(Προδημοσίευση από τον «Ερμή»)
«Οι Τσάμηδες ήταν αλβανικό φύλο και κατοικούσαν περίπου στη Θεσπρωτία, που την έλεγαν Τσαμουριά. Στη δεκαετία του ’20 έγινε η ανταλλαγή των πληθυσμών με την Τουρκία. Όσοι απ’ αυτούς ήταν χριστιανοί δεν είχαν πρόβλημα, δεν τους ενόχλησε κανείς και ενσωματώθηκαν μια χαρά στο ελληνικό κράτος. Όσοι όμως ήταν μουσουλμάνοι έπρεπε να φύγουν για την Τουρκία. Έβαλαν τότε τις φωνές ότι αυτοί δεν είναι Τούρκοι αλλά Αλβανοί, ίσως βοήθησε και η παρέμβαση της Ιταλίας. Το κυριότερο ήταν μάλλον ότι οι Τούρκοι δεν τους ήθελαν. Έτσι έμειναν καμιά εικοσαριά χιλιάδες μουσουλμάνοι Τσάμηδες στην Παραμυθιά, τους Φιλιάτες και τα άλλα χωριά. Πολλοί απ΄ αυτούς με μεγάλες και πλούσιες ιδιοκτησίες, που είχαν αποκτήσει επί των Οθωμανών»
«Κατάλαβα. Ο καυγάς ήταν γι’ αυτές τις περιουσίες…»
«Φυσικά. Ο καυγάς είναι πάντα για το πάπλωμα. Οι Έλληνες πρόσφυγες που ήταν ήρθαν στην περιοχή δεν μπόρεσαν να ριζώσουν και σύντομα έφυγαν για τη Μακεδονία ή αλλού. Το ελληνικό κράτος δήμευσε πολλές από τις ιδιοκτησίες, τις έδωσε για καλλιέργεια σε ακτήμονες ή μικροϊδιοκτήτες και καθόρισε να δίνεται στους πρώην κατόχους ένα ποσοστό της παραγωγής, μέχρι να γίνει η τελική εκτίμηση για την αποζημίωση που θα λάμβαναν. Στο μεταξύ πέρασαν τα χρόνια, έφτασε ο πόλεμος του 1940 και ακόμη καμιά αποζημίωση δεν είχε δοθεί. Ώσπου το Νοέμβριο του 1940 εμφανίστηκαν οι Ιταλοί στην Θεσπρωτία»
«…και οι Τσάμηδες συντάχτηκαν μαζί τους»
«Ναι. Άλλωστε υπήρχαν επαφές των Τσάμηδων με τους Ιταλούς από χρόνια, καθώς πολλοί έβλεπαν ότι από την Αλβανία δεν υπήρχε καμιά δυνατότητα υποστήριξης. Γι΄ αυτό μόλις η Ιταλία κατέλαβε την Αλβανία την άνοιξη του 1939 το ελληνικό κράτος ενίσχυσε τα σύνορα και προχώρησε σε επιλεκτική επιστράτευση εφέδρων, ώστε να απομακρύνει τους Τσάμηδες από την περιοχή. Πολλοί δεν εμφανίστηκαν και κηρύχτηκαν ανυπότακτοι ή πήγαν και στη συνέχεια λιποτάκτησαν, μάλλον λόγω των συνθηκών που αντιμετώπισαν στο στρατό. Όλοι αυτοί βγήκαν στην παρανομία και όσοι πέρασαν στην Αλβανία κατατάχτηκαν σε τάγματα εθελοντών που συγκροτούσαν οι Ιταλοί, υποσχόμενοι εθνική αποκατάσταση. Στο μεταξύ το ελληνικό κράτος εκτόπιζε όσους δεν φυγοδικούσαν, κυρίως στην Κρήτη»
«Ώσπου οι Τσάμηδες επέστρεψαν μαζί με τους Ιταλούς στη Θεσπρωτία το Νοέμβριο του 1940, με άγριες διαθέσεις…»
«Ναι, αλλά δεν πρόλαβαν να κάνουν πολλά γιατί δυο βδομάδες μετά οι Ιταλοί άρχισαν να υποχωρούν και πέρασαν στην Αλβανία. Οι ελληνικές αρχές έκαναν δίκες και εκτελέσεις, μεταξύ των οποίων του μουφτή της Παραμυθιάς. Έγιναν κι άλλες εκτοπίσεις σε Μυτιλήνη, Χίο και Κρήτη. Και αντεκδικήσεις, δηλαδή φόνοι, από χωροφύλακες και οι στρατιώτες. Ταυτόχρονα, μόλις έφυγαν οι άντρες μουσουλμάνοι από την περιοχή, πολλές γυναίκες και κορίτσια τους βιάστηκαν»
«Και μετά όλοι αυτοί επέστρεψαν νικητές…»
«Ναι. Τον πρώτο καιρό τα πράγματα ήταν ήσυχα, αλλά από το 1942 αγρίεψαν. Ένας ανθυπασπιστής της Χωροφυλακής σκότωσε δυο σημαίνοντες Τσάμηδες και σε ανταπόδοση δολοφονήθηκε ο Έλληνας νομάρχης. Το θέμα των περιουσιών δεν τακτοποιήθηκε, το ελληνικό κράτος από το οποίο οι Τσάμηδες περίμεναν αποκατάσταση κατέρρευσε, οι βεντέτες αναζωπυρώθηκαν και οι Ιταλοί ξεκίνησαν πάλι να υποδαυλίζουν τον αλυτρωτισμό, ενώ άρχισαν να χρησιμοποιούν ένοπλους Τσάμηδες ως ένα είδος χωροφυλακής. Το ίδιο έκανε η ελληνική Χωροφυλακή, με ντόπιους εθελοντές που κατατάσσονταν ως χωροφύλακες άνευ θητείας. Οι Τσάμηδες δημιούργησαν δικούς τους μηχανισμούς εξουσίας, ένα υποτυπώδες κράτος, καθώς το ελληνικό κράτος δεν μπορούσε πια να ελέγξει την περιοχή. Και τότε εμφανίστηκε…»
«Ο ΕΔΕΣ!»
«Ναι. Και δεν είχε την παραμικρή διάθεση συνομιλιών ή συμβιβασμού με τους Τσάμηδες. Οι οποίοι συσπειρώθηκαν γύρω από τους Γερμανούς, όταν οι Ιταλία συνθηκολόγησε»
«Ο ΕΛΑΣ δεν υπήρχε στην περιοχή;»
«Νότια του Καλαμά, όχι. Βόρια του Καλαμά, ναι. Αντίθετα με τον ΕΔΕΣ, ο ΕΛΑΣ δεν ήρθε ποτέ αντιμέτωπος με τους Τσάμηδες»
«Έγιναν μεγάλες συγκρούσεις;»
«Το Δεκέμβριο του ’42, ένας φόνος ενός σημαίνοντος Τσάμη απαντήθηκε αμέσως με απαγωγή και δολοφονία του παπά, του προέδρου και εννέα σκηνιτών στην κοινότητα Σπαθαραίων. Όλο το ’43 ήταν έτος αιματηρών συγκρούσεων με αποκορύφωμα την επίθεση Γερμανών και Τσάμηδων στο ελληνικό Φανάρι, τον Ιούλιο. Οι Τσάμηδες έκαναν πολλούς φόνους και βιασμούς γυναικών ενώ ξεσήκωσαν όσο πλιάτσικο μπορούσαν να κουβαλήσουν. Και τον Σεπτέμβριο ήρθε η σφαγή των προκρίτων της Παραμυθιάς, η οποία αποδόθηκε στους Τσάμηδες»
«Ενώ δεν ήταν δική τους δουλειά;»
«Μάλλον ήταν αντίποινα των Γερμανών για την απώλεια δέκα Γερμανών στρατιωτών. Οι Τσάμηδες, ως ντόπιοι, υπέδειξαν τα πρόσωπα. Ακολούθησε μια περίοδος ύφεσης, γιατί ο ΕΔΕΣ είχε αναστείλει τη δράση του, ώσπου τον Ιούνιο του ’44 η Δέκατη Μεραρχία του ΕΔΕΣ επιτέθηκε στην Παραμυθιά, τσάκισε την αντίσταση των Τσάμηδων που την υπεράσπιζαν και την κατέλαβε. Φαντάζεσαι τι ακολούθησε»
Έμεινα σιωπηλός.
«Εκατοντάδες Τσάμηδες, ίσως πεντακόσιοι, δολοφονήθηκαν με άγρια βασανιστήρια. Οι γυναίκες και τα κορίτσια βιάστηκαν και οι μουσουλμανικές περιουσίες λεηλατήθηκαν. Φυσικά οι πρωταίτιοι τιμωρήθηκαν παραδειγματικά από τον ταγματάρχη Κρανιά του ΕΔΕΣ»
«Τιμώρησε ΕΔΕΣίτες;»
«Όχι. Εκτέλεσε αμέσως τριάντα τέσσερις Τσάμηδες που είχαν επιβιώσει»
«Αυτό ήταν το τέλος;»
«Υπήρξε ακόμα πιο σκληρή συνέχεια. Οι Τσάμηδες πέρασαν το ποτάμι, τον Καλαμά, και στάθηκαν βόρια στους Φιλιάτες και τη Σαγιάδα, υπό την προστασία του ΕΛΑΣ. Άλλωστε μερικοί Τσάμηδες είχαν καταταγεί στο 4ο Τάγμα του 15ου Συντάγματος του ΕΛΑΣ, το οποίο ονομάστηκε στην Καζέρτα Τουρκαλβανοί Παρτιζάνοι, παρόλο που ήταν μεικτό, με μουσουλμάνους και χριστιανούς μαχητές. Με άδεια του Σκόμπυ ο ΕΔΕΣ πέρασε κι αυτός το ποτάμι και εδραιώθηκε στην περιοχή, ενώ ο Σαράφης διέταζε επιτακτικά στον τοπικό ΕΛΑΣ να μην αντιδράσει, γιατί η επέκταση του ΕΔΕΣ είχε διαταχτεί για στρατιωτικούς λόγους. Το αποτέλεσμα ήταν ότι οι Τσάμηδες βρέθηκαν πάλι στη διάθεση του ΕΔΕΣ, ο οποίος τους κυνήγησε ανελέητα. Οι Αλβανοί υπολογίζουν τους νεκρούς σε χίλιους τριακόσιους. Όσοι επιβίωσαν πέρασαν στην Αλβανία»
«Και ο ΕΛΑΣ;»
«Τους βοήθησε όσο μπορούσε με τρόφιμα»
«Πόσοι πέρασαν στην Αλβανία;»
«Είκοσι δύο με εικοσιπέντε χιλιάδες άνθρωποι. Προφανώς έφυγαν και κάποιοι χριστιανοί Τσάμηδες μαζί με τους Μουσουλμάνους»
«Κακό τέλος είχε η ιστορία»
«Βιάζεσαι. Μετά την τελική διάλυση του ΕΔΕΣ από τον ΕΛΑΣ, πολλοί Τσάμηδες επέστρεψαν στα σπίτια τους για επανεγκατάσταση ή μήπως βρουν κάτι χρήσιμο. Αυτό συνέβη μέχρι τη Βάρκιζα, οπότε ο ΕΔΕΣ επέστρεψε από τη Κέρκυρα, ως Εθνοφυλακή πλέον. Και εξόντωσε χωρίς έλεος όσους Τσάμηδες δεν πρόφτασαν να εγκαταλείψουν την περιοχή, οριστικά αυτή τη φορά. Στις 23 Μαΐου 1945 το Ειδικό Δικαστήριο Δωσιλόγων στα Γιάννενα καταδίκασε ομαδικά χίλιους εννιακόσιους τριάντα Τσάμηδες. Αυτόματα λύθηκε και το θέμα των περιουσιών στη Θεσπρωτία. Οι περιουσίες μοιράστηκαν με κλήρο σε Έλληνες, ντόπιους και εποίκους, στη δεκαετία του ‘50. Μπορείς να πεις ότι αυτό ήταν το τέλος, γιατί οι προσπάθειες του Ζαχαριάδη να συνεννοηθεί με τον Χότζα ώστε να σχηματιστεί μια δύναμη Τσάμηδων που θα πολεμούσε μαζί με τον ΔΣΕ δεν είχαν αποτέλεσμα»
«Δεν καταλαβαίνω κάτι. Ο ΕΔΕΣ έκανε αυτά που έκανε στους Τσάμηδες. Πως δεν επιτέθηκαν οι Αλβανοί για αντίποινα στους Έλληνες της Βορείου Ηπείρου;»
«Μπορεί να επικαλεστεί κανείς διάφορους πιθανούς και απίθανους λόγους. Η πραγματικότητα είναι ότι τότε η Αλβανία φοβόταν εισβολή της Ελλάδας, η οποία έτσι κι αλλιώς διεκδικούσε επισήμως τη Βόρειο Ήπειρο. Αν πείραζαν τους Έλληνες εκεί θα έδιναν μόνοι τους την αφορμή για μιαν επίθεση που δεν θα μπορούσαν να αποκρούσουν με κανέναν τρόπο»
«Μπορούμε να πούμε ότι θα αποφεύγονταν όλη αυτή η καταστροφή αν στην περιοχή κυριαρχούσε ο ΕΛΑΣ αντί του ΕΔΕΣ;»
«Θεωρητικά, ίσως. Εκείνο που μπορούμε να διαπιστώσουμε με βάση τα πραγματικά περιστατικά είναι όσα έκανε ο ΕΔΕΣ εις βάρος των αμάχων, με θανατώσεις, μαζικούς βιασμούς γυναικών και ξερίζωμα ολόκληρου του μουσουλμανικού πληθυσμού από τις εστίες του. Φυσικά ανταπέδωσε στο πολλαπλάσιο ανάλογα εγκλήματα των Τσάμηδων, αλλά τα εγκλήματα κατά των αμάχων δεν παύουν να είναι εγκλήματα, ούτε αν κάποιος επικαλεστεί αντεκδίκηση. Πολύ περισσότερο όταν αυτός ο κάποιος δεν είναι συμμορία ατάκτων και όταν οι επικεφαλής του είναι αξιωματικοί του ελληνικού στρατού. Δεν πρόσεξες όμως ότι και σ΄ αυτή τη σφαγή, στην τελευταία και χειρότερη φάση της, ήταν ανακατεμένοι οι Άγγλοι, όταν διέταξαν δήθεν για στρατιωτικούς λόγους τον ΕΔΕΣ να περάσει τον Καλαμά»
Σημειώσεις για τον Εμφύλιο 
http://istorika-ethnika.pblogs.gr/2016/08/tsamhdes-kai-katohh-mythoi-kai-pragmatikothta-1o-meros.html
Τσάμηδες και Κατοχή: μύθοι και πραγματικότητα (1ο μέρος)
στο ιδιο μπλογκ 2ο, 3ο, 4ο & 5ο μερος
Μου αρέσει!Μου αρέσει!
Καταρχην λιγες επισημανσεις και λιγα ερωτημετα που θα διαλευκανουν αρκετα το τοπιο.
Α ] Ειναι γνωστο
οτι η δυτικη Ηπειρος ηταν απο τις ελαχιστες περιοχες της Ελλαδας
στις οποιες δεν καταγραφηκε η υπαρξη
καμια ελληνικης ενοπλης δωσιλογης ομαδα στο πλευρο των Γερμανων
ειτε επισημης ειτε ανεπισης .
Αυτο γιατι ,το ρολο αυτο στη δυτικη Ηπειρο ειχανε αναλαβει αποκλειστικα οι ενοπλοι Αλβανοτσαμηδες οπως θα φανει παρακατω.
Β ] Τι απεγινα οι Εβραιοι της Παραμυθιας-ανεπισημη πρωτευουσα της ημιαυτονομης Θεσπρωτιας κατα τη περιοδο 1943-44 ;;;;
[Απο το ημερολογιο του Παραμυθιωτη Κραψιτη ]
Φεβρουάριος 1943: Από του τέλους του ΙΘ’ αιώνα είναι εγκατεστημένες στην Παραμυθιά Εβραϊκές Οικογένειες. Σήμερα είναι μόνιμοι κάτοικοί της οι εξής:
α) Εζρά Μπακόλα, τώρα με την Μπαλκούλα, τρίτη σύζυγό του,
β) Νισήμ Μπακόλας του Εζρά,………
Χαΐμ Χατζόπουλος, με τη μητέρα του Χανούλα, τη σύζυγό του και τα δύο ανήλικα τέκνα τους.
Όλοι τους είναι οι καλύτεροι έμποροι υφασμάτων της πόλεως. Πρόσθετα ο Νισήμ Μπακόλας ασχολείται σε έκταση με το χονδρεμπόριο …….
Συνειδητοποιούν τους κινδύνους με τους διάφορους εκβιασμούς που τους γίνονται από τους μωαμεθανούς κλπ. και κατορθώνουν σιγά σιγά να μεταφέρουν με φορτηγά αυτοκίνητα στα Ιωάννινα, όλα τα εμπορεύματά τους. Τελικά, αυτές τις μέρες, έφυγαν (τμηματικά) όλοι τους για τα Ιωάννινα, όπου εγκαταστάθηκαν μόνιμα.
ΟΙ ΑΠΟΓΟΝΟΙ ΤΟΥΣ ΑΛΛΩΣΤΕ
ΩΣ ΚΑΙ ΣΗΜΕΡΑ
ΕΧΟΥΝ ΝΑ ΘΥΜΟΥΝΤΕ ΤΗ ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑ ΤΩΝ ΑΛΒΑΝΟΤΣΑΜΗΔΩΝ
ΚΑΤΑ ΤΗ ΚΑΤΟΧΗ.
Η ΦΥΓΗ ΤΟΥΣ ,ΕΙΝΑΙ ΑΞΙΟΣΗΜΕΙΩΤΟ ΟΤΙ ΕΓΙΝΕ ΩΣ ΚΑΙ ΤΟ ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟ ΤΟΥ 1943 ΠΡΙΝ ΤΟΝ ΕΡΧΟΜΟ ΤΩΝ ΓΕΡΜΑΝΩΝ ΣΤΗ ΘΕΣΠΡΩΤΙΑ ΔΗΛΑΔΗ ΑΚΟΜΑ ΕΠΙ ΙΤΑΛΙΚΗΣ ΚΑΤΟΧΗΣ
ΚΑΙ ΦΥΣΙΚΑ ΠΡΙΝ ΤΗΝ ΕΜΦΑΝΙΣΗ ΤΟΥ ΕΔΕΣ ΣΤΗ ΘΕΣΠΡΩΤΙΑ
ΠΡΑΓΜΑ ΠΟΥ ΣΗΜΑΙΝΕΙ
ΟΤΙ Η ΤΡΟΜΟΚΡΑΤΙΑ ΤΟΥΣ
ΠΟΥ ΣΤΡΕΦΟΤΑΝΕ ΕΝΑΝΤΙΑ ΣΕ ΚΑΘΕ ΕΝΑ ΠΟΥ ΧΑΛΑΓΕ ΤΗΝ »ΑΛΒΑΝΙΚΗ ΕΙΚΟΝΑ»’ ΤΗΣ ΤΣΑΜΟΥΡΙΑΣ
[ΕΛΛΗΝΕΣ ΤΟΥ ΚΑΜΠΟΥ ΤΗΣ ΓΛΥΚΗΣ , ΕΒΡΑΙΟΙ ΠΑΡΑΜΥΘΙΑΣ ΚΛΠ ]
ΕΙΧΕ ΑΡΧΙΣΕΙ ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΡΧΗ ΤΗΣ ΚΑΤΟΧΗΣ ΚΑΙ ΔΕΝ ΠΗΡΑΝΕ ΤΑ ΟΠΛΑ »’ΓΙΑ ΝΑ ΠΡΟΣΤΑΤΕΥΤΟΥΝ ΑΠΟ ΤΟΝ ΕΔΕΣ» ΟΠΩΣ ΑΝΑΛΗΘΩΣ ΑΝΑΦΕΡΕΙ Η ΠΡΟΠΑΓΑΝΔΑ ΤΟΥΣ.
Β ] Ως γνωστο την Ηπειρο
και συγκεκριμενα εντος αλλα και στα ορια
της λεγομενης »Τσαμουριας»»
περα απο τις λεηλασιες χωριων
σε Φαναρι , Παραμυθια και ορεινα Φιλιατοχωρια
ειχαμε επιπλεον στην υπολοιπη Ηπειρο οχι μονο λεηλασιες
αλλα και κανονικα ΟΛΟΚΑΥΤΩΜΑΤΑ χωριων
οπως στο Κομμενο , στους Λιγκιαδεςκλπ
ομοια με τα περισσοτερο γνωστα στο ευρη κοινο εγκληματα πολεμου
οπως του Διστομου και των Καλαβρυτων.
Με λιγα λογια και οπως ορθα γραφτηκε παραπανω
στην Ηπειρο συνεβησαν πολλα εγκληματα κατα αμαχων και μαλιστα
εχουμε , αναλογικα, τα περισσοτερα λεηλατημενα χωρια απο οποιοδηποτε αλλο μερος της Ελλαδας.
Για καποιον ανεξηγητο ομως λογο στα μουσουλμανικα χωρια της Τσαμουριας ,
στο τριγωνο Φιλιατες ,Παραμυθια,Μαργαριτι ,
οπου η τεραστια πλειοψηφεια ηταν χωρια Αλβανοτσαμηδων ,καθ ολη την τριετια 1941-1944 [οταν φευγανε οι Γερμανοι απο την Ηπειρο ]
δεν καταγραφηκε ΟΥΤΕ ΕΝΑ χωριο αλβανοτσαμηδων λεηλατημενο-καμμενο απο τα κατοχικα στρατευματα , ειτε Ιταλους [ ως το 1943 ] η Γερμανους [1943-44],
αλλα και ουτε ενας Αλβανοτσαμης που να »»στηθηκε στο αποσπασμα »’ απο τα κατοχικα στρατευματα.
Αυτο θα επρεπε να προβληματιζει πολλους……
Ενα χωριο τα χρονια εκεινα »λεηλατουνταν» ως αντιποινα απο τα κατοχικα στατευματα για δυο κυριως λογους
α]Αν αυτο το χωριο ,αποδεδειγμενα
η με βαση ενδειξεις
,ενισχυε μια ομοεθνη »ανταρτικη-αντικατοχικη οργανωση που δρουσε στα περιχωρα του.
β]Ειτε αν αυτη η ομοεθνης ανταρτικη οργανωση σκοτωνε Γερμανους στρατιωτες σε καποια ενδρα η μαχη η εκτελουσε αιχμαλωτους στρατιωτες
Τοτε οι Γερμανοι ως αντιποινα καιγανε το χωριο αυτο [ακομα και αν δεν υποστηριζε τους ανταρτες ]
η και εκτελουσανε μερος η ολους τους κατοικους του μονο και μονο λογω ιδιας εθνικοτητας και αρα »συνυπευθυνοτητας» συμφωνα με τη ναζιστικη λογικη .
Το οτι αυτο ποτε δεν συνεβη στα Αλβανοτσαμικα χωρια της Θεσπρωτιας
δειχνει καποια πραγματα…
α]Οτι »η τεραστια πλειοψηφεια τους»
[οπως επι λεξη αναφερουν και τα εγγραφα του ΕΑΜ ΕΛΑΣ αλλα και τα γερμανικα εγγραφα ]
ειχε ταχθει στο πλευρο των Γερμανων
[ η στη καλυτερη περιπτωση [υπηρξανε και τετοιες περιπτωσεις μειοψηφικες ομως ] δεν ειχε ανοιχτα ταχθει εναντια τους δηλαδη ηταν »’ουδετεροι»’]
β]Οτι καμια τετοια ενοπλη αντιγερμανικη Αλβανοτσαμικη ομαδα
δεν εδρασε στη κατοχικη Τσαμουρια εναντιων Ιταλων η Γερμανων.
Και μαλιστα σε μια περιοχη που δρουσανε
δυο τετοιες ελληνικες ομαδες
Ο ΕΑΜ ΕΛΑΣ [πανω απο το Καλαμα , στα Φιλιατοχωρια και ως τα συνορα]
Ο ΕΔΕΣ [στα ορη της Παραμυθιας και του Σουλιου]
Ετσι εξηγηται το γιατι ειχαμε τοσα πολλα χωρια λεηλατημενα στη περιοχη [αλλα και σε ολη την Ηπειρο ]
ολα μα ολα ομως ηταν χωρια Ελληνων και οχι Αλβανων.
Ετσι εξηγηται και γιατι οσοι ομηροι πιαστηκανε
κατα τις εκκαθαριστικες επιχειρησεις του Αυγουστου του 1943
αλλα και αργοτερρα
ηταν ΜΟΝΟ Ελληνες και ουτε ενας Αλβανος [ Μάγερ, 2009, Α΄, σ. 289 – 290, Β΄, σ. 10, Έκθεσις, σ. 133. Μεταξύ των αιχμαλώτων δεν υπήρχε ούτε ένας μουσουλμάνος ]
Δηλαδη περα απο τα Γερμανικα αρχεια και η ιδια η λογικη αποδεικνυει οτι η πολυ μεγαλη πλεοψηφεια των Αλβανοτσαμηδων ταχθηκε στο πλευρο των Γερμανων Ναζι το 1943-44.
Τα ιδια τα γερμανικα αρχεια ομως
αναφεροντε σε αυτη τη συμμαχια των κατοχικων στρατευματων
οχι με »»μια μεριδα»» των Αλβανων της Τσαμουρια
αλλα με την τεραστια πλειοψηφεια των Αλβανοτσαμηδων της περιοχης ,
οπως ακριβως αναφερουν και τα εγγραφα του ΕΑΜ ΕΛΑΣ .
Αναφερει ο Γερμανος Συνταγματαρχης Γιοσεφ Ρεμολντ στα Γερμανικα εγγραφα που παρουσιαζει στο βιβλιο του καθηγητη Γκοτοβου
»»’Οι μονοι που μας υποστηριζουν στον αγωνα μας εναντιων των ανταρτων ειναι οι Αλβανοι»
»Τα κρυσφηγετα των Αλβανων εντοπιστηκαν με την βοηθεια των Αλβανων και εκκαθαριστηκαν »
»Το Συνταγμα μου και οι Αλβανοι ειχανε απωλειες κατα τη διαρκεια των επιχειρησεων»’
Μετα τα γεγονοτα του Φαναριου , σε σήμα του ο Γερμανός διοικητής επαίνεσε τα ένοπλα τσάμικα τμήματα γιατί «με τις γνώσεις τους για την περιοχή» είχαν «αποδείξει πλήρως την αξία τους στις αναγνωριστικές επιχειρήσεις» της Βέρμαχτ.
»’ Όπως θυμόταν ο Ματίας Σταρλ, που στον πόλεμο ήταν υπασπιστής του Λαντς, ο στρατηγός (σ.σ. Καταδικάστηκε το 1948 σε κάθειρξη 12 ετών για εγκλήματα πολέμου στην Ελλάδα…
[[Χέρμαν Φρανκ Μάγερ, «Αιματοβαμένο Εντελβάις – Η 1η Ορεινή Μεραρχία, το 22ο Σώμα Στρατού και η εγκληματική τους δράση στην Ελλάδα, 1943-1944»]
Αρα ο παραπανω επαινετης των Αλβανοτσαμηδων ,Γερμανος Λαντς
καταδικαστηκε για τα οσα εκανε στην Ελλαδα το 1943-44,
ως εγκληματιας πολεμου ……
Στις 14 Σεπτεμβρίου, Τσάμηδες συμμετείχαν και στην καταστροφή του Πλαισίου[Πλησεβιστα] όπου σκοτώθηκαν δύο κάτοικοι. Καταστροφές υπέστησαν επίσης το Ζερβοχώρι και ο Ξηρόλοφος στα νότια της Παραμυθιάς[[45. Πέγκας, 2006, σ. 178 – 182.,46. Tsoutsoumpis, 2015, σ. 133.]
18 Σεπτεμβρίου 1943 Γερμανοί και Τσάμηδες ένοπλοι που επιχειρούσαν βόρεια της Παραμυθιάς συνέλαβαν 60 αγρότες (εκ των οποίων 42 γυναίκες) και εκτέλεσαν τους εννέα το πρωί της επομένης στην αυλή του Δημοτικού Σχολείου της Παραμυθιάς
[47. Μάγερ, 2009, Β΄, σ. 15-16]…..
Προφανως κανενας από αυτους που συνελαβαν οι αλβανοτσαμηδες παραμυθιωτες δεν ηταν »ανταρτης μοναρχοφασιτας η χωροφυλακας»’,αλλωστε οι περισσοτερες ηταν γυναικες
ΠΑΜΕ ΠΑΡΑΚΑΤΩ….
Λίγες μέρες μετά, την Παρασκευή 24 Σεπτεμβρίου, μια γερμανική περίπολος έπεσε σε ενέδρα ανταρτών στο πέρασμα της Σκάλας έξω από την Παραμυθιά.
Ένας υπαξιωματικός και τέσσερις στρατιώτες έπεσαν νεκροί.
Στις 27 Σεπτεμβρίου με διαταγή της 1ης Ορεινής Μεραρχίας της Βέρμαχτ άρχισε η γερμανική επιχείρηση αντιποίνων με στόχο τα μεγαλύτερα χωριά βόρεια της Παραμυθιάς…..
Στην επιχείρηση αυτή δίπλα στους Γερμανούς (απόσπασμα ελαφρού πυροβολικού υπό τον ταγματάρχη Στάικερτ και τάγμα ορεινού μηχανικού) συμμετείχαν και τμήματα Τσάμηδων.
Το ίδιο βράδυ ο 1ος λόχος του 54ουσυντάγματος μηχανικού ανέφερε: «24 νεκροί συμμορίτες, 8 τραυματίες, υπολογίζονται άλλες 15-20 απώλειες. Κανένα λάφυρο. Πυρπολήθηκαν τα ακόλουθα χωριά: Σέλλιανη, Σεμέλικα, Ελευθεροχώρι. Στην επιχείρηση έλαβαν μέρος (…) 150 Αλβανοί που τα πήγαν πολύ καλά».[Χέρμαν Φρανκ Μάγερ, «Αιματοβαμένο Εντελβάις – Η 1η Ορεινή Μεραρχία, το 22ο Σώμα Στρατού και η εγκληματική τους δράση στην Ελλάδα, 1943-1944»]
Δηλαδη ειχαμε την επιθεση Γερμανων αλλα και των ντοπιων Αλβανοτσαμηδων εναντιων των Ελληνικων χωριων
η οποια επιχειρηση επεφερε τον θανατο »’8 συμμοριτων»’ αρα ανταρτων
αλλα και αλλες »’15-20»απωλειες» αρα θανατοι αοπλων χωρικων ,
τη πυρποληση 3 χωριων
και σε ολα αυτα 150 Αλβανοι »που τα πηγαν πολυ καλα»’-ο νοων νοειτω τι κρυβεται πισω απο αυτες τις επαινετικες εκφρασεις των Γερμανικων αναφορων .
ΠΑΜΕ ΤΩΡΑ ΣΤΗ ΓΝΩΣΤΗ ΕΚΤΕΛΕΣΗ ΤΩΝ 49
Το ίδιο βράδυ και σύμφωνα με μαρτυρίες αυτοπτών μαρτύρων,αλλα και με τον Μαγερ
, τμήμα ένοπλων Τσάμηδων, υπό την ηγεσία Γερμανού υπαξιωματικού έκανε μπλόκο στην Παραμυθιά. Με κατάλογο που κρατούσε ο Μαζάρ Ντίνο, επικεφαλής της τοπικής «τσάμικης αστυνομίας», συνελήφθησαν 53 κάτοικοι της κωμόπολης και κλείστηκαν στο υπόγειο του δημοτικού σχολείου. Από τους 53 συλληφθέντες αφέθηκαν ελεύθεροι τέσσερις. Τα ξημερώματα της 29ης Σεπτεμβρίου οι 49 κρατούμενοι μεταφέρθηκαν στο χωράφι του Τσαμάτου στην συνοικία Άγιος Γεώργιος της Παραμυθιάς και εκτελέστηκαν από απόσπασμα που αποτελούσαν οκτώ Γερμανοί στρατιώτες και έξι Τσάμηδες .
Μου αρέσει!Μου αρέσει!
»’Πηραμε τα οπλα απο τους Γεμρναους για να αμυνθουμε απο τον μοναρχοφασσιτικο ΕΔΕΣ»’
ΛΕΕΙ Η ΑΛΒΑΝΙΚΗ ΠΡΟΠΑΓΑΝΔΑ
ΑΣ ΔΟΥΜΕ ΚΑΤΑΡΧΑΣ
ΤΟ ΠΟΤΕ ΕΜΦΑΝΙΣΤΗΚΑΝΕ
ΟΙ ΠΡΩΤΕΣ ΕΛΛΗΝΙΚΕΣ ΑΝΤΑΡΤΙΚΕΣ ΟΜΑΔΕΣ ΣΤΗ ΠΕΡΙΟΧΗ ΤΗΣ ΘΕΣΠΡΩΤΙΑΣ…
[Μιχάλης Μυριδάκης, Αγώνες της Φυλής, Α΄, σ. 165 – 166, Tsoutsoumpis, 2015, σ. 131 – 132.] Εκείνη την εποχή, όπως αναφέρει και το υψηλόβαθμο στέλεχος του ΕΔΕΣ, Μιχάλης Μυριδάκης, δεν είχαν εμφανιστεί ακόμη οργανωμένοι αντάρτες στη Δυτική Ήπειρο. Αντάρτικες ομάδες πρώτα του ΕΛΑΣ και έπειτα του ΕΔΕΣ εμφανίστηκαν στην περιοχή στις αρχές του 1943.
ΚΑΤΑΡΧΗΝ ΑΣ ΔΟΥΜΕ ΤΗ ΔΡΑΣΗ ΤΩΝ ΑΛΒΑΝΩΝ ΤΗΣ ΘΕΣΠΡΩΤΙΑΣ ΩΣ ΤΙΣ ΑΡΧΕΣ ΤΟΥ 1943 ΔΗΛΑΔΗ ΠΡΙΝ ΕΜΦΑΝΙΣΤΕΙ Ο ΕΔΕΣ ΚΑΙ Ο ΕΛΑΣ ΣΤΗ ΠΕΡΙΟΧΗ
ΝΑ ΔΟΥΜΕ ΤΙ ΠΡΟΗΓΗΘΗΚΕ ΤΟΥ ΟΛΟΚΑΥΤΩΜΑΤΟΣ ΤΟΥ ΦΑΝΑΡΙΟΥ
ΑΣ ΠΑΜΕ ΣΤΑ ΠΡΙΝ ΤΟ 1943 ΓΕΓΟΝΟΤΑ.
ΕΧΟΥΜΕ 2 ΕΠΙΣΗΣΜΕΣ ΜΑΡΤΥΡΙΕΣ ΚΑΤΑ ΤΟ 1942 ,
ΜΙΑ ΤΗΣ ΧΩΡΟΦΥΛΑΚΗΣ ΗΓΟΥΜΕΝΙΤΣΗΣ ΚΑΙ ΛΙΓΟΥΣ ΜΗΝΕΣ ΜΕΤΑ ΤΗΣ ΝΟΜΑΡΧΙΑΣ ΗΓΟΥΜΕΝΙΤΣΗΣ,
ΑΣ ΔΟΥΜΕ ΜΕΡΙΚΑ ΑΠΟΣΠΑΣΜΑΤΑ
»»Διοίκησις Χωροφυλακής Θεσπρωτίας
«Περί της εν Θεσπρωτία καταστάσεως και των ληπτέων μέτρων»
Ο Ελληνικός πληθυσμός της περιφερείας μας ευρίσκεται υπό το Κράτος τρομοκρατίας δεδικαιολογημένης κατόπιν και της εσχάτως δολοφονίας εντός της Ηγουμενίτσης του Νομαρχούντος. Κατά τας πληροφορίας της υπηρεσίας μου απολύτως εξακριβωμένας οι διάφοροι κακοποιοί, οι εκτελεσταί καταρτισθέντων σχεδίων τόσον εν Θεσπρωτία όσον και εν Αλβανία θα συνεχίσωσιν το βδελυρόν έργον των δολοφονιών και εγκλημάτων εν γένει μέχρις επιτεύξεως ορισμένου επιδιωκομένου σκοπού, της προσαρτήσεως της Τσαμουρίας. […] Ο υποφαινόμενος ως και οι λοιποί διοικούντες Αξιωματικοί συνεργάται του, κατέβαλλον σοβαράς προσπαθείας μέχρι σήμερον προς επιβολήν της τάξεως και γεφύρωσιν του μεταξύ Ελλήνων και Μουσουλμάνων χάσματος και μίσους όπερ εδημιούργησαν τα πολεμικά γεγονότα.
ΑΡΑ ΒΛΕΠΟΥΜΕ ΟΤΙ Η ΑΡΧΗ ΤΗΣ ΟΞΥΝΣΕΩΝ ΗΤΑΝ ΤΑ ΠΟΛΕΜΙΚΑ ΓΕΓΟΝΟΤΑ ΤΟΥ 1940 ΔΗΛΑΔΗ ΤΗΣ ΕΙΣΒΟΛΗΣ ΠΕΡΙΠΟΥ 3000 ΑΛΒΑΝΟΤΣΑΜΗΔΩΝ ΣΤΟ ΠΛΕΥΡΟ ΤΩΝ ΙΤΑΛΩΝ ΚΑΙ ΤΗΣ ΜΕΤΕΠΕΙΤΑ ,ΜΕΤΑ ΤΗΝ ΑΝΑΚΑΤΑΛΗΨΗ ΤΗΣ ΠΕΡΙΟΧΗΣ ΑΠΟ ΤΟΝ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΣΤΡΑΤΟ , ΕΚΤΟΠΙΣΗΣ ΤΟΥ ΑΝΔΡΙΚΟΥ ΠΛΗΘΗΣΜΟΥ ΣΤΗ ΧΙΟ ΚΑΙ ΤΗ ΚΡΗΤΗ ΚΑΙ ΤΑ ΔΙΚΑΙΟΛΟΓΗΜΕΝΑ ΑΝΤΙΠΟΝΑ ΕΚ ΜΕΡΟΥΣ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ ΓΙΑ ΤΙΣ ΔΟΛΟΦΟΝΙΕΣ ΠΟΥ ΔΙΑΠΡΑΞΑΝΕ ΚΑΤΑ ΤΗ ΣΥΝΤΟΜΗ ΠΡΟΕΛΑΣΗ ΤΟΥΣ ΑΛΒΑΝΟΤΣΑΜΗΔΕΣ ΚΑΙ ΙΤΑΛΟΙ .
ΝΑ ΕΝΑ ΑΠΟΣΠΑΣΜΑ
στην Ηγουμενίτσα, συγγενείς θυμάτων των Τσάμηδων εισέβαλαν στη φυλακή της κωμόπολης και λύντσαραν επί τόπου τέσσερα άτομα που είχαν συλληφθεί κατηγορούμενα για αυτούς τους φόνους3. [Robert Elsie ] .
ΔΗΛΑΔΗ ΕΞ ΑΡΧΗΣ ΟΙ ΑΛΒΑΝΟΤΣΑΜΗΔΕΣ ΕΝΤΑΧΘΗΚΑΝ ΣΤΟ ΠΛΕΥΡΟ ΤΩΝ ΕΙΣΒΟΛΕΩΝ ΦΑΣΙΣΤΩΝ ΚΑΙ ΕΝΑΝΤΙΟΝ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ.
ΕΠΙΣΗΣ ΒΛΕΠΟΥΜΕ ΟΤΙ ΟΙ ΧΩΡΟΦΥΛΑΚΕΣ ΕΙΧΑΝΕ ΗΔΗ ΑΠΟ ΤΟ 1942 ΜΥΡΙΣΤΕΙ ΟΤΙ ΤΑ ΟΣΑ ΦΟΝΙΚΑ ΠΡΑΓΜΑΤΟΠΟΙΟΥΣΑΝΕ ΟΙ ΑΛΒΑΝΟΤΣΑΜΗΔΕΣ ΕΙΧΑΝΕ ΝΑ ΚΑΝΟΥΝΕ ΜΕ ΤΗΝ »ΜΕΓΑΛΗ ΑΛΒΑΝΙΑ» ΓΙΑ ΤΗΝ ΟΠΟΙΑ ΑΛΛΩΣΤΕ ΠΙΠΗΛΑΓΑΝΕ ΤΑ ΜΥΑΛΑ ΤΩΝ ΑΛΒΑΝΩΝ ΟΙ ΙΤΑΛΟΙ ΑΠΟ ΤΟ 1939 ΟΤΑΝ ΚΑΙ ΚΑΤΕΛΑΒΑΝ ΤΗΝ ΑΛΒΑΝΙΑ . ΓΝΩΣΤΟΣ ΕΙΝΑΙ Ο ΛΟΓΟΣ ΠΟΥ ΒΓΑΛΑΝΕ ΣΤΑ ΤΙΡΑΝΑ ΟΙ ΑΡΧΗΓΟΙ ΤΩΝ ΙΤΑΛΩΝ ΠΟΥ ΜΙΛΑΓΕ ΓΙΑ ΤΗΝ ΜΕΓΑΛΗ ΑΛΒΑΝΙΑ
ΛΙΓΟΥΣ ΜΗΝΕΣ ΜΕΤΑ ΕΧΟΥΜΕ ΜΙΑ ΑΚΟΜΑ ΑΝΑΦΟΡΑ ΤΗΣ ΝΟΜΑΡΧΙΑΣ ΑΥΤΗ ΤΗ ΦΟΡΑ Η ΟΠΟΙΑ ΑΝΑΦΕΡΕΙ ΜΕΤΑΞΥ ΑΛΛΩΝ …..
Προς την Γενικήν Δ/σιν Ηπείρου Ιωάννινα
Εν Ηγουμενίτση τη 14/12/1942
….. ότι η κατάστασις εβελτιώθη και εκ του γεγονότος ότι εσταμάτησαν αι δολοφονίαι Χριστιανών και εκ του ότι οι Μωαμεθανοί ήρξαντο προσερχόμενοι εις εμέ προς επίλυσιν των μετά των Χριστιανών διαφορών των. …. , έργον εις το οποίον εξαίρετον συμβολήν είχε ο ρηθείς Συν/ρχης, να τορπιλλισθή διά της πράξεως ολίγων εγκληματιών, οι οποίοι εκ προσωπικών αφορμών προέβησαν εις την δολοφονίαν του Γιασίν Σαντίκ, ως αντιστρόφως ομοίας πολύ περισσοτέρας όμως εγκληματικάς πράξεις είχον εκτελέσει και Μωαμεθανοί.
ΕΔΩ ΦΑΙΝΕΤΑΙ ΟΤΙ ΜΕΧΡΙ ΤΟ ΕΤΟΣ 1942 ,
ΠΟΛΥ ΠΡΙΝ ΤΗΝ ΕΜΦΑΝΙΣΗ ΤΟΥ ΕΔΕΣ ΣΤΗ ΘΕΣΠΡΩΤΙΑ , Η ΚΑΙ ΤΟΥ ΕΛΑΣ , ΣΥΝΕΒΑΙΝΑΝ ΣΥΝΕΧΩΣ ΦΟΝΟΙ .
ΚΑΙ Η ΜΕΓΑΛΗ ΤΟΥΣ ΠΛΕΙΟΨΗΦΕΙΑ ΕΙΧΑΝ ΩΣ ΘΗΤΕΣ ΤΟΥΣ ΑΛΒΑΝΟΤΣΑΜΗΔΕΣ .
ΕΝΩ ΑΝΑΦΕΡΕΤΑΙ ΚΑΙ Ο ΦΟΝΟΣ ΤΟΥ ΓΙΑΣΙΝ ΣΑΝΤΙΚ ΛΟΓΩ ΠΡΟΣΩΠΙΚΩΝ ΔΙΑΦΟΡΩΝ ΑΠΟ ΤΟΝ ΜΠΑΛΟΥΜΗ.
Ο ΓΙΑΣΙΝ ΗΤΑΝ ΔΩΣΙΛΟΓΟΣ ΑΠΟ ΤΟ ΜΑΡΓΑΡΙΤΙ ΚΑΙ ΜΑΛΙΣΤΑ ΕΙΧΑ ΕΙΣΒΑΛΕΙ ΜΕ ΤΟΥΣ ΙΤΑΛΟΥΣ ΤΗΝ 28 ΟΚΤΩΒΡΗ ΤΟΥ 1940.
Η ΜΝΗΜΗ ΤΩΝ ΚΑΤΟΙΚΩΝ ΤΗΣ ΘΕΣΠΡΩΤΙΑΣ ΕΧΕΙ ΝΑ ΘΥΜΑΤΑΙ ΠΟΙΟΣ ΗΤΑΝ Ο ΣΑΝΤΙΚ ΚΑΙ ΤΙ ΕΙΧΕ ΠΕΡΑΣΕΙ ΤΟ ΦΑΝΑΡΙ ΗΔΗ ΤΟ 1921-42 KAI ΠΟΙΑ Η ΔΡΑΣΗ ΤΟΥ ΜΠΑΛΟΥΜΗ ΤΟΥ ΠΡΩΤΟΥ ΑΝΤΙΣΤΑΣΙΑΚΟΥ ΤΗΣ ΘΕΣΠΡΩΤΙΑΣ ΠΟΥ ΕΝΤΑΧΗΚΕ ΠΡΩΤΑ ΣΤΟΝ ΕΛΑΣ ΚΑΙ ΕΠΕΙΤΑ ΣΤΟΝ ΕΔΕΣ ….
ΑΠΟ ΤΗ ΠΕΡΙΟΧΗ ΦΑΝΑΡΙΟΥ ΚΑΙ ΤΗΝ ΤΟΠΙΚΗ ΠΑΡΑΔΟΣΗ
Ορε το μαθατε
Αιντε μωρε τι εγινε
Αιντε στο Παλιοπουσι
Μωρε στο Φαναρι
Σκοτωσαν τον
Ορε τον Γιασιν Σαντικ
Αιντε της Τσαμουριας
Μωρε το Ζαγαρι
Καπεταν Βασιλ Μπαλουμη
Σκότωσες ενα γουρουνι
Βρε κακομοιρο Φαναρι
Γλυτωσες απ το ζαγαρι
ΟΛΑ ΤΑ ΠΑΡΑΠΑΝΩ ΕΠΙΒΕΒΑΙΩΝΟΝΤΕ ΑΠΟ ΤΟΝ ΠΑΡΑΚΑΤΩ ΚΑΤΑΛΟΓΟ ΠΟΥ ΑΝ ΚΑΙ ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ΠΛΗΡΗΣ ΓΙΑ ΤΟ ΕΤΟΣ 1942 ΕΙΝΑΙ ΟΜΩΣ ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΟΣ ΤΟΥ ΤΙ ΣΥΝΕΒΗ ΣΤΗ ΠΕΡΙΟΧΗ
12.2.1942. Γεώργιος Βασιλάκος. Σκοτώθηκε από Μουσουλμάνους στο Κέντρο της Ηγουμενίτσας.
20.3.1942. Φώτιος Σπυρίδης και Ηλίας Γεωργίου Τσιάβος, σκοτώθηκαν με μαχαίρι στη θέση Μπούριμε από τον Λιάζε Ντίκα και άλλους Μουσουλμάνους από τη Βάρφανη.
18.6.1942. Πέτρος Αντώνης. Σκοτώθηκε από Μουσουλμάνους στη θέση Περιβόλι, υπερασπιζόμενος το θερισμένο στάρι του χωραφιού του.
20.6.1942. Ευθύμιος και Αναστάσιος Περώνης. Ληστεύθηκαν και σκοτώθηκαν στη θέση «Παλιάρεζα» από Μουσουλμάνους.
10.2.1942. Ελευθερία Π. Κίτσου, 10 χρονών. Σκοτώθηκε από Μουσουλμάνους στη θέση «Κρόνια».
10.11.1941. Πήλιο Αντώνης (Σπύρος Μώκας), σκοτώθηκε από τους Μουσουλμάνους Κίπε Νταούτ και Ρετζέπ Μεχμέτ από το Κουρτέσι.
8.8.1942. Ευάγγελος Πολιώνης. Σκοτώθηκε σε ενέδρα, από Μεζάν & Τζιαμαλί Χαρούν (αδέρφια), Σαλ Μπιμπίτο και άλλοι στο δρόμο Κουσοβίτσας Γραικοχωρίου, θέση Τσούκα.
23.9.1942. Ηλίας Δ. Μίχου. Σκοτώθηκε στη θέση «Βούρκο» από τον Χάμζο και Ναζίφ Ρετζέπ.
6.10.1942. Πολιώνης Πέτρος, 12 χρονών, και Μίχου Ευάγγελος 16 χρονών καθώς έβοσκαν τα πρόβατα τους . Σκοτώθηκαν στη θέση «Φράσερι» από τον Αλήτη , Αγά & Ντουλ Ταχίρι φίλοι από (το Τζανάρι-Μαζαρακιά-28-30 ετών) .
14.6.1942. Αθανάσιος Θεοδωρίδης. Σκοτώθηκε σε ενέδρα από Μουσουλμάνους της Νύστας στην θέση Μουλτσάθι.
10.11.1941. Θωμάς Νίνος, με την αδελφή του Σάνα Δημητρίου.
Σκοτώθηκαν σε ενέδρα στο δρόμο Ηγουμενίτσας Πέστανης, από τους
συγχωριανούς τους Αντέμ Ιντρίζ, Μαχμούτ Μάλε και άλλους. Στην ενέδρα
αυτή τραυματίστηκε και ο Ξενοφών Ιωάννου.
7.4.1942. Ανδρέας Βρύσης. Σκοτώθηκε από τους Γραικοχωρίτες Μουσουλμάνους Αμπεντί Ιντρίζ, Ισούφ Μάζε.
22.4.1942. Σπύρος Ν. Ράφτης. Σκοτώθηκε από τους Γραικοχωρίτες Μουσουλμάνους Ιλιάζ Νέλιο και Ισούφ Μάζε.
6.10.1942. Θεόδωρος Κανάκης. Τραυματίστηκε στην αυλή του σπιτιού
του, από συγχωριανούς του Μουσουλμάνους.
31.10.1942. Νικόλαος Αναστασίου. Σκοτώθηκε και Κώτσο Λιάκος,
τραυματίστηκε, όπως το περιγράφω σε προηγούμενη στήλη, από τους
συγχωριανούς του Ιλιάζ Νέλιο Χαμήτ και Ταχήρ Μητηλή.
20.9.1941. Βασίλειος Κομίνης και Κωνσταντίνος Λώλης. Σκοτώθηκαν
από Γραικοχωρίτες της οικογένειας των Φεταχαίων.
