουνισμός έχουν παρά πολλά κοινά χαρακτηριστικά και ο ένας μιμήθηκε τον άλλο, παρά το γεγονός της θανάσιμης πάλης στον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο. Ο μαοϊσμός έχει χρησιμοποιήσει σταλινικές πρακτικές, οι Κόκκινοι Χμερ υπήρξαν προϊόν αυτού του επαναστατικού ανθρωποκτόνου πυρετού, τα διάφορα ευρωπαϊκά αντίγραφα Στάλιν επίσης. Αλλά ο ναζισμός δεν εξελίχθηκε, ενώ ο σταλινισμός αποδείχτηκε ένα καρκίνωμα του κομμουνισμού. Η δυστοπία προκύπτει μέσα από την ουτοπία, αλλά ουτοπία και εγκληματικό σχέδιο διαφέρουν. Εχει τη σημασία του να θυμηθούμε ότι οι πρώτοι που άσκησαν κριτική στη ρώσικη επανάσταση ήταν οι σύγχρονοί της Γερμανοί κομμουνιστές και ότι σύνθημα του ευρωκομμουνισμού ήταν ότι ο Σοσιαλισμός ή θα είναι δημοκρατικός ή δεν θα υπάρξει.
Τι εξυπηρετεί η εξίσωση φασισμού και κομμουνισμού και γιατί την καταδικάζουμε; Η εξίσωση φασισμού – κομμουνισμού ήρθε στην ευρωπαϊκή πολιτική μετά το 1989 από τις πρώην χώρες του σοσιαλιστικού στρατοπέδου, που βρήκαν ευήκοα ώτα στη συντηρητική στροφή στην Ευρώπη και την Αμερική. Η βασική ιδεολογική πλατφόρμα που συγκροτήθηκε η μεταπολεμική Ευρώπη και στη συνέχεια η Ευρωπαϊκή Κοινότητα ήταν ο αντιφασισμός. Εξέχουσα θέση είχαν οι δυνάμεις που στήριζαν το κοινωνικό κράτος (Σοσιαλδημοκρατία, ευρωκομμουνιστές και Χριστιανοδημοκρατία). Η πλατφόρμα αυτή ενισχύθηκε μετά το 1975, με τη συμμετοχή των ευρωπαϊκών χωρών του Νότου. Ωστόσο, μετά το 1989, οι καινούριες χώρες της Ανατολικής Ευρώπης ενοποιήθηκαν με την υπόλοιπη Ευρώπη σε μια εντελώς διαφορετική πλατφόρμα. Δεν ήταν η δημοκρατική του Πάβελ Κόχουτ και του Βάτσλαβ Χάβελ και των αντίστοιχων διανοουμένων από κάθε χώρα, αλλά ο τραχύς αντισοβιετισμός, με αναβίωση φιλοφασιστικών ιδεολογικών ρευμάτων που αναβαπτίστηκαν σε απελευθερωτικά. Η κατοχή αυτών των χωρών από τον σοβιετικό στρατό θεωρήθηκε ως η ήττα της Ευρώπης μετά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο από τον Στάλιν.
Επομένως, η επανενοποίηση με την Ευρώπη θεωρήθηκε επιστροφή από την αιχμαλωσία. Οι δυτικοευρωπαϊκές χώρες έκαναν τα στραβά μάτια στην παραβίαση των ελευθεριών των μειονοτήτων στις χώρες αυτές και στην άνθηση ενός εθνικισμού, του οποίου ο κίνδυνος άρχισε να κρούει καμπανάκι με την αντιπροσφυγική κρίση και τις πρόσφατες εξελίξεις στην Πολωνία και την Ουγγαρία. Προείχαν η πλήρης και ριζική αποσοβιετοποίησή τους και η επιβράβευσή τους γιατί έγιναν τα καλά και πρόθυμα παιδιά κάθε νεοφιλελεύθερης πολιτικής σε βάρος των ίδιων των πολιτών τους. Οι χώρες του Βίζεγκραντ αποτελούν πλέον συμπαγή ομάδα και χρειάζεται μεγάλη προσοχή πια στην αντιμετώπισή τους. Προσοχή που δεν θα ακυρώνει τις ευαισθησίες τους, αλλά θα έχει σταθερό άξονα τη δημοκρατική διαπαιδαγώγηση και τα δικαιώματα.