3.4.1942. Μουσουλμάνοι Γραικοχωρίτες. Πυροβόλησαν από μακριά στην πλατεία του χωριού που ήταν συγκεντρωμένοι κάτοικοι, χωρίς ευτυχώς θύματα.
9.10.1942. Ο Φαγκρή Αλή Μούχο από το Γραικοχώρι τραυμάτισε με
τσεκούρι τον Ανδρέα Σπύρου Δήμα, 1 2 χρονών, ο οποίος γλίτωσε, γιατί του
πρόσφεραν νοσηλεία σε νοσοκομείο τους στο Φιλιάτι οι Ιταλοί.
24.10.1942. Δονάτος Αλεξίου από τη Ντράγανη, που είχε παντρευτεί και έμεινε μόνιμα στο Λαδοχώρι, τον σκότωσαν ο Λιούτ Γκάνες από το Βροχωνά και ο Νταλιάν Φερχάτ από το Κούρτεσι.
15.7.1942. Παναγιώτης Αν. Δήμας, 9 χρονών, καθώς έπαιζε με άλλα παιδιά στην παραλία της Πλαταριάς, ο Κιαζήμ Βεήπ από την Φασκομηλιά, τον έβαλε σημάδι και τον σκότωσε. Συγκινητική περιγραφή από τον Κώστα Προκοπή στην εφημερίδα «Φωνή της Πλαταριάς» του Μάρτη 1985.
10.8.1942. Κωνσταντίνος Δημητρίου και Σπυρίδων Κωνσταντίνου. Τους σκότωσαν ο Μουρτεζάν Μουσά από το συνοικισμό Βρύση μαζί με άλλους Μουσουλμάνους από τη Φασκομηλιά. Λεπτομερής περιγραφή από τον Κώστα Προκοπή στην εφημερίδα «Λεπτομερής περιγραφή από τον Κώστα Προκοπή στην εφημερίδα «Φωνή της Πλαταριάς» του Γενάρη 1985.
18.8.1942. Τάκης Καράλης. Τον σκότωσε ο Νταλιάνης στο βουνό που έβοσκε τα πρόβατα του.
20.8.1942. *Παναγιώτης Μίχου. Σκοτώθηκε στην Κουσιοβίτσα που ήταν γαμπρός μαζί με τον Πήλιο Αντώνη (Σπύρο Μώκα). Από τους: Κίπε Νταούτ και Ρετζέπ Μεχμέτ από το Κουρτέσι.
6.2.1942. Θωμάς Ν. Στεργίου και Σωτήριος Ντίνης, καθώς γύριζαν από το Φιλιάτι, σκοτώθηκαν από Μουσουλμάνους και τα πτώματα τους πετάχτηκαν στον Καλαμά. Οι σκελετοί τους βρέθηκαν μετά από εξάμηνο στις εκβολές του.
26.7.42: Έμποροι από το Πωγώνι που μετέβησαν στην περιοχή Γκρόπας για την αγορά τροφίμων. Αφού πρώτα εληστεύθηκαν, ρίχτηκαν κατόπιν ζωντανοί σ’ ένα πηγάδι μεταξύ Κουτσίου και Πέρδικας. Δράστες ήταν Τουρκοτσάμηδες.
22.12.42: Ευθύμιος Περώνης, Τηλέμαχος Περώνης, Θεόδωρος Περώνης, Κούλα Χήρα Ανδρέα Πέτσινη από την Πυρσόγιαννη Κόνιτσας, που ήλθαν για την αγορά λαδιού και άλλων τροφίμων ληστεύθηκαν και κατόπιν σκοτώθηκαν στη Λάκκα Ηγουμενίτσας.
ΚΑΝΕΙΣ ΕΞ ΑΥΤΩΝ ΔΕΝ ΗΤΑΝ ΕΔΕΣΙΤΗΣ [ ΔΕΝ ΥΠΗΡΧΕ ΚΑΝ Ο ΕΔΕΣ ΣΤΗ ΠΕΡΙΟΧΗ ] Η ΕΛΑΣΙΤΗΣ ΑΦΟΥ ΟΥΤΕ Ο ΕΛΑΣ ΥΠΗΡΧΕ ΚΑΤΑ ΤΟ 1941-42
ΕΝΩ ΜΟΛΙΣ ΕΝΑΣ ΗΤΑΝ ΠΡΩΗΝ ΧΩΡΟΦΥΛΑΚΑΣ .
ΠΕΡΑ ΑΠΟ MEΜΟΝΩΜΕΝΕΣ ΕΚΤΕΛΕΣΕΙΣ
ΕΙΧΑΜΕ ΗΔΗ ΑΠΟ ΤΟ 1942
ΤΟ ΚΑΨΙΜΟ ΕΛΛΗΝΙΚΩΝ ΧΩΡΙΩΝ ΑΠΟ ΤΟΥΣ ΑΛΒΑΝΟΤΣΑΜΗΔΕΣ
ΠΟΛΥ ΠΡΙΝ ΤΗΝ ΕΜΦΑΝΙΣΗ ΤΟΥ ΕΔΕΣ ΣΤΗ ΘΕΣΠΡΩΤΙΑ-ΤΣΑΜΟΥΡΙΑ.
ΧΩΡΙΟ ΣΚΑΝΔΑΛΟ:
1942: Οι ΑλΒανοτσάμηδες, αφού κατέστρεψαν το χωριό, σκότωσαν το Παππά και τον Πρόεδρο, και τους εξής κτηνοτρόφους: Κάκο Νικόλαο του Χρήστου, Κάκο Λεωνίδα, Χαντζάρα Θωμά, και απήγαγαν και τους: Τσόκα Λάζαρο, Λιάμη Κων/νο, Μπέκα Ευάγγελο, Ζήκο Λεωνίδα, Ζήκο Γεώργιο, Χαντζάρα Κων/νο, Χρηστάκη Βασίλειο, Χρηστάκη Λάμπρο, Ντίσιο Νικόλαο, Πιτούλη Θεόδωρο, Χαντζάρα Χρήστο, τους οποίους σκότωσαν μέσα στο Μαργαρίτι.
ΧΩΡΙΟ ΣΠΟΝΙΑ
1942: Αφού έκαψαν όλα τα σπίτια του οικισμού, σκότωσαν και μια γριά, που είχε μείνει «φύλακας».
EΠΙΣΗΣ …..
……Συνολικά το 1941 έχουμε 28 δολοφονίες μόνο από Τσάμηδες, ενώ το 1942 90 δολοφονίες . Να σημειώσουμε ότι τα νούμερα αυτά είναι τα επιβεβαιωμένα, καθώς υπάρχουν άλλες τόσες περιπτώσεις εξαφανισθέντων ή ανευρευθέντων αργότερα νεκρών για τις οποίες απλώς δεν έχουμε αυτόπτες μάρτυρες ή κάποιο επίσημο όργανο της πολιτείας για να τις καταγράψει καθώς από τα τέλη του 1941 ουσιαστικά δεν υφίσταται κανένα στοιχείο ελληνικής διοίκησης στη Θεσπρωτία.
ΔΗΛΑΔΗ ΤΑ ΔΕΚΑΔΕΣ ΦΟΝΙΚΑ , ΠΟΥ ΕΙΧΑΝΕ ΓΙΝΕΙ ΜΕΧΡΙ ΤΟ 1942 , ΗΤΑΝ ΣΤΗΝ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ ΑΡΚΕΤΑ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ
ΑΛΛΑ ΛΟΓΩ ΣΥΝΘΗΚΩΝ ΔΕΝ ΥΠΗΡΧΕ ΔΥΝΑΤΟΤΗΤΑ ΚΑΤΑΓΡΑΦΗΣ ΤΟΥΣ
ΚΑΙ ΟΛΑ ΑΥΤΑ ΠΟΛΥ ΠΡΙΝ ΤΗΝ ΕΜΦΑΝΙΣΗ ΤΩΝ ΕΔΕΣΙΤΩΝ Η ΤΩΝ ΕΛΑΣΙΤΩΝ ΣΤΗΝ ΠΕΡΙΟΧΗ
ΝΑ ΚΑΙ ΜΑΡΤΥΡΙΕΣ ΝΤΟΠΙΩΝ ΠΟΥ ΜΙΛΑΝΕ ΓΙΑ ΔΟΛΟΦΟΝΙΕΣ ΕΛΛΗΝΩΝ
ΗΔΗ ΑΠΟ ΤΟ 1942
ΚΑΙ ΑΡΑ ΠΟΛΥ ΠΡΙΝ ΤΗΝ ΕΜΦΑΝΙΣΗ ΕΛΛΗΝΩΝ ΑΝΤΑΡΤΩΝ ΣΤΗ ΠΕΡΙΟΧΗ.
ΑΣ ΔΟΥΜΕ ΕΝΑ ΠΛΗΡΩΣ ΚΑΤΟΠΙΣΤΙΚΟ ΑΠΟΣΠΑΣΜΑ ΤΗΣ ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗΣ ΤΟΥ ΚΑΘΗΓΗΤΟΥ ΓΚΟΤΟΒΟΥ ΑΝΑΛΥΤΗ ΤΩΝ ΓΕΡΜΑΝΙΚΩΝ ΑΡΧΕΙΣΩΝ ΤΗΣ ΕΠΟΧΗΣ ΠΟΥ ΑΝΑΙΡΕΙ ΤΑ ΨΕΥΤΟΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΑ ΑΥΤΑ .
»»Ωστόσο στην επίμονη ερώτησή μας για μια από τις επικρατούσες απόψεις που θέλουν τους Τσάμηδες να συμμαχούν με τις δυνάμεις Κατοχής από ανάγκη εξαιτίας των επιθέσεων που εξαπέλυσε εναντίον τους ο ΕΔΕΣ, εν αντιθέσει με τον ρόλο που έπαιξε ο ΕΛΑΣ μας λέει:
«Γνωρίζω τη θέση αυτή. Δεν μπορώ όμως να γνωρίζω αν η απολογητική του μειονοτικού εθνικοσοσιαλισμού στη Θεσπρωτία είναι προϊόν πλάνης ή θράσους. Ούτε το 1941, ούτε το 1942, αλλά ούτε μέχρι τα μέσα του 1943 κινδύνευαν οι Μουσουλμάνοι Τσάμηδες από τις ομάδες του Ζέρβα, διότι απλά αυτές είτε δεν υπήρχαν, είτε ήταν τόσο ολιγάριθμες που δεν συνιστούσαν πραγματική απειλή. Πέραν τούτου, αν ο Ζέρβας προκάλεσε τη συνεργασία αυτή, τότε πώς δικαιολογείται η σύμπραξη των Μουσουλμάνων Τσάμηδων με τις κατοχικές δυνάμεις σε περιοχές όπως τα Φιλιατοχώρια, όπου δρούσε αποκλειστικά το ΕΑΜ και ο ΕΛΑΣ; Πώς εξηγούνται τα δεκάδες θύματα στα χωριά αυτά;
Συμμάχησαν και εκεί οι Μουσουλμάνοι με τους κατακτητές φοβούμενοι την πίεση του ΕΛΑΣ;
Πρόκειται για αστείο επιχείρημα».»’
AΣ ΕΞΕΤΑΣΟΥΜΕ ΕΝΑ ΠΙΟ ΕΞΑΛΟ ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑ ΤΗΣ ΑΛΒΑΝΙΚΗΣ ΑΦΗΓΗΣΗ
»»ΜΑΣ ΚΑΤΑΔΙΩΞΕ Ο ΕΔΕΣ ΓΙΑΤΙ ΗΜΑΣΤΑΝ ΜΕ ΤΟ ΕΑΜ ΕΛΑΣ»»’
Ας δουμε λιγα στοιχεια που ανατρεπουν το παραμυθι αυτο
δηλαδη περι της αντιστασης των Αλβανοτσαμηδων της Θεσπρωτιας εναντιων του Αξονα…..
ΑΣ ΔΟΥΜΕ ΠΟΣΟΙ AΛΒΑΝΟΤΣΑΜΗΔΕΣ ΚΑΤΕΤΑΓΗΣΑΝ ΤΕΛΙΚΑ ΣΤΟ ΕΑΜ [ΕΛΑΧΙΣΤΟΙ ]
ΠΟΤΕ ΚΑΤΕΤΑΓΗΣΑΝ ΕΚΕΙ [ ΟΙ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΟΙ ΑΠΟ ΑΥΤΟΥΣ ΤΟΥ ΛΙΓΟΥΣ , ΟΤΑΝ ΠΛΕΟΝ ΟΙ ΓΕΡΜΑΝΟΙ ΑΠΟΧΩΡΟΥΣΑΝΕ ΑΠΟ ΤΗ ΠΕΡΙΟΧΗ ]
ΚΑΙ ΓΙΑ ΠΟΙΟΝ ΛΟΓΟ ΠΗΓΑΝΕ ΕΚΕΙ [ ΟΙ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΟΙ ΑΠΟ ΣΥΜΦΕΡΟΝ,ΑΠΟΧΩΡΟΥΣΑΝΕ ΟΙ ΓΕΡΜΑΝΟΙ ΟΠΟΤΕ Η ΑΛΛΑΓΗ ΣΤΡΑΤΟΠΕΔΟΥ ΗΤΑΝ Η ΜΟΝΗ »ΣΩΤΗΡΙΑ ΤΟΥΣ»’ ] …..
Ήδη από το 1942, απεσταλμένος του αλβανικόυ ΕΑΜ) ονόματι Τζελάλ Κάσιο είχε μεταβεί στην Θεσπρωτία προσπαθώντας να πείσει τη σημαντική μερίδα των Τσάμηδων που συνεργαζόταν με τις κατοχικές δυνάμεις να σταματήσει τη δράση της, χωρίς όμως αποτέλεσμα2.
ΑΡΑ ΕΔΩ ΒΛΕΠΟΥΜΕ ΟΤΙ ΑΠΟ ΤΟ 1942 ΗΔΗ
ΣΗΜΑΝΤΙΚΗ ΜΕΡΙΔΑ ΑΛΒΑΝΟΤΣΙΑΜΗΔΩΝ
ΕΙΧΕ ΣΤΡΑΦΕΙ ΠΡΟΣ ΤΙΣ ΚΑΤΟΧΙΚΕΣ ΔΥΝΑΜΕΙΣ .
ΠΟΛΥ ΠΡΙΝ ΤΗΝ ΕΜΦΑΝΙΣΗ ΤΟΥ ΕΔΕΣ ,
Η ΔΡΑΣΗ ΤΟΥ ΟΠΟΙΟΥ ΥΠΟΤΙΘΕΤΕ ΟΤΙ »ΑΝΑΓΚΑΣΕ ΤΟΥ ΑΛΒΑΝΟΥΣ ΝΑ ΣΤΡΑΦΟΥΝ ΣΤΑ ΓΕΡΜΑΝΙΚΑ ΟΠΛΑ»»
ΤΟ ΑΝΑΠΟΔΟ ΣΥΝΕΒΗ
Η ΔΡΑΣΗ ΤΩΝ ΑΛΒΑΝΟΤΣΑΜΗΔΩΝ ΑΝΑΓΚΑΣΕ ΠΟΛΛΟΥΣ ΕΛΛΗΝΕΣ ΝΑ ΠΑΝΕ ΣΤΟΝ ΕΔΕΣ ΟΠΩΣ Ο ΠΡΟΑΝΑΦΕΡΘΕΙΣ ΜΠΑΛΟΥΜΗΣ ΚΑΙ ΑΛΛΟΙ ΠΟΛΛΟΙ ΝΤΟΠΙΟΙ.
Τον Μάρτιο του 1943, το τοπικό ΕΑΜ σχημάτισε ειδική επιτροπή επιφορτισμένη με το ζήτημα των Τσάμηδων ενώ τμήματα του ΕΛΑΣ πραγματοποίησαν μια σειρά από περιοδείες στα χωριά της μειονότητας με σκοπό τη στρατολόγηση ανταρτών. Και σε αυτή την περίπτωση τα αποτελέσματα ήταν πενιχρά3.
ΔΗΛΑΔΗ ΗΔΗ ΑΠΟ ΤΗΣ ΕΜΦΑΝΙΣΕΩΣ ΤΟΥ ,
ΑΡΧΕΣ ΤΟΥ 1943 , Ο ΕΑΜ – ΕΛΑΣ ΕΔΩΣΕ ΙΔΙΑΙΤΕΡΗ ΣΗΜΑΣΙΑ ΣΤΗΝ ΜΕΙΟΝΟΤΗΤΑ ΤΩΝ ΑΛΒΑΝΩΝ .ΟΠΩΣ ΚΑΙ ΣΕ ΚΑΘΕ ΜΕΙΟΝΟΤΗΤΑ ΠΡΑΓΜΑ ΟΡΘΟ .
ΟΜΩΣ ΔΕΝ ΠΕΤΥΧΕ ΤΙΠΟΤΑ ,
ΑΦΟΥ Η ΠΛΕΙΟΨΗΦΕΙΑ ΠΑΡΕΜΕΝΕ ΠΡΟΣ ΤΗ ΜΕΡΙΑ ΤΟΥ ΑΞΟΝΑ .
Ο ΕΔΕΣ ΕΜΦΑΝΙΣΤΗΚΕ ΛΙΓΟ ΚΑΙΡΟ ΑΡΓΟΤΕΡΑ ΑΡΑ ΑΚΟΜΑ ΚΑΙ ΧΩΡΙΣ ΤΟΝ ΕΔΕΣ ΟΙ ΑΛΒΑΝΟΙ ΑΝΤΙ ΝΑ ΠΑΝΕ ΣΤΟ ΕΑΜ ΠΗΓΑΝ ΜΕ ΤΟΥΣ ΓΕΡΜΑΝΟΥΣ .
ΥΠΑΡΧΕΙ ΚΑΙ ΜΑΡΤΥΡΙΑ ΑΠΟ ΤΟΝ ΕΑΜ ΤΗΣ ΠΕΡΙΟΧΗΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΦΑΣΙΣΤΙΚΗ ΚΑΙ ΑΝΘΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΡΑΣΗ ΤΗΣ ΠΛΕΙΟΨΗΦΕΙΑΣ ΤΩΝ ΤΩΝ ΑΛΒΑΝΟΤΣΙΑΜΗΔΩΝ ΗΔΗ ΑΠΟ ΤΗΝ ΠΡΩΤΗ ΜΕΡΑ ΤΗΣ ΚΑΤΟΧΗΣ.
ΑΚΟΛΟΥΘΕΙ ΑΠΟΣΠΑΣΜΑ ΑΠΟ ΕΓΓΡΑΦΟ TOY EAM ΕΛΑΣ ΤΗΣ ΕΠΟΧΗΣ ΕΚΕΙΝΗΣ
Ι. ΤΟ ΑΝΤΑΡΤΟΚΙΝΗΜΑ μέχρι ΤΗ ΣΥΝΔΙΑΣΚΕΨΗ ΤΟΥ ΜΑΡΤΗ ΤΟΥ 1943
ΜΕΙΟΝΟΤΙΚΟ ΖΗΤΗΜΑ: Όλες οι προσπάθειες μας αν και βασίζονταν στη γραμμή της Κ.Ε. του Ε.Α.Μ. για την ενοποίηση όλων των δυνάμεων ενάντια στον κατακτητή δεν είχαν θετικά αποτελέσματα γιατί η παμψηφία σχεδόν των Τσάμηδων της περιοχής είχε ταχθεί ανεπιφύλαχτα με το μέρος του καταχτητή και οργάνωνε δολοφονικές επιδρομές ενάντια στα Ελληνικά χωριά, αρπαγές και σφετερισμούς περιουσιών.
ΔΗΛΑΔΗ Η ΠΛΕΙΟΨΗΦΕΙΑ ΤΟΥΣ ΟΧΙ ΑΠΛΑ ΣΥΝΕΡΓΑΖΟΝΤΑΝ ΜΕ ΤΟΝ ΑΞΟΝΑ ΑΛΛΑ ΠΡΑΓΜΑΤΟΠΟΙΟΥΣΑΝ ΚΑΙ ΔΟΛΟΦΟΝΙΚΕΣ ΕΠΙΔΡΟΜΕΣ ΣΤΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΧΩΡΙΑ
, ΚΑΙ ΟΛΑ ΑΥΤΑ ,
ΠΟΛΥ ΠΡΙΝ ΤΗΝ ΕΠΙΔΡΟΜΗ-ΕΘΝΟΚΑΘΑΡΣΗ ΣΤΟ ΦΑΝΑΡΙ ,ΤΙΣ ΕΠΙΔΡΟΜΕΣ ΣΤΑ ΠΕΡΙΧΩΡΑ ΤΗΣ ΠΑΡΑΜΥΘΙΑ ΤΟ 1943 Η ΤΑ ΦΙΛΙΑΤΟΧΩΡΙΑ ΤΟ 1944.
ΔΗΛΑΔΗ ΑΝΑΦΡΕΤΑΙ ΩΣ ΤΩΡΑ ΓΙΑ ΤΑ ΠΡΙΝ ΤΗΝ ΕΜΦΑΝΙΣΗ ΟΠΟΙΑΣΔΗΠΟΤΕ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΑΝΤΑΡΤΙΚΗΣ ΟΜΑΔΑΣ ΣΤΗ ΠΕΡΙΟΧΗ ,ΕΛΑΣ Η ΕΔΕΣ
ΚΑΙ ΣΥΝΕΧΙΖΕΙ Η ΑΝΑΦΟΡΑ …….
Παρ’ όλα αυτά από τις 19 του Μάρτη έγινε η πρώτη προσέγγιση που επαναλήφθηκε στις αρχές του Ιούλη 1943. Κατά κανόνα οι υποσχέσεις που μας δώσανε οι εκπρόσωποι των Τσάμηδων δεν τηρηθηκαν. Κορυφωμα της συμμαχίας με τους φασίστες ήταν η επιδρομή τους στο ΦΑΝΑΡΙ την περίοδο των εκκαθαριστικών επιχειρήσεων του Αυγούστου κατά την οποίαν κάηκαν περίπου 30 χωριά, σκοτώθηκαν περίπου 500 Έλληνες και άλλοι τόσοι πιάστηκαν όμηροι, ενώ ο υπόλοιπος πληθυσμός αναγκάστηκε να προσφυγέψει στην ορεινή περιοχή.
ΜΙΛΑΕΙ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΘΝΟΚΑΘΑΡΣΗ ΤΟΥ ΦΑΝΑΡΙΟΥ ΠΟΥ ΣΥΕΝΒΗ ΤΟ ΤΡΙΜΗΝΟ ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ – ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ 1943 ΑΠΟ ΤΟΥΣ ΑΛΒΑΝΟΥΣ ΠΑΡΑΜΥΘΙΑΣ ΚΑΙ ΜΑΡΓΑΡΙΤΙΟΥ ΚΑΙ ΠΕΡΙΧΩΡΩΝ ΕΝΑΝΤΙΑ ΣΤΟΥΣ ΚΑΤΟΙΚΟΥΣ ΤΩΝ ΧΩΡΙΩΝ ΤΟΥ ΦΑΝΑΡΙΟΥ .
ΤΕΛΙΚΑ ΣΤΑ ΤΕΛΗ ΤΟΥ 1943 ΣΥΝΕΒΗ ΤΟ ΕΞΗΣ ΑΞΙΟΣΗΜΕΙΩΤΟ…..
Λίγους μήνες αργότερα, ΕΑΜ και LNC ήρθαν σε συμφωνία για συνεργασία, η οποία μεταξύ άλλων περιλάμβανε και τη δημιουργία, υπό κοινή διοίκηση, μικτών αντάρτικων ομάδων στην περιοχή της ελληνοαλβανικής μεθορίου. Και σε αυτή την περίπτωση τα αποτελέσματα ήταν αποκαρδιωτικά καθώς ο ΕΛΑΣ κατάφερε να στρατολογήσει από τη δεξαμενή της τσάμικης μειονότητας μόλις είκοσι5 ή τριάντα άνδρες, οι περισσότεροι από τους οποίους λιποτάκτησαν6 κατά τον δύσκολο χειμώνα του 1943.
ΑΥΤΟΙ -ΜΕΡΙΚΟΙ ΕΞ ΑΥΤΩΝ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΚΡΙΒΕΙΑ
ΗΤΑΝ ΟΙ ΜΟΝΟΙ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΑ ΑΝΤΙΣΤΑΣΙΑΚΟΙ ΑΛΒΑΝΟΤΣΜΗΔΕΣ [ ΑΠΟ ΤΗ ΠΕΡΙΟΧΗ ΤΩΝ ΦΙΛΙΑΤΩΝ ΚΑΙ ΜΟΝΟ ] .
ΗΤΑΝ ΤΟ ΠΟΛΥ 10-15 ΑΤΟΜΑ ΓΙΑΤΙ ΑΡΚΕΤΟΙ ΕΞ ΑΥΤΩΝ ΛΙΓΟ ΚΑΙΡΟ ΜΕΤΑ ΟΧΙ ΑΠΛΑ ΛΙΠΟΤΑΚΤΗΣΑΝΕ ΑΛΛΑ ΔΕΙΞΑΝΕ ΕΝΤΕΛΩΣ ΔΙΑΦΟΡΕΤΙΚΟ ΠΡΟΣΩΠΟ.
Χαρακτηριστική είναι και η περίπτωση του Τσάμη οπλαρχηγού Ισμαήλ Χακί από την Κώτσικα, ο οποίος κατά τα τέλη του 1943 προσήλθε μαζί με τους άνδρες του στον ΕΛΑΣ. Η αντιστασιακή του δράση του εντός του οργάνωσης περιορίστηκε αποκλειστικά στην ενεργή συμμετοχή του στις μάχες με τον ΕΔΕΣ ενώ λίγες εβδομάδες αργότερα, τον Ιανουάριο του 1944, τον συναντούμε βόρεια των Φιλιατών να λαμβάνει μέρος σε επιδρομές εναντίον ελληνικών χωριών ως συνεργάτης των γερμανικών δυνάμεων7.
ΕΔΩ ΒΛΕΠΟΥΜΕ ΟΤΙ Η ΔΡΑΣΗ ΑΡΚΕΤΩΝ ΕΚ ΤΩΝ [ ΕΛΑΧΙΣΤΟΝ ΕΤΣΙ ΚΙ ΑΛΛΙΩΣ
[ ΤΟ ΠΟΛΥ 30 ΑΤΟΜΑ ] ΑΛΒΑΝΟΤΣΑΜΗΔΩΝ ΤΟΥ ΕΑΜ ΗΤΑΝ ΟΧΙ ΑΠΛΑ ΠΡΟΣΩΡΙΝΗ ΑΛΛΑ ΑΡΓΟΤΕΡΑ ΠΕΡΝΑΓΑΝΕ ΠΑΛΙ ΣΤΟ ΠΛΕΥΡΟ ΤΩΝ ΓΕΡΜΑΝΩΝ ΚΑΙ ΕΠΙΤΗΘΟΝΤΑΝ ΜΑΛΙΣΤΑ ΣΤΑ »ΕΑΜΟΚΡΑΤΟΥΜΕΝΑ» ΦΙΛΙΑΤΟΧΩΡΙΑ.
Ανάλογες προσπάθειες προσέγγισης της μειονότητας έγιναν κατά τον Μάιο του 1943 από τον ΕΔΕΣ , και κατά τον Σεπτέμβριο από τη Βρετανική Στρατιωτική Αποστολή, χωρίς όμως αποτέλεσμα8.
ΟΥΤΕ Ο ΕΔΕΣ ΑΛΛΑ ΟΥΤΕ ΚΑΙ Η ΣΥΜΜΑΧΙΚΗ ΑΠΟΣΤΟΛΗ ΚΑΤΑΦΕΡΑΝ ΚΑΤΙ .
ΓΙΑΤΙ ΑΠΛΑ Η ΑΞΟΝΙΚΗ ΠΡΟΠΑΓΑΝΔΑ ΠΟΥ ΤΟΥΣ ΥΠΟΣΧΟΤΑΝΕ ΤΗΝ ΄»’ΜΕΓΑΛΗ ΑΛΒΑΝΙΑ »»’ ΕΙΧΕ ΔΟΥΛΕΨΕΙ ΠΟΛΛΑ ΧΡΟΝΙΑ ΠΡΙΝ ΓΙΑ ΝΑ ΤΟΥΣ ΠΑΡΕΙ ΜΕ ΤΟ ΜΕΡΟΣ ΤΗΣ .
ΤΕΛΙΚΑ ΚΑΤΙ ΚΑΛΟ ΚΑΤΑΦΕΡΕ Ο ΕΑΜ ΑΦΟΥ ΣΤΑ ΤΕΛΗ ΤΗΣ ΚΑΤΟΧΗΣ ,
ΣΥΝΕΝΩΣΕ ΤΑ ΤΜΗΜΑΤΑ ΤΟΥ ΜΕ ΤΗΝ ΜΟΝΑΔΙΚΗ ΑΛΒΑΝΟΤΣΑΜΙΚΗ ΑΝΤΙΓΕΡΜΑΝΙΚΗΣ ΔΙΑΘΕΣΗΣ ΟΜΑΔΑ ΤΗΣ ΘΕΣΠΡΩΤΙΑΣ ,
Τον Μάιο του 1944 κατα το τελος της κατοχης λοιπόν,ενω υπηρχε στους Φιλιατες [ο μοναδικος σε ολη τη Τσαμουρια ] μια φιλοαντιστασιακος – αντιγερμανικος πυρηνας Αλβανοτσάμηδων , δημιούργησε τελικα το ΕΑΜ ΕΛΑΣ το Τάγμα Αλί Ντέμι, στο χωριό Μηλιά \ της Θεσπρωτίας, το οποίο τάγμα συμπεριλήφθη, στο 15ο Σύνταγμα του ΕΛΑΣ.
ΕΝΩ Η ΠΡΟΣΧΩΡΗΣΗ ΑΥΤΗ ΕΠΙΣΗΜΟΠΟΙΗΘΗΚΕ ….
Εξαιρετικά ενδιαφέροντα είναι και τα περαιτέρω στοιχεία που μπορεί να αλιεύσει κανείς σχετικά με το, μικτό, 4ο τάγμα του 15ου Συντάγματος του ΕΛΑΣ: η ίδρυσή του πραγματοποιείται τον Μάιο του 1944, δηλαδή κατά το τελευταίο διάστημα της Κατοχής και ο τομέας δράσης του εντοπίζεται βόρεια του ποταμού Καλαμά20.
ΑΣ ΔΟΥΜΕ ΣΤΗ ΣΥΝΕΧΕΙΑ ΤΗ ΣΥΜΦΩΝΙΑ ΜΕΤΑΞΥ ΕΑΜ ΚΑΙ ΑΛΒΑΝΟΤΣΙΑΜΗΔΩΝ [AΠΟ ΤΟ ΒΙΒΛΙΟ ΤΗΣ ΜΑΝΤΑ]
ΤΟ 1944 ΕΑΜ Φιλιατών πιστο στην διεθνιστική ιδεολογία [ ΚΑΙ ΜΕ ΣΚΟΠΟ ΝΑ ΧΑΛΑΣΕΙ ΤΗΝ ΩΣ ΤΟΤΕ ΣΥΜΜΑΧΙΑ ΓΕΡΜΑΝΩΝ ΚΑΙ ΤΟΥΡΚΟΤΣΑΜΗΔΩΝ, ΚΑΙ ΙΣΩΣ ΝΑ ΚΑΤΑΦΕΡΕΙ ΝΑ ΤΟΥΣ ΠΑΡΕΙ ΜΕ ΤΟ ΜΕΡΟΣ ΤΟΥ ΣΤΟΝ ΑΓΩΝΑ ΕΝΑΝΤΙΑ ΣΕ ΑΥΤΟΥΣ ] επικεντρώθηκε να καταδείξει στους τουρκοτσαμηδες της περιοχής ότι υπήρξαν θύματα της φασιστικής προπαγάνδας και των αρχηγών τους και ότι ο δρόμος που έπρεπε στο εξής να ακολουθήσουν ήταν ο πόλεμος εναντίον του φασισμού κάθε μορφής, των Γερμανών και των συνεργατών τους.
ΑΡΑ ΚΑΙ ΕΔΩ ΦΑΙΝΕΤΑΙ ΟΤΙ ΩΣ ΤΟΤΕ Η ΤΕΡΑΣΤΙΑ ΠΛΕΙΟΨΗΦΕΙΑ ΤΟΥΣ ΗΤΑΝ ΜΕ ΤΗ ΜΕΡΙΑ ΤΟΥ ΑΞΟΝΑ.
Αργότερα, στις αρχές Ιουλίου το 1944 , υπογράφτηκε στη Φοινίκη ]συμφωνία μεταξύ του ΕΑΜ και εκπροσώπων των μουσουλμάνων Αλβανών της περιοχής, η οποία προέβλεπε, μεταξύ άλλων……
Α]την αμνήστευση των μουσουλμάνων για όλα τα αδικήματα που διαπράχθηκαν σε βάρος των Ελλήνων μέχρι τοτε,
Β]την υποχρέωση τους να παραδώσουν στον ΕΛΑΣ τους Φιλιάτες χωρίς συγκρούσεις,
Τότε εντάχθηκαν στον ΕΛΑΣ και 40 επιπλέον μουσουλμάνοι Αλβανοί, ενισχύοντας το μικτό τάγμα που δρούσε ήδη στην περιοχή.
ΕΔΩ ΒΛΕΠΟΥΜΕ ΟΤΙ ΓΙΑ ΜΙΑ ΑΚΟΜΑ ΦΟΡΑ ΑΡΚΕΤΟΙ ΕΚ ΤΩΝ ΑΛΒΑΝΟΤΣΑΜΗΔΩΝ ΕΝΤΑΧΘΗΚΑΝ ΣΤΟ ΕΑΜ ΟΧΙ ΓΙΑΤΙ ΗΤΑΝ »ΑΡΙΣΤΕΡΟΙ» [ ΑΝ ΠΡΑΓΜΑΤΙ ΗΤΑΝ ΘΑ ΕΙΧΑΝΕ ΕΝΤΑΧΘΗ ΗΔΗ ΑΠΟ ΤΟΝ ΓΕΝΑΡΗ ΟΠΩΣ ΕΙΧΑΝ ΤΑ ΠΡΩΤΑ 200 ΑΤΟΜΑ ] ΑΛΛΑ ΓΙΑ ΛΟΓΟΥΣ ΣΥΜΦΕΡΟΝΤΟΣ.
ΟΙ ΓΕΡΜΑΝΟΙ ΦΕΥΓΑΝΕ Η ΕΙΧΑΝΕ ΗΔΗ ΦΥΓΕΙ ΚΑΙ Η ΜΟΝΗ ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ ΣΩΤΗΡΙΑΣ ΓΙΑ ΑΥΤΟΥΣ ΗΤΑΝ ΝΑ ΑΛΛΑΞΟΥΝ ΣΤΡΑΤΟΠΕΔΟ ΚΑΙ ΝΑ ΠΑΝΕ ΜΕ ΤΟ ΕΑΜ.
ΚΑΙ ΜΑΛΙΣΤΑ ΓΙΑ ΝΑ »ΑΛΛΑΞΟΥΝ ΣΤΡΑΤΟΠΕΔΟ ΥΠΕΓΡΑΨΑΝ ΟΡΟΥΣ ΟΙ ΙΔΙΟΙ ΟΙ ΑΛΒΑΝΟΤΣΑΜΗΔΕΣ …
Α] ΑΜΝΗΣΕΥΣΗ ΤΩΝ ΩΣ ΤΟΤΕ ΑΔΙΚΗΜΑΤΩΝ ΕΙΧΑΝΕ ΔΙΑΠΡΑΞΕΙ ΕΝΑΝΤΙΩΝ ΤΩΝ ΧΡΙΣΤΙΑΝΩΝ ,
[ΚΑΙ ΑΡΑ ΠΑΡΑΔΟΧΗ ΤΗΣ ΕΝΟΧΗΣ ΤΟΥΣ]
Β] ΕΙΡΗΝΙΚΗ ΠΑΡΑΔΟΣΗ ΤΗΣ ΠΟΛΕΩΣ ΣΤΟΝ ΕΛΑΣ ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΑΠΕΛΕΥΘΕΡΩΣΗ ΠΟΥ ΚΟΝΤΟΖΥΓΩΝΕ ΠΡΑΓΜΑ ΠΟΥ ΣΗΜΑΙΝΕΙ ΟΤΙ ΣΕ ΑΛΛΗ ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ ΘΑ ΕΙΧΑΜΕ ΚΑΤΑΛΗΨΗ ΤΗΣ ΠΟΛΗΣ ΜΕΤΑ ΑΠΟ ΜΑΧΗ ΜΕ ΤΟΝ ΕΛΑΣ.
ΑΡΑ ΤΟ ΤΙ ΡΟΛΟ ΕΠΑΙΞΕ Η ΠΛΕΙΟΨΗΦΕΙΑ ΤΩΝ ΑΛΒΑΝΟΤΣΙΑΜΗΔΩΝ ΚΑΤΑ ΤΗ ΚΑΤΟΧΗ ΑΚΟΜΑ ΚΑΙ ΣΤΟ ΦΙΛΙΑΤΙ ΕΙΝΑΙ ΠΛΕΟΝ ΦΑΝΕΡΟ.ΑΝ ΔΕΝ ΥΠΟΓΡΑΦΟΝΤΑΝ Η ΣΥΜΦΩΝΙΑ ΘΑ ΕΙΧΑΜΕ ΜΑΧΕΣ ΜΕΤΑΞΥ ΕΛΑΣΙΤΩΝ ΚΑΙ ΑΛΒΑΝΟΤΣΑΜΗΔΩΝ ΟΠΩΣ ΕΙΧΑΜΕ ΣΤΗ ΠΑΡΑΜΥΘΙΑ ΜΕΤΑΞΥ ΕΔΕΣΙΤΩΝ ΚΑΙ ΑΛΒΑΝΟΤΣΑΜΗΔΩΝ.
ΣΥΝΕΧΙΖΕΙ Η ΜΑΝΤΑ ΣΤΟ ΒΙΒΛΙΟ ΤΗΣ……
Φαίνεται όμως ότι η κοινοποίηση της συμφωνίας αυτής προκάλεσε αγανάκτηση στον ελληνικό πληθυσμό της περιοχής, πράγμα που ανάγκασε αρκετά από τα πολιτικά στελέχη της τοπικής επιτροπής του ΕΑΜ να περιοδεύσουν στα χωριά προκειμένου να καθησυχάσουν τους κατοίκους και να τους διαβεβαιώσουν για την αναγκαιότητα της συμφωνίας και την ένωση όλων των διαθέσιμων δυνάμεων για τον αγώνα ενάντια στον κατακτητή. Τα γεγονότα που θα ακολουθήσουν, το Σεπτέμβριο του 1944, θα δώσουν την τελική και πιο ουσιαστική ώθηση στην προσπάθεια αυτή του ΕΑΜ να προσεταιριστεί μέλη της κοινότητας των Τσάμηδων, μία προσπάθεια που μέχρι τότε έδειχνε ότι είχε πενιχρά αποτελέσματα.[Πηγή:Ελευθερία Μαντά,Οι Μουσουλμάνοι Τσάμηδες της Ηπείρου, ΙΜΧΑ, 2004, σελ 188-191]
ΣΥΝΕΠΩΣ ΠΕΝΙΧΡΑ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΣΤΟ ΠΡΟΣΕΤΑΙΡΙΣΜΟ ΤΗΣ ΜΕΙΟΝΟΤΗΤΑΣ ΜΕΧΡΙ ΚΑΙ ΤΗΝ ΑΠΟΧΩΡΗΣΗ ΤΩΝ ΓΕΡΜΑΝΩΝ ΟΠΟΥ ΑΡΚΕΤΟΙ ΦΙΛΙΑΤΙΩΤΕΣ ΚΑΙ ΜΟΝΟ ΑΛΒΑΝΟΤΣΑΜΗΔΕΣ
ΟΥΣΙΑΣΤΙΚΑ ΑΛΛΑΞΑΝΕ ΣΤΡΑΤΟΠΕΔΟ ΓΙΑ ΛΟΓΟΥΣ ΣΥΜΦΕΡΟΝΤΟΣ-ΑΝΑΓΚΗΣ
…….ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ ΓΙΑ ΤΗ ΣΧΕΣΗ ΑΛΒΑΝΩΝ ΚΑΙ ΕΑΜ – ΕΛΑΣ ……
Βέβαια, κατά μια άποψη (η οποία επιβεβαιώνεται και από έγγραφα του ΚΚ Αλβανίας) πολλοί από τους Τσάμηδες αντάρτες του ΕΛΑΣ είχαν υπηρετήσει νωρίτερα ως επίστρατοι στα ένοπλα τμήματα της Keshilla (βλ. Γκότοβος, 2016, σ. 71).
ΑΡΑ ΣΥΜΦΩΝΑ ΚΑΙ ΜΕ ΤΟ ΙΔΙΟ ΤΟ ΚΚ ΑΛΒΑΝΙΑΣ
ΟΙ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΟΙ ΑΠΟ ΤΟΥΣ ΚΑΤΑ ΤΟ ΤΕΛΟΣ ΤΗΣ ΚΑΤΟΧΗΣ ””ΕΛΑΣΙΤΕΣ ΑΛΒΑΝΟΤΣΙΑΜΗΔΕΣ”’ ΗΤΑΝ ΠΡΙΝ ΕΝΤΑΧΘΟΥΝ ΣΕ ΑΥΤΟΝ ΔΩΣΙΛΟΓΟΙ ΕΝΟΠΛΟΙ ΣΥΝΕΡΓΑΤΕΣ ΤΩΝ ΓΕΡΜΑΝΩΝ ,
ΠΟΥ ΑΠΛΑ ΑΛΛΑΞΑΝΕ ΣΤΑΤΟΠΕΔΟ ΣΤΟ ΤΕΛΟΣ ΤΗΣ ΚΑΤΟΧΗΣ ΓΙΑ ΛΟΓΟΥΣ ΣΥΜΦΕΡΟΝΤΟΣ .
ΚΑΜΙΑ ΣΧΕΣΗ ΜΕ »ΙΔΕΟΛΟΓΙΚΟΥΣ Η ΤΑΞΙΚΟΥΣ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥΣ.
ΣΕ ΟΤΙ ΑΦΟΡΑ ΤΟΝ ΣΥΝΟΛΙΚΟ ΑΡΙΘΜΟ ΑΤΟΜΩΝ ΠΟΥ ΠΡΟΣΧΩΡΗΣΑΝ ΑΡΓΑ Η ΓΡΗΓΟΡΑ ,
ΘΕΛΟΝΤΑΣ Η ΜΗ
ΣΤΟΝ ΕΛΑΣ ….
ο Κωνσταντινίδης (βετεράνος εδεσίτης) κάνει λόγο για περισσότερους από εκατό24,
ενώ βετεράνοι ελασίτες από την περιοχή των Φιλιατών σε μεταγενέστερες συνεντεύξεις τους, τους υπολόγισαν σε όχι περισσότερους από εκατό27.
ΑΡΑ ΟΠΩΣ ΑΝΑΦΕΡΕΙ ΕΝΑΣ ΕΛΑΣΙΤΗΣ ΚΑΙ ΕΝΑΣ ΕΔΕΣΙΤΗΣ ΤΗΣ ΠΕΡΙΟΧΗΣ ,
ΣΤΗΝ ΚΑΛΥΤΕΡΗ ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ [ ΣΤΟ ΤΕΛΟΣ ΤΗΣ ΚΑΤΟΧΗΣ ΟΤΑΝ ΕΦΥΓΑΝ ΟΙ ΓΕΡΜΑΝΟΙ ΚΑΙ ΟΙ ΑΛΒΑΝΟΙ ΥΠΟΓΡΑΨΑΝΕ ΤΟ ΣΥΜΦΩΝΟ ΤΗΣ ΦΟΙΝΙΚΗΣ ΜΕ ΤΟ ΕΑΜ ] ΟΙ ΑΛΒΑΝΟΙ ΣΤΟ ΕΑΜ ΗΤΑΝ ΠΕΡΙΠΟΥ 100 ΑΤΟΜΑ
[ΑΠΟ ΤΟΥΣ ΦΙΛΙΑΤΕΣ ΚΥΡΙΩΣ] .
ΕΛΑΧΙΣΤΟΙ ΕΞ ΑΥΤΩΝ ΟΠΩΣ ΑΠΟΔΕΙΧΘΗΚΕ ΠΑΡΑΠΑΝΩ [ΠΕΡΙΠΟΥ 15 ΑΤΟΜΑ ] ΕΝΤΑΧΘΗΚΑΝ ΕΚΕΙ ΛΟΓΩ ΙΔΕΟΛΟΓΙΑΣ ,
ΔΗΛΑΔΗ ΑΠΟ ΝΩΡΙΣ [ 1943] ,
ΚΑΙ ΜΕΝΟΝΤΑΣ ΠΙΣΤΟΙ ΜΕΧΡΙ ΤΕΛΟΥΣ ΣΤΗΝ ΑΝΤΙΣΤΑΣΗ ΤΟΥ ΕΑΜ ΕΛΑΣ .
ΑΛΛΩΣΤΕ ΟΙ ΤΟΤΕ ΕΛΛΗΝΕΣ ΑΡΙΣΤΕΡΟΙ ΣΤΑ ΕΑΜΟΚΡΑΤΟΥΜΕΝΑ ΦΙΛΙΑΤΟΧΩΡΙΑ ,
ΥΠΗΡΞΑΝΕ , ΑΥΤΟΠΤΕΣ ΜΑΡΤΥΡΕΣ,
ΤΗΣ ΦΑΣΙΣΤΙΚΗΣ ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑΣ
ΤΗΣ ΠΛΕΙΟΨΗΦΕΙΑ ΤΩΝ ΑΛΒΑΝΟΤΣΙΑΜΗΔΩΝ…..
ο ΕΛΑΣίτης Π. Παπασταύρου, αυτόπτης μάρτυρας της συμπεριφοράς των Τσάμηδων στην περίοδο της κατοχής: «Γύρω στις δεκαπέντε χιλιάδες αριθμούσε εκείνη η μειονότητα των λεγομένων Τσάμηδων. Από τις πρώτες ημέρες του πολέμου είχαν ταχθεί στο πλευρό των Ιταλών. Το ίδιο έκαναν και με τους Γερμανούς αργότερα. Ντυμένοι με τις στολές των κατακτητών, λήστευαν, βασάνιζαν, ατίμαζαν, τρομοκρατούσαν την ύπαιθρο. Ο φόβος και ο τρόμος σκέπαζε όλη την Θεσπρωτία. Οι πράξεις βίας και τρομοκρατίας σε καθημερινή βάση… Όχι λίγες φορές δεν δίσταζαν, έτσι για πλάκα, να βάζουν στο σημάδι από απόσταση τσοπαναραίους και στρατοκόπους…» («Στο Στόμα του Λύκου» εκδ. Σύγχρονη Εποχή).
ΚΑΙ ΕΙΝΑΙ ΛΟΓΙΚΟ ΜΙΑΣ ΚΑΙ ΣTΗ ΒΟΡΕΙΑ-ΟΡΕΙΝΗ ΕΑΜΟΚΡΑΤΟΥΜΕΝΗ ΘΕΣΠΡΩΤΙΑ ΟΙ ΑΛΒΑΝΟΤΣΑΜΗΔΕΣ ΠΡΑΞΑΝΕ ΑΚΡΙΒΩΣ ΤΑ ΙΔΙΑ ΣΕ ΤΣΑΜΑΝΤΑ ΜΟΥΡΓΚΑΝΑ ΣΑΓΙΑΔΑ ΟΠΩΣ ΑΚΡΙΒΩΣ ΚΑΙ ΣΤΗΝ ΥΠΟΛΟΙΠΗ ΘΕΣΠΡΩΤΙΑ….
Κατά τη διάρκεια της Μεγάλης Εβδομάδας του 1944 (μέσα Απριλίου), ΑλβανοΤσάμηδες συμμετείχαν στην πυρπόληση του Ασπροκκλησίου ενώ λίγες ημέρες αργότερα έλαβαν μέρος σε ανάλογη δράση στον Τσαμαντά.
ΠΙΟ ΣΥΓΚΕΚΡΙΜΕΝΑ…..
Χωριο , Λειά Φιλιατών-
Ήταν στις 20-4-1944 και εσυνόδευαν το γερμανικό τάγμα που επέδραμε στη Μουργκάνα για να την εκκαθαρίσει από τις αντάρτικες ομάδες. Ενόψει της επιδρομής των Γερμανών και Αλβανοτσάμηδων, οι χωριανοί εγκατέλειψαν το χωριό. Οι Αλβανοτσάμηδες έκαψαν τα περισσότερα σπίτια του χωριού, το λιθόκτιστο δημοτικό σχολείο και την εκκλησία της Παναγίας, κτίσμα του 17ου αιώνα. Η μοναδική γυναίκα που παρέμεινε, η τυφλή γερόντισσα Αναστασία Χαϊδή, όταν διεπίστωσε ότι καίγεται το σπίτι της, έβαλε τις φωνές, οι Αλβανοτσάμηδες την πέταξαν στο φλεγόμενο σπίτι και κάηκε ζωντανή… Σκότωσαν επίσης τρεις Λειώτες, τον Γρηγόρη Λώλη, ετών 25, τον Γιώργο Μπίλη, ετών 53 και τον Βασίλη Σδούγκα, ετών 23, τους οποίους συνέλαβαν τυχαία έξω από το χωριό.
ΕΠΙΣΗΣ ΕΝΑ ΧΡΟΝΟ ΠΡΙΝ ΚΑΨΑΝΕ ΤΗN ΕΠΙΣΗΣ EAMOKΡATOYMENH ΣΑΓΙΑΔΑ ΤΗΣ ΘΕΣΠΡΩΤΙΑΣ…..
Παράλληλα στις 23 του ίδιου μήνα ένοπλοι της μειονότητας (κυρίως από τη Λιόψη) συμμετείχαν, ως αντίποινα για τη δράση του ΕΛΑΣ , στην πυρπόληση της Σαγιάδας43 την οποία σύμφωνα με γερμανική αναφορά υπεράσπιζαν τριάντα αντάρτες44, προφανώς Ελασίτες.[[43]Μανώλης Γλέζος, Εθνική Αντίσταση 1940-1945, Στοχαστής, 2006, Β΄, σ. 938, Ιωάννου, 2004, σ. 29.
[44]Σωτήρης Τσαμπηράς, Ας μη βρέξει ποτέ, Ελληνική Ευρωεκδοτική, Αθήνα 1985, σ. 164.]