Οι ιδεολογικές αυτές μετατοπίσεις σε ευρωπαϊκό επίπεδο έλαβαν τη μορφή μιας νομοθεσίας που ρύθμιζε τη μνήμη, καταδικάζοντας την αμφισβήτηση των εγκλημάτων του φασισμού και του ναζισμού, από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. Αυτή η αστυνόμευση της ιστορικής σκέψης αποτέλεσε το αντικείμενο μεγάλης συζήτησης ανάμεσα στους ιστορικούς και οδήγησε στην ομόθυμη καταδίκη εκ μέρους τους των «νόμων της μνήμης» στη Διακήρυξη της Blois «Liberté pour l’Histoire» (2008 – http://www.lph-asso.fr/actualites/50.html).
Στην Ελλάδα τώρα… Αναπτύσσεται μια έξαλλη και ουσιωδώς δημαγωγική αντιπολίτευση. Μέσα από αυτές τις εξαλλοσύνες, δεν ματαιώνονται μόνο η μετριοπάθεια και η νηφαλιότητα που έχει ανάγκη η δημοκρατία, δεν περιφρονείται μόνο ο στοχασμός πάνω στην ιστορία και στα τραύματα του 20ού αιώνα, αλλά χτίζεται το ιδεολογικό πρόσωπο μιας υπερδεξιάς Ελλάδας. Η κρίση προκάλεσε τεράστιες ιδεολογικές μετατοπίσεις, τις οποίες αποκρυσταλλώνουν πρωτοσέλιδα για «Σταλινισμό στην εξουσία» («Νέα», 31/8/17).
* Καθηγητής Ιστορίας
Πηγή: neaselida
Σημειώσεις για τον Εμφύλιο 
Θυμήθηκα αυτήν τη στάση και πρόσφατα, με αφορμή όλα όσα ειπώθηκαν για τη μνήμη του σταλινισμού και τα εγκλήματα των «κομμουνιστικών καθεστώτων». Ποιο είναι το ασφαλές καταφύγιο όσων αισθάνονται άβολα σε αυτήν τη συζήτηση; Απαριθμούν τα πολλά και διαχρονικά σφαγεία της Ιστορίας, πάνε πίσω ως τον Τζένγκις Χαν, τους Ρωμαίους, τους Ισπανούς κονκισταδόρες, τους καπιταλιστές της πρωταρχικής συσσώρευσης κ.λπ. Μπορεί να φτάσουν ως το βελγικό Κογκό και την Παταγονία για να δείξουν πόσο μεγάλες και απέραντες είναι οι κλίμακες του κακού. Ανοίγουν όλη τη βεντάλια των ανομημάτων για να θολώσουν τα νερά. Όπως κάνουν πολλοί με την ισλαμική τρομοκρατία. Βυθίζονται στον όγκο των γνωστών βιαιοτήτων και στις από καταβολής αγριότητες και αδικοπραγίες από ποικίλα κρατικά και πολιτικά συστήματα. Γιατί; Για να μη μιλήσουν καθαρά για τα ολοκληρωτικά φαινόμενα στην ιστορία του ριζοσπαστισμού. Και αφού έχουν ανασύρει ένα σωρό παραδείγματα, αμφισβητούν και τις προθέσεις όποιου ανακινεί μια τέτοια συζήτηση. Προβάλλοντας την κοινοτοπία ότι όλα αυτά θα τα «κρίνει η Ιστορία», λες και η Ιστορία είναι κάποια υπέρτατη θεότητα που υπαγορεύει το τι αισθανόμαστε ή τι πρέπει να σκεφτόμαστε πολιτικά.
http://www.lifo.gr/articles/opinions/158010
εκτος απο αμετανοητους σταλινικους υπαρχουν ακομα και αμετανοητοι τροτσκιστες οπως ο πολυς κ Λιακος
Για γελια ο ισχυρισμος του περι εξαλλης και δημαγωγικης αντιπολιτευσης μαλλον την περιοδο 2009-2014 θα απουσιαζε απο τη χωρα
Μου αρέσει!Μου αρέσει!