ΣΥΝΕΠΩΣ ΕΙΝΑΙ ΨΕΥΔΕΣ ΤΟ ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑ ΟΤΙ
»’ΟΙ ΑΛΒΑΝΟΤΣΑΜΗΔΕΣ ΠΟΛΕΜΑΓΑΝΕ ΜΟΝΟ ΤΟΝ ΜΟΝΑΡΧΟΦΑΣΙΣΤΑ ΖΕΡΒΑ»’
ΑΦΟΥ ΠΟΛΕΜΑΓΑΝΕ ΚΑΙ ΤΟ ΕΑΜ ΕΛΑΣ
ΚΑΙ ΕΝ ΤΕΛΕΙ ΚΑΘΕ ΑΝΤΙΣΤΑΣΙΑΚΟ ΤΗΣ ΠΕΡΙΟΧΗΣ
ΓΙΑΤΙ ΑΚΡΙΒΩΣ ΕΞΥΠΗΡΕΤΟΥΣΑΝΕ ΤΑ ΑΦΕΝΤΙΚΑ ΤΟΥ ΠΟΥ ΤΟΥΣ ΕΙΧΑΝΕ ΥΠΟΣΧΕΘΕΙ ΤΗ ΜΕΓΑΛΗ ΑΛΒΑΝΙΑ.
ΓΙΑ ΑΥΤΟ ΑΚΡΙΒΩΣ
ΕΞΙΣΟΥ ΕΓΚΛΗΜΑΤΑ ΣΥΝΕΒΗΣΑΝ ΚΑΙ ΕΝΤΟΣ ΤΗΣ ΝΟΤΙΟΔΥΤΙΚΗΣ ΑΛΒΑΝΙΑΣ
ΑΦΟΥ ΕΙΧΑΜΕ ΩΣ ΚΑΙ ΤΟΝ ΔΙΩΓΜΟ ΑΛΒΑΝΩΝ ΚΑΙ ΕΛΛΗΝΩΝ ΑΡΙΣΤΕΡΩΝ ΕΝΤΟΣ ΑΛΒΑΝΙΚΟΥ ΕΔΑΦΟΥΣ
ΣΕ ΚΟΙΝΕΣ ΕΚΚΑΘΑΡΙΣΤΙΚΕΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ
ΑΛΒΑΝΟΤΣΑΜΗΔΩΝ ΜΑΖΙ ΜΕ ΤΟΥΣ ΓΕΡΜΑΝΟΥΣ .
Μια άλλη ενδιαφέρουσα και όχι τόσο διαδεδομένη πτυχή του δοσιλογισμού των Τσάμηδων της Θεσπρωτίας είναι και η δράση τους εντός αλβανικού εδάφους. Συγκεκριμένα, την 23η Αυγούστου του 1943, αμέσως μετά την καταστροφή της Σαγιάδας, το 1ο τάγμα του 99ου γερμανικού συντάγματος επιτέθηκε στην Κονίσπολη (η σημαντικότερη κωμόπολη της αλβανικής πλευράς της Τσαμουριάς) μαζι με Αλβανοτσαμηδες της Θεσπρωτιας ,
την οποία υπεράσπιζαν γύρω στους 150 αντάρτες Tσαμηδες της Αλβανιας ,Βορειοηπειρωτες και αλλοι Αλβανοι [ Meyer, Hermann Frank (2008). Blutiges Edelweiß:]
. Η όλη επιχείρηση είχε ως αποτέλεσμα την κατάληψη της Κονίσπολης, το θάνατο 50 ή 60 Αλβανών και – σε αντίθεση με τη Σαγιάδα που καταστράφηκε ολοσχερώς – την πυρπόληση κατά κύριο λόγο επιλεγμένων οικιών που υποδείχτηκαν από τους Τσάμηδες[[51]Μάγερ, 2009, Α’, σ. 291 – 292]
ΔΗΛΑΔΗ ΑΦΟΤΟΥ ΚΑΨΑΝΕ ΟΛΟΣΧΕΡΩΣ ΤΗΝ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΚΑΙ ΑΡΙΣΤΕΡΗ-ΕΑΜΟΚΡΑΤΟΥΜΕΝΗ ΣΑΓΙΑΔΑ, ΠΕΡΑΣΑΝΕ ΕΝΤΟΣ ΑΛΒΑΝΙΚΟΥ ΕΔΑΦΟΥΣ ΚΑΙ ΚΑΨΑΝΕ ΤΑ ΣΠΙΤΙΑ ΑΡΙΣΤΕΡΩΝ ΤΗΣ ΑΛΒΑΝΙΚΗΣ ΚΟΝΙΣΠΟΛΗΣ ΜΟΝΟ ΚΑΙ ΜΟΝΟ ΕΠΕΙΔΗ ΥΠΟΣΤΗΡΙΖΑΝΕ ΤΟ ΑΝΤΕΡΤΙΚΟ
ΑΛΛΑ ΣΥΝΕΧΙΣΑΝ ΤΗ ΔΡΑΣΗ ΤΟΥΣ ΚΑΙ ΤΟ 1944 ΕΝΑΝΤΙΩΝ ΤΩΝ ΑΛΒΑΝΩΝ ΑΡΙΣΤΕΡΩΝ ΕΝΤΟΣ ΑΛΒΑΝΙΚΟΥ ΕΔΑΦΟΥΣ ΣΕ »ΚΟΙΝΕΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ» ΠΟΥ ΣΤΟΙΧΗΣΑΝΕ ΠΟΛΛΕΣ ΔΕΚΑΔΕΣ ΝΕΚΡΟΥΣ.
Λίγους μήνες αργότερα σχηματίστηκε, με τη στήριξη των γερμανικών δυνάμεων, τάγμα ασφαλείας 1000 ανδρών που υπό την ηγεσία του Νουρί Ντίνο συμμετείχε τον Ιανουάριο του 1944 στην εκκαθαριστική επιχείρηση Χόρριντο που διεξήχθη κυρίως εντός αλβανικού εδάφους και επέφερε το θάνατο 500 ατόμων. Κατά τη διάρκεια της επιχείρησης, ο Ντίνο και οι άνδρες του έδρασαν στην περιοχή της Κονίσπολης52. Στη συνέχεια, ο Ντίνο έδρασε από τον Μάρτιο μέχρι τον Ιούνιο του 1944 στην περιοχή του Αργυρόκαστρου ως επικεφαλής περίπου 700 ανδρών, 300 από τους οποίους προέρχονταν από τη Θεσπρωτία53.
52]Μάγερ, 2009, Β’, σ. 115.
[53]Αθανάσιος Γκότοβος, Τσάμηδες, το τάγμα Νουρί Ντίνο, Άρδην, 8 Ιουνίου
ΑΛΛΩΣΤΕ Ο ΙΔΟΣ Ο ΗΓΕΤΗΣ ΤΩΝ ΑΛΒΑΝΟΤΣΑΜΗΔΩΝ,
Ο ΝΤΙΝΟ ,
ΗΔΗ ΣΤΙΣ ΑΡΧΕΣ ΤΟΥ 1943 ΕΙΧΕ ΓΡΑΨΕΙ-ΠΡΟΑΝΑΓΓΕΙΛΕΙ ΤΑ ΣΧΕΔΙΑ ΤΟΥ ΣΕ ΓΡΑΜΜΑ ΠΟΥ ΕΣΤΕΙΛΕ ΣΤΟΝ ΜΟΥΣΟΛΙΝΙ , ΓΙΑ ΤΟ ΑΝΤΑΡΤΙΚΟ ΤΗΣ ΝΟΤΙΟΥ ΑΛΒΑΝΙΑΣ ,
ΟΠΟΥ ΜΕΤΑΞΥ ΑΛΛΩΝ ΑΝΕΦΕΡΕ ..
»Αυτά τα άτομα πρέπει να είναι πιστοί και δοκιμασμένοι φίλοι της Ιταλίας, …. . με σκοπό να διεξαγάγουν ένα ανηλεές κυνηγητό στους αντάρτες και τους φίλους των και εν ανάγκη να καταστρέψουν τις εστίες τους και τα χωριά που τους βοηθούν αρχίζοντας από το Curvelesi.
ΜΙΛΑΕΙ Ο ΑΡΧΗΓΟΣ ΤΩΝ ΑΛΒΑΝΟΤΣΑΜΗΔΩΝ ΓΙΑ ΚΑΤΑΣΤΡΟΦΕΣ ΧΩΡΙΩΝ ΑΛΒΑΝΙΚΩΝ ΜΑΛΙΣΤΑ ΟΠΩΣ ΣΤΗ ΠΕΡΙΟΧΗ ΤΟΥ ΚΟΥΡΒΕΛΙΕΣΙ ΤΣΗ ΝΟΤΙΣ ΑΛΒΑΝΙΑΣ
ΜΟΝΟ ΚΑΙ ΜΟΝΟ ΕΠΕΙΔΗ ΗΤΑΝ ΜΕ ΤΟ ΑΡΙΣΤΕΡΟ ΑΝΤΑΡΤΙΚΟ .
ΜΠΟΡΟΥΜΕ ΑΡΑ ΝΑ ΦΑΝΤΑΣΤΟΥΜΕ ΜΕ ΤΗ ΕΥΚΟΛΙΑ ΕΓΚΛΗΜΑΤΟΥΣΑΝΕ ΚΑΤΑ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΙΚΩΝ ΧΩΡΙΩΝ ΤΗΣ ΘΕΣΠΡΩΤΙΑΣ ΟΤΑΝ ΑΥΤΟ ΑΚΡΙΒΩΣ ΔΕΝ ΔΙΣΤΑΣΑΝΕ ΝΑ ΚΑΝΟΥΝΕ ΑΚΟΜΑ ΚΑΙ ΕΝΑΝΤΙΩΝ ΤΩΝ ΑΛΒΑΝΩΝ ΤΩΝ ΙΔΙΩΝ.
ΣΥΝΕΧΙΖΕΙ Ο ΝΤΙΝΟ ….
»’Εάν δεν θεωρηθεί σκόπιμο να γίνει αυτό από μέρους των Ιταλικών δυνάμεων, δεν θα είναι δύσκολο να πετύχουμε τον σκοπό με τον σχηματισμό των 6.000 εθελοντών Τσαμουριωτών και Κοσοβάρων που είναι πραγματικοί φίλοι της Ιταλίας .»’
ΔΗΛΑΔΗ ΟΙ ΑΛΒΑΝΟΤΣΑΜΗΔΕΣ ΕΝΟΠΛΟΙ ΤΗΣ ΘΕΣΠΡΩΤΙΑΣ ΘΑ ΔΡΟΥΣΑΝ ΕΝΤΟΣ ΑΛΒΑΝΙΚΟΥ ΕΔΑΦΟΥΣ ΕΝΑΝΤΙΩΝ ΑΛΒΑΝΩΝ ΠΡΑΓΜΑ ΠΟΥ ΤΕΛΙΚΑ ΣΥΝΕΒΗ ΛΙΓΟΥΣ ΜΗΝΕΣ ΜΕΤΑ ΣΕ ΚΟΝΙΣΠΟΛΗ ΚΑΙ ΚΟΥΡΒΕΛΕΣΙ ΚΑΙ ΓΕΝΙΚΟΤΕΡΑ ΤΑ ΠΕΡΙΧΩΡΑ ΑΡΓΥΡΟΚΑΣΤΡΟΥ .
ΕΝ ΤΕΛΕΙ
ΛΙΓΑ ΛΟΓΙΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΤΟΥΣ ΑΠΟ ΤΟ ΙΔΙΟ ΤΟ ΚΟΜΜΟΥΝΙΣΤΙΚΟ ΚΑΘΕΣΤΩΣ ΤΗΣ ΣΚΙΠΕΡΙΑΣ.
Αφού αρνήθηκαν να πολεμήσουν από την πλευρά των κομμουνιστών στον εμφύλιο πόλεμο, χαρακτηρίστηκαν ως «αντιδραστικοί», «εγκληματίες πολέμου», «δολοφόνοι των Ελλήνων», «συνεργάτες των κατοχικών δυνάμεων» από το καθεστώς των Λαϊκής Δημοκρατίας της Αλβανίας και επίσης διώκονται σε κάποιο βαθμό. [32] [93] Θεωρείτω «εχθρικός πληθυσμός» και μαύρο πρόβατο στην «ηρωική αντίσταση του αλβανικού λαού» [6a]
ΠΡΑΓΜΑ ΠΟΥ ΔΕΙΧΝΕΙ ΟΤΙ ΟΙ ΑΛΒΑΝΟΤΣΑΜΗΔΕΣ ΤΗΣ ΘΕΣΠΡΩΤΙΑΣ
ΑΚΟΛΟΥΘΗΣΑΝΕ ΜΙΑ ΕΝΤΕΛΩΣ ΑΝΤΙΘΕΤΗ ΠΟΡΕΙΑ
ΑΠΟ ΑΥΤΗ ΠΟΥ ΑΚΟΛΟΥΘΗΣΑΝΕ ΟΙ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΟΙ ΚΑΤΟΙΚΟΙ
ΤΗΣ ΝΟΤΙΟΥ ΑΛΒΑΝΙΑΣ ΑΛΒΑΝΟΙ ΚΑΙ ΕΛΛΗΝΕΣ
ΠΟΥ ΑΡΓΑ Η ΓΡΗΓΟΡΑ ΕΝΤΑΧΘΗΚΑΝ ΣΤΗΝ ΑΛΒΑΝΙΚΗ ΑΝΤΙΣΤΑΣΗ.
AΦΟΥ ΤΟ ΙΔΙΟ ΤΟ ΚΚΑ ΟΥΣ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΕ ΣΥΛΛΟΓΙΚΑ [ ΚΑΙ ΑΥΤΟ]
ΩΣ ΜΙΑ ΚΟΙΝΟΤΗΤΑ ΠΟΥ ΣΥΝΕΡΓΑΣΤΗΚΕ ΜΕ ΤΟΥΣ ΓΕΡΜΑΝΟΥΣ ΜΕΧΡΙ ΤΕΛΟΥΣ
[2]Νίκος Ζιάγκος, Αγγλικός ιμπεριαλισμός και Εθνική Αντίσταση, 1978, Α’, σ. 156.
[3]Eleftheria K. Manta, The Cams of Albania and the Greek State (1923-1945), Journal of Muslim Minority Affairs, σ. 8.
[5]Georgia Kretsi, The Secret Past of the Greek-Albanian Borderlands. Cham Muslim Albanians: Perspectives on a Conflict over Historical Accountability and Current Rights. Ethnologia Balkanica, 2002, σ. 181.
[6]Tsoutsoumpis, 2015, σ. 132 – 133.
[6a]Mπαλτσιωτης,Οι μουσουλμανοι Τσαμηδες της βορειοδυτικης Ελλαδας 2011
[7]Robert Elsie, The Cham Albanians of Greece, 2012, σ. 346 – 347, Tsoutsoumpis, 2015, σ. 130.
[8]Tsoutsoumpis, 2015, σ. 133.
[93] Kretsi, Georgia (2002). «Ethnologia Balkanica». Εφημερίδα για τη Νοτιοανατολική Ευρωπαϊκή Ανθρωπολογία . 6 : 171-195.
ΣΥΝΕΠΩΣ
Η ΠΛΕΙΟΨΗΦΕΙΑ ΤΩΝ ΑΛΒΑΝΟΤΣΑΜΗΔΩΝ
ΕΓΚΛΗΜΑΤΗΣΕ
ΜΑΖΙ ΜΕ ΤΑ ΚΑΤΟΧΙΚΑ ΣΤΡΑΤΕΥΜΑΤΑ
ΕΝΑΝΤΙΩΝ ΟΛΩΝ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ ΤΗΣ ΔΥΤΙΚΗΣ ΗΠΕΙΡΟΥ
ΑΝΕΞΑΡΤΗΤΩΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΗΝΣΗΣ
ΑΛΛΑ ΚΑΙ ΕΝΑΝΤΙΩΝ ΟΣΩΝ ΑΛΒΑΝΩΝ ΚΑΙ ΕΛΛΗΝΩΝ ΗΤΑΝ ΣΤΗΝ ΑΛΒΑΝΙΚΗ ΑΝΤΙΣΤΑΣΗ
ΟΥΣΙΑΣΤΙΚΑ ΕΝΑΝΤΙΑ ΣΕ ΟΣΟΥΣ ΑΝΤΙΣΤΕΚΟΤΑΝ ΣΤΑ ΣΧΕΔΙΑ ΤΟΥ ΑΞΟΝΑ.
Μου αρέσει!Μου αρέσει!
ΑΝ ΠΡΑΓΜΑΤΙ ΗΤΑΝ ΘΑ ΕΙΧΑΝΕ ΕΝΤΑΧΘΗ ΗΔΗ ΑΠΟ ΤΟΝ ΓΕΝΑΡΗ ΟΠΩΣ ΕΙΧΑΝ ΤΑ ΠΡΩΤΑ 200 ΑΤΟΜΑ ]
ΤΑ ΠΡΩΤΑ 15-20 ΑΤΟΜΑ ΗΘΕΛΑ ΝΑ ΓΡΑΨΩ ΚΑΙ ΟΧΙ 200
ΜΕΡΙΚΟΙ ΕΚ ΤΩΝ ΕΛΑΧΙΣΤΩΝ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΩΝ ΑΛΒΑΝΟΤΣΑΜΗΔΩΝ ΑΝΤΙΣΤΑΣΙΑΚΩΝ
ΟΙ ΟΠΟΙΟΙ ΚΑΙ ΑΥΤΟΙ ΔΥΣΤΥΧΩΣ ΔΙΩΧΘΗΚΑΝ
ΦΑΙΝΟΝΤΕ ΣΤΟ ΤΕΛΟΣ ΤΟΥ ΠΑΡΑΚΑΤΩ ΒΙΝΤΕΟ
ΑΠΟ TO 8 KAI 36 ΛΕΠΤΟ ΚΑΙ ΥΣΤΕΡΑ
Μου αρέσει!Μου αρέσει!
Μου αρέσει!Μου αρέσει!
Μια χαρακτηριστική ανακοίνωση-διακύρηξη
ενός ντόπιου ΕΛΑΣΙΤΗ αυτή τη φορά
προς τους τοπικους πλυθησμούς λίγες μερες πριν τον διωγμό των Αλβανοτσάμηδων
απο τον ΕΔΕΣ
που ανακλά τα αισθήματα των ντόπιων απέναντι στην εγκληματικη συμπεριφορά της πλειοψηφείας των Αλβανοτσάμηδων
απο τον πόλεμο του 1940 ως τα μέσα του 1944.
Αναφέρεται στο βιβλίο του Σπύρου Τσουτσουμπή το εξης.
»’Λίγες βδομάδες πριν τα γεγονότα στη Παραμυθιά ,ένας τοπικός αρχηγός του ΕΛΑΣ,
διακυρηξε σε ένα γκρούπ ντόπιων ΕΛΑΣιτών μεταξυ άλλων…..
»»Δεν μας νοιάζει τι θα κάνουν [ο ΕΔΕΣ] , με αυτούς ,[σσ εννοεί τους Τουρκοτσάμηδες]
και θα είμαστε ειλικρινά ευτυχείς αν τους σφάξουν όλους »’91……
91 DAH/Mavroskotis Archive/File3/132/II/24 regiment/Ανακοινωσης προς τα οικογένειας των εκτελεσμένων της Παραμυθιάς του Φαναρίου ,της Δραγκόμης και όλης της Τσαμουριάς,
προς τους Ηπειρώτες και όλον τον ελληνικό λαό.
Αυτη η φράση θυμίζει πολυ την αντοιστοιχη ομολογια των ΕΔΕΣιτων για τα αισθήματα τους απέναντι στους Αλβανοτσάμηδες
μετα το εγκληματικό τρίμηνο
Ιούλιος Οκτώβριος του 1943,
προς τον Μητροπολιτη Παραμυθιάς.
Σε έγγραφο του ΕΔΕΣίτη λοχαγού Γ. Βλαΐδη.
«Διαβεβαιώσαμε τον Σεβασμιώτατο… ότι το μίσος των ανταρτών στρέφεται περισσότερον εναντίον των Αλβανών…» .
Το αστείο ειναι οτι αυτή η φράση
πολύ πιο λάιτ απο την αντιστοιχη του ΕΛΑΣΙΤΗ παραπάνω ,
έχει χρησιμοποιηθει απο γνωστους αναθεωρητές
για να αποδείξει οτι ο ΕΔΕΣ ηταν μια……. »»ρατσιστική οργάνωση»».
Μου αρέσει!Μου αρέσει!
Το παρακάτω, έχω την εντύπωση ότι, είναι λάθος: «Έβαλαν τότε τις φωνές ότι αυτοί δεν είναι Τούρκοι αλλά Αλβανοί, ίσως βοήθησε και η παρέμβαση της Ιταλίας. Το κυριότερο ήταν μάλλον ότι οι Τούρκοι δεν τους ήθελαν.»
Σαφώς ο Ζέρβας προκάλεσε εθνική εκκαθάριση των τσάμηδων και αυτό δημιουργεί μια εκκρεμότητα που ελπίζω να μην την πληρώσουμε στο μέλλον. ΟΜΩΣ το πρόβλημα ξεκινά από την άστοχη (και παράνομη) απόφαση της ελληνικής κυβέρνησης να εξαιρέσει τους αλβανόφωνους μουσουλμάνους της Θεσπρωτίας από την υποχρεωτική ανταλλαγή των πληθυσμών που προέβλεπε η Συνθήκη της Λωζάννης. Ο λόγος είναι γνωστός. Υπήρξε παρέμβαση της μουσολινικής Ιταλίας προς την ελληνική πλευρά να εξαιρεθεί ο συγκεκριμένος πληθυσμός (για μελλοντικό έρεισμα στην περιοχή που ιστορικά ευελπιστούσε να ενσωματώσει η Μεγάλη Ιταλία). Να σημειωθεί ότι τότε οι τσάμηδες είχαν απλώς μουσουλμανική οθωμανική ταυτότητα και ουχί εθνική αλβανική…. Οι γαλαντόμοι Έλληνες διαπραγματευτές δέχτηκαν την εξαίρεση -χωρίς να καταγραφεί αυτό σε καμιά συνθήκη- και να παραβιάσουν έτσι τη Συνθήκη Ανταλλαγής των πληθυσμών…. Σε όλες τις υπόλοιπες περιοχές της Ελλάδας οι μουσουλμάνοι (τουρκόφωνοι, ελληνόφωνοι, βλαχόφωνοι, σλαβόφωνοι αλβανόφωνοι) απελάθηκαν στην Τουρκία….
Μου αρέσει!Μου αρέσει!
Ήταν η παρεμπίπτουσα εξαίρεση κοντά στις δύο βασικές: τους χριστιανούς της Πόλης και τους μουσουλμάνους της Θράκης. Βασική αιτία δεν μπορεί να ήταν η Ιταλία, ακόμα κι αν το ζήτησε πιεστικά ως χάρη. Τη μετακίνηση των τσάμηδων δεν την ήθελε κανείς και η ελληνική κυβέρνηση προφανώς θεώρησε την υπόθεση ασήμαντη, λόγω του μικρού αριθμού τους.
Μου αρέσει!Μου αρέσει!
Οι Έλληνες της Κωνσταντινούπολης (αναφέρονται με το εθνικό όνομα στη Συνθήκη της Λωζάννης) και οι μουσουλμάνοι της Θράκης επισήμως απαλλάγησαν από την υποχρεωτική μετακίνηση (με τη λογική να είναι ο ένας ως αντίβαρο του άλλου).
Οι Τσάμηδες εξαιρέθηκαν παρατύπως και αυτό αποτελεί την πρώτη παραβίαση των όρων της Συνθήκης της Λωζάννης. Και την παραβίαση την έκανε η ελληνική πλευρά.
Οι συνέπειες ήταν δυσάρεστες από τότε. Κυρίως για τους πρόσφυγες του 1922. Γιατί στέρησε από τους απόκληρους αυτούς την πολύτιμη για την επιβίωσή τους έγγειο ιδιοκτησία των Τσάμηδων… Και στη συνέχεια γιατί διατηρήθηκε ένα εν δυνάμει φιλοϊταλικό προγεφύρωμα στην Δυτική Ελλάδα, ενώ ήταν γνωστές οι ιμπεριαλιστικές διαθέσεις της φασιστικής Ιταλίας. Με πρόσφατο παράδειγμα την κατάληψη της Κέρκυρας….
Μου αρέσει!Μου αρέσει!
Απο το link που εβαλα στο πρωτο σχολιο
https://www.academia.edu/7570145/
The Cams of Albania and the Greek State (1923-1945) της EΛ Μαντα εχει γραψει και σχετικο βιβλιο.
επισης Violence, resistance and collaboration in a Greek borderland: the case of the Muslim Chams of Epirus «Qualestoria» n. 2, dicembre 2015 μπαι Σπ Τσουτσουμπης αυτος εχει γραψει προσφατα βιβλιο για την ελληνικη αντισταση
Βασικα η τακτικη και η συμπεριφορα του ΕΔΕΣ απεναντι στους τσαμηδες θυμιζει σε αρκετα σημεια αυτη του ΕΛΑΣ απεναντι στους εξοπλισμενους χωρικους της Μακεδονιας, τουρκοφωνους και λοιπους.
Βασικες διαφορες
ο ΕΔΕΣ οπως γραφει ο γνωστος Καλυβας στη βιβλιοκριτικη του για το βιβλιο της Μαντα: «ήταν μια αποκεντρωμένη οργάνωση όπου, αντίθετα με το EAM, η κεντρική διοίκηση δύσκολα έλεγχε τους τοπικούς οπλαρχηγούς» και ειδικοτερα τον Καμαρα,
η επιθεση και οι εκτελεσεις στην Παραμυθια εγιναν στα τελη Ιουνιου 1944 δηλ εν καιρω γερμανικης κατοχης,
οι εξοπλισμενοι χωρικοι της μακεδονιας τεθηκαν υπο την «προστασια» των γερμανων στα τελη 43 αρχες 44, τα 2/3 ή 3/4, δε θυμαμαι ακριβως απο αυτους, απο την ανοιξη του 44.
Αστεια η προσπαθεια των γνωστων Μαργαριτη, Κωστοπουλου και λοιπων δημοκρατικων δυναμεων να δικαιολογησουν την συνεργασια και τα εγκληματα των τσαμηδων ενω σε αλλες περιπτωσεις δεν βρισκουν κανενα ελαφρυντικο.
οπως γραφει και ο παυλος στο μπλογκ του (5ο μερος, λινκ στο πρωτο σχολιο):
«Το φαινόμενο αυτό έχει πιθανόν δύο εξηγήσεις: η πρώτη έχει να κάνει με ελλιπή γνώση των γεγονότων και της υπάρχουσας βιβλιογραφίας σε συνδυασμό με τον εφησυχασμό που προκαλεί η επιδερμική ανάγνωση ενός βιβλίου που συνήθως είναι γνωστό και, πάνω από όλα, καλύπτει τις ιδεολογικές προδιαγραφές του επίδοξου αναλυτή (π.χ. οι Ανεπιθύμητοι συμπατριώτες του Γιώργου Μαργαρίτη).
Η δεύτερη εκδοχή αφορά την κατηγορία συγγραφέων ή αρθρογράφων που δεν δημιουργούν ένα κείμενο με σκοπό την ιστορική ανάλυση ενός ζητήματος αλλά έχοντας ως στόχο την προώθηση και ανάδειξη, με όχημα την Ιστορία, της ιδεολογικής θέσης που οι ίδιοι υπηρετούν. Έτσι, παρά την συνήθως αρτιότερη γνώση της βιβλιογραφίας, σε τέτοιου είδους πονήματα ο υποψιασμένος αναγνώστης είναι σε θέση να παρατηρήσει βολικές παραλείψεις, συγκεκριμένους υπερτονισμούς και διαφόρων ειδών συμψηφισμούς. »
Οι απαλλοτριωσεις αφορουσαν τα τσιφλικια ανω των 1000 στρεμματων οτι δηλ εγινε και σε Θεσσαλια και Μακεδονια. Ο Μαυρογορδατος γραφει οτι εγιναν αδικιες και απαλλοτριωθηκαν και περιουσιες μικροκαλλιεργητων, η Μαντα αν καταλαβα καλα διαφωνει τελος παντων υπαρχει και μια εργασια για το θεμα του Κεμο.
Μου αρέσει!Μου αρέσει!
(φ.μπ)
Xara Frant Πολύ άμεσος τρόπος αφήγησης. Εύγε! Υπάρχουν ακόμα θέματα που σιγοβράζουν. Σε μια προσπάθεια να δω τη θέση της Ιταλίας πάνω στο θέμα των τσάμηδων, εκείνη την περίοδο, έπεσα πάνω στο διδακτορικό φοιτητή στο πανεπιστήμιο της Ρώμης, ο οποίος χρησιμοποιούσε μάλιστα ουκ ολίγες πηγές που αντιτίθενται εκ διαμέτρου στο πώς παρουσιάζεται η ιστορία από την Ελλάδα. Τι μας βάζετε και κάνουμε κ. Ζέρβα!
Panos Zervas Δεν σας βάζω εγώ, αλλά η φιλερευνητική σας διάθεση. Just for the record, πριν γράψω αυτό το κομμάτι μελέτησα ξανά και ξανά κάθε διαθέσιμη πηγή που μπόρεσα να εντοπίσω για το θέμα. Κάθε φράση που λέει ο Ερμής είναι διπλο και τριπλο- τσεκαρισμένη. Ελπίζω ότι απέφυγα τα (ουσιώδη) λάθη. Κάποιες κρίσεις (για το Αλβανικό καθεστώς, για τον ΕΔΕΣ και για την αιτία όλων αυτών) είναι δικές μου και αναλαμβάνω την ευθύνη.
Xara Frant Φοβάμαι πως βρισκόμαστε μπροστά σε κλασική περίπτωση ολοκληρωτικής απαλλαγής από μία εν δυνάμει πηγή μελλοντικών διεκδικήσεων. Ίσως οι Άγγλοι, κυνικοί και διορατικοί, αυτό επεδίωξαν πάση θυσία. Καμια διάθεση δικαιολόγησης της πράξης, αλλά η ιστορία είναι γεμάτη.
Panos Zervas Xara Frant Το άγχος των Άγγλων ήταν ο ΕΛΑΣ. Δε νομίζω ότι ασχολήθηκαν καν με τις διεκδικήσεις που είχαν τότε οι Τσάμηδες ή τις πιθανές μελλοντικές. Αντιθέτως συγκράτησαν τους ΕΔΕΣίτες που ήθελαν να μπουκάρουν στην Αλβανία – και πιθανά θα το έκαναν χωρίς το αγγλικό χαλινάρι.
Xara Frant Επειδή μάλλον έχουν προηγηθεί γεγονότα, εννοείτε ότι ο ΕΛΑΣ ΄ήταν ισχυρός στην περιοχή όπου κατοικούσαν τσάμηδες;
Xara Frant Τι ποσοστό από τους κατοίκους τον στήριζε;
Panos Zervas Xara Frant Βορείως του Καλαμά, ναι. Εκεί ΔΕΝ υπήρχε ΕΔΕΣ, πριν το επιτρέψει / διατάξει ο Σκόμπυ και πριν το επιβάλει ο Σαράφης στον διαμαρτυρόμενο τοπικό ΕΛΑΣ. Το ποσοστό υποστήριξης εννοείται πως δεν το γνωρίζω.
Xara Frant Περίεργη η στάση του ΕΛΑΣ, σχεδόν αλληλέγγυα, απέναντι σε κομμάτι του πληθυσμού το οποίο φανερα συνεργάστηκε με τους Γερμανούς.
Χρηστος Μυριδακης Καθολου περιεργη η σταση του ΕΛΑΣ,δεδομενου οτι υποστηριζε καθε αυτονομιστικη κινηση.
Οσο για την εξοντωση των Τσαμηδων,δυστυχως τα συνορα στα Βαλκανια στηθηκαν πανω στις εθνοκαθαρσεις.
Xara Frant Τι λέτε!
Panos Zervas Χρηστος Μυριδακης Που τα βρήκες αυτά, Χρήστο; Ψάξτο πάλι γιατί δεν ισχύουν.
Panos Zervas Xara Frant Περίεργη η στάση του ΕΛΑΣ και μη περίεργη… ποιου άραγε;
Xara Frant Κ.Ζέρβα, η πρώτη μου επαφή με τον εμφύλιο είναι μέσα από τις μελέτες σας. Σας μιλώ ειλικρινά ρώτησα με πνεύμα αυθόρμητο.
Panos Zervas Xara Frant ΟΚ, Καθόλου περίεργη δεν ήταν η στάση του ΕΛΑΣ. Προσπαθούσε να διευρύνει τη βάση των συμμαχιών του κατά των Γερμανών, ακόμα κι από αυτούς που είχαν παρασυρθεί σε συνεργασία. Και στους Ταγματασφαλίτες τα ίδια έλεγε (όχι στους αρχηγούς). Και στους σλαβόφωνους που είχαν πάει με τους Βούλγαρους. Υπήρχε μια διάκριση ανάμεσα στην ευθύνη των ηγετών και σ΄ εκείνη των ενόπλων που τους ακολουθούσαν. Δεν το θεωρώ λάθος αυτό. Αντίθετα θεωρώ τρομερό και εγκληματικό λάθος τις σφαγές χιλιάδων ανθρώπων που έκανε στη Νότια Πελοπόννησο μετά την απελευθέρωση και στο Κιλκίς στις 4/11/44.
Panos Zervas Για τους μουσουλμάνους Τσάμηδες ειδικά, ούτε 20 χιλιάδες όλους κι όλους, υπήρχε μια διαφορετική πολιτική από εκείνη της ολοκληρωτικής εξόντωσης, μέσω του εφευρήματος της «συλλογικής ευθύνης» που εφαρμόστηκε από τον ΕΔΕΣ. Η μειονότητα θα έμενε στις εστίες της και οι ηγέτες θα πήγαιναν σε δίκη (και στο απόσπασμα)
Xara Frant Την περίοδο όμως για την οποία μιλάμε, μέσα στην κατοχή, τι θα μπορούσε άραγε να προσφέρει ο ΕΛΑΣ, προκειμένου να προσεγγίσει ομάδες ήδη ταυτοποιημένες ως εχθρικές;
Panos Zervas Xara Frant Πρώτα πρώτα την προστασία του από αυτούς που τους κυνηγούσαν να τους εξοντώσουν αδιάκριτα. Αυτό πρόσφερε στους Τσάμηδες. Κανένα απολύτως στοιχείο δεν υπάρχει περί υπόθαλψης της αυτονομίας κλπ. Αντίθετα, είχε αποδείξει σε πολύ σοβαρότερη υπόθεση (με τους σλαβόφωνους) ότι ήταν αντίθετος και χτυπούσε κάθε τέτοια τάση. ΥΓ. Για τον ΕΛΑΣ μιλάμε, όχι για τα καραγκιοζιλίκια του Ζαχαριάδη.
Xara Frant Ευχαριστώ για τον κόπο σας.
Panos Zervas Xara Frant Κι εγώ για τη υπομονή σας.
Xara Frant Αλίμονο.
Χρηστος Μυριδακης Panos καλημερα.
Το ΚΚΕ προπολεμικα…
Χρηστος Μυριδακης
Χρηστος Μυριδακης
Χρηστος Μυριδακης Για τους Τσαμηδες,που μας ενδιαφερει.
Χρηστος Μυριδακης Μεταπολεμικα (στη διαρκεια του εμφυλιου),η 5η ολομελεια.
http://www.rizospastis.gr/story.do?id=3630694
rizospastis.gr – Η 5η Ολομέλεια και το Μακεδονικό (Α’)
Η 5η Ολομέλεια και το Μακεδονικό (Α’) . – 64ο…
Χρηστος Μυριδακης Μερος β’
http://www.rizospastis.gr/story.do?id=3630872
rizospastis.gr – Η 5η Ολομέλεια και το Μακεδονικό (Β’)
Η 5η Ολομέλεια και το Μακεδονικό (Β’) . – 65o…
Χρηστος Μυριδακης Καλη αναγνωση και βγαλε συμπερασμα για το τι θεωρουσε «εθνικη μειονοτητα»,ποτε συνεφερε η αυτονομια και ποτε η αυτοδιαθεση.😉
Χρηστος Μυριδακης Οσο για το «χτυπημα καθε τασης αυτονομιας των Σλαβοφωνων»,μια χαρα ιδεα ηταν η «ανεξαρτητη Μακεδονια» (στα πλαισια μιας Ενωσης Σοσιαλιστικων Δημοκρατιων των Βαλκανιων) ,που θα περιελαμβανε τη «Μακεδονια του Αιγαιου»,τη «Μακεδονια του Βαρνταρ» και τη «Μακεδονια του Πιρριν».Μεχρι να τσακωθουμε με τον Τιτο και να καταλαβουν οι Βουλγαροι συντροφοι οτι πηγαιναμε να τους «φαμε» τμημα των εθνικων τους εδαφων.
Τσιτουρας Σωτηρης Xara Frant Να καταθέσω και εγώ μια κατά την γνώμη μου αποκαλυπτική και εμπεριστατωμένη άποψη για το θέμα των τσάμηδωνhttp://www.efsyn.gr/arthro/mia-anepithymiti-meion…
Χρηστος Μυριδακης Τσιτουρας Σωτηρης το τελευταιο επεισοδιο δημιουργιας «αμιγων πληθυσμων» στα Βαλκανια,μεχρι τη διαλυση της Γιουγκοσλαβιας;
Πολλες φορες αποδοθηκαν «συλλογικες» ευθυνες σε ομαδες καθε ειδους,προκειμενου να δικαιολογηθουν ιστορικα πραξεις εξαφανισης τους.
Στην προκειμενη περιπτωση η Ελλαδα επρεπε να μεινει «ελευθερη» απο πιθανες μελλοντικες αυτονομιστικες κι αλυτρωτικες κινησεις.Τα ιδια φαινομενα βεβαια φαγαμε κι εμεις στην καμπουρα μας,με τους διωγμους Ελληνικων πληθυσμων απο τα Τουρκικα εδαφη.
Panos Zervas Χρηστος Μυριδακης Οι αναφορές μου είναι για τον ΕΛΑΣ (το ΕΑΜ) του 1944. Είναι δυνατόν για ΜΙΑ φορά να υπάρξει μια στοιχειώδης προσοχή στη συζήτηση, σε ό,τι αφορά τους χρόνους; Καλημέρα!
Panos Zervas Χρηστος Μυριδακης «Στην προκειμενη περιπτωση η Ελλαδα επρεπε να μεινει «ελευθερη» απο πιθανες μελλοντικες αυτονομιστικες κι αλυτρωτικες κινησεις» .Αν ισχύει αυτό ό,τι έγινε ήταν για καθαρά εθνικιστικούς λόγους και τα περί συνεργασίας – δοσιλογισμού (που υπήρχε) χρησιμοποιήθηκαν απλώς ως προσχήματα. Κι αν έκαναν το ίδιο οι Αλβανοί με την πολλαπλάσια σε μέγεθος ελληνική μειονότητα στη Β. Ήπειρο;
Χρηστος Μυριδακης Μη με μαλωνεις ρε Πανο!Ωρες ωρες αγχωνομαι μαζι σου αν διαβασα το μαθημα της ημερας! 😀
Παρεθεσα τα πριν τον πολεμο και τη μεταβολη,μετα την απελευθερωση.Ο καθενας βγαζει τα συμπερασματα του…
Χρηστος Μυριδακης Οσο για τους Τσαμηδες,πού ακριβως διαφωνουμε;Στο ιδιο συμπερασμα κατεληξα κι εγω.
Panos Zervas Χρηστος Μυριδακης Δεν διαφωνούμε, προφανώς.
Χρηστος Μυριδακης Panos Zervas με αυτα που παρεθεσα αιτιολογω την πεποιθηση μου οτι το ΚΚΕ ενθαρρυνε τα αυτονομιστικα κινηματα.Παρελειψα να προσθεσω το «οσο οι επιδιωξεις τους συνεφεραν την ηγεσια του».Προφανως οταν ο Πατερουλης σταματησε στα συνορα της Ελλαδας,το ονειρο περι Σοσιαλιστικης Δημοκρατιας της Μακεδονιας κατερρευσε. Ακολουθως ο Πατερουλης τα’σπασε με τον Τιτο και οι προσκειμενες αυτονομιστικες οργανωσεις εγιναν αιφνης εχθρικες.Ετσι περασαμε στο σταδιο της «αυτοδιαθεσης» των μειονοτητων.
Εγω ετσι ερμηνευω τα γεγονοτα,εστω κι αν δε βρισκω τι πρεσβευε το ΚΚΕ ακριβως το 1944.Καθε διαφωνια δεκτη…
Panos Zervas Χρηστος Μυριδακης Από το 1935 (αν θυμάμαι καλά) ως την 5η Ολομέλεια (1949) δεν υπήρχε θέμα αυτονομίας ούτε για το ΚΚΕ, για καμιά μειονότητα. Πριν και (λίγο) μετά, υπήρχε. Ειδικά στα 1944 στο ΕΑΜ κυριαρχούσε απολύτως η «εθνική» πολιτική. Η οποία δεν περιλάμβανε φυσικά εξοντώσεις / εξαφανίσεις μειονοτήτων, όπως οι Τσάμηδες.
Χρηστος Μυριδακης Αναμενω μ’ενδιαφερον πηγες αυτης της «εθνικης πολιτικης» .Αν μεταξυ 1935-1944 δεν υπηρξε καμια επισημη μεταβολη ως προς τις μειονοτητες (αποφαση Ολομελειας),αυτο σημαινει οτι ισχυαν οι αποφασεις του 1935 (επιβεβαιωνω τη χρονολογια,συμφωνα με οσα διαβασα).
Panos Zervas Χρηστος Μυριδακης Δεν υπάρχουν ειδικές πηγές. ΟΛΑ τα κείμενα του ΚΚΕ, του ΕΑΜ κλπ είναι πηγές όπου θα βρεις την έκφραση «δικαιώματα μειονότητας» ποτέ όμως τη λέξη «αυτονομία». Ως ιστορικό γεγονός αναφέρω την εκδίωξη του Τάγματος Γκότσε (1500 σλαβόφωνοι) από τον ΕΛΑΣ, τις αναφορές του Σαράφη στην κυβέρνηση Παπανδρέου για το θέμα και το ότι ο ΕΛΑΣ όσο υπήρχε φύλαγε τα σύνορα, μη και ξαναμπουκάρουν οι αυτονομιστές.
Χρηστος Μυριδακης Panos νομιζω οτι δεν διαβασες προσεκτικα το Ριζοσπαστη.
Οι χειρισμοι ως προς τα ζητηματα αυτονομιας/αυτοδιαθεσης των μειονοτητων σχετιζονται με τις αναγκες της προλεταριακης επαναστασης και καταλληλως τροποποιουνται.
Για το ταγμα Γκοτσε,υπαρχουν κι αλλα αφηγηματα,που λενε οτι διαφωνησε με τη συμφωνια της Καζερτας κι οτι η διαλυση του δεν ηταν κομματι κεντρικου σχεδιασμου,αλλα πρωτοβουλια συγκεκριμενου αξιωματικου του ΕΛΑΣ.
Οπως και να’χει,ολα αυτα συνεβησαν αφου ο Πατερουλης ειχε μοιρασει τον κοσμο με τον Τσορτσιλ.Οσο υπηρχε η προσμονη των «λεφτερων Βαλκανιων» ομως;
Panos Zervas Χρηστος Μυριδακης ΟΚ, υπάρχουν «κι άλλα αφηγήματα». Επικαλούμαι τις πηγές που θεωρώ αξιόπιστες, κατά την φτωχή μου κρίση. Το τι έγραψε ο ένας ή ο άλλος αναλύοντας τα γεγονότα είναι άλλη υπόθεση. Άλλωστε για κάθε ελληνικό (και βαλκανικό) ιστορικό θέμα του 20ου αιώνα υπάρχουν τουλάχιστον 6-7 πλήρως τεκμηριωμένες αναλύσεις, οι οποίες αλληλοαποκλείονται (μεταξύ τους) 😉
Χρηστος Μυριδακης Για τα «λεφτερα Βαλκανια» δε λετε και δε γραφετε τιποτα…😜
Χρηστος Μυριδακης Panos προσπαθησε να κανεις μια μαρξιστικη ερμηνεια,εκει οπου δεν υπαρχουν αποφασεις Ολομελειας,αλλα αντικρουομενα αφηγηματα.
Για το Μαρξισμο δεν υπαρχουν εννοιες οπως εθνος,εθνικος, εθνοτικος,υπαρχει μονο ο προλεταριακος διεθνισμος.Η διαχειριση αυτονομιστικων κινηματων γινοταν παντα «κατάπως βολευει την επανασταση».Σ’αλλα μερη του κοσμου τετοια κινηματα βαφτιστηκαν αντιδραστικα κι αντεπαναστατικα και καταπνιγηκαν στο αιμα,ενω αλλου στηριχτηκαν με γνωμονα την «αυτοδιαθεση των λαων κοντρα στον ιμπεριαλισμο».
Η επαμφοτεριζουσα σταση του ΚΚΕ στην Ελλαδα,ειτε υπηρχε καπνος ειτε οχι,δεν μου κανει εντυπωση.Ο «φιλος» κι ο «εχθρος» ηταν παντα εννοιες συγκεχυμενες,αναλογα της τασης που διοικουσε,των αποφασεων της «Μαμας Πατριδας» και των συμφεροντων της «λαϊκης επαναστασης».
Επομενως δεν εχει κανενα νοημα να κατηγορουμε το ΚΚΕ ως αντεθνικο,ή να μιλαμε για «εθνικοαπελευθερωτικη σταση»,γιατι δεν υπαρχει στην ατζεντα του ο ορος «εθνος».Υπαρχει η ταξη και τα υπολοιπα τ’ακουω βερεσε…
Συγκεφαλαιωνοντας το ΚΚΕ επαιξε επικινδυνα παιγνιδια με τις μειονοτητες σε Μακεδονια και Ηπειρο.Παιγνιδια που θα θορυβουσαν καθε «κρατος»,αλλα που για μας ειναι απολυτα κατανοητα (οχι κατ’αναγκη αποδεκτα).
Panos Zervas Χρηστος Μυριδακης Ομιλείς γενικώς. Εγώ μιλάω συγκεκριμένα, για το ΕΑΜ του 1944. Το οποίο ελάχιστη σχέση είχε, ως πολιτικός φορέας, με το περιθωριακό προπολεμικό ΚΚΕ και τις «μαρξιστικές» αντιλήψεις της Γ’ Διεθνούς. Την επόμενη χρονιά (1945) τα 420.000 μέλη του ΚΚΕ (που στελέχωναν και το ΕΑΜ) έγιναν 45.000. Καταλαβαίνει κανείς τη διαφορά και χωρίς μαρξιστική ανάλυση: πρόκειται για δυο εντελώς διαφορετικές πολιτικές συλλογικότητες. Χωρίς υποσημειώσεις λοιπόν, το μαζικό ΕΑΜ του ’44 ακολουθούσε «εθνική» πολιτική. Τη μέρα που επέστρεψε ο Ζαχαριάδης μάλιστα είχε βγει στον τύπο μια δήλωσή του στο Παρίσι για τη Βόρειο Ήπειρο που ξέφευγε λίγο από την «εθνική γραμμή» και του την έπεσαν οι δικοί του, με τα καλωσορίσματα!
Χρηστος Μυριδακης Πανο μου,οπως προειπα,καθεις κι οι αναγνωσεις του.Οσο για τα 420 χιλ μελη του ΚΚΕ,σιγα μην ηξεραν τι ακριβως πρεσβευε το Κομμα.Εδω δεν ηταν σιγουρο το ιδιο το Κομμα για το τι πρεσβευει.
Τα οσα πιστευω ειναι ασφαλως γενικοτητες,καθ’οτι μιλαμε για πιστη.Το ιδιο και τα οσα πιστευεις εσυ,ή οποιοσδηποτε αλλος.
Απλα σου τεκμηριωνω τις δικες μου υποθεσεις-πεποιθησεις με μαρξιστικη ορολογια.
Panos Zervas Χρηστος Μυριδακης Χρήστο, η πολιτική φυσιογνωμία του ΕΑΜ δεν είναι «γενικότητες» είναι πασίγνωστη και συγκεκριμένη. Οι γενικότητες έχουν κι αυτές… την ώρα τους 😉
Χρηστος Μυριδακης Ναι,πραγματι,η πολιτικη φυσιογνωμια του ΕΑΜ διαχεοταν απο χωρίου εις χωρίον με τον παπα μπροστα,να κρατα την Ελληνικη σημαια και να ευλογει τα οπλα των ανταρτων (Δ.Χαριτοπουλος,Αρης ο αρχηγος των ατακτων)…
Panos Zervas Χρηστος Μυριδακης Εκτός από τα χωρία και τους παπάδες υπήρχαν και οι πολιτικές συμμαχίες. Διανοείσαι τον Σβώλο ή τον Τσιριμώκο ή και τον Σαράφη και τον Μπακιρτζή στη γραμμή της Γ’ Διεθνούς; Θα την είχαν κάνει, πάραυτα!
Χρηστος Μυριδακης Ναι,αλλα η πολιτικη φυσιογνωμια του ΕΑΜ χαλυβδωνοταν στα Ελληνικα χωρια,οχι στις Σοβιετικες στεπες.Πραγμα που εν μερει εξηγει γιατι οι παλαιοι συμμαχητες επι κατοχης,εγκατελειψαν το ΚΚΕ οταν στρατολογουσε για να σχηματισει το ΔΣΕ
Χρηστος Μυριδακης Τον δε Τσιριμωκο αναζητησε τον αργοτερα στους αποστατες…😂
Panos Zervas Χρηστος Μυριδακης Σωστό, αλλά το εγκατέλειψαν κυρίως γιατί ερμήνευσαν σωστά το αποτέλεσμα του Δεκέμβρη. Αντίθετα από τον Ζαχαριάδη, τον οποίο φυσικά δεν ακολούθησαν. Κάτι που θα συνέχιζαν να κάνουν μαζικά για πολλά χρόνια αν το ΚΚΕ επέμενε σε μια ειρηνική πορεία, όπως έκανε το ΚΚ Ιταλίας.
Χρηστος Μυριδακης Πες το κι ετσι,εγω παλι λεω οτι με την απελευθερωση ετελευτησε ο ρολος τους.
Xara Frant Αν δεν σας πειράζει, διάλειμμα για φαγητό θα κάνουμε; Δεν σας προλαβαίνω από το πρωί. Πόσους καφέδες να πιω πια. Είμαι και φρέσκια στο κουρμπέτι.
Χρηστος Μυριδακης Κι εγω εγκαταλειπω και παω για δουλεια.😊
Andreas Makrides
Κε Μυριδάκη, αν το ΚΚΕ «ενθάρρυνε τα αυτονομιστικά κινήματα», τότε ο Μεταξάς και το υπόλοιπο Επιτελείο, πούλησαν την ανατολική Μακεδονία στους Βουλγάρους, στέλνοντας ολόκληρο το Δ’ Σώμα Στρατού αιχμάλωτο στο Γκέρλιτς.
Με τρία πρωτοσέλιδα εφημερίδων που αλωνίζουν όλα τα νεοναζιστικά sites προς άγραν πελατείας (προφανώς δεν σας χρεώνω κάτι τέτοιο) δεν γράφεται ιστορία. Εκείνο που γράφεται είναι ένα βολικό αφήγημα περί «προδοτών», στο οποίο μπορεί κάλλιστα να αντιπαραβάλει κάποιος ένα άλλο αφήγημα περί «προδοτών» που να έχει μάλιστα και πραγματική-ιστορική βάση. Και μετά συνήθως ξεκινά, είτε η αυτοδικαιολόγηση, είτε ένας πόλεμος ύβρεων.
Η πρόταση για ενιαία Μακεδονία σε μια βαλκανική ομοσπονδία, δεν έχει κομμουνιστική προέλευση. Ήταν πρόταση της Β’ (Σοσιαλιστικής) Διεθνούς και υπήρξε μια πρόταση ειρήνης και αποτροπής ενός πολέμου στα Βαλκάνια. Η σοσιαλιστική Διεθνής θεωρούσε μάλιστα πως ο μόνος λόγος για να μην συγκροτηθεί μια τέτοια ένωση, ήταν τα συμφέροντα των μοναρχών της Βαλκανικής – και γι’ αυτό θεωρούσε αναγκαία και την παράλληλη προώθηση της αντιμοναρχικής ατζέντας.
Στην Ελλάδα βεβαίως, η Β’ (Σοσιαλιστική) Διεθνής δεν είχε τότε επιρροή με εξαίρεση ορισμένους κύκλων διανοουμένων (όπως του Αλέξανδρου Παπαναστασίου) εν αντιθέσει με τη Γιουγκοσλαβία και την Βουλγαρία. Αν στην Ελλάδα υπήρχε ένα μεγάλο και σοβαρό σοσιαλιστικό κόμμα, ολόκληρη η Ιστορία μας του 20ου αιώνα ίσως ήταν διαφορετική.
Την πρόταση παρέλαβε βεβαίως μετά τον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο η Κομμουνιστική Διεθνής, η οποία στην Ελλάδα απέκτησε εκπροσώπηση μέσω του ΚΚΕ. Από την υπεράσπιση της ατζέντας αυτής, δεν έλειπε φυσικά το στοιχείο της γεωπολιτικής σκοπιμότητας (για την Σοβιετική Ένωση και την κομμουνιστική ιδέα γενικότερα). Εάν ανασαίνατε τον αέρα του Μεσοπολέμου ωστόσο, θα διαπιστώνατε πως ο αέρας εκείνος μύριζε μπαρούτι: Όχι μονάχα από τους κομμουνιστές ή την πληγωμένη Βουλγαρία που έχασε ακόμα και την ανατολική Μακεδονία που της επιδικάστηκε μετά τους Βαλκανικούς Πολέμους, αλλά και από την μακεδονική Ελλάδα, φωνές της οποίας υποστήριζαν πως ο Ελληνισμός είναι «λαός δίχως χώρο» και πως η οικονομική μας επιβίωση περνούσε μέσα από την προσάρτηση της μισής σχεδόν Βουλγαρίας.
Το ότι οι φωνές αυτές στρατεύτηκαν στην ΠΑΟ (το αντίπαλο δέος της εθνικοφροσύνης έναντι του ΕΛΑΣ) δεν ήταν καθόλου τυχαίο – και είναι μια πτυχή που φίλτατος κ. Ζέρβας μάλλον δεν έχει μελετήσει ιδιαίτερα.
Από το πλαίσιο της Ομοσπονδίας, το ΚΚΕ ποτέ δεν εξήλθε για να προπαγανδίσει αυτονομιστικές ιδέες. Αυτονομία δεν σημαίνει να ενταχθείς σε ένα ευρύτερο σχήμα. Αυτονομία σημαίνει να σηκωθείς και να φύγεις, είτε για να μείνεις μονάχος σου, είτε για να ενταχθείς στα γεωγραφικά σύνορα μιας άλλης χώρας. Ακόμα και η 5η Ολομέλεια, δεν παρέβη τα όρια του ομοσπονδιακού σχήματος, αν και οι διατυπώσεις της περί «εθνικής ολοκλήρωσης των Μακεδόνων» φλέρταραν πράγματι με την αυτονομία, και γι’ αυτό και ανακλήθηκαν.
Σε κάθε περίπτωση, όπως ανέφερε και ο κ. Ζέρβας, οι διακηρύξεις του ΕΑΜ μιλούσαν για ισονομία των μειονοτήτων – κάτι που είναι δεδομένο για οποιαδήποτε δημοκρατική χώρα.
Βλάσης Αγτζίδης Andreas Makrides Απλώς να διευκρινήσουμε ότι η ιδέα για ενιαία πολυεθνική Μακεδονία της Β’ Διεθνούς, αφορούσε το μέλλον της Οθωμανικής Μακεδονίας που σπαρασσόταν από τους διεθνικούς ανταγωνισμούς…. Η επαναφορά της θέσης από την Γ’ Διεθνή σχετιζόταν περισσότερο με τα συμφέροντα του Βουλγαρικού Κ.Κ., του οποίου ο ηγέτης Γκεόργκι Διμιτρόφ, είχε πρωταγωνιστικό ρόλο στην οργάνωση
Panos Zervas Βλάσης Αγτζίδης Να προσθέσω ότι μετά την 5η Ολομέλεια η θέση του ΚΚΕ διορθώθηκε / διευκρινίστηκε για Βαλκανική Ομοσπονδία (όπου θα έμπαιναν οι σλαβόφωνοι, και όλος ο καλός κόσμος, κάποτε στο μέλλον) και όχι για την υφιστάμενη Γιουγκοσλαβική Ομοσπονδία. Κάτι που ερμηνεύθηκε από τον Τίτο ως εχθρική ενέργεια εκ μέρους του ΚΚΕ – και ήταν, επί της ουσίας.
Andreas Makrides
Αγαπητέ κ. Αγτζίδη, το παράδοξο είναι πως οι Βούλγαροι εθνικιστές σήμερα, εγκαλούν τους σοσιαλιστές (και μετέπειτα κομμουνιστές) εκπροσώπους τους στην Β’ Διεθνή, ότι «πούλησαν την Μακεδονία» (η οποία προφανώς ανήκε στη Βουλγαρία!).
Δεν θα διαφωνήσω με την θέση σας φυσικά. Υπάρχουν και επίσημα κείμενα του ΚΚΕ που ομολογούν πως το κόμμα έκανε πλάτες στους Βουλγάρους «συντρόφους» που αναζητούσαν τρόπους να προσεγγίσουν τους παλιννοστούντες Βούλγαρους πρόσφυγες από τη Μακεδονία.
Σαν διανοητική άσκηση ωστόσο, δεν θα ήταν άσκοπο να αναλογιστεί κανείς ποια θα ήταν η εξέλιξη της Ιστορίας μας, εάν η – καταδικασμένη σε αποτυχία – ιδέα της Βαλκανικής Ομοσπονδίας είχε γίνει πράξη.
Βλάσης Αγτζίδης Andreas Makrides νομίζω ότι το τι θα γινόταν σε περίπτωση δημιουργίας Βαλκανικής Συνομοσπονδίας, είναι από τα πιο δύσκολα θέματα υποθετικής ιστορίας. Για ποιά περίοδο κατ’ αρχάς; Μεσοπόλεμο ή μετα τον Β’ παγκόσμιο;
Andreas Makrides
Δεν αναφέρομαι σε μια κομμουνιστική ομοσπονδία, γιατί σε μια τέτοια περίπτωση το πολιτειακό θα «καπέλωνε» το εθνικό.
Μιλώ για μια αστική βαλκανική ομοσπονδία, η ιδέα της οποία και πάλι θα αρκούσε για να προκαλέσει ανατριχίλα στους εθνικιστές της κάθε πλευράς. Η εξέλιξη της Ιστορίας (εκ παραλλήλου με την μεταπολεμική διαίρεση των Βαλκανίων) νομίζω πως καταδίκασε πρωτίστως την ελληνική Μακεδονία σε μαρασμό.
Γιάννης Παπαγρηγορίου Panos Zervas για αυτό το λόγο ακριβώς πάρθηκε αυτή η παιδαριώδης θέση.
Μου αρέσει!Μου αρέσει!
Σπύρος Θεοδωροπουλος «Οι γυναίκες και τα κορίτσια βιάστηκαν».
Όλες και όλα;
Panos Zervas Διαβάστε την εργασία της Μαντά για το θέμα και θα λυθεί η απορία σας.
Tassos Pagonis Panos Zervas να παραθέστε μια μέρα τους χαρακτηρισμούς-«φιλοφρονήσεις» που σας έχουν αποδώσει. Απορώ πως αντέχετε…
Xara Frant Πελοποννήσιος γαρ. Δε μασάμε εδώ κάτω.
Σπύρος Θεοδωροπουλος Panos Zervas Την έχω διαβάσει (την εργασία τής Ε. Μαντά «Οι Μουσουλμάνοι Τσάμηδες της Ηπείρου»).
Και την βρίσκω πολύ πιο μετρημένη και ιστορικά «έντιμη» από την αντίστοιχη εργασία τού γνωστού μας Μαργαρίτη, την οποία φαίνεται να υιοθετείτε σχεδόν κατά γράμμα (αγνοώντας π.χ. τον Κραψίτη και τον Παπαμανώλη)…
Και η Μαντά, φίλε Πάνο, πουθενά δεν λέει ότι «Οι γυναίκες και τα κορίτσια βιάστηκαν». Δεν κάνει καν λόγο περί βιασμών η Μαντά, (αν και άλλες εκφράσεις της, βεβαίως, καθόλου δεν τους αποκλείουν).
Γράφει η Μαντά (σελ. 178): «Το συσσωρευμένο μίσος που είχαν καλλιεργήσει οι κάθε είδους βιαιοπραγίες που είχαν διαπράξει οι ένοπλοι Τσάμηδες στο πλευρό τών Ιταλών και Γερμανών κατακτητών, ξέσπασε πάνω στα κεφάλια τών Αλβανών μουσουλμάνων τής πόλης [Παραμυθυάς], ανδρών και γυναικών αδιάκριτα. Τα θύματα υπήρξαν δεκάδες…»
Με έκπληξη (αλλά και με λύπη) διαπιστώνω ότι το όλο κείμενό σας περί Τσάμηδων αγνοεί σε πολύ μεγάλο βαθμό τις ελληνικές θέσεις επί του ζητήματος, και βλέπει τους Τσάμηδες τής εποχής εκείνης περισσότερο ως «αθώα» θύματα παρά ως θύτες, που τελικά «πήραν αυτό που τους άξιζε», (τουλάχιστο κατά τον Γούντχαουζ).
Σχεδόν παραβλέπεται ο εξόφθαλμα εθοπροδοτικός τους ρόλος (ως συνόλου) επί Κατοχής, οι προσπάθειές τους να εξαλβανίσουν την «Τσαμουριά» τους και να την προσαρτήσουν στην Αλβανία, η ουσιαστική κατάλυση των εκεί ελληνικών αρχών, η τρομοκρατία, το όργιο της βίας, του εγκλήματος και του αίματος που εξαπέλυσαν εναντίον των Ελλήνων τής περιοχής αυτής…
Αγνοείται ότι δεν «υπέδειξαν» απλώς (οι Τσάμηδες) τους 49 εκτελεσθέντες της Παραμυθιάς, αλλά ήταν και εκείνοι που τους συνέλαβαν (με τη συνοδεία Γερμανού αξιωματικού) και εκείνοι που παρευρέθησαν στο πλευρό τού γερμανικού αποσπάσματος κατά την εκτέλεση (Ε. Μαντά, σελ. 167).
Αγνοείται ότι δράστες τών εις βάρος τών Τσάμηδων αγριοτήτων, δεν ήταν μόνο οργανωμένοι ΕΔΕΣίτες αντάρτες (πολλοί από τους οποίους είχαν και προσωπικούς λόγους αντεκδίκησης), αλλά και πολίτες – θύματα (ή συγγενείς θυμάτων) των Τσάμηδων…
Τέλος αγνοείται ο σαφώς εθνοπροδοτικός ρόλος τού ΚΚΕ, το οποίο αναγνώριζε και στους Τσάμηδες το δικαίωμα της «αυτοδιάθεσης» και μιλούσε για «Τσάμικο λαό που διψούσε για την Εθνική λύτρωσή του» (Ε. Μαντά, σελ. 153).
Panos Zervas Σπύρος Θεοδωροπουλος Ευχαριστώ για το σχόλιο. Χωρίς έκπληξη και χωρίς λύπη (έχω συνηθίσει πια) διαπιστώνω κι εγώ για μια ακόμα φορά δύο πράγματα: σας ενδιαφέρει περισσότερο η πολιτική δικαίωση αυτών που διέπραξαν την εξολόθρευση των Τσάμηδων, παρά η απροκατάληπτη προσέγγιση. Δεύτερον, για μια ακόμα φορά υποτιμάτε τη δική μου προεργασία και κυρίως την αξιολόγηση (υπογραμμισμένο αυτό) των πηγών και μιλάτε σχεδόν περιφρονητικά (υιοθετώ σχεδόν κατά γράμμα τον Μαργαρίτη). Τέλος είναι κάπως περίεργο, πράγματι, να βλέπω σε δικό σας κείμενο να προβάλλουν θέσεις περί συλλογικής ευθύνης μιας ολόκληρης κοινότητας (τη χρησιμοποίησαν κατά κόρον οι σταλινικοί για τις δικές τους διώξεις εθνοτήτων – καλύτερα να μην πούμε για τους άλλους και φορτίσουμε την ατμόσφαιρα). Να επανέρχεται η δικαιολογία των απολογητών της σφαγής στον Μελιγαλά (τα έκαναν και πολλά από τα θύματα, δεν ήταν υπεύθυνος για όλα ο ΕΛΑΣ). Και να επιμένετε σε θέματα που προκύπτουν από δικά σας λόγια: τους 49 εκτέλεσε Γερμανικό απόσπασμα και οι Τσάμηδες (που είχαν επιλέξει τους προκρίτους) απλά παρακολουθούσαν. Δεν είπα εγώ κάτι διαφορετικό, είπα ακριβώς το ίδιο πράγμα και απέδωσα αυτό το μαζικό έγκλημα στους κατεξοχήν υπεύθυνους: τους Γερμανούς, οι οποίοι το υλοποίησαν ως αντίποινα για το φόνο Γερμανών στρατιωτών. Αν δεν ήταν οι Τσάμηδες στη μέση, οι εκτελεσμένοι δεν θα ήταν οι επιλεγμένοι, θα ήταν ισάριθμοι τυχαίοι. Καλημέρα!
Χρηστος Μυριδακης Η ερμηνεια της ιστοριας δεν ειναι αναγκη να γινεται παντα με μανιχαϊστικα κριτηρια.Η βια κι οι κτηνωδιες δεν εγγραφονται συλλογικα στο DNA ενος λαου,γι’αυτο κι οι ευθυνες δεν ειναι δυνατο ν’αποδιδονται τυφλα και γενικευμενα.Επισης θεωρω οτι καθε δραση προκαλει αντιδραση και μαλιστα σ’ενα σπιραλ κλιμακουμενης εντασης,μεχρι τη βιαιη εκτονωση.
Καλημερα!
Σπύρος Θεοδωροπουλος Panos Zervas Κι εγώ ευχαριστώ για την απάντηση.
Γράφετε: #…σας ενδιαφέρει περισσότερο η πολιτική δικαίωση αυτών που διέπραξαν την εξολόθρευση των Τσάμηδων, παρά η απροκατάληπτη προσέγγιση.# (!!)
Κάνετε 100% λάθος, αγαπητέ φίλε Πάνο. Με ενδιαφέρει και εμένα, (όσο και εσάς), το δεύτερο. Δηλαδή η «απροκατάληπτη προσέγγιση». Απλώς ερμηνεύουμε την τραγωδία εκείνη, (διότι περί τραγωδίας επρόκειτο), υπό διαφορετικό πρίσμα. Εσείς με βάση αποκλειστικά τον Μαργαρίτη, (η επιλογή σας σεβαστή), και εγώ με βάση κυρίως την Μαντά, τον Κραψίτη, τον Μιχαλόπουλο, τον Παπαμανώλη…
Αν το τελικό αποτέλεσμα της προεργασίας σας γύρω από το ζήτημα «Τσάμηδες» είναι αυτό, διαφωνούμε σχεδόν ριζικά.
Δεν μίλησα εγώ για «συλλογική ευθύνη». Έγραψα:
#…το όλο κείμενό σας περί Τσάμηδων αγνοεί σε πολύ μεγάλο βαθμό τις ελληνικές θέσεις επί του ζητήματος, και βλέπει τους Τσάμηδες τής εποχής εκείνης περισσότερο ως «αθώα» θύματα παρά ως θύτες, που τελικά «πήραν αυτό που τους άξιζε», (τουλάχιστο κατά τον Γούντχαουζ)#. Η θέση αυτή του Γούντχαουζ ερμηνεύει και αιτιολογεί, τις εις βάρος των Τσάμηδων ακρότητες, χωρίς να τις δικαιολογεί. Αυτό το εξηγεί πεντακάθαρα ο Γούντχαουζ, στη συνέχεια της παραπάνω φράσης του.
Όχι, αγαπητέ Πάνο, δεν λέμε το ίδιο ακριβώς για τους «49» της Παραμυθιάς!
Δεν επέλεξαν απλώς τους «49» οι ένοπλοι Τσάμηδες, όπως επιμένετε εσείς. Τους συνέλαβαν κιόλας! Και βέβαια παρευρέθησαν στο πλευρό τού γερμανικού αποσπάσματος στην εκτέλεση.
Δεν απαντάτε καθόλου σε καίριας σημασίας επισημάνσεις μου:
1) Παραπέμπετε στην Μαντά για να στηρίξετε την σαφή υπερβολή σας ότι [όλες] «οι γυναίκες και [όλα] τα κορίτσια βιάστηκαν», ενώ η Μαντά δεν αναφέρει καν τη λέξη βιασμός. Γράφει σχετικώς η Μαντά:
#Το συσσωρευμένο μίσος που είχαν καλλιεργήσει οι κάθε είδους βιαιοπραγίες που είχαν διαπράξει οι ένοπλοι Τσάμηδες στο πλευρό τών Ιταλών και Γερμανών κατακτητών, ξέσπασε πάνω στα κεφάλια τών Αλβανών μουσουλμάνων τής πόλης [Παραμυθυάς], ανδρών και γυναικών αδιάκριτα. Τα θύματα υπήρξαν δεκάδες…#.
2) Σχεδόν παραβλέπετε στο κείμενό σας τον εξόφθαλμα εθοπροδοτικό ρόλο τών Τσάμηδων (ως συνόλου) επί Κατοχής, τις προσπάθειές τους να εξαλβανίσουν την «Τσαμουριά» και να την προσαρτήσουν στην Αλβανία, την ουσιαστική κατάλυση των εκεί ελληνικών αρχών, την τρομοκρατία, το όργιο της βίας, του εγκλήματος και του αίματος που εξαπέλυσαν εναντίον των Ελλήνων τής περιοχής αυτής…
3) Τέλος αγνοείτε τον σαφώς εθνοπροδοτικό ρόλο τού ΚΚΕ, το οποίο αναγνώριζε και στους Τσάμηδες το δικαίωμα της «αυτοδιάθεσης» και μιλούσε για «Τσάμικο λαό που διψούσε για την Εθνική λύτρωσή του» (Ε. Μαντά, σελ. 153).
Το επισημαίνω ιδιαίτερα αυτό, διότι σε προηγούμενο σχόλιά σας (διάλογος με τον κ. Μυριδάκη) γράφετε:
#Από το 1935 (αν θυμάμαι καλά) ως την 5η Ολομέλεια (1949) δεν υπήρχε θέμα αυτονομίας ούτε για το ΚΚΕ, για καμιά μειονότητα# και
#Δεν υπάρχουν ειδικές πηγές. ΟΛΑ τα κείμενα του ΚΚΕ, του ΕΑΜ κλπ είναι πηγές όπου θα βρεις την έκφραση «δικαιώματα μειονότητας» ποτέ όμως τη λέξη «αυτονομία»# (!!).
Η Μαντά, πάντως, δεν συμφωνεί ούτε εδώ μαζί σας. Η Μαντά, επαναλαμβάνω, γράφει ότι το ΚΚΕ της εποχής εκείνης, (και εδώ συμφωνώ απόλυτα με τον κ. Μυριδάκη), αναγνώριζε στους Τσάμηδες το δικαίωμα της «αυτοδιάθεσης» και μιλούσε για «Τσάμικο λαό που διψούσε για την Εθνική λύτρωσή του» (Ε. Μαντά, σελ. 153).
Χαίρε!
Χρηστος Μυριδακης Κε Θεοδωροπουλος τι ,κατα τη γνωμη σας,οπλισε το χερι των Τσαμηδων,που ζουσαν επι αιωνες διπλα στους Χριστιανους της περιοχης,ωστε να διαπραξουν βιαιοπραγιες;Παλαιοτερα δεν υπηρχαν συμφεροντα (η Οθωμανικη αυτοκρατορια πχ) που να υποδαυλισουν τετοιο μισος;
Σε ο,τι αφορα τη σταση του ΚΚΕ,ολοι διαβαζουμε κι ολοι κατασταλαζουμε σε συμπερασματα, αναλογα την κριση και τα βιωματα μας.Προσωπικα εχω καταληξει στα συμπερασματα που παρεθεσα λεπτομερως και θεωρω οτι τεκμηριωσα επαρκως.Αυτος ειναι κι ο λογος που δεν συνεχισα τη συζητηση,μην εχοντας σκοπο να επιβληθω,αλλα αρνουμενος και να δικαιολογησω.Οπως εγραψα,δεν θεωρω τους κομμουνιστες εθνοπροδοτες,διοτι απο την ιδεολογια τους,δεν υπαρχουν εθνη παρα μονο ταξεις.
Ενα μεγαλο «ευχαριστω» στον Panos Zervas,που μας δινει βημα κοσμιων διαφωνιων και θα εχει παντα τη συμπαρασταση μου,οταν θα δεχεται προσωπικες επιθεσεις.
Σπύρος Θεοδωροπουλος Χρηστος Μυριδακης Το όπλισε η πολιτική τών διακρίσεων και τα (κατα)πιεστικά μέτρα που έλαβε εις βάρος τους η ελληνική Πολιτεία από το 1913 και μετά, και ιδίως η άδικη δήμευση μεγάλου μέρους τής (μεγάλης) ακίνητης περιουσίας τους μετά το 1923, σε συνδυασμό με τον υποδαυλιζόμενο από την Αλβανία (και την Ιταλία) αλυτρωτισμό τους και το όνειρό τους να ενσωματώσουν την «Τσαμουριά» στην Αλβανία.
Υπό την έννοια που το θέτετε, συμφωνώ ότι το ΚΚΕ δεν υπήρξε εθνοπροδοτικό. Για εκείνους, όμως, που δέχονται την έννοια του Έθνους, η τότε συμπεριφορά τού ΚΚΕ υπήρξε και παραϋπήρξε εθνοπροδοτική (Μικρασιατικό, Μακεδονικό, Τσάμηδες).
Δεν νομίζω ότι η διαφωνία μου με τον κ. Ζέρβα δεν υπήρξε κόσμια (αν αυτό υπαινίσσεσθε), ούτε ότι του έκαμα ‘προσωπική επίθεση’. Η έντιμη και ειλικρινής συνεργασία μου μαζί του, (άσχετα αν πολύ συχνά διαφωνούμε -ακόμα και ριζικά- και «συγκρουόμεθα» φραστικά), τόσο στην ένδοξη «Καλύβα» του όσο και στις «Σημειώσεις [του] για τον Εμφύλιο», εκτείνεται σε μακρά σειρά ετών. Έχω μάθει πράγματα από αυτόν και έχω λόγους να πιστεύω ότι και αυτός έχει μάθει πράγματα από εμένα.
ΥΓ
Για τη φράση: «…τη μεγάλη μερίδα τού Τσαμηκού [sic] Λαού που διψούσε για την Εθνική λύτρωσή του» (Πανηπειρωτική Επιτροπή τού ΕΑΜ), η Μαντά παραπέμπει στο Αρχείο τού [Ελληνικού] Υπουργείου Εξωτερικών (1944, 1945).
Panos Zervas Σπύρος Θεοδωροπουλος Την φράση αυτή μπορεί να την έχει γράψει οποιοσδήποτε άλλος, όχι όμως στέλεχος του ΚΚΕ ή του ΕΑΜ με σώας τας φρένας. Αν την είχε πει / γράψει πράγματι τέτοιο στέλεχος θα είχε γίνει βούκινο, θα ξέραμε τ’ όνομά του, τους γονείς του και όλο του το σόι με κάθε λεπτομέρεια. Μη βάζετε λοιπόν και τους Τσάμηδες στο ίδιο τσουβάλι με το «Μικρασιαστικό» και το «Μακεδονικό». Αν πρέπει να μιλάμε σχετικά με τους Τσάμηδες πρέπει να επικεντρώσουμε όχι στη σώφρονα πολιτική του ΕΑΜ απέναντί τους, αλλά στην ακραία (έξαλλη) του ΕΔΕΣ. Και στις 1930 καταδίκες Τσάμηδων το Μάιο του ’45 από το Έκτακτο Στρατοδικείο Ιωαννίνων, φαινόμενο μοναδικό (και ανεπανάληπτο) για δίκη συνεργατών του κατακτητή. Ξέρετε, δεν πιστεύω ότι η Ιστορία εκδικείται, αλλά καμιά φορά το κάνει. Αν βρούμε κάποτε την εξάλειψη των Τσάμηδων μπροστά μας, δεν θα φταίει το ΚΚΕ, το οποίο μονοπώλησε το ενδιαφέρον σας ως τώρα. Όχι δύο μέτρα και δύο σταθμά, τα ζύγια μας πρέπει να είναι πάντα τα ίδια, για όλους. Εξάλλου εμείς δεν δικάζουμε κανέναν, απλά μελετάμε την εποχή και τις δυνάμεις που έδρασαν σ’ αυτή.
Σπύρος Θεοδωροπουλος Panos Zervas Ποτέ δεν είπα ότι τους Τσάμηδες τους ξεπάτωσε ή τους ανάγκασε να φύγουν το ΚΚΕ.
Απλά παρέθεσα τη θέση τής (μετρημένης και ιστορικά «έντιμης» για μένα) Μαντά, που λέει αυτά που έχω ήδη αναφέρει.
Για τις θέσεις τού ΚΚΕ περί «αυτονομίας» / «αυτοδιάθεσης» τών μειονοτήτων, με έχει καλύψει ο κ. Μυριδάκης.
Γιατί σας ξενίζει τόσο η καταδίκη τών Τσάμηδων (1945); Πιστεύετε ότι η καταδίκη αυτή ήταν παράνομη και άδικη;
Για το ότι δεν υπήρξε ανάλογη αυστηρότητα απέναντι στους ταγματασφαλίτες κ.τ.λ. συμφωνούμε. Τα έχουμε, άλλωστε, πει εν εκτάσει και αλλού. Βλέπετε, οι ατυχείς Τσάμηδες δεν είχαν τη χρυσή ευκαιρία (που είχαν οι ταγματασφαλίτες και άλλοι) να «εξαγνισθούν» πολεμώντας εναντίον τών κομμουνιστών στα Δεκεμβριανά και στον Εμφύλιο…
Μου είναι απολύτως αδιάφορο αν το στέλεχος της Πανηπειρωτικής Επιτροπής τού ΕΑΜ, που (κατά την Μαντά) έγραψε τη συγκεκριμένη εθνοπροδοτική φράση, είχε (που είναι βέβαιο ότι είχε) ή όχι σώας τας φρένας. Σημασία έχει ότι η φράση αυτή φαίνεται να έχει χρησιμοποιηθεί από στέλεχος τού ΕΑΜ (το όνομα του οποίου μπορεί πολύ εύκολα να γίνει γνωστό).
Καλά, το ξεπάτωμα τής «αντίδρασης», το ΚΚΕ το βάφτισε «υπερβασίες». Επίκληση παραφροσύνης στελεχών τού ΕΑΜ και του ΚΚΕ δεν μου έχει ‘ξαναματατύχει’ 😉
ΥΓ
Το αν κάποτε ξαναβρούμε το «Τσάμικο» μπροστά μας, δεν σημαίνει ότι όλα όσα έγιναν στο παρελθόν για την αντιμετώπισή του ήταν λάθος.
Panos Zervas Σπύρος Θεοδωροπουλος «Σημασία έχει ότι η φράση αυτή φαίνεται να έχει χρησιμοποιηθεί». Φαίνεται… δηλαδή περίπου. Το καταλαβαίνουμε όμως από τη μυρουδιά. ΟΚ, ας το κλείσουμε εδώ.
Σπύρος Θεοδωροπουλος Panos Zervas Όχι, αγαπητέ κ. Πάνο, προσωπικά δεν θα το κλείσω εδώ. Το (δικό μου) «φαίνεται», δηλώνει μικρή, ελάχιστη επιφύλαξη εκ μέρους μου. Η ίδια, πάντως, παραθέτει την πηγή της πεντακάθαρα.
Προσωπικά, διστάζω να αμφισβητήσω ριζικά πηγές εγκύρων μελετητών σαν την Μαντά, μόνο και μόνο επειδή δεν συμφωνούν με τις θέσεις μου. Θα το ψάξω στην πηγή και θα επανέλθω.
Χρηστος Μυριδακης Κε Σπύρος Θεοδωροπουλος κανεναν προσωπικο υπαινιγμο!Η αναφορα μου σ’επιθεσεις εγινε για κατι που διαβασα σε αλλο νημα σχολίων.Εσεις ειστε παντα κοσμιος.
Σπύρος Θεοδωροπουλος Στις 10.8.1943 εκπρόσωποι του (ελληνικού) ΕΑΜ, του Εθνικοαπελευθερωτικού Μετώπου (FNÇ) Αργυροκάστρου και της Π.Ε. του Κ.Κ. Αργυροκάστρου, υπέγραψαν το γνωστό ως «Σύμφωνο τής Κονίσπολης».
Το Σύμφωνο αυτό προέβλεπε τον σχηματισμό μιας αντιφασιστικής οργάνωσης σε καθε μειονότητα (Έλληνες της Β.Η. και Τσάμηδες της ελληνικής Ηπείρου), ως την «μόνη κατάλληλη λύση προς τη συναδέλφωση των δύο γειτόνων, που στο πλαίσιο του πολέμου αυτού μάχονταν για την ειρήνη και την αυτοδιάθεση των λαών». Προβλεπόταν η παροχή αμνηστίας για όλους εκείνους που είχαν «εργασθεί κακώς τόσον εις τα πολιτικά ζητήματα όσον και εις την ιδιωτικήν ζωήν, αποτέλεσμα της διαφθοράς τού φασισμού και του ατόπου σωβινισμού». (Δες Ε. Μαντά, σελ. 159-160).
Φαίνεται, γράφει η Μαντά, ότι σε μεγάλο βαθμό τα συμφωνηθέντα στην Κονίσπολη οφείλονταν σε προσωπική πρωτοβουλία τού Έλληνα απεσταλμένου τού ΕΑΜ με τον οποίον συμφώνησαν και οι Αλβανοί αντιπρόσωποι υπερβαίνοντας τις αρμοδιότητές τους. Τον Οκτώβριο του ιδίου έτους, η Π.Ε. του ΚΚ Αργυροκάστρου ακύρωσε τη συμφωνία. για να ακολουθήσει τον επόμενο μήνα και η καταγγελία της εκ μέρους τής Πανηπειρωτικής Επιτροπής τού ΕΑΜ.
Ο ΕΔΕΣ κατήγγειλε το Σύμφωνο ως εθνοπροδοτικό διότι χαρακτήριζε τους Τσάμηδες (της Ελλάδας) ως μειονότητα και διότι αναγνώριζε γι αυτούς το δικαίωμα της αυτοδιάθεσης, στην ίδια βάση με τους Έλληνες της Β.Η., παρέχοντας έτσι διπλωματικά όπλα στην αλβανική πλευρά. Για την ηγεσία τού ΕΔΕΣ, το ΕΑΜ, μέσω του Συμφώνου αυτού, αποσκοπούσε στη διάλυση του ΜΑΒΗ (Μέτωπο Απελευθερώσεως Βορείου Ηπείρου), και την υπαγωγή τού ελληνικού στοιχείου τής Β.Η. στο FNÇ. (Δες Ε. Μαντά, σελ. 162, με παραπομπή στον Μ. Μυριδάκη).
Panos Zervas Σπύρος Θεοδωροπουλος «…για να ακολουθήσει τον επόμενο μήνα και η καταγγελία της εκ μέρους τής Πανηπειρωτικής Επιτροπής τού ΕΑΜ» Ευχαριστώ πολύ για την επιβεβαίωση όσων υποστήριζα εξαρχής.
Panos Zervas «…υπό τη επιρροή του ΕΑΜ το ΚΚΕ ήδη από το 1943 είχε αποδεχτεί όλες τις διεκδικήσεις που πρόβαλαν τα λεγόμενα εθνικά κόμματα σε Δωδεκάνησα, Κύπρο και Βόρειο Ήπειρο. Ακόμα και τη στρατηγική διαρρύθμιση των συνόρων με τη Βουλγαρία, δηλαδή εις βάρος της Βουλγαρίας. Το ΚΚΕ είχε απορρίψει εμφαντικά την πρόταση των Γιουγκοσλάβων για κοινό βαλκανικό στρατηγείο και ενέταξε τον ΕΛΑΣ στο συμμαχικό στρατηγείο της Μέσης Ανατολής. Οι επιλογές ήταν ξεκάθαρες και πάνω σ΄ αυτές χτίστηκε το μεγάλο ΚΚΕ των τετρακοσίων είκοσι χιλιάδων μελών, που κατεδάφισε μετά ο Ζαχαριάδης. Όπως κατεδάφισε στα 1949 τη θέση του ΚΚΕ περί ισοτιμίας των μειονοτήτων στα όρια του ελληνικού κράτους» (Απόσπασμα – ξέρετε από που)
Χρηστος Μυριδακης Ειρηνη ημιν,το Κομμα απεφανθη ξεκαθαρα…
http://www.tanea.gr/…/koytsoympas-den-yparxei-thema…/
Κουτσούμπας: Δεν υπάρχει θέμα Τσάμηδων, μιλάμε για συνεργάτες…
Σπύρος Θεοδωροπουλος Χρηστος Μυριδακης «Επισης θεωρω οτι καθε δραση προκαλει αντιδραση και μαλιστα σ’ενα σπιραλ κλιμακουμενης εντασης,μεχρι τη βιαιη εκτονωση». (!!)
Χρηστος Μυριδακης Κε Σπύρος Θεοδωροπουλος ωραια δεν το’γραψα;Ωρες ωρες με καμαρωνω…😂😂😜
Panos Zervas Χρηστος Μυριδακης Δεν το είχες ακούσει στην καλύβα, όπου το συζητούσαμε συχνά – πυκνά; 😉
Χρηστος Μυριδακης Ανακαλυψα την Καλυβα οταν πια ειχε …γκρεμιστει,απο παραπομπες σου.Δεν εχω διαβασει σχολια.Εντελως ειλικρινα ηταν εμπνευση της στιγμης. 😁
Καλημερα Πανο!
Panos Zervas Χρηστος Μυριδακης Καλημέρα Χρήστο! Ευχαριστώ γι΄αυτή τη συζήτηση που ολοκληρώθηκε φιλικά και σε πολύ καλό επίπεδο και όχι με βρισίδια και άλλα ορέα, όπως γίνεται συνήθως σ΄ αυτού του είδους τα θέματα. ΥΓ. Βοήθησαν, νομίζω, ένα μπλοκ και ορισμένες διαγραφές σχολίων (ενός άλλου φίλου, που ξέφυγε σε προσωπικούς χαρακτηρισμούς)
Χρηστος Μυριδακης Ναι βρε!Ειμαστε μεγαλοι ανθρωποι,δυστυχως με κατασταλαγμενες εν πολλοις αποψεις.Οι αναρτησεις σου ειναι πολυτιμες αφορμες για ενδοσκοπηση κυριως.Τι νοημα εχουν οι κοκορομαχιες για ζητηματα που πιο πολυ αφορουν υποκειμενικες υποθεσεις,μπολικη σπεκουλα κι ενιοτε…λογικα αλματα;
Προσωπικα ειμαι ευγνωμων για τις αφορμες που μου δινεις. 😀
Χρηστος Μυριδακης ΥΓ.Πεταω καντηλες με τα συριζιζοντα πολιτικα σχολια σου της καθημερινοτητας,αλλα καταβαλλω φιλοτιμες προσπαθειες και τα προσπερνω! 😁
Ωρες ωρες σκεφτομαι οτι θα’πρεπε να φτιαξεις εναν πιο στενο κυκλο «εραστων» της ιστοριας.Ισως μια ομαδα…
Panos Zervas Χρηστος Μυριδακης συριζίζοντα… καλό αυτό. Οι συριζαίοι πάντως με θεωρούν ανυπόφορα μη- συριζαίο 😉
Χρηστος Μυριδακης Την εχουμε αυτη την ιδιαιτεροτητα,εμεις οι αποσκιρτησαντες!Δεν ειμαστε αρεστοι σε κανεναν,αλλα θα σε τσεκαρω την ημερα των επερχομενων εκλογων! 😂
Χρηστος Μυριδακης Panos το διαδικτυο ειναι μια ευλογία,αλλα αν σκεφτεις ποσο αφαιρει απ’την ανθρωπινη εκφραση…
Οσακις συναντησα ανθρωπους που «γνωριζα» απ’το φβ,τις πιο πολλες φορες προσγειωθηκα.Ολες ομως τις φορες αναρωτηθηκα αν αξιζει να τσακωνεσαι.Guess what…Η απαντηση ηταν οχι. 😉
Panos Zervas Χρηστος Μυριδακης Αυτό. Ούτε και να ανέχεσαι τους αγενείς (παθός και μαθός, ως αρχαίος μπλόγκερ)
Χρηστος Μυριδακης Εσυ εχεις μεγαλη εμπειρια ως bloger,εγω εχω μεγαλη εμπειρια ως τρολλ.Σε πληροφορω οτι αυτος ο κοσμος της τρολλοσυνης ειναι γεματος διδαγματα.Στις μνημονιακες εποχες υπαρχει μια διαχυτη μισαλλοδοξια. Φαντασματα του παρελθοντος,οπως ο Σταλιν κι ο Χιτλερ, εγιναν ξαφνικα «ηρωες» της καθημερινοτητας. Μακρια απο μενα οι συγκρισεις,αλλα εγινε φανερο οτι η Ιστορια δεν εκλεισε μετωπα σ’αυτη τη χωρα.Και παραδειγμα προς συγκριση εγινε ο Αμερικανικος εμφυλιος κι ο τροπος που εκλεισαν ιστορικα το θεμα οι νικητες.Ετσι,ολα εκει γυριζουν,στον Ελληνικο εμφυλιο και στον τροπο που οι αντιμαχομενοι επανερχονται για να ξυσουν ανοιχτες πληγες.Γιατι εμειναν ανοιχτες;Κατα τη γνωμη μου,γιατι τις κρατησαν οι νικητες.
Panos Zervas Χρηστος Μυριδακης Και στις ΗΠΑ ανοιχτό θέμα είναι ακόμα ο δικός τους εμφύλιος. Δες σχετικά ποστ. ΥΓ. Ως προς το (δικό σου) «εμείς οι αποσκιρτίσαντες»: εγώ δεν αποσκίρτησα ποτέ, γιατί δεν υπήρξα ποτέ συριζαίος ή έστω κάποιος που έδωσε την παραμικρή βάση στο πρόγραμμα του σύριζα. Ως το Μάιο του ’13 ήμουν στο ΠΣ των Ο-Π, αποχώρησα και από τότε απλά νοσταλγώ μια (πραγματική) καλύβα ψηλά στο βουνό. Δατς όλ 😉
Χρηστος Μυριδακης Ειχα καταλαβει οτι συμμετειχες ως συνιστωσα στο «μεγαλο ονειρο»…
Σε ο,τι με αφορα,ειμαι «αστεγος» απ’το 2004 και πολυ το φχαριστιεμαι! 😁
Panos Zervas Χρηστος Μυριδακης Όχι, δεν συμμετείχα. Ως στέλεχος των Ο-Π είχα προτείνει από το 2011 θεσμική κυβερνητική συνεργασία, με συγκεκριμένους πολιτικούς και περιβαλλοντικούς όρους. Οι δημογέροντες δεν με άκουσαν (εννοείται) και έκαναν τη συνεργασία το 2015 με τη λογική «γουρούνι στο σακί». Εγώ όμως δεν ήμουν πια εκεί, ούτε στο σύριζα. Μαθημένα τα βουνά στα χιόνια 😉
Μου αρέσει!Μου αρέσει!
»»’απέδωσα αυτό το μαζικό έγκλημα στους κατεξοχήν υπεύθυνους: τους Γερμανούς, οι οποίοι το υλοποίησαν ως αντίποινα για το φόνο Γερμανών στρατιωτών. Αν δεν ήταν οι Τσάμηδες στη μέση, οι εκτελεσμένοι δεν θα ήταν οι επιλεγμένοι, θα ήταν ισάριθμοι τυχαίοι. »»»
O Χ. Φ. Μάγερ στο έργο του Αιματοβαμμένη Εντελβάις, αναφερει οτι μεταξύ του εκτελεστικού αποσπάσματος υπήρχαν και Τσάμηδες!
Το ιδιο αναφερουν και μαρτυριες ντοπιων.
Μου αρέσει!Μου αρέσει!
Κι αν υπήρχαν, κατεξοχήν υπεύθυνοι παραμένουν οι Γερμανοί. Μην αδικείτε τον εαυτό σας επικαλούμενος τέτοια επιχειρήματα και δη με θαυμαστικό. ΥΓ. Τα προηγούμενα σχόλια δεν τα διάβασα ακόμη, λόγω μεγέθους.
Μου αρέσει!Μου αρέσει!
Γνωμη μου ειναι οτι
και να μην υπηρχανε αλβανοτσαμηδες στο αποσπασμα ,
μονο το οτι συμμετειχανε στις συλληψεις,
που δεν προοριζονταν για μια »απλη»’ ανακριση ,
αλλα ηταν γνωστο οτι τους πηγαινανε για εκτελεση
στις οποιες μαλιστα υπηρχε και ανηλικος που τελικα εκτελεστηκε
αυτο και μονο τους καθιστα εξισου υπευθυνους.
Οχι ολους αλλα οσους τους Αλβανοτσαμηδες αλλα σιγουρα οσους συμμετειχανε σε αυτο και δευτερευοντως οσοι δεν πολυσκοτιστηκανε για αυτο που συνεβη ,παντα υπαρχουν και τετοιοι
.
Ασε που υπαρχει μαρτυρια των κατοικων οπου αναφερεται οτι ενας χασαπης Αλβανοτσαμης μετα την εκτελεση των 49
φωναζε στο δρομο »οποιος θελει φρεσκο κρεας να παει στο τοπο της εκτελεσης [ Βλεπε εκπομπη μηχανη του χρονου ] .
Δηλαδη αυτος μπορει να μην συμμετειχε στο εκτελεστικο αποσπασμα
αλλα μπορουμε να μιλαμε εξισου για κτηνωδια.
Αυτο που κατα τη γνωμη μου εχει σημασια τελικα ειναι οτι ….
α] Κανενας εκ των εκτελεσμενων δεν ηταν Αλβανοτσαμης [ουτε τοτε ουτε τις προηγουμενες βδομαδες που εκτελεστηκαν αλλοι 8 παλι στη Παραμυθια ]
β]Οτι τελικα τοσο στις συλληψεις οσο και στο εκτελεστικο αποσπασμα υπηρχανε και Αλβανοτσαμηδες.
Μου αρέσει!Μου αρέσει!
Μας πείσατε ότι οι Τσάμηδες έκαναν κάτι πολύ κακό. Αυτό όμως το γνωρίζαμε ήδη (περιγράφεται λιτά και αντικειμενικά στο ποστ). Για τον ΕΔΕΣ, έχετε να μας πείτε κάτι; Όλα έγιναν όπως έπρεπε; Αν η απάντησή σας είναι ότι απλώς ανταπέδωσαν τα ίδια (άρα πολύ καλά) τότε ο διάλογος τερματίζεται εδώ. Αν η απάντησή σας είναι διαφορετική, την περιμένω με ενδιαφέρον.
Μου αρέσει!Μου αρέσει!
Αυτό όμως το γνωρίζαμε ήδη (περιγράφεται λιτά και αντικειμενικά στο ποστ).
ΕΓΩ ΜΑΖΕΨΑ ΠΟΛΛΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ,
ΑΠΟ ΠΟΛΛΕΣ ΔΙΑΦΟΡΕΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ ΤΗΣ ΕΠΟΧΗΣ ΚΑΙ ΤΑ ΑΝΕΛΥΣΑ.
ΑΥΤΟ
ΓΙΑΤΙ Η ΘΕΣΗ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ
»’ΔΕΝ ΥΠΑΡΧΕΙ ΤΣΑΜΙΚΟ ΖΗΤΗΜΑ ,
ΠΡΟΚΥΠΤΕΙ ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΜΑΘΕΙΑ ΠΟΥ ΥΠΑΡΧΕΙ ΕΠΙ ΤΟΥ ΘΕΜΑΤΟΣ.
ΕΜΕΝΑ Η ΑΡΧΙΚΗ ΜΟΥ ΘΕΣΗ ΕΙΝΑΙ ΟΤΙ ΚΑΙ ΘΕΜΑ ΥΠΑΡΧΕΙ
ΚΑΙ ΑΡΧΙΚΑ ΤΟΥΛΑΧΙΣΤΟΝ ΣΕ ΕΝΑΝ ΕΙΛΙΚΡΙΝΗ ΔΙΑΛΟΓΟ
ΜΕ ΟΠΟΙΑ ΑΛΒΑΝΙΚΗ ΚΥΒΕΡΝΗΣΗ ΤΑΥΤΙΖΕΤΕ ΜΕ ΤΟΥΣ ΑΠΟΓΟΝΟΥΣ ΑΥΤΩΝ
ΘΑ ΕΠΡΕΠΕ ΝΑ ΑΡΧΙΣΕΙ Ο ΔΙΑΛΟΓΟΣ
ΜΕ ΜΙΑ ΣΥΓΝΩΜΗ ΑΠΟ ΜΕΡΟΥΣ ΤΩΝ ΑΠΟΓΩΝΩΝ ΟΣΩΝ ΑΛΒΑΝΟΤΣΑΜΗΔΩΝ
Η ΤΟΥ ΑΛΒΑΝΙΚΟΥ ΚΡΑΤΟΥΣ ΠΟΥ ΤΑΥΤΙΖΕΤΕ ΜΕ ΑΥΤΟΥΣ
ΠΡΟΕΒΗΣΑΝ ΣΕ ΑΛΗΤΙΕΣ ΤΟ 1941-44
ΚΑΙ ΥΣΤΕΡΑ ΤΟ ΙΔΙΟ ΝΑ ΚΑΝΟΥΝ ΟΙ ΑΠΟΓΟΝΟΙ ΟΣΩΝ ΕΔΕΣΙΤΩΝ [ Η ΤΟΥ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΚΡΑΤΟΥΣ ΑΝ ΤΑΥΤΙΖΕΤΕ ΜΕ ΑΥΤΟΥΣ ]
ΠΡΟΕΒΗΣΑΝ ΣΕ ΑΛΗΤΕΙΕΣ ΤΟ 1944.
ΕΤΣΙ ΑΡΧΙΖΕΙ ΕΝΑΣ ΕΙΛΙΚΡΙΝΗΣ ΔΙΑΛΟΓΟΣ ΜΑΚΡΥΑ ΑΠΟ ΕΘΝΙΚΙΣΜΟΥΣ ,ΜΕΓΑΛΕΣ ΑΛΒΑΝΙΑΣ ΚΑΙ ΑΝΤΙΔΡΑΣΤΙΚΟΥΣ ΑΝΑΘΕΩΡΙΤΙΣΜΟΥΣ ΤΥΠΟΥ ΜΕΣΟΠΟΛΕΜΟΥ[ΚΑΙ ΤΟΤΕ ΕΙΧΑΜΕ ΑΝΑΛΟΓΑ ΟΝΕΙΡΑ ΓΙΑ ΜΕΓΑΛΕΣ ΑΛΒΑΝΙΕΣ ΚΑΙ ΒΟΥΛΓΑΡΙΕΣ ΤΙΣ ΟΠΟΙΕΣ ΕΞΕΘΡΕΦΑΝ ΟΙ ΑΞΟΝΙΚΟΙ.
Αν η απάντησή σας είναι ότι απλώς ανταπέδωσαν τα ίδια (άρα πολύ καλά) τότε ο διάλογος τερματίζεται εδώ.
ΑΝ ΔΙΑΒΑΣΕΣ ΤΑ ΣΧΟΛΙΑ ΜΟΥ ΔΕΝ ΝΟΜΙΖΩ ΝΑ ΥΠΟΝΟΗΣΑ ΚΑΤΙ ΤΕΤΟΙΟ.
ΑΛΛΟ ΠΡΑΓΜΑ Η ΔΙΚΑΙΟΛΟΓΗΣΗ ΜΙΑΣ ΠΡΑΞΗΣ [ ΤΟ ΟΤΙ ΣΚΟΤΩΘΗΚΑΝ ΑΡΚΕΤΑ ΜΕΛΗ ΤΗΣ ΑΘΩΑΣ ΚΑΤΑ ΓΕΝΙΚΗ ΟΜΟΛΟΓΙΑ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΣ ΜΠΟΛΑΤΙ ΣΤΗ ΠΑΡΑΜΥΘΙΑ, ΑΠΟ ΤΙΣ ΕΛΑΧΙΣΤΕΣ ΑΘΩΕΣ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΕΣ ΑΛΒΑΝΟΤΣΑΜΗΔΩΝ ΑΝ ΟΧΙ Η ΜΟΝΑΔΙΚΗ ΣΤΗ ΠΑΡΑΜΥΘΙΑ , ΔΕΝ ΜΠΟΡΕΙ ΑΝ ΔΙΚΑΙΟΛΟΓΗΣΕΙ ΚΑΝΕΙΣ ΕΚΤΟΣ ΑΝ ΕΙΝΑΙ ΦΑΣΙΣΤΑΣ ]
ΚΑΙ ΑΛΛΟ Η ΠΡΟΣΠΑΘΕΙΑ ΑΙΤΙΟΛΟΓΗΣΗΣ ΤΗΣ – ΚΑΤΑΓΡΑΦΗΣ ΤΟΥ ΤΙ ΠΡΟΗΓΗΘΗΚΕ ΚΑΙ ΟΔΗΓΗΘΗΚΑΜΕ ΕΚΕΙ
Αν η απάντησή σας είναι διαφορετική, την περιμένω με ενδιαφέρον.