Το παράδοξο φαινόμενο της θύελλας αντιδράσεων σε μια χώρα που η ίδια δεν βίωσε ποτέ κομμουνιστικό καθεστώς αποτέλεσε το αντικείμενο του άρθρου μου στο «Βήμα», όπου επεσήμανα τις συνέπειες της νοσταλγίας ενός ανύπαρκτου παρελθόντος παράλληλα με την ηθελημένη αμνησία ενός πραγματικού παρελθόντος (Οι νοσταλγοί μιας φαντασίας, 5 Φεβρουαρίου 2006). Στην απάντησή του, ο Αντώνης Λιάκος μου προσάπτει πως «ακρωτηριάζω την Ιστορία». Ομως η παρέμβασή μου δεν αφορούσε την ιστορική ερμηνεία του κομμουνισμού αλλά τη δημόσια πρόσληψη της πρακτικής του στη χώρα μας. Σε καμία περίπτωση δεν μπορεί η αναφορά σε άλλα μαζικά εγκλήματα (του φασισμού ή της αποικιοκρατίας) να αποτελέσει συγχωροχάρτι για τον κομμουνισμό – με τον ίδιο τρόπο που η «κομμουνιστική απειλή» δεν θα έπρεπε να δικαιολογεί την εγκληματική συμπεριφορά των αντιπάλων του. Ούτε αμφισβητεί κανείς την ύπαρξη και τη σημασία της αριστερής κριτικής στον κομμουνιστικό ολοκληρωτισμό (όταν, βέβαια, αυτή δεν γινόταν κατόπιν εορτής, εκ των ενόντων και από συνεργούς στα εγκλήματά του, όπως π.χ. τον Τρότσκι). Θα υπενθύμιζα μάλιστα πως η πιο άτεγκτη και αποτελεσματική κριτική του κομμουνισμού προήλθε από τους ευρωπαίους σοσιαλδημοκράτες και μάλιστα σε δύσκολες εποχές. Οσο για τον συνδυασμό κτηνωδίας και βλακείας που επεσήμανα, δεν αναφέρεται βέβαια στα αίτια της κομμουνιστικής βίας αλλά στον χαρακτήρα της (όσοι έχουν αμφιβολίες ας ρίξουν μια ματιά στο Αστείο του Μίλαν Κούντερα). Είναι, όμως, μάλλον υπερβολικός ο ισχυρισμός πως η κριτική συνείδηση του έλληνα πολίτη και η ικανότητά του να επεξεργάζεται τις δημόσιες εικόνες της Ιστορίας, για την οποία δίκαια ανησυχεί ο Λιάκος, κινδυνεύουν από το Μνημόνιο. Την κριτική συνείδηση υπονομεύει πρώτιστα η καλλιέργεια της ιστορικής άγνοιας στη χώρα μας. Χρειάζεται πράγματι «ένας αντίλογος με εκπαιδευτική δυναμική», αλλά ένας τέτοιος αντίλογος προϋποθέτει, πριν και πάνω απ’ όλα, την καταπολέμηση της άγνοιας αυτής. Και, όπως έγινε σαφές από τη διαμάχη για το μνημόνιο, εκεί υστερούμε.
http://www.tovima.gr/opinions/article/?aid=171425
Μου αρέσει!Μου αρέσει!
Με βάση την παρακάτω έρευνα του Πανεπιστημίου Μακεδονίας, μία άποψη που σέρνεται χρόνια τώρα – ότι η πλειοψηφία του κόσμου στην Ελλάδα ενω βλέπει αρνητικά τον ναζισμό παρόλα αυτά αποτιμάει θετικά τον κομμουνισμό – αποδεικνύεται πως δεν είναι τίποτα άλλο παρά ένας ακόμα μύθος.