ΤΕΡΑΣΤΙΑ Η ΑΝΑΛΥΣΗ ΤΟΥ ΘΕΜΑΤΟΣ ΑΥΤΟΥ.
ΓΙΝΕ ΑΝ ΘΕΣ ΠΙΟ ΣΥΓΚΕΚΡΙΜΕΝΟΣ
ΓΙΑ ΝΑ ΜΠΟΡΕΣΩ ΝΑ ΔΩΣΩ ΚΑΠΟΙΑ ΑΠΑΝΤΗΣΗ ΠΟΙΟ ΣΥΓΚΕΚΡΙΜΕΝΗ.
Μου αρέσει!Μου αρέσει!
Σπύρος Θεοδωροπουλος Κατά τον Δ. Μιχαλόπουλο, («Τσάμηδες», Αρσενίδης, Αθήνα 1993), το ζήτημα της εξαίρεσης των Τσάμηδων από την ανταλλαγή, ανέκυψε από «ατυχή» δήλωση τού Δ. Κακλαμάνου, (αντιπροσώπου μας στη συνδιάσκεψη της Λωζάνης), σύμφωνα με την οποία οι Τσάμηδες, παρότι ομόθρησκοι των Τούρκων, δεν είναι Τούρκοι και ως εκ τούτου δεν έπρεπε να ανταλλαγούν. Κατά τον ίδιο ερευνητή, αντίστοιχη δήλωση είχε κάμει και ο ίδιος ο Ε. Βενιζέλος. (Δες Γ. Μαργαρίτης, «Ανεπιθύμητοι συμπατριώτες», Βιβλιόραμα, Αθήνα 2005, σελ. 136).
Tassos Pagonis Η ανταλλαγή δεν έγινε με βάση το θρήσκευμα?
Panos Zervas Tassos Pagonis Ναι. Αλλά οι Τσάμηδες φώναζαν ότι δεν ήταν Τούρκοι, ήταν Αλβανοί. Έβαλαν μέσο και τους Ιταλούς. Και οι Τούρκοι δεν τους ήθελαν ούτε ζωγραφιστούς. Έτσι παρέμειναν στη Θεσπρωτία.
Panos Zervas Κάτι ανάλογο είχε γίνει με τους Ντονμέδες στη Θεσσαλονίκη. Αυτοί παρακαλούσαν τους Εβραίους να τους ξαναδεχτούν στη θρησκεία και την κοινότητα, για να μη φύγουν, γιατί ήταν πάντα Εβραίοι κιας μουσουλμάνεψαν. Οι άλλοι δεν τους ήθελαν και τελικά έφυγαν – σήμερα είναι απ’ αυτούς που διευθύνουν την Τουρκία, οικονομικά και πολιτικά.
Yiannis Theodoropoulos Τελικά όμως δεν μπορεί παρά η Ελλάδα να είχε το βάρος της απόφασης για την εξαίρεση αυτή. Το ότι δεν τους ήθελε η Τουρκία, όσο κι είναι σίγουρο δε σημαίνει και τίποτα. Τους υπόλοιπους δηλαδή τους ήθελε;
Η ανταλλαγή ήταν υποχρεωτική για ακριβώς αυτό το λόγο, για να μην μπορεί να προβληθεί ένσταση ούτε από τους μεν ούτε από τους δε. Όσο κι αν οι Τσαμηδες βάλαν τις φωνές για να μην τους στείλουν πακέτο στην Τουρκία, δεν μπορώ να πιστέψω πως οι Βαλαάδες ή οι Τουρκοκρητικοί ή οι Ντονμέδες εν προκειμένω αντέδρασαν λιγότερο. Και δεν μπορεί ή κρίσιμη παράμετρος να ήταν το αν τους ήθελαν οι γείτονές τους. Αλλιώς θα επιβίωναν και αλλού νησίδες Μουσουλμανικών κοινοτήτων. Ή και χριστιανών στη Μικρασία.
Η απόφαση πάρθηκε κεντρικά με πολιτικά κριτήρια. Και ναι, είναι εξαιρετικά πιθανό ο κύριος παράγοντας που μέτρησε να ήταν η Ιταλική πίεση. Ή ακόμα ακόμα και κάποια αίσθηση δικαίου του αρβανίτη Πάγκαλου.
Τώρα, στο να τους κρατάς από τη μία και να τους φέρεσαι για χρόνια ως ξένο σώμα από την άλλη, είναι δυσκολότερο να βρεις σκοπιμότητα.
Μου αρέσει!Μου αρέσει!
Βλάσης Αγτζίδης Σαφώς ο Ζέρβας προκάλεσε εθνική εκκαθάριση των τσάμηδων και αυτό δημιουργεί μια εκκρεμότητα που ελπίζω να μην την πληρώσουμε στο μέλλον. ΟΜΩΣ το πρόβλημα ξεκινά από την άστοχη (και παράνομη) απόφαση της ελληνικής κυβέρνησης να εξαιρέσει τους αλβανόφωνους μουσουλμάνους της Θεσπρωτίας από την υποχρεωτική ανταλλαγή των πληθυσμών που προέβλεπε η Συνθήκη της Λωζάννης. Ο λόγος είναι γνωστός. Υπήρξε παρέμβαση της μουσολινικής Ιταλίας προς την ελληνική πλευρά να εξαιρεθεί ο συγκεκριμένος πληθυσμός (για μελλοντικό έρεισμα στην περιοχή που ιστορικά ευελπιστούσε να ενσωματώσει η Μεγάλη Ιταλία). Να σημειωυθεί ότι τότε οι τσάμηδες είχαν απλώς μουσουλμανική οθωμανική ταυτότητα και ουχί εθνική αλβανική…. Οι γαλοντόμοι Έλληνες διαπραγματευτές δέχτηκαν την εξαίρεση -χωρίς να καταγραφεί αυτό σε καμιά συνθήκη- και να παραβιάσουν έτσι τη Συνθήκη Ανταλλαγής των πληθυσμών…. Σε όλες τις υπόλοιπες περιοχές της Ελλάδας οι μουσουλμάνοι (τουρκόφωνοι, ελληνόφωνοι, βλαχόφωνοι, σλαβόφωνοι αλβανόφωνοι) απελάθηκαν στην Τουρκία….
Yiannis Theodoropoulos Ταυτόχρονα αντίθετη πορεία είχαν πάρει άλλες (οπωσδήποτε μικρές αναλογικά) πληθυσμιακές ομάδες εθνικά μη Ελλήνων, απλά λόγω θρησκείας. Με την ανταλλαγή βρέθηκαν στην Ελλάδα Αρμένιοι (όσοι είχαν απομείνει στη Μικρασία) αλλά και κάποιοι Βούλγαροι από την Ανατολική Θράκη.
Βλάσης Αγτζίδης Yiannis Theodoropoulos Οι Αρμένιοι ήρθαν ως πρόσφυγες πριν την Ανταλλαγή. Η έξοδος από την Ανατολική Θράκη έγινε τον Οκτώβριο του ’22, πριν την υπογραφή του συμφώνου Ανταλλαγής (Ιανουάριος 1923).
Panos Zervas Βλάσης Αγτζίδης Εμειναν ή έφυγαν μετά τον Β’ΠΠ για τη Σοβιετική Αρμενία; Σε ποια αναλογία και σε τι αριθμούς;
Βλάσης Αγτζίδης Panos Zervas Δεν θυμάμαι ακριβώς τις αναλογίες. Οι πρωτες αναχωρήσεις έγιναν την περίοδο 1924-25, αμέσως μετά την αναγνώριση της ΕΣΣΔ από την Ελλάδα. Η μαζική όμως μετακίνηση για τη Σοβιετική Αρμενία έγινε μετά τον Β’ Π.Π. Αν θυμάμαι καλά (με επιφύλαξη το γράφω) έφυγαν σευνολικά περί τις 40.000. Για τη μετακίνηση του 1924 μπορείτε να δεις στο: http://83.212.168.214/…/bitst…/123456789/1520/1/N256.PDF
Μου αρέσει!Μου αρέσει!
Panos Zervas Θα ήταν πολύ χρήσιμο να επισημανθεί σε πιο κείμενο ή αποφαση του ΚΚΕ ή του ΕΑΜ ή του ΕΛΑΣ γινεται λόγος για αυτονόμηση των Τσάμηδων, ώστε να τεκμηρίωνεται έγκυρα ο όρος εθνοπροδοτικο ΚΚΕ. Ωστε να κρίνουμε και την αξιοπιστία των πηγών και το απροκατάληπτο της προσέγγισης καθενός. Οταν συμβεί αυτό θα μιλήσουμε για τους βιασμούς (και των δύο πλευρών) αλλά και για το σοβαρότατο θεμα της τιμωρίας μεσω της απόδοσης συλλογικής ευθύνης που ξεχασατε να θίξετε. Και μερικα θεματάκια ακόμα πχ για την αναλογια της τιμωρίας των συνεργατών Τσάμηδων και των Ελλήνων συνεργατών.
Χρηστος Μυριδακης Εγω δεν βρηκα τετοιο κειμενο.Το μονο που βρηκα,ηταν στη φωτογραφια που παρεθεσα,το οποιο καλουσε τους Τσαμηδες να επιστρεψουν στα σπιτια τους.Ωστοσο μια απορια την εχω.Πώς και δεν εσπευσε η ΟΠΛΑ να τιμωρησει τους συνεργατες Τσαμηδες,με την ιδια σπουδη που το εκανε σε αλλες περιπτωσεις; Διευκρινιζω οτι δεν πιστευω σε «συλλογικες ευθυνες»,ουτε θεωρω τους κομμουνιστες εθνοπροδοτες.Η ξεκαθαρη θεση τους ηταν περι αυτοδιαθεσης των μειονοτητων,οπως αυτο καταγραφεται σαφεστατα στα επισημα κειμενα τους.Με τον ορο αυτονομια «επαιξαν» σε συγκεκριμενη χρονικη περιοδο,μονο για τους Σλαβομακεδονες,συμφωνα με τα γεωπολιτικα συμφεροντα της «μητερας Πατριδας».
Ως προς την τιμωρια του δωσιλογισμου απο μεριας επισημου Ελληνικου κρατους,συμφωνω απολυτα.
Panos Zervas Πάλι τα ίδια… Άλλο η ισοτιμία των μειονοτήτων (εντός της ελληνικής επικράτειας) άλλο η αυτοδιάθεση (που σημαίνει δυνατότητα απόσχισης ή κήρυξης αυτόνομης μια περιοχής ή ένωσης με άλλο κράτος) ΔΕΝ υπήρχε θέση του ΕΑΜ (και του ΚΚΕ) για αυτοδιάθεση, τότε. Γι΄αυτό είχε διώξει / χτυπήσει και τους σλαβόφωνους που κινήθηκαν σ’ αυτή τη λογική.
Tassos Pagonis Στην διάρκεια του Εμφυλίου δύο φορές το ΚΚΕ ζήτησε από τον Χότζα εθελοντική ή υποχρεωτική ένταξη των τσάμηδων στον ΔΣΕ. Οι τσάμηδες αρνήθηκαν (και μάλιστα με διαδηλώσεις) ο Χότζα είπε στο ΚΚΕ ότι οι Τσάμηδες ήταν αντιδραστικοί και δεν θέλαν να πολεμήσουν με τον ΔΣΕ. Το ΚΚΕ δηλ. τους έβλεπε πάντα σαν τον εχθρό του εχθρού μου που μπορεί να γίνει φίλος μου
Χρηστος Μυριδακης Αμαν ρε Panos Zervas!Σου παρεθεσα χθες κειμενα του Ριζοσπαστη.Δεν βρηκες πουθενα γραμμενη τη λεξη «αυτοδιαθεση των Σλαβομακεδονων»; Μαλλον δεν τα διαβασες.Σε ο,τι με αφορα,it’s OK,δεν διεκδικω επιβεβαιωσεις,ουτε αλαθητο.Οχι ομως και να μ’εγκαλεις…Κι εδω ληγει η παρουσια μου στην παρουσα αναρτηση.Ευτυχειτε…
Panos Zervas Χρηστος Μυριδακης Χρήστο, δεν έψαχνα για Σλαβομακεδόνες αλλά για Τσάμηδες. Ήμαρτον 😉 ΥΓ. Τα κείμενα δεν τα παραθέτουμε με το τσουβάλι, λες και ο άλλος δεν έχει άλλη δουλειά να κάνει. Επισημαίνουμε το… επίδικο σημείο, αλλιώς δεν είναι πρακτικό.
Panos Zervas Tassos Pagonis Αν διαβάσεις προσεκτικά το δικό μου κείμενο θα το βρεις κι αυτό. Στα 1949 ο Ζαχαριάδης ήταν έτοιμος να επιστρατεύσει και τη Μητέρα Τερέζα στον ΔΣΕ, αν την πετύχαινε πουθενά.
Omiros Omiridis Χαμός έγινε με το Τσάμικο! Εφαγα κανα 20λεπτο, να «διαβάσω» διαγώνια τα σχόλια. 🙂
Μου αρέσει!Μου αρέσει!
Στην ηπειρο εγκατασταθηκε μικρος αριθμος προσφυγων και οι περιουσιες των τσαμηδων απαλλοτριωθηκαν.
Εκτελεσεις εκαναν και οι ελασιτες απο το μπλογκ του Παυλου:
«Η αναφορά στο ενδεχόμενο εκτέλεσης άμαχων μουσουλμάνων από άνδρες του ΕΛΑΣ δεν πρέπει να ξενίζει. Εξάλλου μπορεί το ΕΑΜ να στόχευε ως οργάνωση στην προσέγγιση της μειονότητας και την απαγκίστρωσή της από την φασιστική κλίκα των Ντίνο, όμως η πραγματικότητα, όπως αποδείχτηκε σε προηγούμενο κεφάλαιο της έρευνας, ήταν αρκετά διαφορετική.
Αυτή τη διαφοροποίηση ανάμεσα στη θεωρία και την πράξη βίωναν αρκετά τοπικά στελέχη του ΕΑΜ/ΕΛΑΣ (που σε έγγραφά τους παρουσιάζονταν κατηγορηματικοί σε ότι αφορά την απόλυτη πρόσδεση της μειονότητας στο άρμα του κατακτητή48 αλλά και τουλάχιστον αδιάφοροι σχετικά με το τι θα συνέβαινε στους Τσάμηδες αν έπεφταν στα χέρια των εδεσιτών49) όσο και ο απλός εαμικός κόσμος της Ηπείρου, τα αισθήματα του οποίου έναντι των Τσάμηδων δεν φαίνεται να διέφεραν ιδιαίτερα από τα αντίστοιχα του υπόλοιπου ελληνικού πληθυσμού της περιοχής που από την απελευθέρωση μέχρι και τις αρχές του 1945 συνέδραμε πρώτα τον ΕΔΕΣ και έπειτα τις παραστρατιωτικές ομάδες της περιοχής στο αντιαλβανικό πογκρόμ.
Έτσι, παρά τις οδηγίες της ηγεσίας της οργάνωσης για αυτοσυγκράτηση και αποφυγή εκτρόπων δεν πρέπει να αποκλείεται η συμμετοχή μελών του ΕΑΜ/ΕΛΑΣ σε βιαιοπραγίες εναντίον των Τσάμηδων. Άλλωστε πέρα από το αμφιλεγόμενο περιστατικό της Πάργας, γίνεται λόγος για συμμετοχή εαμιτών και στη μάχη για την απελευθέρωση της Παραμυθιάς από τον ΕΔΕΣ αλλά και σε όσα ακολούθησαν50, πιθανότατα μέσα από τις τάξεις του όχλου που εισήλθε στην κωμόπολη μετά την οριστική παύση κάθε αντίστασης.»
ΜΕΙΟΝΟΤΙΚΟ ΖΗΤΗΜΑ: Όλες οι προσπάθειες μας αν και βασίζονταν στη γραμμή της Κ.Ε. του Ε.Α.Μ. για την ενοποίηση όλων των δυνάμεων ενάντια στον κατακτητή δεν είχαν θετικά αποτελέσματα γιατί η παμψηφία σχεδόν των αρβανιτάδων Τσάμηδων της περιοχής είχε ταχθεί ανεπιφύλαχτα με το μέρος του καταχτητή και οργάνωνε δολοφονικές επιδρομές ενάντια στα Ελληνικά χωριά, αρπαγές και σφετερισμούς περιουσιών.
Παρ’ όλα αυτά από τις 19 του Μάρτη έγινε η πρώτη προσέγγιση που επαναλήφθηκε στις αρχές του Ιούλη 1943. Κατά κανόνα οι υποσχέσεις που μας δώσανε οι εκπρόσωποι των Τσάμηδων δεν τηρηθηκαν. Κορυφωμα της συμμαχίας με τους φασίστες ήταν η επιδρομή τους στο ΦΑΝΑΡΙ την περίοδο των εκκαθαριστικών επιχειρήσεων του Αυγούστου κατά την οποίαν κάηκαν περίπου 30 χωριά, σκοτώθηκαν περίπου 500 Έλληνες και άλλοι τόσοι πιάστηκαν όμηροι, ενώ ο υπόλοιπος πληθυσμός αναγκάστηκε να προσφυγέψει στην ορεινή περιοχή.
Αποσπασμα απο εκθεση του Γερασιμου Πριφτη (μαλλον προκειται για τον μετεπειτα βουλευτη της ΕΔΑ) μέλους του Αρχηγείου ΣΟΥΛΙΟΥ του ΕΛΑΣ και της Διοίκησης του 24ου Συντάγματος.
https://stratistoria.wordpress.com/1944/01/20/19440120-ekthesi-drasis-24spz-elas/
Αναφερει και καποια ενδιαφεροντα στοιχεια για τις σχεσεις ΕΛΑΣ-ΕΔΕΣ στην περιοχη της Ηπειρου, ετσι για να καταλαβουμε τι ρολο επαιζαν μερικοι μερικοι.
Ποσο γελοιος ειναι ο Μαργαριτης φαινεται απο τον τιτλο του βιβλιου του:
«Ανεπιθύμητοι συμπατριώτες Στοιχεία για την καταστροφή των μειονοτήτων της Ελλάδας: Εβραίοι, Τσάμηδες.»
Γελοια και η προσπαθεια του να δικαιολογησει την σταση των τσαμηδων βασιζομενος σε εκθεση κατοχικου νομαρχη.
Εκ μερους του Ζερβα εγιναν προσπαθειες για συννενοηση με την ηγεσια τους που φυσικα απετυχαν.
Οκ ασχετο αλλα και μια και αναφερθηκε στα σχολια του φ/β ο Σβωλος και οι λοιποι συμμαχοι του ΚΚΕ στο ΕΑΜ ηταν οι συνηθεις χρησιμοι ηλιθιοι που κατα καιρους συνεργαζονταν με τα ΚΚ, ειχαν μηδεν λαικη απηχηση και δεν εκπροσωπουσαν κανενα παρα μονο τον εαυτο τους και ενα στενο κυκλο φιλων τους. Σε περιπτωση που το ΚΚΕ επικρατουσε μεταπολεμικα στη χωρα ή θα λαμβαναν καποιο τιμητικο αξιωμα βλεπε πχ Προεδρος της Λαικης Δημοκρατιας της Ελλαδας ή σε περιπτωση διαφωνιας και αποστασιοποιησης τους θα περναγαν το υπολοιπο της ζωης τους στη φυλακη.
Ο Σαραφης ηταν μελος του κομματος.
Μου αρέσει!Μου αρέσει!
«Τελείως πρόχειρα αντιμετωπίζεται και το ζήτημα της σφαγής περίπου σαράντα ή πενήντα μουσουλμάνων της Πάργας το καλοκαίρι του 1944. Παρόλο που όσον αφορά τους θύτες της επίθεσης τόσο η αλβανική πλευρά όσο και μερίδα της ελληνικής αριστεράς επιρρίπτουν τις ευθύνες στον ΕΔΕΣ44, η πραγματικότητα ενδέχεται να είναι πιο πολύπλοκη καθώς σύμφωνα με άλλη εκδοχή δράστες της σφαγής των ελληνόφωνων και σχετικά μετριοπαθών μουσουλμάνων (απόγονοι προσφύγων που εγκατέλειψαν την Πελοπόννησο μετά την ίδρυση του ελληνικού κράτους) δεν ήταν εδεσίτες αλλά ελασίτες με επικεφαλής τον καπετάνιο Θανάση Γιοχάλα, ο οποίος στη συνέχεια αιχμαλωτίστηκε και εκτελέστηκε από άνδρες του 3/40 Σ.Ε. του Αγόρου45. Από την πλευρά του, σύμφωνα με τις βρετανικές αναφορές46, ο Αγόρος έθεσε τέρμα στις λεηλασίες και στις αντεκδικήσεις εναντίον του τοπικού μουσουλμανικού πληθυσμού (είτε αυτές διαπράχτηκαν από συμπολεμιστές του είτε από άνδρες του ΕΛΑΣ), στοιχείο εκ διαμέτρου αντίθετο με τους ισχυρισμούς της αντιφασιστικής επιτροπής περί εκτέλεσης 52 ανδρών και γυναικόπαιδων από τον ίδιο4»
απο το μπλογκ του Παυλου καλα αυτο το αποσπασμα ηθελα να βαλω και στο προηγουμενο σχολιο
Μου αρέσει!Μου αρέσει!
Βλάσης Αγτζίδης Yiannis Theodoropoulos Η Τουρκία δεν είχε κανένα πρόβλημα. Αντιθέτως, επειδή ο πληθυσμός της ήταν μικρός σε σχέση με τον τεράστιο γεωγραφικό χώρο που κέρδισε με τη Μικρασιατική μας Καταστροφή ήθελε να τον γεμισει με φίλιο και ευπροσάρμοστο πληθυσμό. Μέχρι και από το Αφγανιστ΄ν προσκάλεσε τουρκομανικούς πληθυσμούς να μεταναστεύσουν. Δεν είχε πρόβλημα με την αλβανοφωνία τν τσάμηδων, οι οποίοι έτσι κι αλλιώς ένοιωθαν έως τότε «τούρκοι». (Τότε «τούρκος» σήμαινε τον μουσουλμάνο) … Σαφώς η απόλυτη ευθύνη για την παραμονή των Τσάμηδων ανήκει στην ελληνική πλευρά, η οποία για λόγους φιλοφροσύνης προς την Ιταλία του Μουσολίνι δέχτηκε να κάνει αυτή την παραβίαση της Συνθήκης…
Yiannis Theodoropoulos Συμφωνώ ως προς τα της Ιταλίας και του μη προβλήματος της αλβανοφωνίας. Αλλά δε συμφωνώ πως για την Τουρκία δεν έτρεχε κάστανο να χάσει οριστικά το σύνολο σχεδόν των ερεισμάτων της στην Ελλάδα! Ήταν σημαντική γεωστρατηγική υποχώρηση και για την Τουρκία η ανταλλαγή, ακόμα και αν για την Ελλάδα ήταν κατά πολύ σημαντικότερη.
Είναι σα να ισχυρίζεται κάποιος πως την Ελλάδα δεν την πολυέννοιαζε να χαθεί ο ελληνισμός της ανατολής, γιατί με τους ανθρώπους που θα έρχονταν από εκεί θα εξασφαλίζονταν οι διαφιλονικούμενες Μακεδονία και Δυτική Θράκη. Ακόμα κι αν τελικά το πράγμα εν μέρει λειτούργησε έτσι. Έτερον εκάτερον.
Μου αρέσει!Μου αρέσει!
Σπύρος Θεοδωροπουλος Οι Τσάμηδες, γράφει ο Μαργαρίτης, («Ανεπιθύμητοι συμπατριώτες» σελ. 164), ακολουθώντας τους Γερμανούς στο πλούσιο Φανάρι, προέβησαν σε «μεγάλης κλίμακας αντεκδικήσεις. Σκοτώθηκαν πολλές δεκάδες άτομα» (!!!). Αυτή είναι η επίσημη θέση τού έγκυρου καθηγητή…
Σε υποσημείωση γράφει ότι «οι σχετικοί αριθμοί φτάνουν ως τα 500 ή 800 θύματα», αλλά τα νούμερα αυτά ο έγκυρος κ. Μαργαρίτης τα θεωρεί ανακριβή….
Αντιθέτως, μιλώντας για τα θύματα της επέλασης των ΕΔΕΣιτών κ.τ.λ. στην Παραμυθιά, δέχεται ότι ο αριθμός τών θυμάτων «ίσως πλησιάζει τα πεντακόσια άτομα»!!
Εδώ ( https://youtu.be/KjpStaddwUA ) ο καθηγητής Αθ. Γκότοβος κάνει τον «έγκυρο» Μαργαρίτη κυριολεκτικά «με τα κρεμμυδάκια»…
Υποστηρίζει με συντριπτικά στοιχεία ότι δεν επρόκειτο (μόνον) περί αντεκδικήσεων, αλλά κυριότατα περί συστηματικά οργανωμένης επιχείρησης εκδίωξης του χριστιανικού (ελληνικού) στοιχείου από την περιοχή, μέσω της φυσικής εξόντωσης και της τρομοκρατίας.
Ο Χίτλερ είχε υποσχεθεί τη δημιουργία «Μεγάλης Αλβανίας» μετά τον πόλεμο. Η «Τσαμουριά» είχε ουσιαστικά προσαρτηθεί de facto στην Αλβανία και το ελληνικό κατοχικό κράτος δεν αναγνωριζόταν από τους (κρατούντες πλέον) Τσάμηδες… Το τσάμικο στοιχείο (ως σύνολο), ενεργητικά ή παθητικά, στήριξε συμπαγώς τους κατακτητές και στράφηκε εναντίον τού ελληνικού στοιχείου.
Υποστηρίζει ακόμα, (με βάση πολυετείς έρευνές του σε γερμανικά αρχεία), ότι η θανάτωση των 6 Γερμανών που οδήγησε στην εκτέλεση τών 49 στην Παραμυθιά, ήταν κατά πάσα πιθανότητα μεθοδευμένη / στημένη από Τσάμηδες!! Τέλος αποδεικνύει ότι το κατά τον Μαργαρίτη «τάγμα» Τσάμηδων ανταρτών, ήταν καμιά τριανταριά το πολύ άτομα…
Να ‘ταν έτσι οι «έγκυροι» ιστορικοί…
Panos Zervas Σπύρος Θεοδωροπουλος «Υποστηρίζει ακόμα, (με βάση πολυετείς έρευνές του σε γερμανικά αρχεία), ότι η θανάτωση των 6 Γερμανών που οδήγησε στην εκτέλεση τών 49 στην Παραμυθιά, ήταν κατά πάσα πιθανότητα μεθοδευμένη / στημένη από Τσάμηδες!! » ΟΚ, με πείσατε για τη σοβαρότητα του κ. Γκότοβου. Όπως και για το ότι 20.000 (με το ζόρι) Τσάμηδες, δηλαδή λίγες χιλιάδες άτακτοι ένοπλοι, έκαναν εθνοκάθαρση σε ελληνικό έδαφος.
Μου αρέσει!Μου αρέσει!
Α μαλιστα δε σε πειθει ουτε ο Γκοτοβος και απορριπτεις οσα υποστηριζει για το θεμα γιατι μπορει να λεει βλακειες στο συγκεκριμενο σημειο περι στημενου επεισοδιου απο τους Τσαμηδες.
Οκ αναμενομενο αφου σε πειθουν ο Μαργαριτης και φυσικα ο παντογνωστης Κωστοπουλος που οτι υποστηριζει αλλωστε ειναι θεσφατο.
Καλα το ελληνικο εδαφος ηταν υπο ξενη κατοχη και στην Ηπειρο καταστραφηκαν εκατονταδες χωρια (αναλογικα ο μεγαλυτερος αριθμος σε σχεση με την υπολοιπη χωρα) και χιλιαδες εμειναν αστεγοι.Αυτοι ειτε κρυβονταν στα βουνα ειτε μετακινηθηκαν στις πολεις.
Μου αρέσει!Μου αρέσει!
Τα περί »στημενου» επεισοδίου πιστεύω πως κακως αποριπτονται ασυζητητή,
Οι Αλβανοτσάμηδες ξέρανε ότι η εκτέλεση Ελλήνων δεν θα μπορούσε να συμβεί
»’στο ξεκάρφωτο» αλλά μόνο με την έγκριση και άδεια των Γερμανών
οι οποίοι και εκτελούσανε Έλληνες
»βαση αριθμων».
Ξέροντας οι Αλβανοτσάμηδες που εδρεύουν ακριβώς οι ΕΔΕΣΙΤΕΣ αντάρτες
[είχανε σημαιωθεί αψιμαχίες στο συγκεκριμένο σημείο μεταξυ Αλβανών και Ελλήνων ήδη απο την άνοιξη ]
καθόλου απίθανο να οδγήσανε εκεί τη γερμανική φρουρά με σκόπο τον αιφνιδιασμό της
την επακόλουθη αψιμαχία η οποία πολυ πιθανό θα έφερνε τους νεκρούς Γερμανούς το όποιοι γεγονός θα έδινε το πράσινο φως για την εκτέλεση των Ελληνων ,όπως προσταζανε οι γερμανικοι νομοι και οπως και εγινε.
« Abendmeldungen der Truppe
(29.09.1943)
G.A.R 79 Ohne Neυigkeit.
III./ 99 : Von Horst – Kp. Paramythia Spähtrupp nach Karitoti (2km südostw. Paramythia ).
Karitoti wurde niedergebrannt. Beim Abziehen Beschuß von Höhen beidenseits Bez. P. 182.
Keine Ausfälle. In Paramythia wurden 50 Griechen als Vergeltungsmaßnahme für den
Überfall am 20.9. auf vorgehenden Spähtrupp westl. Bez.P.124 erschossen. … »
( Πηγή : Walter Bachstefel k. Sylbia Löser : Paramythia Παραμυθιά », 2003,
σελ. 65 ) (σ.σ. ακριβές απόσπασμα)
(Μετάφραση σ.σ.) :
« Βραδινή αναφορά της (στρατ.) μονάδας
G.A.R 79 Ουδέν νεότερο
II/99 : Aπό τον Χορστ – Κπ. Παραμυθιά αναγνωριστική περίπολος προς το Καριώτι
(2 χμ. νοτιοανατολικά και δυτικά της Παραμυθιάς). Το Καριώτι πυρπολήθηκε.
Κατά την αποχώρηση (σ.σ. της περιπόλου) έπεσαν πυροβολισμοί κι από τις δυο
πλευρές από τα υψώματα του σημείου 182. Δεν υπήρχαν απώλειες(4) .
Στην Παραμυθιά εκτελέστηκαν 50 [49] ΄Ελληνες σε αντίποινα για την επίθεση
που δέχτηκε στις 20.9 προπορευόμενη αναγνωριστική περίπολος δυτικά του
σημείου 124 …»
Μαρτυρία του ντόπιου ερευνητή Παραμυθιώτη Βασίλη Κραψίτη :
« Ιστορική αλήθεια για τους μουσουλμάνους Τσάμηδες »,
Αθήνα 1992, σελ. 161 :
γ) 24 Σεπτεμβρίου 1943. … στα χαράματα δυο Γερμανοί στρατιώτες
με έναν ένοπλο μουσουλμάνο Τσάμη, προσπάθησαν να περάσουν
τη θέση « Σκάλα » της Παραμυθιάς, που τη φρουρούσαν αντάρτες
του ΕΔΕΣ του Λόχου Ποπόβου. Το απόγευμα της ίδιας μέρας, άλλοι
τέσσερις Γερμανοί στρατιώτες, συνοδευόμενοι από μερικούς
ένοπλους μουσουλμάνους Τσάμηδες, έκαναν το ίδιο δρομολόγιο.
Οι έξι Γερμανοί σκοτώθηκαν, ενώ οι μουσουλμάνοι Τσάμηδες, που
τους συνόδευαν, γύρισαν όλοι στην Παραμυθιά »
Είναι ήδη απορίας άξιον ότι σκοτώθηκαν μόνο Γερμανοί και ούτε ένας Αλβανοτσάμης.»’
Ας δούμε τη μαρτυρία ενός αριστερού αυτή τη φορά του Ζιάγκου
για τους Αλβανοτσάμηδες που στείλανε τους Γερμανούς στρατιώτες σε μια περιοχή που ήταν γνωστό στους Αλβανούς ότι φυλάγανε οι ΄΄προμαχοι΄΄ του ΕΔΕΣ
Ας δούμμε τι εγραψε ο Ζιάγκος ..
Ν. Ι. Ζιάγκου : « Αγγλικός Ιμπεριαλισμός και Εθνική Αντίσταση
1940-1945, Αθήνα 1978, Τόμος πρώτος, σελ. 158 :
« 26.09.1943. (σ.σ. 24.09.1943) Ομάδα Γερμανών και Τσάμηδων
προχώρησαν ΒΑ της Παραμυθιάς με κατεύθυνση τη « Σκάλα ».
Πριν φτάσουν στη «Σκάλα», χτυπήθηκαν από αντάρτες με αποτέλεσμα να
σκοτωθούν 6 Γερμανοί. Οι Τσάμηδες χάρηκαν, οι Χριστιανοί πάγωσαν.
Στην Παραμυθιά απλώθηκε τρομοκρατία…. Δεν ακούγονταν τίποτε
στα σφαλισμένα σπίτια. Μόνο οι μπότες των καταχτητών με τα
παπούτσια έκαναν το θόρυβο στους δρόμους »
Ερμηνεύοντας τη φράση : « Οι Τσάμηδες χάρηκαν … », συμπεραίνεται ότι οι
μουσουλμάνηδες Τσάμηδες επεδίωκαν, όπως υποστηρίχτηκε και στις γραπτές
πηγές α και β, το θάνατο των έξι (6) Γερμανών στρατιωτών, προκειμένου να
εκδικηθούν οι Γερμανοί τους Χριστιανούς. Άλλωστε δεν δικαιολογείται οι
μ.Τσάμηδες να χαίρονται με το θάνατο έξι (6) Γερμανών
στρατιωτών, στενών συνεργατών τους. »’
Πηγή
[http://margariti-gr.de/index.php/el/2012-11-21-00-10-09/181-2015-03-19-02-11-53]
Δηλαδή οχι απλα δεν παθανε τίποτα οι Αλβανοί αλλά γυρίσανε πίσω χαρουμενοι γιατί ξέρανε τι θα επακολουθήσει.
Άλλωστε πολλοι εξ αυτών των εκτελεσθεντων
είχανε συλληφθει από τους Αλβανοτσάμηδες και Γερμανούς
με σκοπό να εκτελεστούν τον ματωμενο Αυγουστο του 1943 ΄πράγμα που τελικά δεν έγινε .
»Στις 15 Αυγούστου 1943 οι Γερμανοί μαζί με τους μ. Τσάμηδες συνέλαβαν, βάση
καταλόγου , 35 Παραμυθιώτες, τους οποίους και μετέφεραν στα Ιωάννινα,
προκειμένου να τους εκτελέσουν ή να τους οδηγήσουν σε στρατόπεδα αιχμαλώτων
της Γερμανίας. Στα Ιωάννινα, όμως, ο Ιταλός διοικητής, αφού διαφώνησε με το
σχέδιο των Γερμανών, αφέθησαν ελεύθεροι.
Από τους 35 συλληφθέντες αυτούς Παραμυθιώτες δώδεκα (12) ξανασυνελήφθησαν
την 27η Σεπτεμβρίου του 1943 και εκτελέστηκαν δυο μέρες αργότερα, συμπληρώνοντας,
έτσι, τον αριθμό των Σαράντα Εννέα (49) Προκρίτων :
Βλέπουμε οτι καποιοι εκ των 49 εκτελεσμενων ήταν να εκτελεστούν
ηδη απο τον Αυγουστο αλλά λογω του Ιταλου διοικητη η εκτελεση αυτη πηρε αναβολη .
Μου αρέσει!Μου αρέσει!
O Mαργαρίτης έκανε ένα σίγουρα ένα λαθος
Εγραψε ότι
»’Το ελληνικό κράτος ασκησε πίεση στους Τσαμηδες εγκαθιστώντας πληθος προσφύγων στην ευφορη πεδιάδα του Φαναρίου.»
Εδωσε έτσι την εντύπωση στον αναγνωστη
που δεν γνωριζει καλά για το θέμα και τη περιοχή
ότι στο Φανάρι κατοικούσανε Τσαμηδες
[ που δεν ισχυει ,αλλωστε το Φαναρι πληρωσε βαρυ φορο αιματος στη κατοχή από τους Τσάμηδες ]
η οτι οι γαιες [ σχεδον το συνολο αυτων ] που κατειχανε οι Αλβανοί στο Φαναρι στο οποιο δεν κατοικουσανε ,
επρεπε να παραμεινουνε στη κατοχη τους και μετα τα 1913 αλλά και με τον ερχομό των προσφυγων στην Ελλάδα.
Δηλαδη να συνεχισουν οι Αλβανοι να κατεχουν οχι μονο τα κτηματα του τοπου τους
αλλα και των γυρω χωριων -περιοχων .
Το σημαντικο επισης ειναι οτι οι προσφυγες [σχεδον ολοι] σε ελαχιστο διαστημα αναχωρησαν για τη Μακεδονια
και έτσι η αιτιολογηση της κατοχικης βιας των Αλβανοτσαμηδων
λόγω της αντιπαλότητας τους
με τους πρόσφυγες δεν έχει και τόσο »γερές βάσεις»’.
Επίσης αξια αναφοράς
τα οποια θα αποτελούσε ξεκάθαρη απαντηση
στην πάσης φύσεως αλβανική προπαγανδα που γινετε σημερα είναι τα εξης.
Οτι η Αρβανιτικη περιοχη του Φαναριου
υπέστη ΕΘΝΟΚΑΘΑΡΣΗ από Αλβανούς και Γερμανούς τον Αυγουστο του 1943
γιατί ακριβώς ηταν
α]Ελληνικη
β]Ευφορη
γ]και για αυτο πρωην τσιφλίκια τους μεχρι τα 1913 με την άδεια πάντα τω Οθωμανών .
Αυτό καταρίπτει την αλβανοτσάμικη προπάγάνδα
που ψάχνει σήμερα στη Θεσπρωτία
τα »χαμένα και αλύτρωτα αδέρφια»’
με τα οποία »ζούσαμε ειρηνικά»’ γιατι
»»δεν δίναμε σημασία στις θρησκείες , πανω απ όλα ειμασταν Αλβανοί»’.
Αυτό ισχυει και για τη μαχη του επίσης αρβανίτικου Μαντζαρίου
που απόκρουσε επίθεση Ιταλων και Αλβανών ο ντόπιος ΕΛΑΣ
την πρώτη ισώς νικηφόρα απόκρουση επιδρομής των κατακτητών.
Επίσης η προαναφερθεισα ΕΘΝΟΚΑΘΑΡΣΗ
του επίσης ΕΑΜιτικων αισθηματων Φαναρίου ανατρέπει και το ψευτοεπιχειρημα
περι αντιπαλοτητας »’μονο με τον μοναρχοφασιστικό ΕΔΕΣ»
αφου τα οσα γίνανε στο ΕΑΜοκρατούμενο Φαναρι [δηλ.ΕΘΝΟΚΑΘΑΡΣΗ]
δεν είχανε ουτε προηγούμενο ούτε επόμενο.
Επίσης πρωτος Ελληνας αντιστασιακός της περιοχής της Τσαμουριάς
του όποιου καψανε οι Αλβανοτσάμηδες το χωριό ήδη το 1942 ,
ήταν ο επίσης Αρβανίτης
Βασιλης Μπαλούμης απο το Σπαθαράτι.
Ο Μπαλούμης είχε επίσης καταφύγει στο Σούλι μετά το γεγονός
και αργότερα σκότωσε [στηνοντας ενέδρα] τον Γιασιν Σαντίκου.
Έτσι το Σούλι συνέχισε την ιστορική αντιπαλότητα του
με τους υπηρέτες των κατακτητών Αλβανοτσάμηδες.
Επισης μια όχι πλειοψηφική
αλλά παρόλα αυτά σημαντική μερίδα των ΕΔΕΣΙΤΩΝ
που εκδίωξαν τους Αλβανοτσάμηδες
από τη Θεσπρωτία
ήταν Αρβανίτες
όπως και ο ίδιος ο Ζέρβας είχε προγόνους [και] Αρβανίτες
παρόλα αυτά σήμερα τον αποκαλούν ΄΄Γκρεκ μοναρχοφασιστ»’ ‘
παραδεχόμενοι την ελληνικότητα των Αρβανίτων της Θεσπρωτίας
όπως την παραδέχονταν και το 1940-44 άλλωστε
όταν δηλαδή τους διώκανε από τη περιοχή εξίσου με τους Ρωμιούς
ακριβώς για να Αλβανοποιήσουν της Θεσπρωτία και το ευφορο Φανάρι
και να την ενώσουν
με την »’Μεγαλη Αλβανια»’
Μου αρέσει!Μου αρέσει!
http://docplayer.gr/12297804-Athanasios-ey-gkotovos.html
Μου αρέσει!Μου αρέσει!
Yiannis Theodoropoulos Βλάσης μπερδευόμαστε νομίζω με τη διαφορετική χρήση των όρων. Ισχύει πως η μεγάλη πλειοψηφία των Αρμενίων που κατέληξαν στην ή πέρασαν από την Ελλάδα στο δρόμο της προσφυγιάς, ήρθαν νωρίτερα, κατά τα χρόνια της γενοκτονίας τους. Οι Αρμένιοι αυτοί έφυγαν καταδιωκόμενοι και χωρίς καμιά επίσημη συμφωνία που να ορίζει τα της μοίρας τους. Επίσης φυσικά ισχύει το ότι η έξοδος από την Ανατολική Θράκη έγινε τον Οκτώβριο του ’22, όπως αναφέρεις.
Επίσης, ωστόσο, ισχύει πως ΚΑΙ η συντριπτική πλειοψηφία των Ελλήνων της Μικράς Ασίας και του Πόντου είχαν ήδη εγκαταλείψει τις εστίες τους μήνες πριν την υπογραφή της συνθήκης της Λωζάννης, ακολουθώντας την υποχώρηση του ελληνικού στρατού (αυτό για τον στρατό δεν ισχύει για τον Πόντο).
Όπως γνωρίζετε η υποχρεωτική ανταλλαγή πληθυσμών αφορούσε τόσο στην υποχρεωτική ανταλλαγή φυσικών προσώπων, όσο και στην ανταλλαγή περιουσιών, καθώς και στην de jure απώλεια της υπηκοότητας της χώρας που άφηναν πίσω οι ανταλλασσόμενοι. Όλα τα παραπάνω φυσικά δεν αφορούσαν μόνο αυτούς που δεν είχαν προλάβει να φύγουν τον Ιούλιο του ’23 όταν και υπογράφηκε η Συνθήκη της Λωζάννης (λιγότεροι ίσως από 300.000). Αφορούσαν το σύνολο των Ελλήνων της Ανατολίας και της Ανατολικής Θράκης (με τις γνωστές εξαιρέσεις). Αλλά και το σύνολο των διαφορετικής εθνικότητας χριστιανών που εξακολουθούσαν να παραμένουν στις εστίες τους στην Τουρκία τον Ιούλιο του ’23.
Αυτό που ισχυρίζομαι είναι πως μέσα στο 1,5 εκ. επίσημα και τελεσίδικα ανταλλάξιμων χριστιανών της Ανατολίας και της Ανατολικής Θράκης συμπεριλαμβάνονταν και αρκετές χιλιάδες (ίσως και δεκάδες χιλιάδες) Αρμένιοι, καθώς και αρκετοί (δεν έχω πρόχειρη εκτίμηση, αλλά σίγουρα όχι πολλοί, ίσως μερικές εκατοντάδες ή ελάχιστες χιλιάδες) Βούλγαροι που είχαν παραμείνει στην Ανατολική Θράκη.
Μου αρέσει!Μου αρέσει!
Με λιγα λογια.
Και να μην υπηρχε ο ΕΔΕΣ στη περιοχη ,η απλα να ειχε εξουδετερωθει απο τον ΕΛΑΣ κατα τη διαρκεια της κατοχης
παλι η πολυ μεγαλη πλειοψηφεια των Αλβανων θα φευγανε κακην κακως απο τη περιοχη,
ισως οχι ολοι αλλα οι περισσοτεροι οπως εχει αναλυθει και παραπανω.
Οι λογοι ειναι πολλοι ……
α]Γιατι και απο το πανω του Καλαμα διαμερισμα,
εκει που δρουσαν πολιτικοι καθοδηγητες του ΕΑΜ ,
υπηρξανε ουσιαστικα μολις 10-15 Αλβανοτσαμηδες που ενταχθηκαν στο ΕΑΜ ΕΛΑΣ το Γεναρη του 1944,οι μονοι πραγματικοι αντιστασιακοι Αλβανοτσαμηδες οπως εχει αναφερεθει και παραπανω
, πραγμα που σημαινε οτι ελαχιστα καταφερε το ΕΑΜ να επηρεσει τους μουσουλμανικους πλυθησμους αυτους οι οποιοι -οι περισσοτεροι – παρεμεναν προσκολημενοι στο αρμα του Αξονα και μαλιστα μεχρι τελικης πτωσεως στη κυριολεξια .
β]Γιατι η μεγαλη πλειοψηφεια των Αλβανοτσαμηδων ,
προεβη σε λεηλασιες στην ορεινη βορειοανατολικη Θεσπρωτια οπου δρουσε ο ΕΛΑΣ ,
αλλα συμμετειχαν ενεργα και στην ΕΘΝΟΚΑΘΑΡΣΗ του »φιλοΕΑΜιτικων»’συναισθηματων οπως αποδειχθηκε Φαναριου ,και οχι πχ στη φιλοΕΔΕΣιτων αισθηματων Λακκα Σουλιου οπου εκει συμμετειχανε μονο Γερμανοι της φονικης Εντελβαις και αυτο εναι ενα απο τα παραδοξα της ιστοριας.
Δηλαδη οι Αλβανοτσαμηδες δεν κοιταγανε τη πολιτικη κατευθυνση καθε τοπου αλλα μονο τι θα μπορουσε να τους χαλασει τα σχεδια
Και η φιλοΕΑΜιτικων-αντιΓερμανικων [Γερμανια που τους υποσχοταν ενωση Μ]ε την Αλβανια ] αισθηματων περιοχη του Φαναριου ,οπου ειχανε μαλιστα συγκεντρωθει παρα πολλοι Ελληνες προσφυγες απο τα χωρια της Τσαμουριας οπως αναφερθηκε παραπανω ηταν ακριβως μια »απειλη» για την μελλοντικη »Αυτονομη Τσαμουρια» και τον απαραιτητο ζωτικο χωρο που αυτη χρειαζοτανε.
Για αυτο και καταλεηλατηθηκε .
γ]Αυτο φαινεται απο το γεγονος οτι το ΕΑΜ
υπεγραψε το συμφωνο της Φοινικης με το οποιο »’θα παραδινονταν ειρηνικα η πολη των Φιλιατων στα στρατευμτα του ΕΛΑΣ» ,
πραγμα που σημαινει οτι αν δεν υπογραφοτανε η συμφωνια ,
θα συναιβεναι αυτο που συνεβη και σε αλλες κωμοπολεος της Ελλαδας δηλαδη
θα ειχαμε »πολιορκεια των ενοπλων Αλβανοτσαμηδων των Φιλιατων και καταληψη της πολης απο τον ΕΛΑΣ πραγμα που τελικα με την αδεια των συμμαχων [που παιζανε τα δικα τους παιχνιδια ] εκανε ο ΕΔΕΣ.
Ας μην ξεχναμε οτι οι Φιλιατες δεν παραδοθηκαν στον ΕΛΑΣ γιατι ΄΄οι Αλβανοτσαμηδες της πολεως ηταν αριστεροι»’ [υπηρχε βεβαια μια τετοια ταση σε μια μεριδα τους και οι οποιοι πηγανε στον ΕΛΑΣ , σε αντιθεση με την υπολοιπη Τσαμουρια που παρεμεινε εντελως γερμανοφιλη ] αλλα γιατι συγχρονως ο ΕΛΑΣ υπεγραψε ως ανταλλαγμα την »’αμνηστευση οσων αδικιων ειχανε κανει εναντιων των Ελληνων» [ βλεπε Μαντα]
πραγμα που σημαινει οτι στη περιπτωση πολιορκειας και πτωσεως της κωμοπολης αυτης απο τον ΕΛΑΣ [αν δηλαδη δεν υπογραφετω το γνωστο συμφωνο ] θα επακολουθουσανε αντιποινα εναντιων των Αλβανοτσαμηδων , μπορει οχι στο βαθμο που γινανε με τον ΕΔΕΣ,
αλλα σιγουρο σε αξιοσημειωτο βαθμο οπως αλλωστε εκανε ο ΕΛΑΣ σε καθε αλλη κωμοπολη »φιλογερμανικων πεποιθησεων-και μαλιστα με ενοπλη δραση στο πλευρο των Γερμανων στον υπολοιπο ελλαδικο χωρο αρα και στους Φιλιατες.
δ]Και αυτα θα συμβαινανε σιγουρα καθως τον διωγμο των Αλβανοτσαμηδων τον πραγματοποιησαν κυριως ντοπιοι ανταρτες του ΕΔΕΣ –
οι περισσοτεροι ντοπιοι οπλαρχηγοι που οπως φανηκε απο το εγγραφο του ΕΑΜ ΕΛΑΣ οι περισσοτεροι ηταν αρχικα στον ΕΛΑΣ ,
και αρα πολυ πιθανο ως Ελασιτες [και οχι ως ΕΔΕΣιτες] θα εκδικουνταν αργα η γρηγορα πραγμα ομως που τελικα ολοι αυτοι [οι περισσοτεροι για την ακριβεια] που ειχανε σκοτωμενους συγγενεις το διαστημα 1941-44 απο τους Αλβανοτσαμηδες ,
το κανανε μεσα απο τις ταξεις του ΕΔΕΣ στον οποιο μεταπηδησαν στα μεσα του 1943.
Δηλαδη τα ιδια ατομα που εκδιωξανε τους Αλβανοτσαμηδες [οι περισσοτεροι εξ αυτων για να μαστε ακριβεις , χώρια δηλαδη απο τα ελαχιστα εξαλλα στοιχεια-εγκληματιες που παντα υπαρχουν και παντα δρουν στα ανταρτικα αρα ] δεν υπαρχει κατι που να δειχνει οτι ως »ΕΛΑΣιτες» θα δειχνανε διαφορτετικη συμπεριφορα απεναντι των Αλβανοτσαμηδων περιοχων Παραμυθιας ,Μαργαριτιου και αλλων περιοχων [πλην Φιλιατων] που δεν δειξανε καμια διαθεση συνεργασιας με τους Ελληνες αλλα αντιθετα υποστηριξαν μεχρι τελους τα αξονικα στρατευματα
Μου αρέσει!Μου αρέσει!
Λιγα στοιχεια για τους Αλβανοτσαμηδες και την προπαγανδα που γινετε επι του θεματος.
Καταρχην συνεχως αναφερεται το εγκληματα της Παραμυθιας με τους 49 εκτελεσμενους .
Λιγοτερο συχνα ομως , αναφερεται το μεγαλο εγκλημα που εγινε λιγο νωριτερα ,
τον Αυγουστο του 1943 ,
εναντιων των Φαναριωτων
απο Αλβανοτσαμηδες και Γερμανους.
Λιγα στοιχεια….
To τι ρολο επαιξε η κοινοτητα των Αλβανοτσαμηδων [στην μεγαλη της πλειοψηφεια] φαινεται απο τα παρακατω στοιχεια.
Η Ηπειρος ειναι απο τις ελαχιστες περιοχες της Ελλαδας
στην οποια που δεν υπηρξε καμια ενοπλη ομαδα στο πλευρο των Γερμανων ουτε επισημη ουτε ανεπισημη
πραγμα παραξενο αφου στη περιοχη εκεινη στα τελη του ηδη του 1943 υπηρχε ισχυρο το κινημα του ΕΑΜ-ΕΛΑΣ ιδιως στις ορεινες περιοχες την ανατολικης Ηπειρου και στους ορεινους ογκους των ελληνοαλβανικων συνορων .
Το οτι στη περιοχη της Ηπειρου
δεν υπηρξε καμια τετοια ενοπλη ελληνικη γερμανοφιλη ομαδα
ειναι κατι λογικοτατο αφου το ρολο αυτον στη περιοχη ,κυριως στη δυτικη Ηπειρο ειχανε αναλαβει αποκλειστικα
οι Αλβανοτσαμηδες.
Η εγκληματικη συμπεριφορα τους περιγραφεται μεσα απο πολλες πηγες και αρχεια της εποχης …..
Σε οτι αφορα την προαναφερθεισα εθνοκαθαρση του Φαναριου εχουμε μαρτυριες
τοο απο τα γερμανικα αρχεια οσο και
απο τον Ερυθρο Σταυρο ,
τις Ελληνικεςκατοχικε αρχες της Ηπειρου
αλλα και απο το ΕΑΜ ΕΛΑΣ Ηπειρου…..
Ας τις δουμε μια μια…..
Ο Ελβετός μηχανικός Χανς – Γιάκομπ Μπίκελ απεσταλμένος της Διεθνούς Επιτροπής του Ερυθρού Σταυρού περιέγραψε την κατασταση «Η κατάσταση των ελλήνων (…) στο Φανάρι, στη μεγάλη πεδιάδα κάτω από την Παραμυθιά ….. ήταν πολύ σοβαρή.
Είκοσι χιλιάδες Αλβανοί που ζούσαν εκεί ασκούσαν φοβερή τρομοκρατία στον υπόλοιπο πληθυσμό, αρχικά με την υποστήριξη των Ιταλών και τώρα πλέον των Γερμανών. Μόνο στο Φανάρι καταστράφηκαν 24 χωριά. Ολόκληρη η σοδειά έπεσε στα χέρια των Αλβανών (…) Στο ταξίδι μου διαπίστωσα πως οι Αλβανοί κρατούσαν τον ελληνικό αγροτικό πληθυσμό κλεισμένο μες στα σπίτια του. Νεαροί Αλβανοί που μόλις είχαν τελειώσει το σχολείο τριγύριζαν στα χωριά βαριά οπλισμένοι. Οι Έλληνες είχαν εγκαταλείψει πλήρως την Ηγουμενίτσα και είχαν φύγει στα βουνά. Οι Αλβανοί πήραν μαζί τους όλα τα ζώα από τα ελληνικά χωριά. Τα χωράφια έμειναν ακαλλιέργητα».»»»[βλεπε αφιερωμα του Ημεροδρομου στο θεμα αυτο]
Αναφερεται και εδω η καταστροφη των χωριων της περιοχης του Φαναριου, αλλα και η φοβερη τρομοκρατια που ασκουσαν οι Αλβανοτσαμηδες εκει ,τους σφετερισμους κοπαδιων και περιουσιων κλπ ….
Εδω περα απο τη εθνοκαθαρση του Φαναριου αναφερεται και ο διωγμος των Ελληνων της Ηγουμενιτσας απο τυς Αλβανοτσαμηδες ….
Παμε παρακατω σε μια αλλη μαρτυρια…….
Μετα την εθνοκαθαρση του Φαναριου ,
η ελληνικη διοικηση Ηπειρου στελνει επιστολη διαμαρτυριας στον στρατηγο Λαντς στην οποια αναφερει μεταξυ αλλων για τη δραση των Αλβανων της Τσαμουριας [ βλεπε εκπομπη
» Μηχανη του χρονου»’ που παρουσιασε τα στοιχεια] ….
»»Επεδραμον προ τινων ημερων στα χωρια του Φαναριου εις μεγαλας ομαδας και επεδοθησαν εις την τελεια λεηλασια οικιων και περουσιων των κατοικων ,….,
ομαδικως δε εβιασθησαν παρθενοι και εγγαμες γυναικες υπο των Μουσουλμανων ……
ο πλυθησμος εγκατελειψε τας οικιας του και οσοι διεφυγαν το θανατο , κατεφυγαν στην υπαιθρο»»
ΑΡΑ ΚΑΙ ΕΔΩ ΜΙΛΑΕΙ ΓΙΑ ΟΛΑ ΤΑ ΣΤΟΙΧΕΑ ΠΟΥ ΣΥΝΘΕΤΟΥΝ ΤΗΝ ΕΘΝΟΚΑΘΑΡΣΗ – ΔΙΩΓΜΟ ΕΝΟΣ ΟΛΟΚΛΗΡΟΥ ΠΛΥΘΗΣΜΟΥ ΜΙΑ ΠΕΡΙΟΧΗΣ..
Α]ΛΕΗΛΑΣΙΕΣ ΠΕΡΙΟΥΣΙΩΝ ΚΑΙ ΟΙΚΙΩΝ
Β]ΤΡΟΜΟΚΡΑΤΙΑ ,ΒΙΑ ΚΑΙ ΒΙΑΣΜΟΙ
Γ]»»ΦΥΓΗ ΣΤΗΝ ΥΠΑΙΘΡΟ ΟΣΩΝ ΓΛΥΤΩΣΑΝ ΤΟ ΘΑΝΑΤΟ»’,
ΑΡΑ ΚΑΙ ΠΟΛΛΟΥΣ ΘΑΝΑΤΟΥΣ ΠΟΥ ΕΠΕΦΕΡΕ ΑΥΤΗ Η ΕΠΙΔΡΟΜΗ.
Ας δουΜε τωρα την μαρτυρια του ΕΑΜ-ΕΛΑΣ …..
Εκθεση δράσης 24 Συντάγματος Πεζικού (αρχηγεία ΣΟΥΛΙΟΥ & ΖΑΛΟΓΓΟΥ), Γεράσιμος Πρίφτης/20 Ιαν 1944…….
…..
ΜΕΙΟΝΟΤΙΚΟ ΖΗΤΗΜΑ:
Η παμψηφία …..
είχε ταχθεί …
με το μέρος του καταχτητή και οργάνωνε δολοφονικές επιδρομές ενάντια στα Ελληνικά χωριά, αρπαγές ……
ΕΔΩ
Η ΕΚΘΕΣΗ ΤΟΥ ΕΑΜ ΕΛΑΣ
ΑΝΑΦΕΡΕΤΑΙ ΣΤΑ ΠΡΟ ΤΗΣ ΕΘΝΟΚΑΘΑΡΣΗΣ ΤΟΥ ΦΑΝΑΡΙΟΥ ΠΕΡΙΣΤΑΤΙΚΑ
ΚΑΙ ΑΝΑΦΕΡΕΙ ΟΤΙ ΗΔΗ ΜΕΧΡΙ ΤΟΤΕ [ ΔΗΛΑΔΗ ΠΡΙΝ ΤΟ ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ ΤΟΥ 1943 ΠΟΥ ΕΓΙΝΕ Η ΕΘΝΟΚΑΘΑΡΣΗ ΤΟΥ ΦΑΝΑΡΙΟΥ ]
ΟΙ ΑΛΒΑΝΟΙ ΠΡΑΓΜΑΤΟΠΟΙΟΥΣΑΝΕ ΕΠΙΔΡΟΜΕΣ ΔΟΛΟΦΟΝΙΚΕΣ ΣΤΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΧΩΡΙΑ.
ΑΞΙΖΕΙ ΝΑ ΑΝΑΦΕΡΘΕΙ ΟΤΙ ΕΤΣΙ ΚΑΤΑΡΙΠΤΕΤΑΙ ΚΑΙ ΤΟ »ΠΑΡΑΜΥΘΙ »» ΠΟΥ ΛΕΕΙ ΟΤΙ
»’ΟΙ ΑΛΒΑΝΟΙ ΕΞΟΠΛΙΣΤΗΚΑΝΕ ΑΠΟ ΤΟΥΣ ΓΕΡΜΑΝΟΥΣ ΓΙΑ ΝΑ ΑΜΥΝΘΟΥΝ ΑΠΟ ΤΙΣ ΕΠΙΘΕΣΕΙΣ ΤΟΥ ΕΔΕΣ»»
ΕΝΩ ΩΣ ΓΝΩΣΤΟΝ Ο ΕΔΕΣ ΕΜΦΑΝΙΣΤΗΚΕ ΕΚΕΙ ΤΗΝ ΑΝΟΙΞΗ ΤΟΥ 1943 ΔΗΛΑΔΗ ΑΡΚΕΤΟ ΚΑΙΡΟ ΜΕΤΑ ΑΦΟΤΟΥ
»’ΠΡΑΓΜΑΤΟΠΟΙΟΥΣΑΝΕ ΔΟΛΟΦΟΝΙΚΕΣ ΕΠΙΔΡΟΜΕΣ»» ΟΙ ΑΛΒΑΝΟΤΣΑΜΗΔΕΣ ΣΤΑ ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΚΑ ΧΩΡΙΑ
ΣΥΝΕΧΙΖΕΙ Η ΙΔΙΑ ΑΝΑΦΟΡΑ……
. Κορυφωμα της συμμαχίας με τους φασίστες ήταν η επιδρομή τους στο ΦΑΝΑΡΙ την περίοδο των εκκαθαριστικών επιχειρήσεων του Αυγούστου κατά την οποίαν κάηκαν περίπου 30 χωριά, σκοτώθηκαν περίπου 500 Έλληνες και άλλοι τόσοι πιάστηκαν όμηροι, ενώ ο υπόλοιπος πληθυσμός αναγκάστηκε να προσφυγέψει στην ορεινή περιοχή………
ΑΡΑ ΚΑΙ ΕΔΩ ΜΙΛΑΕΙ ΓΙΑ ΤΗΝ ΣΥΜΜΕΤΟΧΗ ΠΟΛΛΩΝ ΕΝΟΠΛΩΝ ΑΛΒΑΝΟΤΣΑΜΗΔΩΝ ΣΤΟ ΠΛΕΥΡΟ ΩΝ ΓΕΡΜΑΝΩΝ ΣΤΙΣ ΕΚΚΑΘΑΡΙΣΤΙΚΕΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ
ΠΟΥ ΕΙΧΕ ΩΣ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑ
ΤΗΝ ΕΘΝΟΚΑΘΑΡΣΗ ΤΗΣ ΠΕΡΙΟΧΣΗ ΤΟΥ ΦΑΝΑΡΙΟΥ
ΕΝΩ Η ΑΝΑΦΟΡΑ ΚΑΝΕΙ ΛΟΓΟ ΚΑΙ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΟΜΗΡΟΥΣ ΠΟΥ ΠΙΑΝΑΝΕ ΟΙ ΑΛΒΑΝΟΙ ΚΑΙ ΠΑΡΑΔΙΔΑΝΕ ΣΤΟΥΣ ΓΕΡΜΑΝΟΥΣ.
ΝΑ ΚΑΙ ΕΝΑ ΣΧΕΤΙΚΟ ΒΙΝΤΕΟ ΜΑΡΤΥΡΙΑ ΠΟΥ ΠΕΡΙΓΡΑΦΕΙ ΤΙ ΠΕΡΑΣΑΝΕ ΟΙ ΚΑΤΟΙΚΟΙ ΤΗΣ ΠΕΡΙΟΧΗΣ ΤΟ ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ ΤΟΥ 1943
ΑΣ ΔΟΥΜΕ ΤΗ ΔΙΑΤΑΓΗ ΤΩΝ ΓΕΡΜΑΝΩΝ ΤΗΝ ΟΠΟΙΑ ΕΦΕΡΑΝ ΣΕ ΠΕΡΑΣ ΟΙ ΑΛΒΑΝΟΙ ΤΗΣ ΠΕΡΙΟΧΗΣ ΜΑΖΙ ΜΕ ΤΑ ΚΑΤΟΧΙΚΑ ΣΤΡΑΤΕΥΜΑΤΑ.
»»’Η διαταγή του Στέτνερ ήταν σαφής: «Βασικά όλοι οι ένοπλοι θα εκτελούνται επί τόπου. Χωριά από τα οποία θα πέφτουν πυροβολισμοί (…) θα καταστρέφονται και ο ανδρικός πληθυσμός τους θα εκτελείται. Κατά τ’ άλλα όλοι οι μάχιμοι άνδρες ηλικίας 16 έως 60 ετών θα συλλαμβάνονται και θα στέλνονται αιχμάλωτοι στα Ιωάννινα. Ως όμηροι θα συλλαμβάνονται όλοι οι προύχοντες (ιερείς, δάσκαλοι, πρόεδροι κοινοτήτων).»»»’
ΑΡΑ ΕΔΩ ΒΛΕΠΟΥΜΕ ΟΤΙ »’ΟΛΟΙ ΟΙ ΕΝΟΠΛΟΙ ΘΑ ΕΚΤΕΛΟΥΝΤΕ»
ΠΡΑΓΜΑ ΠΟΥ ΙΣΧΥΕ ΜΟΝΟ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΧΡΙΣΤΙΑΝΟΥΣ ΤΗΣ ΔΥΤΙΚΗΣ ΗΠΕΙΡΟΥ
ΚΑΙ ΟΧΙ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΜΟΥΣΟΥΛΜΑΝΟΥΣ ΟΙ ΟΠΟΙΟΙ ΣΥΜΜΕΤΕΙΧΑΝΕ
ΕΝΟΠΛΑ ΣΤΟ ΠΛΕΥΡΟ ΤΩΝ ΓΕΡΜΑΝΩΝ.
ΑΛΛΗ ΜΙΑ ΜΑΡΤΥΡΙΑ …..
Απο το βιβλιο του Γκοτοβου που ερευνησε τα Γερμανικα αρχεια εχει βρεθει μεταξυ αλλων η εξης μαρτυρια ..
α]Ο Γερμανός συνταγματάρχης Remold, από τους αξιωματικούς που προώθησε ενεργά το «αλβανικό ζήτημα» γράφει τα εξής για την επιχείρηση «Augustus»: «Οι Αλβανοί στις παράκτιες περιοχές είναι εξαιρετικά γερμανόφιλοι, Είναι οργανωμένοι για την αυτοάμυνα. Έχουν συμβάλει στην εκκαθαριστική επιχείρηση [Augustus] ως οδοδείκτες κλπ» (BA – MA Freiburg, RH 28-1-99/98).»»
Αρα βλεπουμε οτι οι ενοπλοι αλβανοτσαμηδες συμφωνα με τους ιδιους τους Γερμανους ,
οχι απλα ηταν γερμανοφιλοι [και μαλιστα »»εξαιρετικα»» ]
αλλα και συμμετειχανε στην εκκαθαριστικη επιχειρηση Αugust
oπου στην ουσια εγινα εθνοκαθαρση της περιοχης του Φαναριου
απο τους Αλβανοτσαμηδες ενοπλους και τους Γερμανους.
Οταν λεει η αναφορα οτι
»ειναι οργανωμενοι για την αυτοαμυνα»
εννοει »’με ωραιο τροπο»’,
οτι ηταν απλα ενοπλοι με την αδεια των αξονικων στρατευματων
πραγμα που απαγορευοτανε με ποινη θανατου για τους Ελληνες της περιοχης,
ενω οτα λεει »συμετειχανε στην επιχειρηση ως οδοδεικτες κλπ»’ με το κλπ εννοει με αυτο το »’κλπ ολα τα εγκληματα που κανανε και τα οποια ειδαμε παραπανω μεσα απο πολλες και διαφορετικες μαρτυριες.
Ενω το οτι η εθνοκαθαρση
εγινε απο Αλβανοτσαμηδες ενοπλους και απο τους Γερμανους
φαινεται απο τo παρακατω αποσμπασμα……
Σε έγγραφο του ο Ρέμολντ προς τον Στέτνερ διαβεβαιώνει πως ο Νουρί Ντίνο «θα πετύχει με γερμανική υποστήριξη το στόχο του και θα επιβάλει ησυχία και τάξη, όπως τη θέλουμε».
Δηλαδη η Γερμανοι απλα »υποστηριζαν»’
τις επιχειρησεις που οι ιδιοι σχεδιασαν
και οι Αλβανοτσαμηδες του Νουρι Ντινο τελικα εκτελεσαν-αποτελεσαν την αιχμη του δορατος των επιχειρησεων αυτων ,
ωστε να »’επιβαλουν την ησυχια και τη ταξη» οπως επιθυμουσανε τα αφεντικα τους .
ΓΙΑ ΤΑ ΓΕΓΟΝΟΤΑ ΤΟΥ ΦΑΝΑΡΙΟΥ ΑΝΑΦΕΡΕΙ ΚΑΙ Ο ΑΥΤΟΠΤΗΣ ΠΑΡΑΜΥΘΙΩΤΗΣ ΚΡΑΨΙΤΗΣ ΣΤΟ ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟ ΤΟΥ .
»’27 Ιουλίου 1943: Στο μισοσκόταδο του πρωινού ισχυρές Γερμανικές δυνάμεις της Παραμυθιάς με άριστα πολεμικά μέσα και με (800) οκτακόσιους και περισσότερους ένοπλους επίστρατους της «ΞΙΛΙΑ» μουσουλμάνους Τσάμηδες των πόλεων και Επαρχιών Παραμυθιάς και Μαργαριτιού, επέδραμαν εναντίον των χωριών του κάμπου της Παραμυθιάς και της περιφέρειας «Φαναρίου».
14 Αυγούστου 1943: Τι καταστροφή είναι αυτή από την 27 Ιουλίου 1943 μέχρι σήμερα! Όλοι στην Παραμυθιά είμαστε κατατρομαγμένοι και όσο είναι δυνατόν κρυβόμαστε. Οι πληροφορίες μας είναι ότι στις 19 αυτές μέρες οι Χιτλερικοί Γερμανοί με τους μουσουλμάνους συμπατριώτες κατάστρεψαν ολοκληρωτικά τα 24 χωριά της περιφέρειας «Φαναρίου» και μερικά κοντινά της Παραμυθιάς χωριά της. Λεηλασίες, πυρπολήσεις, φόνοι νηπίων και γερόντων, βιασμοί γυναικών, αρπαγές παρθένων κοριτσιών, με τις οποίες οι επαίσχυντοι μουσουλμάνοι πλουτίζουν τα χαρέμια τους, σύλληψη ομήρων, κάψιμο ανθρώπων μέσα στα σπίτια τους κ.α. Γέμισαν οι σπηλιές από γυναικόπαιδα και γέροντες που κατόρθωσαν να διασωθούν εκεί στις κρίσιμες ώρες, ενώ μέρα τη μέρα προστίθενται στους νεκρούς λόγω της πείνας τους και των ασθενειών
15 Αυγούστου 1943: Εμείς που έχουμε τα σπίτια μας στο κέντρο της πόλεως της Παραμυθιάς, είμαστε από τα χαράματα, με κομμένη την αναπνοή, πίσω από τα πατζούρια (ή) ανάλογα τις γρίλιες, παρακολουθώντας την επιστροφή των χιτλερικών Γερμανών και των μουσουλμάνων από την εικοσαήμερη «επιχείρησής» τους κατά του «Φαναριού».»»
Αρα και εδω αναφερεται απο αυτοπτες και αυτηκοους μαρτυρες
η Εθνοκαθαρση της επαρχιας Φαναριου και της επαρχιας Παραμυθιας απο Αλβανοτσαμηδες και Γερμανους κατα τη περιοδο της κατοχης.
ΣΥΝΕΠΩΣ
ΤΑ ΟΣΑ ΚΑΝΑΣΕ ΟΙ ΑΛΒΑΝΟΤΣΑΜΗΔΕΣ
ΕΝΑΝΤΙΩΝ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ ΤΗΣ ΠΕΡΙΟΧΗΣ
ΤΟ ΔΙΑΣΤΗΜΑ ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ-ΟΚΤΩΒΡΙΣΟ ΤΟΥ 1943
ΔΕΝ ΔΙΑΦΕΡΟΥΝ ΚΑΙ ΠΟΛΥ
ΑΠΟ ΤΑ ΟΣΑ ΟΙ ΙΔΙΟΙ ΠΑΘΑΝΕ ΟΙ ΙΔΙΟΙ
ENA ΧΡΟΝΟ ΜΕΤΑ
ΔΗΛΑΔΗ ΤΟ ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ-ΦΘΙΝΟΠΩΡΟ ΤΟΥ 1944,
ΑΠΟ ΤΟΥΣ ΕΔΕΣΙΤΕΣ ΕΝΟΠΛΟΥΣ
ΚΑΙ ΤΑ ΟΠΟΙΑ ΟΙ ΙΔΙΟΙ ,ΣΗΜΕΡΑ , ΟΝΟΜΑΖΟΥΝ ΩΣ »ΓΕΝΟΚΤΟΝΙΑ»
ΑΛΛΑ ΑΚΡΙΒΕΣΤΕΡΑ
ΗΤΑΝ ΕΘΝΟΚΑΘΑΡΣΗ ΙΔΙΑ ΜΕ ΑΥΤΗ ΠΟΥ ΕΙΧΑΝΕ ΟΙ ΙΔΙΟΙ ΠΡΑΓΜΑΤΟΠΟΙΗΣΕΙ ΕΝΑΝΤΙΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ ΤΗΣ ΠΕΡΙΟΧΗΣ .
Μου αρέσει!Μου αρέσει!
Καλα δεν υπαρχει κανενα ζητημα τσαμηδων οπως αντιστοιχα δεν υπαρχε Γερμανων Σουδητων. Για να καταλαβατε τους λογους που ανακινουν το συγκεκριμενο θεμα ριξτε μια ματια στη σελιδα της Μαντα και σε βιβλιοκριτικη της σε βιβλιο που κυκλοφορησε με εγγραφα σχετικα με το θεμα.
«Μα πραγματικά είναι απίστευτο ότι ο Μαργαρίτης έβγαλε βιβλίο για τους Τσάμηδες και τους έβαλε δίπλα στους Εβραίους. Πέρα από ξεκάθαρη σχετικοποιήση του Ολοκαυτώματος, είναι και συγχωροχάρτι στους δοσίλογους Τσάμηδες λόγω της προγενέστερης καταπίεσης.»
σχολιο παλιου σχολιαστη (σταλινικου) της καλυβας στο phorum.gr που με βρισκει συμφωνο.
Εξαιρετικες οι παρατηρησεις του τελευταιου σχολιαστη ανασκευασει πληρως τις γελοιοτητες που υποστηριζουν καποιοι τυποι προσπαθωντας να δικαιολογησουν το δοσιλογισμο των τσαμηδων, η συνεργασια τους ηταν μαζικη και απο την αρχη της κατοχης. Οι συγκεκριμενοι τυποι σε αλλες περιπτωσεις δεν προσπαθουν να βρουν αναλογα ελαφρυντικα και χλευαζουν οσουν μιλανε για τη σχεση μεταξυ βιας του ΕΑΜ/ΕΛΑΣ και ενοπλου δοσιλογισμου.
Χαρακτηριστοτερο παραδειγμα, φυσικα ποιος αλλος, ο πολυπραγμων Κωστοπουλος, αν κανετε σερτς στο γκουγκλ για τον Γιασίν Σαντίκ το πρωτο αποτελεσμα ειναι το αρθρο του για το θεμα, οπου τον παρουσιαζει ως δολοφονημενο προυχοντα.
Μπραβο και στον pavlos για την καταπληκτικη δουλεια του, οπως εγραψα και αλλου θα επρεπε να τον καλεσουν στο συνεδριο του Παντειου αλλα μαλλον ειναι πολυ δεξιος για το συγκεκριμενο «πανεπιστημιο» προτιμουν μελη του Ανταρσυα, κνιτες και ταξιαρχους ε.α. που βλεπουν οραματα.
Μου αρέσει!Μου αρέσει!
Μια ΒΑΡΥΣΗΜΑΝΤΗ μαρυρια ενός Αλβανοτσαμη αριστερου που ζει σημερα στην Αλβανια , για το πως ειδε τον διωγμο των Αλβανων της Τσαμουριας [ στην εκπομπή μηχανη του χρονου ,στο τελος του βιντεο] σαν νεος που ητανε ταχρονια εκεινα .
Αναφερει επι λεξη ….
»σφαλμα είναι τουτο οτι ..του Ναπολεων Ζερβα … που πηρε οοολη τη σκουπα ..εμεις είχαμε τις σημαιες κάθε σπιτι ..θελω να σου πω ημασταν πατριωτες»….
Αμεσως μετα αναφερει ο ιδιος..»»ο αδερφος ειχε παει στο εαμι [ΕΑΜ]
Αυτές τις [ελάχιστες] μαρτυριες χρησιμοποιουν οι αλβανοι εθνικιστες και λενε επισημα οτι »»τους εδιωξε ο ζερβας γιατι πολεμάγανε υπερ των κομμουιστων»» μετρεποντας την εξαιρεση σε κανονα
και το μαυρο σε ασπρο ..
ΠΡΩΤΟΝ
Αυτές οι ελάχιστες μαρτυριες όπως ξερουμε είναι μαρτυριες της »’πανω του καλαμα» τσαμουριας και πιο συγκεκριμενα της περιοχης των Φιλιατων ,
δηλαδή μικρου μερος της Τσαμουριας το οποιο και ηλεγχε μερικως ο ΕΑΜ κατα τη κατοχη [κυριως τις ορεινες-ελληνικες περιχες του , στη Μουργκανα]
αλλα παραμονες της απελευθερωσης το 1944 περασε υπο τον ελεγχο του ακομα μεγαλυτερο μερος αυτης της μικρης περιοχης των Φιλιατων και τα κοντινα μουσουλμανικα χωρια
και τοτε από κεινα τα μερη ενεταχθησαν οι »περισσοτεροι»’
Αλβανοτσαμηδες στο ΕΑΜ [ αυτη η »αθροα» προελευση στον ΕΛΑΣ ,παραμονες της απελευθερωσης, συνεβη σε ολη την Ελλαδα , σε καθε περιοχη οπου κυριαρχουσε πλήρως ο ΕΛΑΣ.]
Ακριβως ετσι εγινε και με τους »’πολλους»» Φιλιατιωτες Αλβανοτσαμηδες ΕΛΑΣΙΤΕΣιτες,
αν και για να ειμαστε δικαιοι ,οσο γινετε ,
υπήρχανε καποιοι λιγοι-ελαχιστοι που ειχανε ενταχθεί εξ αρχης στον ΕΛΑΣ [παλι από κεινα τα μερη] στο μετεπειτα λεγομενο μεικτο ταγμα
[ τουρκοταμηδες και ηπειρώτες]
περιπου 15 ατομα πιστα στο ΕΑΜ μεχρι τελους …..
Όμως το να παρουσιάζοντε απο τηναλβανικη προπαγανδα ,
οι εξαιρέσεις [ δηλαδή Αλβανοσαμηδες Ελασιτες] , ως κανονας ,
αποτελει απλα παραιστορια .
Δευτερον….αυτος ο ανθρωπος ηταν αθωος [ ανηκε στους μειοψηφουντες αθωους που και αυτοι διωχτηκαν δυστυχως απο τον ΕΔΕΣ ] ,
αλλα και πατριωτης οπως και η οικογενεια του .
Αφου στο χωριο του εισηλθαν κατά την απελευθερωση το 1944 τα ΕΛΑΣιτικα στρατεύματα [στα οποια ειχε ενταχθεί ο αδερφος του oπως ο ιδιος λεει ] και για αυτό ειχανε βαλει τις ελληνικες σημαιες [όπως λεει ο ιδιος] στο χωριο πραγμα που συνεβαινε σε ολες τις απελευθερωμένες από τον ΕΑΜ – ΕΛΑΣ περιοχες …
Ηταν μουσουλμάνος με μη ανθελληνικη και μη φιλογερμανικη συνειδηση για αυτό και μιλαει με τοση πικρα για το διωγμο του.
Αλλα διευκρινιζει ακομα και ο ιδιος ο Αλβανοτσαμηδης ,
οτι το »’σφαλμα»’ του ΕΔΕΣ ηταν οχι ο διωγμος καθε εαυτος, [αυτος αλλωστε στο μυαλο και του ιδιου ασφαλως δεν δικαιολογηται αλλα σιγουρα αιτιολογηται αφου γνωριζει καλα τι ειχε προηγηθει στη περιοχη]
αλλα διαφωνει καθετα και ειναι πικραμενος με το διωγμο ΟΛΩΝ [»»’που πηρε η σκουπα ολους»’ οπως χαρακτηριστικα αναφερει ]
δηλαδη οχι μονο των πολλων ενοχων
αλλα και των λιγοστων αθωων οπως ο ιδιος και η οικογενεια του.
Και πραγματι αυτο ηταν μεγαλο σφαλμα του ΕΔΕΣ.
Επισης αναφερει ο αδερφος του
οτι ηταν στο βουνο ανταρτης 9 μηνες δηλαδη απο τον Γεναρη του 1944 ,
αρα προκειται προφανως
για εναν απο τους 15 Αλβανοτσαμηδες ΕΛΑΣΙΤΕΣ
με ολη τη σημασια της λεξεως
οι οποιοι ΚΑΚΩΣ διωχτηκανε ,
αυτοι και οι οικογενιες τους,
Με λιγα λογια αν κυριαρχουσε ο ΕΛΑΣ στη περιοχη και οχι ο ΕΔΕΣ
θα ειχανε
παραμεινει ως σημερα οχι 300 η 400 Αλβανοτσαμηδες οπως και εγινε
αλλα ισως 3000-4000 ,οι οποιοι
επεστρεψαν στη Τσαμουρια απο την Αλβανια οταν η περιοχη περασε υπο τον
ΕΛΑΣΙΤΙΚΟ ελεγχο.
Οσοι δηλαδη
α]ειτε θεωρουσαν οτι δεν ειχανε λογο να φυγουν γιατι ηταν αθωοι οπως οι παραπανω η
η προαναφερθησα οικογενεια Μπολατι ….
οπως και η οικογενεια Μπολατι απο τις ελαχιστες αθωες της Παραμυθιας …
»»Ο Έλληνας συγγραφέας Γιάννης Σάρρας, γράφει στο βιβλίο του “Ιστορία της Περιοχής της Ηγουμενίτσας” που εκδόθηκε στην Αθήνα το 1985, επιβεβαιώνει τα εγκλήματα λέγοντας: {Η οικογένεια του Μουχαρρέμ Μπολλάτι που σφαγιάστηκε με άγριο τρόπο, ήταν τελείως αθώοι.}»’
Πραγμα που σημαινει
οτι υπηρχανε οικογενειες αθωες [πουδυστυχως και αυτες διωχτηκανε]
αλλα τοσες λιγες-μετρημενες στα δαχτυλα
ωστε για αυτο και τους θυμουντε »»ονομαστικα»’.
β] ειτε γιατι ειχανε αλλαξει ,
τελευταια στιγμη στρατοπεδο –
ειχανε προσχωρησει απο την φιλοαξονικη ΚΣΙΛΙΑ
στον ΕΛΑΣ
και αρα θεωρουσανε οτι δεν διατρεχουν πλεον κανενα κινδυνο ουτε απο τον ΕΔΕΣ [ αφου πλεον ειχε χασει τη μαχη με τον ΕΛΑΣ ] ουτε απο τον ΕΛΑΣ αφου πλεον ανηκαν σε αυτον
»’
Αργότερα, στις αρχές Ιουλίου το 1944 , υπογράφτηκε στη Φοινίκη ]συμφωνία μεταξύ του ΕΑΜ και εκπροσώπων των μουσουλμάνων Αλβανών της περιοχής, η οποία προέβλεπε, μεταξύ άλλων……
Α]την αμνήστευση των μουσουλμάνων για όλα τα αδικήματα που διαπράχθηκαν σε βάρος των Ελλήνων μέχρι τοτε,
Β]την υποχρέωση τους να παραδώσουν στον ΕΛΑΣ τους Φιλιάτες χωρίς συγκρούσεις,»»
Αρα οι διοι οι Αλβανοι τωνν Φιλιατων
ουσιαστικα ανναγνωριζουν
την ως τοτε »»αδικη»’συμπεριφορα τους αφου και οι ιδιοι υπεγραψαν την παραπανω συμφωνια περι ΄»’αμνηστευσης οσων αδικηματων ..εναντιων Ελληνων κλπ»»’
Ολοι ειχαν εσυναισθηση του τι συνεβη για τρια χρονια στη περιοχη.
Αυτοι οι τελευταιοι αλλωστε ειναι αυτοι για τους οποιους αναφερετε οτι……
»»’Βέβαια, κατά μια άποψη (η οποία επιβεβαιώνεται και από έγγραφα του ΚΚ Αλβανίας) πολλοί από τους Τσάμηδες αντάρτες του ΕΛΑΣ είχαν υπηρετήσει νωρίτερα ως επίστρατοι στα ένοπλα τμήματα της Keshilla (βλ. Γκότοβος, 2016, σ. 71).»»’
Με λιγα λογια
α] Με τον ΕΔΕΣ δεν θα εμενε κανεις στη περιοχη η σχεδον κανεις
[ πλην 400 ατομων οπως ξερουμε]
ουτε οι πολλοι εγκληματιες και τραμπουκοι,
ουτε οι λιγοστοι αθωοι.
Οπως και τελικα εγινε.
β]Με τον ΕΛΑΣ απο την αλλη θα εμενε μια μειοψηφεια της μειονοτητας περιπου 2-4.000 ατομα
δηλαδη οσοι ηταν αθωοι
και καμποσοι απο τους πρωην ενοχους των Φιλιατων με τις οικογενιες του.
Προτιμητεα η δευτερη περιπτωση
γιατι ετσι κι αλλιως
και ο ΕΛΑΣ να επικρατουσ
οι οποιοι ενοχοι Αλβανοτσαμηδες θα την πληρωνανε υστερα απο τα δικαστηρια δωσιλογων
και οι λιγοστοι αθωοι [μερικες δεκαδες οικογενειες ] θα μενανε ακομα στη Τσαμουρια.
Μου αρέσει!Μου αρέσει!
Eκθεση του Γερασιμου Πριφτη (μαλλον προκειται για τον μετεπειτα βουλευτη της ΕΔΑ) μέλους του Αρχηγείου ΣΟΥΛΙΟΥ του ΕΛΑΣ και της Διοίκησης του 24ου Συντάγματος.
Σε αυτη την εκθεση περα απο την ομολογια των ανθρωπων του ΕΑΜ ΕΛΑΣ για
»»μαζικη συνεργασια Αλβανων και Γερμανων ,και εθνοκαθαρση του Φαναριου »’
διαβαζουμε και αλλα πολυ ενδιαφεροντα πραγματα που αφορουνε την το 1941–44 στη βορειοδυτικη Ηπειρο.
α]Καταρχην οτι
»’Μέχρι και το Γενάρη του 1943 αντάρτικη κίνηση στην περιφέρεια των νομών Θεσπρωτίας και Πρέβεζας οργανωτικά καθοδηγητικά δεν υπήρχε.»»
Πραγμα που σημαινει οτι μεχρι τις αρχες του 1943 δεν ειχε εμαφανιστει οχι ο ΕΔΕΣ αλλα ουτε καν ο ΕΛΑΣ στη περιοχη.
Συνεπως οι μεχρι τοτε διωγμοι και δολοφονιες που περιγραφηκαν σε παραπανω σχολια
αλλα και το καψιμο χωριων οπως η Σμπονια και το Σκανδαλο
συνεβαιναν οταν ακομα οι Αλβανοτσαμηδες »παιζανε»χωρις αντιπαλο στη περιοχη.
»»’Στις 20 ή 21 Μαΐου του 1943, στη τοποθεσία Σκάλα Παραμυθιάς κοντά στο χωριό Αγία Κυριακή διεξήχθη συμπλοκή μικτού ιταλοαλβανικού σώματος με εδεσίτες3. Η συγκεκριμένη σύγκρουση θεωρείται χρονικά η πρώτη ανάμεσα στους Τσάμηδες δοσίλογους και τον ΕΔΕΣ4.
[[3]Κοσμά Εμμ. Αντωνοπούλου, Εθνική Αντίστασις 1941 – 1945]»»
[4]Κώστας Ιωάννου, Εταιρεία Μελετών Ελληνικής Ιστορίας, γ’ έκδοση, χ.χ., σ. 165.
Συνεπως η πρωτη μαχη Αλβανων και ΕΔΕΣΙΤΩΝ εγινε ΜΑΙΟ του 1943 .
β] »»’. Ουσιαστικά ανταρτοκίνημα του ΕΛΑΣ άρχισε τον Γενάρη του 1943 με την έξοδο μιας σημαντικής ομάδας οργανωμένων ΠΑΡΓΙΝΩΝ, …..
Η ομάδα αυτή συνδεμένη με την ομάδα ΒΑΣΙΛΗ ΜΠΑΛΟΥΜΗ και τη ομάδα του συναγωνιστή ΣΠΥΡΟΥ ΚΟΚΚΟΡΗ (Δράκου) αποτελέσανε το αρχηγόν ΕΛΑΣ της περιοχής.»»
Εδω βλεπουμε οτι ο Βασιλης Μπαλουμης τον οποιο κατηγορουνε σημερα πολλοι απολογητες των Αλβανοτσαμηδων για το φονο του »προυχοντα» [εγκληματια για την ακριβεια] Σαντικ,
ηταν στην αρχη στο ΕΑΜ ΕΛΑΣ .
Αναφερει ο Κραψιτης στο ημερολογιο του για τα ιδια γεγονοτα
»’Α’ 10ήμερο Δεκεμβρίου 1942: Την 6-12-1942 περίπου 1500 Ιταλοί (στρατιώτες και Καραμπινιέροι) και μουσουλμάνοι υπό τον Γιασίν Σαντήκ, επιτέθηκαν κατά του χωριού Σπαθαράτι Μαργαριτιού. Με γενναιότητα τους αντιμετώπισε η ολιγάριθμη αντάρτικη ομάδα του Βασίλη Μπαλούμη και έτσι διέφυγε όλος ο πληθυσμός του χωριού, ….
….τελικά πυρολύθηκε το χωριό. Επιστρέφοντας …. έπεσαν κ
….σε ενέδρα του Βασίλη Μπαλούμη και δυό παλληκαριών του, από τις σφαίρες δε του Βασίλη Μπαλούμη έπεσε νεκρός ο Γιασίν Σαντήκ. »’
Συνεπως βλεπουμε οτι τα ιδια γεγονοτα επιβεβαιωνοντα απο πολλες διαφορετικες πηγες.
Ενω λιγο καιρο πριν ειχε ξαναλεληλατησει το Φαναρι
»»και κατά τα μέσα Ιουλίου του 1942 , απόσπασμα είκοσι ανδρών (δέκα Ιταλοί και ισάριθμοι Τσάμηδες) υπό τον Γιασίν Σαντίκ λεηλάτησε χωριά στην περιοχή του Φαναρίου27
[ Μαργαρίτης, 2005, σ. 189 – 190]
Αναφερει αλλωστε αλλου η ιδια αναφορα του ΕΛΑΣ .
»’ Στην περιφέρεια ΦΑΝΑΡΙΟΥ ΠΑΡΓΑΣ η ομάδα ΒΑΣΙΛΗ ΜΠΑΛΟΥΜΗ, κάτω από την καθοδήγησή μας έδρασε από τον Σεπτέμβρη του 1941 ….
Αρα ο Μπαλουμης οταν εκτελεσε τον Γιασιν Σαντικ
»της Τσαμουριας το Ζαγαρι»’ οπως λεγανε οι Θεσπρωτοι , ο οποιος ειχε καταληστευσει το Φαναρι ,
ηταν ΕΛΑΣΙΤΗΣ και μαλιστα απο τους πρωτους της περιοχης.
γ]»»Η εύστοχη πολεμική μας ενάντια στην αντίδραση…..
…., είχε σαν αποτέλεσμα την απόλυτη σχεδόν επικράτησή μας στο νομό Πρεβέζης , Φαναρι,Πραγα ,ενώ η ΛΑΚΚΑ ΣΟΥΛΙ γίνονταν το κέντρο της αντίδρασης. »»
Εδω βλεπουμε οτι το πολυπαθο Φαναρι ηταν ουσιαστικα φιλοΕΑΜΙΚΗ περιοχη .
Παρολα αυτα λιγους μηνες μετα οι Αλβανοτσαμηδες και οι Γερμνανοι περασανε τη περιοχη στη κυριολεξια ΔΙΑ ΠΥΡΟΣ ΚΑΙ ΣΙΔΗΡΟΥ , ενω η Λακκα Σουλι ειχε γινει ΕΔΕΣΙΤΙΚΗ.
Παρακατω αναφερει η ιδια εκθεση
»’Από τις 20-7-1943 Γερμανικές εκκαθαριστικές επιχειρήσεις στη ΛΑΚΚΑ – ΣΟΥΛΙ διαλύσανε τα τμήματα του ΕΔΕΣ που δεν έδωσαν καμία άξια λόγου σύγκρουση. Πολλά χωριά κάηκαν και το ΕΔΕΣίτικο αρχηγείο έφυγε στην ΠΛΑΤΑΝΟΥΣΑ.
Εδω βλεπουμε οτι ενα σωρο χωρια φιλοΕΔΕΣΙΤΙΚΑ με γνωστοτερο το ολοκαυτωμα της Μουσιωτιτσας , καηκανε οπως ακριβως καηκανε τα φιλοΕΑΜΙΚΑ χωρια του Φαναριου.
Αξιζει να σημειωθει οτι μονο στο δευτερο ολοκαυτωμα συμμετειχανε και Αλβανοι
Προφανως για δυο λογους
α]Η Λακκα Σουλι ειναι πολυ μακρυτερα απο τη Τσαμουρια-χωρος δρασης των Αλβανων
β]Η Λακκα Σουλι ηταν πολυ πιο αγονη και φτωχη περιοχη απο το Φαναρι.
δ]Σ’ αυτήν την κατάσταση μας βρήκε η Πανηπειρωτική ανταρτική συνδιάσκεψη στις 30-3-1943. Σ’ αυτή πήρε μέρος και αντιπροσωπεία των ομάδων ΠΑΡΓΑΣ – ΜΠΑΛΟΥΜΗ – ΚΟΚΚΟΡΗ.
Τελικα αποδυκνυεται οτι ο φονος του προυχοντα Σαντικ δεν εγινε απο
αλλα απο μελη του ΕΛΑΣΙΤΕΣ οπως ηταν μεχρι τοτε ο Μπαλουμης .
ε]Παρακατω η ιδια αναφορα κανει λογο για τη »’νικηφορα μαχη του Μαντζαριου»» απο τους ντοπιους ΕΛΑΣΙΤΕΣ »’από την ομάδα ΔΡΑΚΟΥ και τον Εφεδρικό ΕΛΑΣ»’ οπως αναφερει ,
εναντιων των επιδρομενων Αλβανοιταλων .
Για τη μαχη αυτη κανει λογο και ο Κραψιτης στο ημερολογιο του
»’Την 23 και 24 Μαρτίου 1943 οι Χριστιανοί κάτοικοι του χωριού Μαντζάρι, αμυνόμενοι κατανίκησαν τις Ιταλομουσουλμανικές στρατιωτικές δυνάμεις που με σύγχρονα μέσα τους επετέθηκαν»»
Το Μαντζαρι ετσι κι αλλιως ανηκε γεωγραφικα στη σφαιρα επιροης του ΕΑΜ ΕΛΑΣ.
Παρολα αυτα οι Αλβανοι του εποτεθηκαν μαζι με Ιταλους [ αρχες του 1943 πριν ερθουν οι Γερμανοι]
στ]Μετα γινετε αναφορα για το ρολο των Αλβανοτσαμηδων μετα τον ερχομο των Γερμανων…
»»Κατά κανόνα οι υποσχέσεις που μας δώσανε οι εκπρόσωποι των Τσάμηδων δεν τηρηθηκαν. Κορυφωμα της συμμαχίας με τους φασίστες ήταν η επιδρομή τους στο ΦΑΝΑΡΙ την περίοδο των εκκαθαριστικών επιχειρήσεων του Αυγούστου κατά την οποίαν κάηκαν περίπου 30 χωριά, σκοτώθηκαν περίπου 500 Έλληνες και άλλοι τόσοι πιάστηκαν όμηροι, ενώ ο υπόλοιπος πληθυσμός αναγκάστηκε να προσφυγέψει στην ορεινή περιοχή.»»
Γνωστα αυτα αναλυθηκαν παραπανω
Λιγα ακομα στοιχεια για τη συγκρουση ΕΑΜ ΕΛΑΣ και Αλβανοτσαμηδεων
»»Στις 20 Σεπτεμβρίου, μικτή περίπολος Γερμανών και Τσάμηδων αιφνιδιάζει στη Γλύκη δεκαπέντε αντάρτες του ΕΛΑΣ, από τους οποίους οι τρεις σκοτώνονται7. [7]Μάγερ, 2009, Β’, σ. 16]»»’
Παράλληλα στις 23 του μήνα ένοπλοι της μειονότητας (κυρίως από τη Λιόψη) συμμετείχαν, ως αντίποινα για τη δράση του ΕΛΑΣ , στην πυρπόληση της Σαγιάδας43 την οποία σύμφωνα με γερμανική αναφορά υπεράσπιζαν τριάντα αντάρτες44, προφανώς Ελασίτες.[[43]Μανώλης Γλέζος, Εθνική Αντίσταση 1940-1945, Στοχαστής, 2006,]
[44]Σωτήρης Τσαμπηράς, Ας μη βρέξει ποτέ, Ελληνική Ευρωεκδοτική].
Ενω αρκετους μηνες αργοτερα εχουμε τα παρακατω γεγονοτα στη ΕΛΑΣιτοκρατουμενη βορεια Θεσπρωτια….
»»Κατά τη διάρκεια της Μεγάλης Εβδομάδας του 1944 (μέσα Απριλίου), ΑλβανοΤσάμηδες συμμετείχαν στην πυρπόληση του Ασπροκκλησίου ενώ λίγες ημέρες αργότερα έλαβαν μέρος σε ανάλογη δράση στον Τσαμαντά.[54. Κώτσης, 2011, σ. 123]
ΠΙΟ ΣΥΓΚΕΚΡΙΜΕΝΑ…..
Χωριο , Λειά Φιλιατών-
Ήταν στις 20-4-1944 και εσυνόδευαν το γερμανικό τάγμα που επέδραμε στη Μουργκάνα για να την εκκαθαρίσει από τις αντάρτικες ομάδες. Ενόψει της επιδρομής των Γερμανών και Αλβανοτσάμηδων, οι χωριανοί εγκατέλειψαν το χωριό. Οι Αλβανοτσάμηδες έκαψαν τα περισσότερα σπίτια του χωριού, το λιθόκτιστο δημοτικό σχολείο και την εκκλησία της Παναγίας, κτίσμα του 17ου αιώνα. Η μοναδική γυναίκα που παρέμεινε, η τυφλή γερόντισσα Αναστασία Χαϊδή, όταν διεπίστωσε ότι καίγεται το σπίτι της, έβαλε τις φωνές, οι Αλβανοτσάμηδες την πέταξαν στο φλεγόμενο σπίτι και κάηκε ζωντανή… Σκότωσαν επίσης τρεις Λειώτες, τον Γρηγόρη Λώλη, ετών 25, τον Γιώργο Μπίλη, ετών 53 και τον Βασίλη Σδούγκα, ετών 23, τους οποίους συνέλαβαν τυχαία έξω από το χωριό.
Η πολυεπιπέδη καταπίεση εκ μέρους των Τσαμηδων (δολοφονίες, εκβιασμοί, αυθαίρετη φορολογία, αρπαγή αγροτικών αγαθών και εκτάσεων κλπ) σε συνδυασμό με την αδιαφορία της ιταλικής διοίκησης36 και την αδυναμία των ελληνικών κατοχικών αρχών να εγγυηθούν την ασφάλεια των Ελλήνων κατοίκων της περιοχής37, οδήγησε σταδιακά εκατοντάδες από τους τελευταίους στην έξοδο από τις εστίες τους και στην εγκατάσταση, υπό αντίξοες συνθήκες, στις περιοχές της Πάργας και του Φαναρίου38.
Αρα
αφου διωξανε ολους του Ελληνες της Τσαμουριας , οι οποιοι κατεφυγαν κυριως στο Φαναρι και τη Παργα
ως μερη φιλικα προς αυτους αφου εκει ειχε μονο Ελληνικα χωρια
και ευφορα μερη αρα εικανα να τους δωσουν ενα πιατο φαι,
υστερα ακολουθησε η Εθνοκαθαρση του Φαναριου ,
ωστε τελικα ολη η περιοχη απο τα συνορα ως το ευφορο Φαναρι να καταστει »’άδεια Ελλήνων’ και να μπορεσει να εννωθει μεταπολεμικα με τη Μεγαλη Αλβανια »’ οπως τους ειχαν υποσχεθει οι Ναζι.