ΠΑΜΑΚ: Ερευνα για το τι πιστεύουν οι Ελληνες για κομμουνισμό – ναζισμό
http://www.kathimerini.gr/925692/article/epikairothta/ellada/pamak-ereyna-gia-to-ti-pisteyoyn-oi-ellhnes-gia-kommoynismo–nazismo
Αποκαλυπτικά είναι τα ευρήματα έρευνας του Ερευνητικού Πανεπιστημιακού Ινστιτούτου του Πανεπιστημίου Μακεδονίας για τον ναζισμό και κομμουνισμό, στον απόηχο της ιστορικής συζήτησης που άνοιξε με αφορμή την εκδήλωση στο Ταλίν.
Αρχικά από την έρευνα προκύπτει πως στην Ελλάδα υπάρχει καθολικά η άποψη σε ποσοστό 96% που θεωρεί πως ο ναζισμός δεν σεβόταν την ανθρώπινη ελευθερία και αξιοπρέπεια.
Η ίδια έρευνα που διενεργήθη για λογαριασμό του ιστότοπου iefimerida.gr αναφέρει πως οι Ελληνες σε ποσοστό 74,5%, οι Έλληνες (τρεις στους τέσσερις) συμφωνούν ότι πρέπει να γίνει δικαστική διερεύνηση των εγκλημάτων που διαπράχθηκαν από τα κομμουνιστικά καθεστώτα, κατά το πρότυπο της διερεύνησης των εγκλημάτων του ναζισμού.
Υψηλά είναι και τα ποσοστά της αρνητικής αποτίμησης του σταλινισμού, έστω κι αν δεν φθάνουν αυτά του ναζισμού. Τρεις στους τέσσερις ερωτώμενους (76%) απάντησαν ότι η Σοβιετική Ένωση του Στάλιν δεν σεβόταν την ανθρώπινη ελευθερία και αξιοπρέπεια, ένα 78,5% θεωρεί ότι και ο σταλινισμός προκάλεσε εκατομμύρια νεκρούς όπως ο ναζισμός. Ένα εξαιρετικά σημαντικό ποσοστό (72,5%) διατυπώνει την άποψη ότι γενικώς τα ανά τον κόσμο κομμουνιστικά καθεστώτα ευθύνονται για τον βίαιο θάνατο εκατομμυρίων ανθρώπων.
Σύγκριση ναζισμού – κομμουνισμού
Οσον αφορά τη σύγκριση μεταξύ των ναζιστικών και φασιστικών καθεστώτων και κομμουνιστικών, ένας στους τρεις (33%) απάντησε ότι ναζιστικά και κομμουνιστικά καθεστώτα μοιάζουν πολύ μεταξύ τους, ενώ ένα 46% δηλώνει ότι έχουν ομοιότητες αλλά έχουν και διαφορές, διαμορφώνοντας τελικά ένα σημαντικό 80% που βρίσκει ομοιότητες (πολλές ή λιγότερες) μεταξύ ναζισμού και κομμουνιστικών καθεστώτων.
Ελλειψη γνώσης ιστορίας
Αξιοσημείωτο είναι πως στην ερώτηση της έρευνας «το έτος 1940 η ναζιστική Γερμανία του Χίτλερ και η Σοβιετική Ένωση του Στάλιν ήταν σύμμαχοι ή σε πόλεμο;», ένα εντυπωσιακό 57,5% απάντησε ότι τα δύο κράτη ήταν σε πόλεμο και μόλις το 29% είπε το σωστό, ότι δηλαδή ήταν σύμμαχοι, αποτυπώνοντας τη άγνοια ιστορίας.
Μου αρέσει!Μου αρέσει!
http://tvxs.gr/news/ellada/oxi-stin-eksisosi-nazismoy-kommoynismoy-lene-oi-polites
Μου αρέσει!Μου αρέσει!