[36 ,Manta, σ. 7 – 8.]
38. Tsoutsoumpis, 2015, σ. 132. Μάλιστα, αυτές οι συνθήκες οδήγησαν αρκετούς από τους πρόσφυγες στο θάνατο.
Μου αρέσει!Μου αρέσει!
Με βαση τα παραπανω , απο επισημες-εγγραφα και ανεπισημες μαρτυριες….
α]Κατοχικες ελληνικες αρχες
β]Μαρτυριες – εγγραφα ΕΑΜ ΕΛΑΣ
γ]Γερμανικα εγγραφα
δ]Μαρτυριες – εγγραφα ΚΚ Αλβανιας
ε]Μαρτυριες συμμαχικων [πχ Γουντχαουζ]
στ]Μαρτυριες του Ερυθρου Σταυρου
ζ]Μαρτυριες ντοπιων
Αποδυκνυεται οτι η Μεγαλη πλειοψηφεια των Αλβανοτσαμηδων
συνεργαστηκε στενα με τους κατακτητες οχι μονο σε επιπεδο πληροφοριων
αλλα και σε επιπεδο ενοπλου συμμαχιας και αυτο το τελευταιο ειναι που ουσιαστικα τους καταδικασε σε φυγη κατα την φυγη των Γερμανικων στρατευματων απο την Ηπειρο.
Προεβησαν οχι μονο σε αντιανταρτικες
αλλα ακομα και εκκαθαριστικες επιχειρησεις χωριών που απλα υποστηριζανε το ανταρτικο
τοσο φιλοΕΔΕΣιτικων περιοχων οπως στη Λακκα Σουλι οσο και φιλοΕΛΑΣιτικων οπως σε Φαναρι και Τσαμαντα.
Συνεπως ο χαρακτηρισμος τους ,
ως δωσιλολη κοινοτητα [ ξεχωρα οι εξαιρεσεις που παντα υπαρχουν τετοιες αλλα ηταν πολυ λιγες σε σχεση με το συνολο ]
δεν απεχει πολυ απο την πραγματικοτητα τη εποχης
και αυτος ακριβως ο ρολος του πρεπει να καταδειχθει απο την ελληνικη πλευρα
οταν απο την »αποκει» πλευρα καταδεικνυεται συνεχως και μονομερως μονο οσα γεγονοτα συνεβησαν απο το καλοκαιρι 1944 ως το χειμωνα του 1945 , σαν να ηταν οι Ελληνες τιποτα »’ρατσιστες»’ που στοχοποιησανν χωρις λογο την »αλλοεθνη και αλλοθρησκη μειονοτητα»’ .
Ως γνωστον η μιση αληθεια ειναι καμια φορα , χειροτερη και απο το ψεμα.
Γιατι αμα οι Ελληνες ηταν »’μοναρχοφασιστες»’ ,
θα εκδιωκανε κατα το 1944, ειτε ο ΕΛΑΣ ειτε ο Τσαους Αντων
και τους αλλοθρησκους Πομακους και Τουρκους της Θρακης πραγμα που δεν συνεβη ακριβως γιατι αυτοι κατα τη κατοχη δεν κανανε ουτε το ενα δεκατο απο τα εγκληματα [ και ουτε καν] οσων κανανε οι Αλβανοτσαμηδες εναντιων των Ηπειρωτων ,
ενω ειδικα οι Πομακοι ενταχθηκαν κατα δεκαδες τοσο στον ΕΛΑΣ οσο και σε ομαδες του Τσαους Αντων.
Και αυτο το τελευταιο ειναι ενα επισης πολυ αποστωμωτικο επιχειρημα για την αντιμετωπιση της προπαγανδας η οποια πλεον εχει φτασει ακομα και στο Ευροκοινοβουλιο αρα το πραγμα εχει παρει πλεον μεγαλες διαστασεις.
Μου αρέσει!Μου αρέσει!
Ως τωρα αποδειχθηκε οτι οι Αλβανοτσαμηδες επεδραμαν πολλες φορες σε χωρια ειτε απο οπου προερχονταν αντερτες του ΕΛΑΣ.
ειτε ηταν απλα φιλοΕΑΜΙΚΑ και αυτο ομολογηται μεσα απο μαρτυριες των ιδιων των Ελασιτων…..
Λενε ομως πολλοι
»’Ο ΕΛΑΣ δεν ειχε να χωρισει κατι με τους Αλβανοτσαμηδες για αυτο και δεν τους εδιωξε ο ιδιος αλλα μονο ΕΔΕΣ»
Ενω η αληθεια ειναι οτι ο ΕΛΑΣ δεν χρειαστηκε να διωξει τους Αλβανοτσαμηδες γιατι αυτο το εκανε ο ΕΔΕΣ.
Μετα λενε ομως λενε το παρακατω
»»Ναι αλλα ο ΕΛΑΣ δεν συμμετειχε καν ,εστω και βοηθητικα στο διωγμο που εκανε ο ΕΔΕΣ»
Ενω η αληθεια ειναι οτι ειναι λογικοτατο που ο ΕΛΑΣ δεν συμμετειχε στο διωγμο αφου ετσι κι αλλιως ο ΕΛΑΣ ποτε δεν υπεραμυνθηκε του ΕΔΕΣ[ και το αναποδο συνεβη ] και ποτε δεν προστατευσε τα χωρια του ΕΔΕΣ οταν αυτα καιγονταν απο την Εντελβαις [και το αναποδο συνεβη ] .
Αρα η μη συμμετοχη επισημων σωματων του ΕΛΑΣ στο διωγμο ,
απλα αποδεικνυει ποσο
εμφυλο μισος ειχανε φυτεψει οι ηγεσιες των παραταξεων για τους απεναντι και οχι οτι ο ΕΛΑΣ δεν ειχε να χωρισει κατι με τους Αλβανοτσαμηδες.
Οπως δηλαδη δεν πολεμαγανε μαζι κατα των Γερμανων ακριβως ετσι δενπολεμησανε και κατα των Γερμανοτσαμηδων οπως πχ στη Μαχη της Μενινας .
Εδω εχουμε περιστατικα που οχι απλα ο ενας δεν βοηθαγε τον αλλο αλλα ο ενας επιτιθονταν στο αλλα ενω ο αλλος δεχοτανε επιθεση απο τους Γερμανους
Βεβαια καλο ειναι να τονιστει οτι οταν πχ
ενας Ελασιτης η Εδεσιτης αντιστοιχα επιτιθονταν στον »εσωτερικο εχθρο » γιατι οι ηγεσια τους τους ειχε πεισει οτι ειναι προδοτες και συνεργατες των Γερμανων κλπ,
δεν γνωριζε οτι αυτος, συγχρονως δεχονταν επιθεση απο γερμανικα στρατευματα.
Οι ηγεσιες τους το ξερανε ο απλος κοσμος ομως δεν το ηξερε.
Ετσι εγινε ο εμφυλιος …
Στους Αλβανοτσαμηδες της Θεσπρωτιας
οφειλοντε εν πολλοις 2 σημαντικες διαφοροποιησεις
που ειχε η δυτικη Ηπειρος,
σε σχεση με την υπολοιπη Ελλαδα.
α]Η μη υπαρξη ενοπλων δωσιλογων Ελληνων στο πλευρο των στρατευματων κατοχης [αναλυθυκε παραπανω ]
β]Το γιγαντωμα αλλα και η επιβιωση ως το τελος της κατοχης του ΕΔΕΣ , δηλαδη
μιας μη κομουνιζουσας οργανωσης οπως ηταν ο ΕΑΜ ΕΛΑΣ στην υπολοιπη Ελλαδα ,
και παροτι αυτος πρωτος εμφανιστηκε στη περιοχη [δηλαδη και πανω και κατω του Καλαμα]
και οχι ο ΕΔΕΣ.
Και ο ΕΔΕΣ ηταν ισως η μοναδικη οργανωση [πλην του ΕΛΑΣ ] ,
που το τελος της κατοχης,ειχε τη δυνατοτητα να αντιπαραταξει μερικες χιλιαδες ανταρτες οι οποιοι να ειναι ικανοι να δωσουν νικηφορες μαχες εναντιων Αλβανων και Γερμανων.
Μου αρέσει!Μου αρέσει!
«Μα πραγματικά είναι απίστευτο ότι ο Μαργαρίτης έβγαλε βιβλίο για τους Τσάμηδες και τους έβαλε δίπλα στους Εβραίους. »»
Σωστα,
γιατι αλλωστε οι Εβραιοι της Τσαμουριας
,συκεκριμενα της Παραμυθιας ,
διωχτηκαν απο τους Αλβανοτσαμηδες και κατεφυγαν στα Γιαννενα [ στην ηδη υπαρχουσα εκει εβραικη κοινοτητα ] ηδη απο τις αρχες του 1943,πολυ πριν την εμφανιση του ΕΔΕΣ .
Αντιθετα συμφωνα με εγγραφα »’των συμμαχων»’ αλλα και μαρτυριες αξονικων της εποχης
οι Αλβανοτσαμηδες της παραλιας περιοχης ιδιως
κατεφυγαν στην Αλβανια με Γερμανικα μεσα.
Βεβαια με γερμανικα μεσα-τρενα επιταγμενα απο τους Γερμανους εφευγαν και οι Εβραιοι των Ιωαννινων αλλα οχι ως συμμαχοι
αλλα αντιθετα για να τους πανε στα στρατοπεδα συγκεντρωσης .
Και εγω βρηκα αστοχο το τσουβαλιασμα των 2 αυτων ομαδων οι οποιες στο μονο που μοιαζανε ειναι οτι ηταν μειονοτητες.Κατα τα αλλα τελειως διαφορετικη η πορεια τους ειδικα τα κατοχικα χρονια.
ΕΝ ΤΕΛΕΙ
ΛΙΓΑ ΛΟΓΙΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΤΟΥΣ ΑΠΟ ΤΟ ΙΔΙΟ ΤΟ ΚΟΜΜΟΥΝΙΣΤΙΚΟ ΚΑΘΕΣΤΩΣ ΤΗΣ ΣΚΙΠΕΡΙΑΣ.
Αφού αρνήθηκαν να πολεμήσουν από την πλευρά των κομμουνιστών στον εμφύλιο πόλεμο, χαρακτηρίστηκαν ως «αντιδραστικοί», «εγκληματίες πολέμου», «δολοφόνοι των Ελλήνων», «συνεργάτες των κατοχικών δυνάμεων» από το καθεστώς των Λαϊκής Δημοκρατίας της Αλβανίας και επίσης διώκονται σε κάποιο βαθμό. [32] [93] Θεωρείτω «εχθρικός πληθυσμός» και μαύρο πρόβατο στην «ηρωική αντίσταση του αλβανικού λαού» [6a]
ΠΡΑΓΜΑ ΠΟΥ ΔΕΙΧΝΕΙ ΟΤΙ
ΟΙ ΑΛΒΑΝΟΤΣΑΜΗΔΕΣ ΤΗΣ ΘΕΣΠΡΩΤΙΑΣ
ΑΚΟΛΟΥΘΗΣΑΝΕ ΜΙΑ ΕΝΤΕΛΩΣ ΑΝΤΙΘΕΤΗ ΠΟΡΕΙΑ
ΑΠΟ ΑΥΤΗ ΠΟΥ ΑΚΟΛΟΥΘΗΣΑΝΕ ΟΙ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΟΙ ΚΑΤΟΙΚΟΙ
ΤΗΣ ΝΟΤΙΟΥ ΑΛΒΑΝΙΑΣ ΑΛΒΑΝΟΙ ΚΑΙ ΕΛΛΗΝΕΣ
ΠΟΥ ΑΡΓΑ Η ΓΡΗΓΟΡΑ ΕΝΤΑΧΘΗΚΑΝ ΣΤΗΝ ΑΛΒΑΝΙΚΗ ΑΝΤΙΣΤΑΣΗ.
[6a]Mπαλτσιωτης,Οι μουσουλμανοι Τσαμηδες της βορειοδυτικης Ελλαδας 2011
[93] Kretsi, Georgia (2002). «Ethnologia Balkanica».
Περα δηλαδη απο το ΕΑΜ ΕΛΑΣ , τα Γερμανικα αρχεια κλπ
ακομα και το ιδιο ΚΚ Αλβανιας τους αντιμετωπιζει ως συνολο και οχι ως »’μια μεριδα Αλβανοτσαμηδων »’ η »’μονο οι ηγετες-πλουσιοι σε αντιθσε με το απλα λαο »’κλπ
και αυτο γιατι η μεγαλη αν οχι η τεραστα πλεοψηφεια τους
προσκυνησε και δουλεψε για τον Αξονα.
»»Μπραβο και στον pavlos για την καταπληκτικη δουλεια του, οπως εγραψα και αλλου θα επρεπε να τον καλεσουν στο συνεδριο του Παντειου »»
Πραγματικα μπραβο του.
Ξεκαθαρισανε κατα πολυ το τοπιο οι αναλυσεις του και ολες οι πηγες που παρουσιασε στη σελιδα του
Μου αρέσει!Μου αρέσει!
Με βαση τα παραπανω , απο επισημες-εγγραφα και ανεπισημες μαρτυριες….
α]Κατοχικες ελληνικες αρχες
β]Μαρτυριες – εγγραφα ΕΑΜ ΕΛΑΣ
γ]Γερμανικα εγγραφα
δ]Μαρτυριες – εγγραφα ΚΚ Αλβανιας
ε]Μαρτυριες συμμαχικων [πχ Γουντχαουζ]
στ]Μαρτυριες του Ερυθρου Σταυρου
ζ]Μαρτυριες ντοπιων
Αποδυκνυεται οτι η Μεγαλη πλειοψηφεια των Αλβανοτσαμηδων
συνεργαστηκε στενα με τους κατακτητες οχι μονο σε επιπεδο πληροφοριων
αλλα και σε επιπεδο ενοπλου συμμαχιας και αυτο το τελευταιο ειναι που ουσιαστικα τους καταδικασε σε φυγη κατα την φυγη των Γερμανικων στρατευματων απο την Ηπειρο.
Προεβησαν οχι μονο σε αντιανταρτικες
αλλα ακομα και εκκαθαριστικες επιχειρησεις χωριών που απλα υποστηριζανε το ανταρτικο
τοσο φιλοΕΔΕΣιτικων περιοχων οπως στη Λακκα Σουλι οσο και φιλοΕΛΑΣιτικων οπως σε Φαναρι και Τσαμαντα.
Συνεπως ο χαρακτηρισμος τους ,
ως δωσιλολη κοινοτητα [ ξεχωρα οι εξαιρεσεις που παντα υπαρχουν τετοιες αλλα ηταν πολυ λιγες σε σχεση με το συνολο ]
δεν απεχει πολυ απο την πραγματικοτητα τη εποχης
και αυτος ακριβως ο ρολος του πρεπει να καταδειχθει απο την ελληνικη πλευρα
οταν απο την »αποκει» πλευρα καταδεικνυεται συνεχως και μονομερως μονο οσα γεγονοτα συνεβησαν απο το καλοκαιρι 1944 ως το χειμωνα του 1945 , σαν να ηταν οι Ελληνες τιποτα »’ρατσιστες»’ που στοχοποιησανν χωρις λογο την »αλλοεθνη και αλλοθρησκη μειονοτητα»’ .
Ως γνωστον η μιση αληθεια ειναι καμια φορα , χειροτερη και απο το ψεμα.
Γιατι αμα οι Ελληνες ηταν »’μοναρχοφασιστες»’ ,
θα εκδιωκανε κατα το 1944, ειτε ο ΕΛΑΣ ειτε ο Τσαους Αντων
και τους αλλοθρησκους Πομακους και Τουρκους της Θρακης πραγμα που δεν συνεβη ακριβως γιατι αυτοι κατα τη κατοχη δεν κανανε ουτε το ενα δεκατο απο τα εγκληματα [ και ουτε καν] οσων κανανε οι Αλβανοτσαμηδες εναντιων των Ηπειρωτων ,
ενω ειδικα οι Πομακοι ενταχθηκαν κατα δεκαδες τοσο στον ΕΛΑΣ οσο και σε ομαδες του Τσαους Αντων.
Και αυτο το τελευταιο ειναι ενα επισης πολυ αποστωμωτικο επιχειρημα για την αντιμετωπιση της προπαγανδας η οποια πλεον εχει φτασει ακομα και στο Ευροκοινοβουλιο αρα το πραγμα εχει παρει πλεον μεγαλες διαστασεις.
Μου αρέσει!Μου αρέσει!
τοσο φιλοΕΔΕΣιτικων περιοχων οπως στη Λακκα Σουλι
TA ΠΕΡΙΧΩΡΑ ΠΑΡΑΜΥΘΙΑΣ ΗΘΕΛΑ ΝΑ ΓΡΑΨΩ ΟΠΟΥ ΠΟΛΛΑ ΧΩΡΙΑ ΚΑΗΚΑΝΕ ΟΠΩΣ ΠΟΠΟΒΟ ΣΕΛΛΙΑΝΗ ΚΛΠ
Μου αρέσει!Μου αρέσει!
Ο Αλσατός στρατιώτης και συγγραφέας, Samson Cerfbeer de Médelsheim (1777-1826), που γεννήθηκε στο Στρασβούργο και που αργότερα ασπάστηκε το Ισλάμ και έμεινε από τότε γνωστός ως ‘Ιμπραήμ Μανζούρ εφέντι’, στα χρόνια 1814-1817 υπηρέτησε ως στρατιωτικός σύμβουλος του Αλή Πασά στα Γιάννενα. Μας λέει για τους Τσάμηδες:
«Οι Τσάμηδες ζουν στο νότιο-νοτιοδυτικό μέρος της Αλβανίας. Η περιοχή τους αποκαλείται Τσαμουριά. Συνορεύει στα βόρεια και βορειοδυτικά με την περιοχή των Λιάπηδων, στα ανατολικά με την περιοχή των Ιωαννίνων, στα νότια με την περιοχή της Άρτας, και στα δυτικά με τη θάλασσα. Σ’ αυτή την περιοχή υπάρχει ένα απομονωμένο μέρος που λέγεται Σούλι, κατοικείται από τους Σουλιότες που είναι όλοι χριστιανοί, αλλά όχι Έλληνες. Είναι Αλβανοί στη γλώσσα, στα έθιμα και στην καταγωγή. Έχουν μια φήμη για γενναιότητα και κακοτυχία. Οι Τσάμηδες είναι πολύ φανατικοί μουσουλμάνοι της σουννιτικής ομάδας, και ένας δερβίσης θα ρίσκαρε τη ζωή του στην Τσαμουριά. Οι άντρες εδώ είναι άγριοι, υπερβολικά φανατικοί, και ενδιαφέρονται μόνο για την ανεξαρτησία και την ελευθερία τους. Είναι ενεργητικοί στον χαρακτήρα, αλλά τείνουν προς την αναρχία και αυτό είναι ό,τι καταλαβαίνουν για την ελευθερία. Με τεράστια υπομονή, ανέχονται τον ζυγό του Αλή Πασά που τους συμπεριφέρθηκε με περισσότερη αντιμισθία απ’ ότι έκανε με τους Τόσκηδες και τους Λιάπηδες. Η φυλή τους παρέχει πολλούς ουλεμάδες (μουσουλμάνοι δάσκαλοι και νομικοί). Οι Τσάμηδες είναι γενικά ψηλοί και έχουν περισσότερο μαύρα μαλλιά.» (Ibrahim Manzour Efendi, Mémoires sur la Grèce et l’Albanie pendant le government d’Ali-Pacha, (Paris: Paul Ledoux, 1827), pp. i–xxxvii. Translated from the French by Robert Elsie)
Ο Σκοτσέζος διπλωμάτης και περιηγητής, James Henry Skene (1812-1886), που έζησε για σχεδόν 20 χρόνια στη Συρία, ως Πρόξενος της Βρετανίας στο Αλέππο (Χαλέπι) από τον Μάρτιο του 1855 έως το 1877, αν και θεωρεί τους Αλβανούς ως καταγόμενους από τον Καύκασο, λέει για τους Τσάμηδες:
«Οι Τσάμηδες είναι οι πιο ειρηνικοί και εργατικοί από τις (αλβανικές) φυλές, και ασχολούνται με το εμπόριο και τη γεωργία. Η καθαρότητα της φυλής έχει λιγότερο σχολαστικά διατηρηθεί απ’ ότι με τις βόρειες φυλές, παρ’ όλα αυτά οι περισσότεροι είναι ξανθοί. Ντύνονται με μεγαλοπρεπές τρόπο, τα ρούχα τους είναι καλυμμένα με χρυσές δαντέλες και κεντήματα, και φέρουν όπλα όπως οι πιο φιλοπόλεμοι συμπατριώτες τους, παρόλο που δεν κάνουν τόσο πολύ χρήση αυτών. Κατοικούν τη χώρα που διατρέχεται από τον Θύαμι, η οποία βρίσκεται απέναντι από το νησί της Κέρκυρας, και τις περιοχές γύρω από τον ποταμό Αχέροντα, εκτείνεται μέχρι τον Αμβρακικό Κόλπο. Αποκαλούν την περιοχή τους Τσαμουριά, η οποία, μαζί με το όνομα ‘Τσάμης’ που έχουν, πιθανόν προέρχεται από τον ποταμό Θύαμι. Η τοποθεσία του γνωστού Σουλίου βρίσκεται σε αυτή την περιοχή, όπως επίσης το αρχαίο Βουθρωτό, τώρα μία μικρή στρατιωτική τοποθεσία που φαίνεται από την πόλη της Κέρκυρας. Το Μαργαρίτι, η Παραμυθιά και οι Φιλιάτες, είναι οι κύριες πόλεις τους.» (Henry Skene, The Albanians, Edinburgh New Philosophical Journal (1849), p. 307-329; & Journal of the Ethnological Society of London, papers from vol. 1, 2 (1850), p. 159-181;)
Από πού προέρχεται το όνομα ‘Τσαμουριά’ (Çamëri) ; Σχετικά με την καταγωγή του ονόματος Τσαμουριά, οι πιο πρώιμες θέσεις ανήκουν σε ξένους ερευνητές, όπως ο W.M.Leake, ο Pouqueville, κ.α., οι οποίοι εστιάζουν στο τοπωνύμιο αυτού του ονόματος. Ο Αλβανός γλωσσολόγος Eqrem Çabej, υποστηρίζει την ίδια θέση, σημειώνοντας τη συνέχεια των δύο όρων από το Θύαμις στο Τσαμ, εξήγησε μέσω των αλβανικών γλωσσικών φωνητικών κανόνων: Το πρώτο κομμάτι (Θυ) του σύνθετου (Θύαμις), προέρχεται από το αλβανικό ρήμα ‘Θούχεϊ’ (thyhej) που σημαίνει ‘σπάζω’, ‘σπάσιμο’, ‘διάλειμμα’ κ.α., ενώ το δεύτερο μέρος (άμις), προέρχεται από την ιλλυρική γλώσσα και συγκεκριμένα από το άμες (μητέρα, ολότητα, πληρότητα). Έτσι, οδηγούμαστε στο λογικό συμπέρασμα της αλβανικής (ιλλυροπελασγικής) έκφρασης, thyer ames (ή ames e thyer στα σημερινά αλβανικά) => thyames => thyame => çame), δηλαδή ‘διακεκομμένη ολότητα’, ‘διάλειμμα’, ‘διασπασμένος’ κ.α. Υπάρχει όμως και μία δεύτερη αλβανική ετυμολόγηση του ονόματος Θύαμις (Thyamis), όπου ‘thy amë’ => ‘ça amë’, που σημαίνει διάσπαση της μήτρας, γέννηση κ.α. Έτσι έχουμε το εξής ‘thy amë’ => ‘ça amë’ => ‘çamë’. Στο çamë προστίθεται η κατάλληξη ri και έχουμε το όνομα της περιοχής όπου ‘Çamëri’ σημαίνει ‘Τσαμουριά’ (Χώρα των Τσάμηδων) ή ‘Çamëria’ που σημαίνει ‘Η Τσαμουριά’.
Σύμφωνα με τα ελληνικά επιχειρήματα δεν υπάρχει Τσαμουριά αλλά Θυαμουρία. Μόνο οι Αλβανοί όμως αποκαλούσαν την Τσαμουριά με αυτό το όνομα; Μήπως οι Έλληνες την έλεγαν όντως Θυαμουρία και όχι Τσαμουριά; Όχι, και οι Έλληνες πολλές φορές την αποκαλούσαν ‘Τσαμουριά’. Αφηγείται σχετικά ο Θεόδωρος Κολοκοτρώνης στη «Διήγηση των συμβάντων της ελληνικής φυλής»:
«Ὁ πάππος τοῦ Ἀλῆ Φαρμάκη καὶ ὁ πάππος ὁ ἐδικός μου, Γιάννης Κολοκοτρώνης, ἦσαν φίλοι καὶ ἀδελφοποιητοί. Ἐσκοτώθηκε ὁ παππούλης μου, ἐπέθανε καὶ ὁ παππούλης τοῦ Ἀλῆ Φαρμάκη καὶ ἔμεινε ἡ φιλία ἡ ἴδια εἰς τὸν πατέρα μου καὶ εἰς τὸν πατέρα τοῦ Ἀλῆ Φαρμάκη. Ὡς φίλοι πατρικοὶ ἐλάβαμεν καὶ ἡμεῖς ἀνταπόκριση, δὲν τὸν εἶχα ἰδεῖ προσωπικῶς. Ἐπιστηριζόμενος λοιπὸν εἰς τὴν φιλίαν μὲ ἔγραψε ἕνα γράμμα, μοῦ ἔλεγε: ‘Φίλε πατρικέ, ὁ Βελὴ Πασὰς ἑτοιμάζεται νὰ μὲ βαρέσει, καὶ ἂν εἶσαι φίλος νὰ ἔλθεις νὰ μὲ βοηθήσεις’…Ὁ Ἀλὴ Φαρμάκης ἐπῆρε τὴν ἄδειαν νὰ ἰδεῖ τὰ χωριά του, ἕως ὅτου νὰ ἔλθει ὁ Κολοκοτρώνης, καθὼς ἔλεγε, καὶ ἔτζι ἐπῆρε μιὰ πενηνταριὰ χιλιάδες γρόσια καὶ ἐστείλαμε καΐκι καὶ ἦλθεν εἰς τὴν Ζάκυνθο. Ἐρχόμενος εἰς τὴν Ζάκυνθο, ἀπεφασίσαμεν νὰ ὑπάγομε εἰς τὸ Παρίσι διὰ νὰ εὕρομε τὸν Βοναπάρτε, καὶ ἐπήγαμε εἰς τοὺς Κορφούς, καὶ ὁ τότε γενικὸς διοικητὴς Δονζελὸτ μᾶς ἐμπόδισε, λέγοντάς μας, ὅτι: ‘Μείνετε ἐδῶ καὶ ἐγὼ γράφω καὶ θέλετε ἔχει ἀπόκρισιν, μόνον ἡμεῖς νὰ κάμομε τὸ σχέδιο ἕως ὅτου νὰ ἔλθει ἡ ἀπόκρισις τοῦ Αὐτοκράτορος’. Τὸ σχέδιον ποὺ ἐκάμαμε μὲ τὸν Δονζελὸτ ἦτον τὸ ἀκόλουθο: Νὰ μᾶς δώσει 500 κανονιέρους μὲ φουστανέλες ἐνδυμένους, 5.000 Ἕλληνες ὁποὺ εὑρίσκοντο εἰς τὴν γαλλικὴν δούλευση. Καὶ μᾶς ἔδωσε γρόσια διὰ νὰ στρατολογήσομε εἰς τὴν Τζαμουριά, ὅπου ἦσαν ἐχθροὶ τοῦ Ἀλῆ πασᾶ. Ἐπεράσαμεν εἰς τὴν Τζαμουριά, καὶ ἐκάμαμε 3.000 μισθωτοὺς Τζάμηδες καὶ ἤλθαμε εἰς τὴν Πάργα, καὶ τοὺς ἐμβαρκάραμε διὰ τὴν Ἅγια Μαύρα. Ἡ σύναξις ἔμελλε νὰ γίνει εἰς τὴν Ἅγια Μαύρα καὶ Ζάκυνθον.» (Διήγησις συμβάντων της ελληνικής φυλής από τα 1770 έως τα 1836, υπαγόρευσε Θεόδωρος Κωνσταντίνου Κολοκοτρώνης, Χ.Νικολαϊδης Φιλαδελφείας, Αθήνα 1836, σελ. 32-37)
‘Τζαμουριά’ λοιπόν αποκαλούσε ο Κολοκοτρώνης την Τσαμουριά.
«Εις την Τζαμουριάν είναι και το περίφημον Σούλι ή Κακοσούλι… Αυτή η περιοχή των χωρίων τούτων εκατοικείτο από Γραικούς πολεμικούς οίτινες εβάσταξαν τον πόλεμον χρόνους 18 εναντίον όλης της Αλβανίας…» (Ψαλλίδας Αθανάσιος, Γεωγραφία Ηπείρου και Αλβανίας, (Ιωάννινα, Εταιρεία Ηπειρωτικών Μελετών, 1964), σελ. 62)
‘Τζαμουριά’ αποκαλεί και ο Ψαλίδας την Τσαμουριά. Χαρακτηρίζει βέβαια τους Σουλιότες ως «Γραικούς» οι οποίοι πολέμησαν εναντίον «όλης της Αλβανίας». Βέβαια, όπως δείξαμε, οι Σουλιότες ήταν Χριστιανοί Ορθόδοξοι Τσάμηδες (Αλβανοί) και πολέμησαν εναντίον των μουσουλμάνων Λιάπηδων του Αλή Πασά. Ήταν σύνηθες να χαρακτηρίζονται στις ελληνικές πηγές της εποχής οι χριστιανοί ορθόδοξοι ως ‘Γραικοί’ ή ‘Ρωμιοί’ και οι μουσουλμάνοι ως ‘Τούρκοι’, χωρίς ωστόσο να είναι ούτε οι μεν ούτε οι δε τουρκικής και ελληνικής καταγωγής.
Ας δούμε τι άλλο λέει ο Ψαλίδας: «Οι κατοικούντες εις Παραμυθίαν και Δέλβινον λέγονται Τζάμηδες και ο τόπος Τζαμουριά.» Αυτό λοιπόν είχε πει ο Αθανάσιος Ψαλίδας στις αρχές του 19ου αιώνα, αναφερόμενος κυρίως στους Καζάδες του Μαργαριτίου (σημ. επαρχίες Μαργαριτίου και θυάμιδος), της Παραμυθιάς (σημ. επαρχία Σουλίου), των Φιλιατών (σημ. ομώνυμη επαρχία και τμήμα της αλβανικής επαρχίας των Αγίων Σαράντα) και του Δελβίνου (σημ. ομώνυμη αλβανική επαρχία). (Αθανάσιος Ψαλίδας, Γεωγραφία Αλβανίας και Ηπείρου εζ ανεκδότου χειρογράφου, Ιωάννινα 1964)
Ο Σαράντος Καργάκος, στο έργο του «Αλβανοί, Αρβανίτες, Έλληνες, τόμος Β», (στο 5ο κεφάλαιο) αφού κατηγορεί τους Τσάμηδες για εγκλήματα (ληστείες, φόνοι κ.α.), τους κατηγορεί ότι συνέπραξαν στον 2ο Παγκόσμιο πόλεμο με τα Γερμανικά και τα Ιταλικά στρατεύματα. Πράγματι ορισμένοι Τσάμηδες υπό την καθοδήγηση των Μαζάρ Ντίνο και Νουρί Ντίνο – οι οποίοι εκτελέστηκαν από το καθεστός Χότζα – το έκαναν. Ξεχνάει ότι ένα άλλο μέρος των Τσάμηδων συμμετείχε στην αντίσταση με το ΕΑΜ/ΕΛΑΣ όπως και με τον Εθνικό Αντιφασιστικό Απελευθερωτικό Στρατό της Αλβανίας. Τους κατηγορεί για τη σφαγή των Ελλήνων προκρίτων της Παραμυθιάς αλλά ξεχνάει να μας πει για τη σφαγή 75 Τσάμηδων προκρίτων της ίδιας πόλης από τους Έλληνες. Ωστόσο, παραδέχεται ότι αρχικά η στάση των Τσάμηδων ήταν φιλελληνική (το ίδιο διατυπώνει ο Ι.Θ. Πασχίδης για τους Τσάμηδες και γενικότερα για τους Αλβανούς της νότιας Αλβανίας) αλλά δεν μας λέει εμπεριστατωμένα τι τους έκανε να αλλάξουν τη στάση τους αυτή. Γιατί; Γιατί δεν μας λέει ποια ήταν η στάση των Ελληνικών αρχών απέναντι στους Τσάμηδες;
Ωστόσο, επειδή η ιστορία είναι ιστορία, του ξεφεύγουν ορισμένες αλήθειες και άθελα του τα λέει ‘όλα’ όταν παραδέχεται ότι: «πρόθεση των ελληνικών κυβερνήσεων ήταν να εκδιώξουν με κάθε θυσία τους Τσιάμηδες», «Όπως ήταν φυσικό, οι ελληνικές αρχές ανέλαβαν από τότε (σημ. Σ. Ι. Κ. δηλαδή τὸ 1925) αληθινή «εκστρατεία» για να πείσουν τους Τσάμηδες να φύγουν», «στην Τσαμουριά εγκατεστάθησαν Έλληνες πρόσφυγες από τη Μικρά Ασία», «ο αρχαίος γεωγράφος Στράβων αναφερόμενος στους πληθυσμούς των Ιλλυρο-ηπειρωτικών περιοχών γράφει ότι μερικοί ήσαν δίγλωσσοι («Ένιοι και δίγλωσσοι είσι»)», «Η Ελλάς παύει σιγά σιγά να θεωρείται «μητέρα» από τη στιγμή που το ελληνικό κράτος απαλλοτρίωσε τα τσιφλίκια των ισχυρών τσιάμηδων και τα διένειμε στους ακτήμονες» κ.α.
Ο Καργάκος λοιπόν θυμάται το από 22 Νοεμβρίου 1922 νομοθετικό διάταγμα «Περί επιτάξεως ακινήτων δι’ εγκατάστασιν προσφύγων και απαλλοτριώσεως οικοπέδων δι’ ανέργεσιν προσφυγικών συνοικισμών». Μάλιστα, με απόφαση του Ν. Πλαστήρα επετράπη η κατάληψη των ακινήτων και των κτημάτων των Τσάμηδων ακόμα και πριν την καταβολή αποζημίωσης. Βέβαια, ξεχνάει να αναφέρει για τους Χριστιανούς Ορθόδοξους Τσάμηδες που αναγκάστηκαν να εξελληνιστούν και παρέμειναν στην περιοχή, δεν μας λέει τίποτα για όσους Τσάμηδες Αλβανούς εξαναγκάστηκαν να ασπαστούν τον Χριστιανισμό για να παραμείνουν στα χωριά τους (τους οποίους το ελληνικό κράτος για λόγους προπαγάνδας αποκαλεί ως «Αρβανίτες» αν και οι ίδιοι μεταξύ τους συχνά αυτοαποκαλούνται «Shqiptarë»), ξεχνάει τις διάφορες απαγορεύσεις που είχαν επιβληθεί στους Τσάμηδες (αλλά και σε άλλους μουσουλμάνους πολίτες της Ελλάδας) όπως π.χ. απαγόρευση δικαιοπραξιών, δασικές εκτάσεις χιλιάδων στρεμμάτων, 120 υδρόμυλοι, 500.000 αιγοπρόβατα, 300 χιλιάδες στρέμματα καλλιεργήσιμης γης, 45 χωριά όπως η Πετροβίτσα/Petrovicë και η Αγία Κυριακή/Shëndelia (ή Shënedjella), δημεύτηκαν από το ελληνικό Δημόσιο που εγκατέστησε στην περιοχή έποικους από την Ήπειρο και πρόσφυγες από τη Μικρά Ασία.
Κατά τη διάρκεια του 2ου Παγκοσμίου Πολέμου οι Έλληνες κατέστρεψαν τα τζαμιά, τα μνημεία και οποιοδήποτε πολιτισμικό δείγμα των Αλβανών Τσάμηδων. (Kiel Machiel, “Ottoman architecture in Albania, 1385-1912”, Research Centre for Islamic History, Art and Culture, 1990, p. 3, ISBN 978-92-9063-330-3)
Όλα αυτά τα ξεχνάει ο Καργάκος. Ξεχνάει την εξορία που είχε επιβληθεί στους Τσάμηδες ηλικίας 17-70 ετών από το καθεστώς Μεταξά, 2 μήνες πριν την έναρξη του Ελληνο-Ιταλικού πολέμου (αλλά και πολύ πιο πριν). Περίπου 5.000 Τσάμηδες εξορίστηκαν στην Κρήτη, στη Χίο κ.α. Η εξορία αυτή αποφασίστηκε σε μία συνάντηση στην Ηγουμενίτσα, με επικεφαλή τον Μητροπολίτη των Ιωαννίνων Σπυρίδωνα. Στη συνάντηση συμμετείχαν ο τότε βουλευτής της περιοχής, Γεώργιος Βασιλάκος, ο διοικητής της χωροφυλακής της περιοχής κ.α. Το αποτέλεσμα ήταν 350 σφαγμένοι και άλλοι 400 που αφέθηκαν να πεθάνουν σε εγκλεισμό, χωρίς φαϊ και νερό. (Archive of Ministry of Foreign Affairs of Albania, year 1944, file 42 | a chronicle of the greek policy in Chameria)
Ο Γιάννης Σάρρας έγραψε: «Με αυτόν τον τρόπο η ελληνική κυβέρνηση έθεσε το αλβανικό μουσουλμανικό στοιχείο στο στρατόπεδο του εχθρού.» (Γιάννης Σάρρας, «Ιστορικά-Λαογραφικά περιοχής Ηγουμενίτσας 1500-1950», Αθήνα 1985, σελ. 615)
Θυμάται ο Καργάκος τις δολοφονίες των Ελλήνων προκρίτων της Παραμυθιάς από τους Τσάμηδες αλλά ξεχνάει τις δολοφονίες των Τσάμηδων από τους Έλληνες – σε ορισμένες περιπτώσεις σε συνεργασία με τους Άγγλους – στο Μαργαρίτι (Margëlliç), στους Φιλιάτες (Filati) και αλλού στην περιοχή. Οι Έλληνες σκότωσαν περίπου 2.877 ανθρώπους μετά το 1944, 1286 στους Φιλιάτες (Filati), 673 στην Παραμυθιά (Ajdonat), 626 στην Πάργα (Pargë) και στο Μαργαρίτι (Margëlliç), 192 στην Ηγουμενίτσα (Gumenicë) κ.α., οι οποίοι πέρα από 400 άτομα, ήταν οι περισσότεροι ηλικιωμένοι, έφηβοι, γυναίκες και παιδιά. 745 γυναίκες βιάστηκαν, 76 έγκυες γυναίκες ξεκοιλιάστηκαν, 5.800 σπίτια, τζαμιά και κτήρια γκρεμίστηκαν, 68 χωριά κάηκαν ενώ 323 άτομα παραμένουν αγνοούμενοι.
Ο διοικητής του 16ου Συντάγματος του ΕΔΕΣ, αντισυνταγματάρχης Αριστείδης Κρανιάς, που έφτασε στην Παραμυθιά, έγραψε ότι «αυτό που επακολούθησε δεν περιγράφεται». Στις 27 Ιουνίου του 1944 ο Κρανιάς μαζί με τους δικούς του (Σταυρόπουλος, Μπαλούμης, Στρουγκάρης κ.α.) μπήκαν στην Παραμυθιά και παρά τις συμφωνίες που είχαν γίνει ανάμεσα στον μουφτή Χασάν Αμπντουλλάχου, στον Επίσκοπο της περιοχής και στον ΕΔΕΣ, το τι ακολούθησε πράγματι δεν περιγράφεται. 600 περίπου μουσουλμάνοι Τσάμηδες της Παραμυθιάς δολοφονήθηκαν.
Τις επόμενες ημέρες, στις 8-11 Ιουλίου του 1944, μετά τη σφαγή όσων ανδρών είχαν παραμείνει στην Παραμυθιά και ορισμένων που φυλακίστηκαν στο τοπικό σχολείο, οδήγησαν τις γυναίκες σε μία τοπική φυλακή, όπου και τις κατέσφαξαν. Τις έκοψαν τα χείλη και τα αυτιά και στη συνέχεια πέταξαν τα σώματα τους στον δρόμο από την ταράτσα.
Στις 28 Ιουλίου 1944 το 40ο τάγμα του ΕΔΕΣ μπήκε στην Πάργα και σκότωσαν 52 μουσουλμάνους, κυρίως νεαρά αγόρια, γυναίκες και παιδιά. Στις 23 Σεπτεμβρίου 1944 οι δυνάμεις του ΕΔΕΣ υπό τους Ηλία Κάκο, Χρίστο Μαυρουδή, Χάρη Διαμαντή και άλλους, μπήκαν στους Φιλιάτες (Filati) και στο Τρικόρυφο (Spatar). 47 άμαχοι Αλβανοί Τσάμηδες δολοφονήθηκαν στους Φιλιάτες και άλλοι 157 στο Τρικόρυφο. Στο χωριό Γρανίτσα (Granicë) κοντά στην Παραμυθιά βρέθηκαν 46 πτώματα Αλβανών που είχαν δολοφονηθεί με μαχαίρια (άλλα 45 βρέθηκαν σε κοντινή περιοχή).
Μία ομάδα Αλβανών Τσάμηδων, αγανακτισμένη από τις επιθέσεις των Ελλήνων σωβινιστών εναντίον τους, αποφάσισαν να κάψουν το χωριό Ραχούλι της Θεσπρωτίας. Τότε, Αλβανοί κάτοικοι από το χωριό Καρβουνάρα (Karbunarë), σταμάτησαν τους συμπατριώτες τους και τους εμπόδισαν από το να κάνουν πράξη την πρόθεση τους αυτή. Παρόλα αυτά, οι δυνάμεις του Ζέρβα αργότερα, έσφαξαν όλους σχεδόν τους Αλβανούς Τσάμηδες της Καρβουνάρας: «Οι συμμορίτες του Ζέρβα έσφαξαν ακόμα και τις γυναίκες και τα παιδιά αυτών που έσωσαν το Ραχούλι.» (Νικόλαος Ζιάγκος, «Αγγλικός Ιμπεριαλισμός και Εθνική Αντίσταση 1940-1945», Αθήνα 1978, τ. 1, σελ. 255)
Μετά τις επιχειρήσεις τον Δεκέμβριο του 1944 και την απελευθέρωση της περιοχής από την καταπίεση των δυνάμεων του ΕΔΕΣ και του Ζέρβα, ένα μέρος των Τσάμηδων που είχαν καταφύγει στην Αλβανία, επέστρεψαν στους Φιλιάτες (Filati). Στις 12 Μαρτίου 1945, κυβερνητικές ελληνικές δυνάμεις από την φρουρά της Κέρκυρας, έσφαξαν Αλβανούς Τσάμηδες στο χωριό Παραπόταμο (Varfanj).
Ωστόσο οι δολοφονίες είχαν ξεκινήσει ήδη από το 1913 από ελληνικές συμορίες που επιτίθονταν στην περιοχή, ενθαρυμένες και από τις τότε ελληνικές αρχές. Τον Μάρτιο του 1913 ο Επίσκοπος της Παραμυθιάς Νεόφυτος, προσκάλεσε στο επισκοπικό μέγαρο τους χριστιανούς πρόκριτους της Παραμυθιάς, και τον στρατιωτικός διοικητή της περιοχής. Ανάμεσα τους ήταν και ο Μάρκος Δεληγιαννάκης από την Κρήτη, αρχηγός παραστρατιωτικής ομάδας (καλύτερα συμμορίας). Στις 23 Μαρτίου του 1913 δημιουργήθηκε η συμμορία του Δεληγιαννάκη, με προφανή σκοπό τις επιθέσεις εναντίον των τσάμικων χωριών και των κατοίκων τους. Ο Μάρκος Δεληγιαννάκης, μετά την προσάρτηση της Παραμυθιάς και της υπόλοιπης Τσαμουριάς στην Ελλάδα το 23.02.1913, μαζί με τη συμμορία του συνέλλαβαν 72 μουσουλμάνους Τσάμηδες πρόκριτους από την Παραμυθιά, τους μετέφεραν στην τοποθεσία «Λίβερη» κοντά στο Σελάνι και τους σκότωσαν. (Arkivi i Ministrisë së Brendshme, dosja no. 17-18, 1946;)
Το γεγονός – διανθισμένο φυσικά με μπόλικη ελληνική προπαγάνδα – ομολογεί ο Σταύρος Παπαμώκος στο βιβλίο του «Η Σέλλιανη χθες και σήμερα» (εκδόθηκε στην Αθήνα το 1997) στη σελίδα 160:
«Ο οπλαρχηγός Μάρκος Δεληγιαννάκης επί κεφαλής ομάδας κρητικών μαχητών, αλλά και άλλων ενόπλων από τα γύρω χριστια-νικά χωριά, κατέβηκαν στα τουρκοχώρια της Τσιαμουριάς και συνέλαβαν 72 Τουρκαλβανούς, τους οποίους μετέφεραν δεμένους στο απόμερο και ολοσκότεινο ρέμα ‘Μπιντούρια και Κατσικιά’ της Σέλλιανης και τους εκτέλεσαν.»
Προσέξτε πως αποκαλεί τα αλβανικά χωριά περιφρονητικά ως «τουρκοχώρια». Παρόλο που ο Παπαμώκος κατακρίνει στο βιβλίο του για λόγους τακτικής- την πράξη του συμμορίτη Δεληγιαννάκη, ο στόχος του είναι προφανής. Εννοεί ότι ‘οι Τούρκοι ήταν κατακτητές των Ελλήνων και τους είχαν σκλάβους, ο Μάρκος Δεληγιαννάκης επιτέθηκε στα τουρκοχώρια κ.τλ.’. Δηλαδή με λίγα λόγια, αφήνει να εννοηθεί ότι ο Δεληγιαννάκης είχε το δίκαιο με το μέρος του, ότι επιτέθηκε στα χωριά των κατακτητών κ.α.
Για την πράξη αυτή του Δεληγιαννάκη έχει βγει ακόμα και δημοτικό παραδοσιακό τραγούδι από τους Έλληνες, με το όνομα «Του Μάρκου Δεληγιαννάκη» όπου περιγράφεται αυτή η σφαγή στο Σελάνι (ελλ. ‘Σέλλιανη’):
«Σαν τι κακό σας έκανα, κι μι κατηγουράτι;
Ιγώ χουριά δεν έκαψα και σκλάβους δεν επήρα.
Ιγώ τους πρώτους έμασα, εξήντα δυο νουμάτους
Στη Σέλλιανη τους έσυρα, στο μνήμα του Μανώλη.
Ξύπνα, Μανώλη ψυχογιέ, απού το μαύρου χώμα,
να δεις αρνιά που σου ’φερα, κριάρια σουβλισμένα.»
Οι Έλληνες πρόκριτοι της Παραμυθιάς που δολοφονήθηκαν από τους Γερμανούς Ναζί σε συνεργασία με κάποιους Τσάμηδες ήταν λοιπόν αθώα θύματα, αλλά οι 72 Αλβανοί που δολοφονήθηκαν από τη συμμορία του Δεληγιαννάκη ήταν κριάρια για σούβλισμα!!!
Ο K.Buchberger, Αυστρο-ούγγρος διπλωμάτης, έγραψε σχετικά με την προσάρτηση της Τσαμουριάς στην Ελλάδα και το τι επακολούθησε τα χρόνια 1913-1914:
«Λάμβανα όλο και περισσότερες αναφορές. Στα περίχωρα των Ιωαννίνων ανακαλύπτονταν πτώματα μουσουλμάνων με βγαλμένα τα μάτια. Οι Έλληνες αντάρτες τα έκαναν αυτά τα εγκλήματα.» (K.Buchberger, ‘My years in Albania’, Historical Studies, Tirana 1972, no. 4, p. 141 & 177;)
Ο Χαφίζ Μουχεντίνι, μουφτής της Παραμυθιάς, και ο Ταχίρ Μέτε Μαζρρέκου, αλλά και άλλοι πρόκριτοι από την Παραμυθία, τους Φιλιάτες κ.α. κλείστηκαν και βασανίστηκαν για μεγάλο διάστημα στη φυλακή των Ιωαννίνων. Η μεγαλύτερη κόρη του Ισούφ Πασά Αίντονάτι, η Ναντίρε, οδηγήθηκε στη φυλακή των Ιωαννίνων με τα πόδια, ενώ οι δύο μικρότερες αδερφές της, Ικμπάλε και Έσμα, οδηγήθηκαν στη φυλακή στην Παραμυθιά. Ο Νουσρέτ Χατζί Φάκα, πρόκριτος του Μαργαριτίου, και ο Βείσέλ Κούρτι από τη Βρυσέλλα (Vërselë) δολοφονήθηκαν. Πάνω από 1000 μουσουλμάνοι Τσάμηδες κλείστηκαν στη φυλακή και υπέστησαν βασανιστήρια (και πολλοί πέθαναν).
Μου αρέσει!Μου αρέσει!
Τα εγκλήματα των Ελλήνων στην Τσαμουριά, συζητήθηκαν και στη Συνδιάσκεψη των Πρεσβευτών στο Λονδίνο. Οι Έλληνες αντιπρόσωποι προσπάθησαν να πείσουν ότι τα εγκλήματα αυτά ήταν απλές πράξεις συμμοριών και ότι δεν είχαν οργανωθεί από την ελληνική κυβέρνηση, αλλά οι ξένοι διπλωμάτες επιβεβαίωσαν ότι τα γεγονότα και οι επιθέσεις εναντίον του Τσάμικου πληθυσμού, ήταν οργανωμένα από την ελληνική κυβέρνηση ενώ σε ορισμένες περιπτώσεις οι διάφοροι παρακρατικοί καθοδηγούνταν από αξιωματικούς του ελληνικού στρατού. (The political archive of Vienna for Albania, ‘report of the Austrian consul in Janina for the Foreign Ministry’, vol. 23, p. 189, 13 Μαρτίου 1913; & The political archive of Vienna for Albania, ‘Belinski report for the Cont Berthold’, vol. 23, 27 Οκτωβρίου 1913;)
Πολλοί Τσάμηδες και γενικά Αλβανοί, μετανάστευσαν στην στην Τουρκία, άλλοι με τη θέληση τους και άλλοι προκειμένου να αποφύγουν την κακομεταχείριση. Ο Ruth Pennington που επέστρεψε στην Αγγλία το 1927 ύστερα από 10 μήνες δουλειάς με τους πρόσφυγες, είπε:
«Στην Τουρκία υπάρχουν 300.000 αλβανόφωνοι μετανάστες. Από αυτούς τουλάχιστον το 10% θα άφηναν με τη θέληση τους τις περιοχές τους και θα μετακινούνταν ξανά σε έναν καλύτερο τόπο, προσπαθόντας να επανασυνδεθούν με συγγενείς και φίλους, που έχουν ήδη μετακινηθεί. Η Τουρκία δεν επιθυμεί μία περαιτέρω πληθυσμιακή μείωση, αλλά παρά την επίσημη απαγόρευση, για τα επόμενα 10 έως 20 χρόνια θα υπάρχει μία σταθερή διαρροή…» (Near East and India, Sept. 15, 1927, p. 333)
Στις 12/1/1942, στο κέντρο της Παραμυθιάς, ο ανθυπασπιστής της Χωροφυλακής Ηλίας Νίκου, Διοικητής του τοπικού σταθμού, μαζί με έναν σύντροφό του, δολοφόνησε δύο από τους πιο σημαντικούς παράγοντες των Τσάμηδων στην περιοχή, τον κτηματία Τεφήκ Κεμάλ και τον γιατρό Αχμέτ Κασήμ. Οι συγκρούσεις και οι διαμάχες μεταξύ χριστιανών και μουσουλμάνων είχαν αυξηθεί, ειδικά μετά την δολοφονία από τους χριστιανούς ενός επιφανούς μουσουλμάνου, του Γιασίν Σαντίκου, τον Δεκέμβριο του 1942.
Στους Φιλιάτες (Filati), ο διοικητής της τοπικής χωροφυλακής, κάποιος Σταυρίδης, είχε δηλώσει δημοσίως μέσα στο χωριό: «Εσείς οι μουσουλμάνοι Τσάμηδες, περιμένετε ότι η Αλβανία και η Ιταλία θα εισβάλλουν εδώ. Σας πληροφορώ ότι αυτή η ημέρα δεν πρόκειται ποτέ να έρθει αλλά ακόμα και αν έρθει, εμείς οι Έλληνες είμαστε εφτάμισυ εκατομμύρια, δεν θα αφήσουμε κανέναν Τσάμη ζωντανό. Θα σας σκοτώσουμε όλους.» (CSAA, F. 161, year 1940, file 1201, p. 16)
Στις 13 Μαρτίου του 1945, σύμφωνα με τις μαρτυρίες και μίας βρετανικής στρατιωτικής αποστολής, ένα παραστρατιωτικό σώμα με μέλη άτομα από την Κέρκυρα αλλά και κάποιους ντόπιους (περίπου 100 άτομα), και αρχηγούς τους τον Χρήστο Κάκο, τον Ηλία Κάκο και τον συνταγματάρχη Ζότο, σκότωσαν στους Φιλιάτες περίπου 70 άτομα. (Foreign Office, 371/48094. Palmer’s report on the visit in northern Greece, April 9-14, 1945.)
Μαρτυρίες υπάρχουν ακόμα και από Έλληνες που είχαν δει τα γεγονότα αυτά και όχι μόνο από Αλβανούς.
«Ακόμα και στα κρατητήρια των συγκεντρωμένων για εξορία μουσουλμάνων, ορισμένοι άρπαζαν με την ανοχή των φρουρών χωροφυλάκων όποιον ήθελαν και τον σκότωναν χωρίς διατυπώσεις και διαδικασίες…Τα έκτροπα σε βάρος των μουσουλμάνων συνεχίστηκαν με διάφορες μορφές, από δημόσιους λειτουργούς και χριστιανούς κατοίκους, μόλις έφυγαν οι άντρες για εξορία. Με το πρόσχημα της δήθεν ανάκρισης ή της δήθεν παρουσίας για προσωπική υπόθεση καλούσαν στα γραφεία τους όμορφες χανούμισσες και τις βίαζαν…Οι λεηλασίες σπιτιών, οι αρπαγές ζώων φανερές. Οι βιασμοί κοριτσιών και γυναικών πολλοί και επώνυμοι. Η βίαιη έκδοση μουσουλμανίδων από ορισμένα χωριά σε δημόσιους λειτουργούς, μεγάλη…» λέει ο Γιάννης Σάρρας. (Γιάννης Σάρρας, «Ιστορικά-Λαογραφικά περιοχής Ηγουμενίτσας 1500-1950», Αθήνα 1985, σελ. 631)
Γράφει επίσης για την εκτέλεση των 8 μουσουλμάνων κατοίκων στη θέση Βίγλιζα στα υψώματα Λαδοχωρίου, που την επιβεβαιώνει – ως αυτόπτης μάρτυρας – ο Χρίστος Λόης, οπλίτης τότε στο 39ο Σύνταγμα Ευζώνων, και την καταγράφει στο βιβλίο του «Από τις σελίδες της μνήμης. Περιστατικά Πολέμου, 1940-1941», εκδ. Παπαδήμα, σελ. 17.
Οι παρενοχλήσεις και οι δολοφονίες αθώων Τσάμηδων από τους Έλληνες, συνεχίστηκε ακόμα και κατά τη διάρκεια της ιταλικής και της γερμανικής κατοχής. «Από την άλλη πλευρά, οι ιταλικές και οι γερμανικές στρατιωτικές αρχές υποστήριξαν την ελληνική quisling κυβέρνηση του Τσολάκογλου. Με την άδεια τους η ελληνική κυβέρνηση συνέχισε να ασκεί την πολιτική, τη δικαστική και την αστυνομική της δικαιοδοσία στην Τσαμουριά, ακόμα και κάτω απ’ την ιταλική και τη γερμανική κατοχή. Έτσι, οι διορισμένοι Έλληνες νομάρχες και οι επικεφαλείς της αστυνομίας επέμειναν στην επιθετική τους τακτική, συνεργαζόμενοι ακόμα και με τις ελληνικές εγκληματικές συμμορίες (Κοτσνικόλλας, Μπαλλούμης κ.α.), οι οποίες τρομοκρατούσαν τους μουσουλμανικούς πληθυσμούς. Οι Τσάμηδες αποφάσισαν να δημιουργήσουν τους δικούς τους μηχανισμούς αυτοάμυνας.» (Pëllumb Xhufi, Historical Dialogue on Cham Issues, Shkresë akademike, Institute for the study of Human Rights, Columbia University (2014), p. 7)
Το θέμα της γενοκτονίας των Τσάμηδων συμπεριελήφθη στην ατζέντα της τέταρτης γενικής συνέλευσης του Οργανισμού Μη Αναγνωρισμένων Εθνών και Λαών (UNPO) – που εδρεύει στη Χάγη – στις 20-26 Ιανουαρίου 1995.
Θυμάμαι μία συζήτηση, όπου Έλληνας καθηγητής εξέφρασε την άποψη ότι οι εκδηλώσεις αγάπης και συμπάθειας του ελληνικού κράτους προς τους Τσάμηδες, δεν έπαψαν ούτε στιγμή, καθότι η καλοσύνη, η γεναιότητα και η δικαιοσύνη είναι χαρακτηρηστικά γνωρίσματα της ελληνικής φυλής. Θα παρουσιάσω λοιπόν μερικές εκδηλώσεις αυτής της ‘αγάπης’. Ας δούμε μερικές μαρτυρίες των ανθρώπων που έζησαν εκείνη την εποχή τα γεγονότα από πρώτο χέρι.
Ο Εσαμπουντίν Καντίου λέει: «Μας συγκέντρωσαν όλους στο σπίτι ενός Αλβανού, του Σαλί Αβούζι. Εκεί υπήρχαν και άλλοι που είχαν έρθει στην πόλη μας από τα γύρω χωριά. Εκεί είχαν συγκεντρώσει γυναίκες και μικρά παιδιά, καθόλου άντρες. Μας είχαν εκεί για περίπου 5-6 μήνες. Σχεδόν κάθε μέρα έθαβαν και από ένα παιδί. Μας είχαν πιάσει αρρώστιες, ήμασταν σε άσχημη κατάσταση. Δεν είχαμε να φάμε. Με λίγα λόγια πέθαναν πολλά παιδιά και ηλικιωμένες γυναίκες. Υπήρχαν κάποιες γυναίκες άνω των 80 χρόνων.. οι Έλληνες τους έριχναν από τις σκάλες και πέθαιναν…».
Η Καντριέ Οσμάνι λέει: «Σκότωσαν τον πατέρα μου, τον ξάδερφο μου, τους αδερφούς της μητέρας μου και την αδερφή της μητέρας μου που ήταν παράλυτη. Την έριξαν από τις σκάλες και μετά την πυροβόλησαν…».
Η Καντριέ Αλίου λέει: «Μπήκαν το βράδυ οι Έλληνες στο σπίτι μας, πήραν τα 4 πρόβατα που είχαμε. Η μητέρα μου με το μωρό στην αγκαλιά της τους έλεγε: {Σας παρακαλώ, δεν έχω γάλα για τα παιδιά μου} και ένας στρατιώτης της είπε: {Έχω μόνο μία σφαίρα, δεν είμαι εδώ για να την σπαταλήσω, πήγαινε μέσα}. Άκουγα τις γειτόνισσες μου που φώναζαν και έκλαιγαν. Τις είχαν κόψει τα αυτιά, τους τραβούσαν τα σκουλαρίκια από τα αυτιά τους με τη μία και τους τα έκοβαν. Τις είχαν κόψει τα δάχτυλα για να τις πάρουν τα δαχτυλίδια.. απίστευτα πράγματα. Ξεκοίλιασαν έγκυες γυναίκες. Θυμάμαι ακόμα μία γυναίκα που είχε ένα μεγάλο τραύμα από λόγχη ανάμεσα στους ώμους της».
Ο Ραχμί Ουζέιρι λέει: «Σκότωναν γυναίκες και παιδιά. Είχαν ξεκοιλιάσει γυναίκες και τους έπαιρναν τα έμβρυα μέσα από τις κοιλιές τους. Τους είχαν κόψει τα δάχτυλα και τους έπαιρναν ό,τι κόσμημα φορούσαν..».
Ο Φαΐκ Μπολλάτι λέει: «Το πρώτο που μας ζήτησαν ήταν για χρυσό. Ό,τι είχαμε, ό,τι είχαν η μητέρα μου και η θεία μου στον λαιμό τους και στα δάχτυλα τους τους τα άρπαξαν. Τότε είπαν στη μητέρα μου: {Θέλουμε τον γιο σου για ένα λεπτό. Θα τον πάρουμε και θα στον ξαναστείλουμε σε ένα λεπτό}. Δεν το είδα αλλά άκουσα τη μητέρα μου να κραυγάζει και να χοροπηδάει’ είχαν κόψει το κεφάλι του αδερφού μου. Ήταν μόνο 17 χρόνων…. Ένας γείτονας μας μας πήρε μετά στο σπίτι του. Το όνομα του ήταν Τσιλ Μπάρμπα. Του δώσαμε μερικά χρήματα και μας άφησε να μείνουμε στο σπίτι του. Αφού τη νύχτα μας πήρε χρυσαφικά και ό,τι μας είχε απομείνει, μας πήρε την άλλη μέρα σε μία εκκλησία. Στην εκκλησία θυμάμαι ότι τρεις φορές μας έβγαλαν έξω ώστε να μας σκοτώσουν αλλά παρενέβησαν κάποιοι Βρετανοί στρατιώτες και σωθήκαμε.. υπήρχε και μία γυναίκα. Τότε μας πήγαν για τέσσερις μήνες στην Ηγουμενίτσα, σε ένα στρατόπεδο συγκέντρωσης και σε σπίτια κοντά στο λιμάνι, θυμάμαι ακόμα πως ανοιγόκλειναν τις μεγάλες σιδερένιες τους πόρτες. Άνοιγαν τις πόρτες, έπαιρναν νεαρά κορίτσια και τα βίαζαν. Κάποια επέστρεφαν πίσω, κάποια άλλα τα σκότωναν. Ακούγαμε τις κραυγές τους. Εκεί πέθανε μία από τις αδερφές μου από πείνα και έθαψαν ζωντανή μία θεία μου που τα παιδιά της ζούνε ακόμα».
Η Ραμπιέ Σεριάνι λέει: «Σκότωσαν τον πατέρα μου. Σκότωσαν τον πεθερό της θείας μου. Τους έστειλαν στο τζαμί της Παραμυθιάς. Είπαν στη θεία μου και σε μερικές άλλες γυναίκες να καθαρίσουν το τζαμί. Όταν πήγαν στο τζαμί, ήταν γεμάτο με ακέφαλα πτώματα. Η θεία μου αναγνώρισε τον αδερφό της από τη μπλούζα που φορούσε. Ήταν ο μοναδικός της αδερφός ανάμεσα σε 5 αδερφές που είχε. Αναγνώρισε τον πεθερό της από ένα χαρακτηριστικό που είχε στις κάλτσες του… Τελικά δεν υπήρχε τίποτα να καθαρίσουν. Τις είχαν πάρει στο τζαμί μόνο για να δουν..».
«Ήμουν ήδη παντρεμένη για δύο χρόνια όταν σκότωσαν τον εικοσι-πεντάχρονο αδερφό μου και τους δύο αδερφούς του άντρα μου’ τον Σουλεϊμάν, τον Χαμίτ και τον αδερφό μου τον Εκρέμ. Ο ένας ήταν 39 και ο άλλος ήταν 22 χρονών. Μας πήραν και τα 700 πρόβατα που είχαμε…» λέει μία άλλη ηλικιωμένη πλέον γυναίκα (δεν θυμάμαι το όνομα της).
Η Σανίγιε Μπολλάτι από την Παραμυθιά (Ajdonat) κάηκε ζωντανή ρίχνοντας της βενζίνη, αφού πρώτα της έκοψαν τους μαστούς και της έβγαλαν τα μάτια. Ο Ομέρ Μουράτι δολοφονήθηκε, έκοψαν το σώμα του σε κομμάτια και τα περιέφεραν στην Παραμυθιά.
Στο σπίτι του Σούλο Τάρι είχαν συγκεντρωθεί περισσότερες από σαράντα γυναίκες. Ο Τσίλι Πόποβα απ’ το χωριό Πόποβο (Αγία Κυριακή) μαζί με μία ομάδα στρατιωτών, μπήκαν στο σπίτι και ξεκίνησαν να βιάζουν τις γυναίκες και τα κορίτσια σε ένα από τα δωμάτια. Οι κραυγές των γυναικών ακούγονταν όλη τη νύχτα. Ο Σέρι Φέιζο, ο Φικρέτ Σούλο Τάρι και άλλοι, δολοφονήθηκαν.
Ο Χιλμί Μπεκίρι από τους Φιλιάτες (Filati) χτυπήθηκε μπροστά στα μάτια της οικογένειας του και αφέθηκε στο έδαφος να σφαδάζει. Η οικογένεια του θέλοντας να τον προστατέψουν, τον μετέφεραν στο σπίτι του γιατρού Μαυρουδίου. Έμεινε εκεί για μερικές ώρες αλλά ύστερα ο γιατρός ζήτησε να τον πάρουν. Τον πήγαν στο σπίτι του Στάβρο Μουχατζίρι, και στη συνέχεια στο σπίτι του Σουάιμπ Μέτια, όπου είχαν συγκεντρωθεί και άλλες οικογένειες. Το πληροφορήθηκαν οι Έλληνες παρακρατικοί και πήγαν στο σπίτι και τον σκότωσαν, αφού πρώτα του έβγαλαν τα χρυσά του δόντια με πένσες. Ο Μάλο Μούχο, ένας ογδοντάχρονος που για τέσσερα χρόνια είχε μείνει παράλυτος, δολοφονήθηκε. Τον έσφαξαν με ένα μικρό σπαθί μπροστά στη σύζυγο του. Του άνοιξαν το κεφάλι και τα μυαλά του πετάχτηκαν πάνω στη σύζυγο του. Στη συνέχεια διέφυγαν ανενόχλητοι.
Ο Αμπντούλ Νούρτσε απήχθη στο Τρικόρυφο (Spatar) και οδηγήθηκε στους Φιλιάτες με τα πόδια και χωρίς παπούτσια, όπου τον έσειραν στους δρόμους της πόλης, και τελικά τον σκότωσαν μπροστά στο σπίτι του Νιδ Ταφότσι. 16 μέλη της οικογένειας του Λίλε Ρουστέμι από τον Άγιο Βλάσιο/Σούβλιασι (Sullashi), κυρίως παιδιά, κατακρεουργήθηκαν χωρίς να επιζήσει κανένας. Ο Τζελάλ Μινίτι από την Παραμυθιά αποκεφαλίστηκε πάνω στο πτώμα του μουφτή Χασάν Αμπντουλλάχου.
Ο Σαλί Μουχεντίνι, ο Αμπεντίν Μπάκο, ο Μουχάμμεντ Πρόνιο και ο Μάλο Σεϊντίου βασανίστηκαν, τους έκοψαν τα δάχτυλα, τη μήτη, τη γλώσσα και τα δάχτυλα των ποδιών, και ενόσο αυτοί σφάδαζαν από τους πόνους, οι αντάρτες του Ζέρβα χόρευαν και εξυμνούσαν τον αρχηγό τους. Στο τέλος τους σκότωσαν χτυπόντας τους με μαχαίρια και κοφτερά αντικείμενα.
Ακολουθεί η περιγραφή του Εσρέφ Χιλμί, κατοίκου της Παραμυθιάς, ο οποίος περιέγραψε τη σφαγή που έγινε στην περιοχή:
«Την Τρίτη, 27 Ιουνίου 1944, στις 7 το πρωί, οι Έλληνες αντάρτες (του Ζέρβα), υπό τον συνταγματάρχη Κρανιά, τους Χρήστο Σταυρόπουλο, Λευτέρη Στρουγκάρη, και Νικόλαο Τσένο, μπήκαν στην πόλη και η διαταγή δόθηκε: κανένας δεν έπρεπε να ζήσει… Το ίδιο απόγευμα, συνέλλαβαν τους άντρες, τις γυναίκες και τα παιδιά, λες και ήταν κλέφτες. Το επόμενο πρωί όλοι οι άντρες δολοφονήθηκαν.
Αφού με κράτησαν φυλακισμένο για τέσσερις ημέρες, με άφησαν να φύγω για να πάω να θάψω τους νεκρούς. Στην περιοχή ‘η εκκλησία του Άη Γιώργη’, αναγνώρισα 5 πτώματα. Οι υπόλοιποι ήταν αδύνατον να αναγνωριστούν, εξαιτίας των βασανιστηρίων που είχαν υποστεί. Τα 5 θύματα που αναγνώρισα ήταν: ο Μετ Τσέρε, ο Σαμί Ασίμι, ο Μαχμούτ Κούπι, ο Άντεμ Μπεκίρι και ο Χακί Μίλε. Δύο ημέρες αργότερα, με έστειλαν στα Βώλια, κοντά στο σπίτι του Δημήτρη Νικολάου, όπου είχαν σκοτώσει 8 ανθρώπους. Δεν μπόρεσα να τους αναγνωρίσω επειδή τους είχαν κόψει κομματάκια. Παντού τριγύρω υπήρχαν πτώματα. Μία γυναίκα με το ονοματεπόνυμο Σανίγιε Μπολλάτι υπέσθη φοβερά βασανιστήρια και την έκαψαν ζωντανή με οινόπνευμα. Αυτή η τραγωδία έγινε την Τετάρτη, ενώ την Παρασκευή το πρωί μεταφέρθηκε από τη μητέρα της και δύο συγχωριανούς κατά διαταγή των παρακρατικών και αφού την κάλυψαν με μία κουβέρτα, την έκρυψαν σε μία αποθήκη ώστε να μην τη δει κανείς. Η καημένη γυναίκα πέθανε 5 ημέρες αργότερα. Το πτώμα της είχε γεμίσει σκουλήκια.
Όλα αυτά που αναφέρω εδώ, τα έχω δει με τα μάτια μου. Στην αρχή, κρύφτηκα για 5 μέρες σε μία σοφίτα, αλλά με έπιασαν οι μοναρχο-φασίστες και με οδήγησαν μπροστά στον Κρανιά ο οποίος αφού με ρώτησε διάφορα, διέταξε να με φυλακίσουν. Στη φυλακή βρήκα άλλα 380 άτομα, ανάμεσα τους γυναίκες και παιδιά. 120 από αυτούς πέθαναν από την πείνα. Τέσσερα άτομα μαζί με ‘μένα ήμασταν στη φυλακή για 15 ημέρες, μετά απ’ τις οποίες μας μετέφεραν στην Πρέβεζα (Prevezë) και από εκεί στα Γιάννενα (Janinë), όπου μείναμε για 40 ημέρες. Εκεί μας υπέβαλαν απερίγραπτα βασανιστήρια. Απελευθερωθήκαμε ύστερα από την άφιξη στην πόλη των δυνάμεων του ΕΑΜ.»
Ο Ντερβίς Σούλο από το χωριό Τρικόρυφο (Spatar) στην περιοχή των Φιλιατών (Filati), περιγράφει τη σφαγή στο Τρικόρυφο ως εξής:
«Το πρωί του Σαββάτου τον Σεπτέμβριο του 1944, συγκέντρωσαν τους κατοίκους μπροστά από το τζαμί του χωριού. Οι στρατιώτες άρχισαν να βιάζουν τις γυναίκες και τα κορίτσια, ακόμα και μεγάλες γυναίκες. Η Πέτσε Τσουλάνι, 50 χρόνων, βιάστηκε, της έκοψαν τα μαλλιά και τα ατιά της, και στο τέλος τη σκότωσαν στο περιβόλι της, στην περιοχή Μούτσο. Είχαν φέρει στο σπίτι μας την οικογένεια του Σάκο Μπανούσι από την Σκορπιόνα (Skropjona), που αριθμούσαν 8 γυναίκες, άντρες και παιδιά. Αφού βίασαν τις γυναίκες και τις έκοψαν τους μαστούς με μαχαίρια, τους σκότωσαν όλους….
Στο σπίτι του Νταμίν Μουχαμέτι, δολοφονήθηκαν 5 γυναίκες και 3 παιδιά… Στο σπίτι του Φετίν Μουχαμέτι, βίασαν και βασάνισαν τη Χάνε Ισούφι και μία άλλη γυναίκα… Στο σπίτι του Ντούλε Σερίφι, έκοψαν τα κεφάλια του ογδοντάχρονου Σουλεϊμάν Διμίτσα και της συζύγου του. Στο σπίτι του Μέτο Μπράχο, 20 άτομα, άντρες, γυναίκες και παιδιά, κάηκαν ζωντανοί… Η Κίγιε Νούρτσια, 70 ετών, μαχαιρώθηκε μέχρι θανάτου… Στο αμπέλι του Ζούλε και στον κήπο του Αμπντούλ Νούρτσε, είδα 20 σφαγμένους ανθρώπους. Στο σπίτι του Χατζή Λατίφι, βίασαν την κόρη του Χατζή Γκουλάνι, ενώ στο σπίτι του Μέιντι Μέτο βίασαν την Χάβα Αϊσια και την Νάνο Αράπι την οποία στη συνέχεια σκότωσαν».
Ο Σαλί Μπολλάτι απ’ την Παραμυθιά λέει τα εξής:
«Ήμουν 7 ετών στις 27 Ιουνίου του 1944, αλλά δεν θα μπορέσω ποτέ να ξεχάσω τι συνέβη εκείνες τις μέρες στην οικογένεια μου και στις άλλες αλβανικές οικογένειες της πόλης μας, της Παραμυθιάς. Ήταν νωρίς το πρωί όταν η μητέρα μου μας ξύπνησε. Εκείνη τη μέρα η γλυκιά φωνή της ήταν διαφορετική, μία βραχνή φωνή: {Ντυθείτε γρήγορα, πρέπει να φύγουμε}, είπε βιαστικά. Έντυσε τη μικρή μας αδερφή, τη Μακμπούλε, και πήρε μερικά ρουχαλάκια γι’ αυτήν. Χωρίς να φάμε τίποτα, φύγαμε γρήγορα από το σπίτι μας, που βρισκόταν στην κορυφή του λόφου της πόλης, που είναι κοντά στον πύργο των Μπολλάτι, 400 χρόνων παλιός. Περπατώντας στον δρόμο, ακούγαμε πυροβολισμούς. Βιαστικά φτάσαμε στο σπίτι του θείου μας, του Μουχάμμεντ Μπάκο, κοντά στον πύργο του ρολογιού, στο κέντρο της Παραμυθιάς.
Η θεία Νασίμπε μας άνοιξε, παρόλο που φοβήθηκε μήπως είχαν έρθει ληστές, και μας δέχτηκε με πολύ αγάπη. Ξέροντας ότι ήμασταν πεινασμένοι, μας ετοίμασε φαγητό. Ενώ τρώγαμε, ο θείος Κιαζήμ, πρώτος ξάδερφος της μητέρας μου, μπήκε μέσα κοιτάζοντας τον πατέρα μου απορημένος: {Μπράχο, οι στρατιώτες του Ζέρβα σκοτώνουν, ντύσου και πάμε να φύγουμε.} Αλλά ο πατέρας μου του είπε ότι ήταν αδύνατον να αφήσει όλη την οικογένεια πίσω: {Άλλωστε εμείς δεν έχουμε κάνει κακό στους Έλληνες, το αντίθετο πάντα τους βοηθούσαμε.} Μετά από αυτό, ο θείος Κιαζήμ μας άφησε και έφυγε, διέφυγε και πέθανε στα Τίρανα το 1983.
Δεν είχε περάσει ούτε μισή ώρα και ακούσαμε να χτυπάνε την πόρτα. Ο πατέρας μου άνοιξε αλλά ένας οπλισμένος άντρας τον άρπαξε έτσι όπως ήταν, ξυπόλυτο. Αρχίσαμε να τσιρίζουμε και να κλαίμε, φοβούμενοι ότι δεν θα ξαναδούμε τον πατέρα μας. Δεν θα ξεχάσω ποτέ αυτή τη φοβερή σκηνή, αλλά και τις συμβουλές που μου έδινε με τρυφερότητα ως παιδί. Αργότερα ανακαλύψαμε ότι τον σκότωσαν στην αυλή του σχολείου, και τον έθαψαν μαζί με άλλους σε έναν μαζικό τάφο. Προσπαθήσαμε με τη μητέρα μου να γυρίσουμε στο σπίτι μας. Καθώς περπατούσαμε, ο μεγαλύτερος αδερφός μου, ο Φερχάτ, που τότε ήταν 13 χρονών, πήγε για να συναντήσει τον ξάδερφο μας τον Αβνί, στην ίδια ηλικία, τον οποίο οι συμμορίτες του Ζέρβα τον έπιασαν και τον σκότωσαν, ενώ είχε κρυφτεί μέσα σε ένα χωράφι με βατομουριές. Μερικές μέρες αργότερα, μας είπαν ότι ο αδερφός μου ο Φερχάτ, ο καλύτερος μαθητής του τοπικού αλβανικού σχολείου που είχε ανοίξει λίγο πριν το 1944, βρέθηκε επίσης σκοτωμένος. Μπαίνοντας φοβισμένοι στην αυλή μας, είδα το σώμα του παππού μου να βρίσκεται κάτω, γεμάτο αίματα, πεθαμένος. Τον είχαν σύρει κατρακυλώντας πάνω στα πέτρινα σκαλοπάτια, και τον σκότωσαν. Ήταν 82 ετών, συνταξιούχος ιμάμης.
Ο Έλληνας συγγραφέας Γιάννης Σάρρας, γράφει στο βιβλίο του “Ιστορία της Περιοχής της Ηγουμενίτσας” που εκδόθηκε στην Αθήνα το 1985, επιβεβαιώνει τα εγκλήματα λέγοντας: {Η οικογένεια του Μουχαρρέμ Μπολλάτι που σφαγιάστηκε με άγριο τρόπο, ήταν τελείως αθώοι.} Ύστερα από το απαίσιο αυτό θέαμα, η μανούλα μου μας πήγε σε ένα θρησκευτικό κτήριο στη γειτονιά μας. Εκεί υπήρχαν και άλλες φοβισμένες οικογένειες. Πέρασε λιγότερο από μία ώρα και ένας οπλισμένος άντρας ήρθε και μας διέταξε να εγκαταλείψουμε τον χώρο. Δίπλα στην πύλη του κτηρίου περίμενε ένας άντρας που κρατούσε ένα οπλοπολυβόλο, έτοιμος να μας σκοτώσει. Η μητέρα μου τότε άρχισε να παρακαλάει τον Θεό. Λίγο αργότερα ένας άλλος από τους συμμορίτες του Ζέρβα ήρθε και διέταξε να πάρουν το οπλοπολυβόλο και να μετακινηθούμε σε άλλο μέρος. Νομίζαμε ότι είχαμε σωθεί και ευχαριστούσαμε τον Θεό γι’ αυτό, όταν ξαφνικά ένας άντρας άρπαξε τη μητέρα μου…Λιγότερο από μία ώρα μετά, κλαίγαμε καθώς μάθαμε τα φοβερά νέα ότι η μητέρα μας, η Μπετούλα, 36 τότε ετών, βρέθηκε νεκρή μέσα στο τζαμί μας.
Μείναμε έτσι 4 ορφανά, η Κερίμε 10 ετών, εγώ 7, ο Φαρούκ 5 και η Μακμπούλε 2. Μαζί με άλλα 200 άτομα, μας οδήγησαν στο μεγάλο σπίτι των Μουχεντίνι, που είχε μετατραπεί σας χώρος συγκέντρωσης, όπου 10-15 άτομα κοιμόντουσαν μαζί στο πάτωμα. Ήμασταν με τη θεία μας, τη Ζουμπέιντε. Ο σύζυγος της, ο Νέλο 27 ετών, είχε δολοφονηθεί, αφήνοντας την μόνη με ένα μωρό – τον Ταχσίν που ήταν τριών μηνών. Οφείλω εδώ να πω ότι κάποιες (χριστιανές) γειτόνισσες, ήρθαν και μας έφεραν μία μικρή κούνια και ρουχαλάκια για τον Ταχσίν και διάφορα αντικείμενα απ’ τα σπίτια μας. Αυτό ήταν σημαντικό για μας, επειδή αν και οι γείτονες μας ήξεραν ό,τι δεν είχαμε κάνει τίποτα κακό, εντούτοις δεν μπορούσαν να μας ελευθερώσουν. Η έλειψη φαγητού και κανονικών συνθηκών ζωής, ήταν και η αιτία των ασθενειών και των ξαφνικών θανάτων. Κάθε μέρα πέθαιναν τουλάχιστον 2-3 άτομα. Η γιαγιά μου η Ρουκίε, 72 ετών και η δίχρονη αδερφή μου, η Μακμπούλε, πέθαναν μαζί την ίδια μέρα.
Μήνες αργότερα, Βρετανοί στρατιώτες έφτασαν στην περιοχή και μας έφεραν τρόφιμα και φάρμακα και έτσι η ζωή μας άρχισε να γίνεται λίγο καλύτερη. Στα τέλη Νοεμβρίου μας ρώτησαν αν θα θέλαμε να πάμε στην Τουρκία, την Αλβανία ή την Αίγυπτο, αλλά όλοι τους είπαμε ότι σαν Αλβανοί, θα θέλαμε να πάμε στην μητέρα πατρίδα μας, όχι σε άλλη χώρα. Μας έφεραν μεγάλα ανοιχτά φορτηγά και μας έβαλαν πάνω σ’ αυτά. Οι χριστιανές γειτόνισσες που μας είχαν βοηθήσει, εμφανίστηκαν ξανά και μας έδωσαν χειμωνιάτικα ρούχα αυτή τη φορά…Τα φορτηγά έφτασαν στην Ηγουμενίτσα και μας αποβίβασαν και μας οδήγησαν σε μία παραθαλάσσια αποθήκη. Κατά τη διάρκεια της νύχτας προσπάθησαν να αρπάξουν τα κορίτσια αλλά αρχίσαμε να κλαίμε και να τσιρίζουμε δυνατά, και έτσι Βρετανοί στρατιώτες μας έσωσαν ξανά. Ήταν η τελευταία μας απαίσια νύχτα με τους Ζερβικούς. Την επόμενη ημέρα μας έβαλαν σε μικρές βάρκες και το απόγευμα φτάσαμε στο λιμάνι των Αγίων Σαράντα (στην Αλβανία). Εκεί μας περίμενε ο θείος μας, ο Μουχάμμεντ, που τον Ιούνιο είχε κρυφτεί στο σπίτι της αδερφής του στην Πάργα. Μετά από μία νύχτα που περάσαμε στο τζαμί των Σαράντα, μεταφερθήκαμε στην Χιμάρα, όπου μείναμε σε δύο μικρά δωμάτια.
Περπατούσαμε όλη τη μέρα και τη νύχτα σταματήσαμε κάτω από μια γέφυρα. Αφού μαζέψαμε μερικά ξυλαράκια, ανάψαμε φωτιά και καταφέραμε να βγάλουμε τη νύχτα. Ήταν Δεκέμβριος και έκανε πολύ κρύο. Ειδικά ο μικρός μου αδερφός πεινούσε και κρύωνε πολύ. Ήταν αδυνατισμένος και έκαιγε απ’ τον πυρετό. Ακόμα και τώρα θυμάμαι πως ζητούσε από τη θεία μας λίγο ψωμί, κλαίγοντας: {Σε παρακαλώ, σε παρακαλώ καλή μου θεία, πεινάω, δώσε μου λίγο ψωμί, σ’ αγαπώ πολύ, σε παρακαλώ θεία!} αλλά ακόμα και ένα ψίχουλο τότε ήταν δύσκολο να βρεθεί. Ξεκινήσαμε να περπατάμε πλέον όταν έφεξε. Μετά από τρεις ώρες φτάσαμε στο Ντουκάτ. Εκεί μείναμε έκπληκτοι για τη ζεστή αγκαλιά και την αποδοχή των κατοίκων που βρήκαμε. Από εκεί κάποιοι παρτιζάνοι μας μετέφεραν με ένα φορτηγό στην Αυλώνα. Μόλις φτάσαμε, η θεία μου πήρε τον μικρό αδερφό μου στο νοσοκομείο. Την άλλη μέρα (ο μικρός) πέθανε!
Έτσι από τα εννιά μέλη της οικογένειας μου, παραμείναμε μόνο δύο, η δεκάχρονη αδερφή μου και εγώ. Μεγάλωσε στο σπίτι του θείου μας, ενώ εγώ μεγάλωσα σε ορφανοτροφείο στα Τίρανα και σε εσωτερικό σχολείο στη Σκόδρα. Αυτό ήταν μόνο ένα μικρό δείγμα από τη γενοκτονία που διέπραξαν εναντίον μας οι Έλληνες σωβινιστές, στην Παραμυθία, στους Φιλιάτες και αλλού, μέχρι τον Μάρτιο του 1945. Περισσότεροι από 2900 Αλβανοί δολοφονήθηκαν και περισσότεροι από 2000 πέθαναν στην πορεία τους προς την Αλβανία. Οι περισσότεροι από αυτούς ήταν παιδιά και ηλικιωμένοι…»
Η Νουρίσα Πρόνιο, κόρη του Χουσέν Ντέμι και της Φεριντέ, 30 τότε ετών και σύζυγος του Μουχαρρέμ Πρόνιο, είπε από το Μπεράτ όπου βρέθηκε με την οικογένεια της:
«Στις 27 Ιουνίου 1944 ήρθε ο Ζερβικός Λευτέρης Στρουγκάρης, μαζί με 20 στρατιώτες και έψαξαν και έκλεψαν το σπίτι, απειλώντας με με ένα μαχαίρι. Το σούρουπο εγκατέλειψα το σπίτι μου και κατέφυγα στους γείτονες μου. Την επόμενη μέρα όμως ο γείτονας μου με αποκάλειψε και αναγκάστηκα να φύγω τρέμοντας από τον φόβο μου, και κατέφυγα με τα τρία παιδιά μου – ένα τετράχρονο αγόρι και δύο κόρες, έξι και δύο ετών – ανάμεσα στα δεντρα του κήπου μου. Τότε, ο γιος του Βαγγέλη Δράκα, μαζί με τρεις οπλισμένους, μπήκαν στο σπίτι και όταν είδαν που είμαι, ήρθαν σαν τα θηρία και μου άρπαξαν το τετράχρονο παιδάκι μου και το πήραν στα ξύλα για να το σφάξουν. Εγώ τρομαγμένη, άρχισα να κλαίω και να ξεφνίζω και αυτοί τότε, είπαν σαρκαστικά στο μωρό: {Είσαι τόσο τρυφερό, θα σε ψήσουμε και θα σε φάμε…} Ακούγοντας τις φωνές μου ο Σωτήρης Νικόλας, ο γείτονας μας, ήρθε προς το μέρος μας και αφού καβγάδισε μαζί τους, ήρθε σε ‘μένα και μου είπε ότι ήθελαν τέσσερις βρετανικές λίρες για να μου δώσουν το μωρό και να φύγουν. Τους έδωσα τα χρήματα που ήθελαν και μου έδωσαν πίσω τον γιο μου, χλωμό. Φαινόταν σαν πεθαμένος και ο λαιμός του ήταν γεμάτος αίματα. Όταν ο Σωτήρης Νικόλας ήρθε εκεί, αυτοί οι βάρβαροι ήδη τον έκοβαν. Ακόμα και σήμερα, έχει τα ήχνη του κοψίματος από το μαχαίρι στον λαιμό του. Αφού τελείωσε όλο αυτό, κατέφυγα στο σπίτι του Σαμπάν Κούρα, αλλά στον δρόμο ήρθα πρόσωπο με πρόσωπο με στρατιώτες του Ζέρβα. Μαζί τους ήταν ο Δημήτρης Πάσκος, που αυτές τις μέρες είχε σκοτώσει την Μπετούλα, τη γυναίκα του Ιμπραήμ Μπολλάτι και είχε αγριοδώς κάψει τη Σανίγιε Μπολλάτι με βενζίνη.
Με την υποχώρηση των Γερμανών, ο Σαπέρας, αρχηγός της τοπικής φρουράς, μαζί με τον δεσπότη, έβγαλαν μία διαταγή ότι θα έπρεπε οι άνθρωποι της περιοχής να παραδώσουν τα όπλα τους και ότι θα μπορούσαν πλέον να μετακινούνται ελεύθερα, χωρίς να φοβηθούν τίποτα. Έκαναν μία γραπτή συμφωνία γι’ αυτό, μπροστά στον μουφτή της περιοχής. Ο κόσμος τους πίστεψε και αφού παρέδωσαν τα όπλα τους, άρχισαν πλέον να κυκλοφορούν ελεύθερα. Αλλά οι στρατιώτες του Ζέρβα, άρχισαν να συλλαμβάνουν τους άντρες και να τους φυλακίζουν, και έτρεχαν στα σπίτια μας για να τα κλέψουν και βίαζαν τα νεαρά κορίτσια. Τότε άρχισαν να σκοτώνουν τους άντρες που προηγουμένως είχαν συλλάβει. Είδα με τα ίδια μου τα μάτια το σώμα του ενενηντα-πεντάχρονου Τζελάλ Μπολλάτι που του είχαν κόψει το κεφάλι, και είχαν πετάξει το κεφάλι του σε έναν κήπο πιο πέρα, ενώ είχαν αφήσει το σώμα του δίπλα σε έναν μαντρότοιχο. Είδα τον Τεφίκ Αμπάζι που του είχαν κόψει τα πόδια και του τα έδεσαν πίσω στην πλάτη.
Έπιασαν μετά όλες τις γυναίκες και τα παιδιά μας, και μας φυλάκισαν. Μας έδιναν κακομαγειρεμένο φαγητό σε βρώμικα χάλκινα καζάνια. Ύστερα ήρθαν τρία άτομα από μία Βρετανική Αποστολή που έλεγξαν την κατάσταση, και σταμάτησαν τη χρήση των χάλκινων σκευών…»
Οι περισσότερες μαρτυρίες των Τσάμηδων που επέζησαν από τις θηριωδίες εναντίον τους, πάρθηκαν οι περισσότερες το 1947 και υπάρχουν καταγεγραμμένες στα αρχεία του Υπουργείου Εσωτερικών της Αλβανίας και στα Κεντρικά Αρχεία της Αλβανίας. Πραγματικός υπαίτιος για όλα αυτά είναι η Πρεσβευτική Διάσκεψη του Λονδίνου το 1913 που άφησε αυτά τα εδάφη έξω από τα σύνορα της Αλβανίας και τα μοίρασε στα γύρω κράτη (Ελλάδα, Σερβία κ.α.) Τσάμηδες Αλβανοί που ζούσαν στις Η.Π.Α. και εξέδιδαν την εφημερίδα ‘Albania’ έγραψαν:
«Η Ιταλία εποφθαλμιά την Αυλώνα, το Μαυροβούνιο εποφθαλμιά τη Σκόδρα, πρωτεύουσα της Γκεγκαρίας (βόρειας Αλβανίας), η Ελλάδα προσπαθόντας να καλύψει την κατάληψη της Τσαμουριάς, είχε ανέβει στη Συνδιάσκεψη του Παρισιού ζητώντας το Αργυρόκαστρο, την Κορυτσά και τη Χιμάρα, με αιτία ότι αυτές οι περιοχές ήταν τμήμα της Βορείου Ηπείρου, και έτσι οι άνθρωποι που ζούσαν εκεί, θα έπρεπε να ενταχτούν στην Ελλάδα.» (Albania, 27 March, 1919;)
Τον Ιούνιο του 1946, ο Joseph Jacobs, κεφαλή της Αποστολής των Ηνωμένων Πολιτειών στην Αλβανία (1945-1946), γράφει στην αναφορά του: «Τον Μάρτιο του 1945 ομάδες από τις διασκορπισμένες δυνάμεις του Ζέρβα πραγματοποίησαν σφαγή των Τσάμηδων στην περιοχή των Φιλιατών, και στην ουσία εκκαθάρισαν την περιοχή από την αλβανική μειονότητα. Σύμφωνα με όλες τις πληροφορίες που κατάφερα να συνελλέξω σχετικά με το τσάμικο ζήτημα, στα τέλη του 1944 και κατά τη διάρκεια των πρώτων μηνών του 1945, οι αρχές στη βορειοδυτική Ελλάδα διέπραξαν απίστευτη κτηνωδία εκδιώκοντας τουλάχιστον 25.000 Τσάμηδες – κατοίκους της Τσαμουριάς – από τα σπίτια τους. Διέσχισαν κυνηγημένοι τα σύνορα, αφού τους έκλεψαν τη γη και την περιουσία τους. Εκατοντάδες Τσάμηδες ηλικίας από 15 ως 70 στάλθηκαν σε εξορία στα νησιά του Αιγαίου. Συνολικά 102 τζαμιά κάηκαν.» (Documents of the U.S Department of State, No.84/3, Tirana Mission, 1945-1946, 6-646)
Στις 26 Ιουνίου του 1944 ο ΕΔΕΣ μπήκε στην Παραμυθιά έπειτα από σύντομη αντίσταση της τσάμικης πολιτοφυλακής. Γράφει ο Γ.Μαργαρίτης: «Όλες οι μαρτυρίες από οποιαδήποτε πλευρά κι αν προέρχονται συμφωνούν στην έκταση και στη βιαιότητα των θανατώσεων και κακοποιήσεων σε βάρος των μουσουλμάνων κατοίκων. Πολλές εκατοντάδες – ο αριθμός άγνωστος αλλά ίσως πλησιάζει τα 500 άτομα – θανατώθηκαν με τους πιο μαρτυρικούς τρόπους μέσα και γύρω από την πόλη…..ο ταγματάρχης Κρανιάς…του ΕΔΕΣ αποφάσισε την τιμωρία των ‘πρωταιτίων’, δηλαδή την εκτέλεση 34 Τσάμηδων που είχαν επιβιώσει της σφαγής…Δεν ήταν η τελευταία φάση…οι εκκαθαρίσεις των μουσουλμανικών χωριών νότια του Καλαμά, έδιωξαν τους περισσότερους κατοίκους τους βόρεια από το ποτάμι…» (Μαργαρίτης Γιώργος, «Ανεπιθύμητοι συμπατριώτες – Στοιχεία για την καταστροφή των μειονοτήτων της Ελλάδας: Εβραίοι, Τσάμηδες», εκδ. Βιβλιόραμα, 2005)
Η Ελευθερία Μαντά σημειώνει: «Ο αλβανικός πληθυσμός …που δεν είχε περάσει τα σύνορα καταδιώχθηκε απηνώς, τα θύματα υπήρξαν δεκάδες, τα αλβανικά σπίτια λεηκατήθηκαν και παραδόθηκαν στις φλογες και τζαμιά καταστράφηκαν. Για πέντε περίπου ημέρες επικράτησε το χάος και η καταστροφή. Δεκάδες γυναίκες και παιδιά κλείστηκαν στο σχολείο και μόνο χάρη στην παρέμβαση των αξιωματικών της Συμμαχικής Αποστολής και των Ελλήνων κατοίκων που δεν συμφωνούσαν με την τακτική των μονάδων του ΕΔΕΣ διασώθηκαν…» («Οι μουσουλμάνοι Τσάμηδες της Ηπείρου (1923-2000)», εκδ. ‘Ίδρ.Μελ. Χερσονήσου του Αίμου’ – 2004)
«Μοναδική θα μείνει, ωστόσο, η αναφορά του βρετανού ταγματάρχη Ουάλας (15.8.1944) για όσα ακολούθησαν την είσοδο του ΕΔΕΣ στα χωριά των Τσάμηδων, το Σεπτέμβριο του 1944. Αν μη τι άλλο, στο πλιάτσικο φέρεται να πρωταγωνιστεί, αν και με αμφιλεγόμενες επιδόσεις, ο ίδιος ο τοπικός εκπρόσωπος του Υψίστου: «Οι αντάρτες επιδόθηκαν σ’ ένα όργιο αντεκδικήσεων, λεηλασιών κι εσκεμμένης καταστροφής των πάντων. Η όμορφη κωμόπολη Μαργαρίτι κάηκε ολοκληρωτικά. Ο μητροπολίτης Παραμυθιάς συμμετείχε στο ψάξιμο των σπιτιών για λάφυρα, βγαίνοντας από ένα σπίτι, ωστόσο, ανακάλυψε ότι το ήδη βαρυφορτωμένο μουλάρι του το είχαν ξαλαφρώσει κάτι αντάρτες«…»», (‘Ιός’-‘Ελευθεροτυπία’, 27/4/2003)
Μου αρέσει!Μου αρέσει!
Το 1876 υπήρχαν στην Τσαμουριά 53 μεντρεσέδες. (Ottoman records about the county of Ioannina for the year 1294 (1876), p. 182;)
Το πρώτο αλβανικό σχολείο της Τσαμουριάς είχε ανοίξει στο Φιλάτι, στις αρχές του 20ου αιώνα, και είχε 30 μαθητές. (Hajredin Isufi, ‘Musa Demi dhe qëndresa çame: 1800-1947’, Botimet Dudaj, 2002, f. 38;)
Πριν την προσάρτηση της Ηπείρου στην Ελλάδα, έγιναν πολλές προσπάθειες να ανοίξουν διάφορα αλβανικά σχολεία στην περιοχή. Πολλοί Τσάμηδες πατριώτες δίδασκαν εθελοντικά τους κατοίκους σε διάφορα χωριά και μοίραζαν βιβλία που είχαν τυπώσει στο Εξωτερικό και τα είχαν φέρει στην περιοχή μέσω της Πρέβεζας (Prevezë), όπως π.χ. ο Ρετζέπ Ντέμι από τους Φιλιάτες (Filati), ο Ταχίρ Μέτε από τη Μαζαρακιά (Mazrrek), ο Ζούμπι Ισούφι απ’ το Κούτσι (Kuç), οι Χατζί Μπράχο, Βεϊσέλ Ρούσι, Ισά Χούσο, Αντέμ Εφέντι, Αχμέτ Κασέμι και Σαλίκο Σαντίκου απ’ το Μαργαρίτι (Margëlliç) και άλλοι. Μετά την προσάρτηση όμως της περιοχής τα πράγματα άλλαξαν.
Αξίζει εδώ να αναφέρουμε και τη μετατροπή, σύμφωνα με πολυσέλιδη έκθεση (15/10/1930) του γενικού επιθεωρητή μειονοτήτων και στενού συνεργάτη του Ελευθερίου Βενιζέλου Κωνσταντίνου Στυλιανόπουλου, του μοναδικού Ιεροσπουδαστηρίου της περιοχής (στο Φιλάτι) σε στάβλο του ελληνικού στρατού, «όστις μάλιστα, ηπείλησε και την δημοσίαν υγείαν, διότι πολύ πλησίον του ευρίσκονται τα μοναδικά πηγάδια από τα οποία υδρεύεται η πόλις.»
Αν και είχε υπογράψει το Συνθήκη του Συνδέσμου των Εθνών για την προστασία της γλώσσας και της θρησκείας για τις μειονότητες, η ελληνική κυβέρνηση δεν αναγνώρισε στο τσάμικο πληθυσμό τα δικαιώματα της εθνικής μειονότητας. Εκτός από το φυσικό διωγμό μέσω των συλλήψεων, φυλακίσεων, εξορίσεων, λεηλασιών και δολοφονιών, οι Αλβανοί της Τσαμουριάς υποχρεώθηκαν να υποστούν και την πολιτιστική διάκριση, αφού δεν υπήρχαν παρά ελάχιστα αλβανικά σχολεία στην περιοχή. Οι ελληνικές αρχές κατά καιρούς άνοιγαν σχολεία σε μικρά χωριά που υπήρχαν ελάχιστοι μαθητές, ενώ τν ίδια στιγμή σε μεγάλα χωριά δεν υπήρχαν σχολεία. Τη μία χρονιά άνοιγαν και την άλλη έκλειναν τα σχολεία αυτά. Όταν άνοιγαν αλβανογλωσσα σχολεία, ή ελληνικά σχολεία στα οποία διδασκόταν η αλβανική γλώσσα, δεν διορίζονταν οι Τσάμηδες καθηγητές ή διορίζονταν στη μέση της χρονιάς, ενώ σε ορισμένες περιπτώσεις το κράτος διόριζε αγράμματους ιμάμηδες που γνώριζαν μόνο να διαβάζουν και να απαγγέλουν το Κοράνι στην αραβική γραφή. Για παράδειγμα το 1939 διορίστηκαν δάσκαλοι ο Μουσά Ρούσι στη Μαζαρακιά (Mazrrek) και ο Χαφίζ Αντίλι στο χωριό Παραπόταμος (Varfanj), οι οποίοι ήταν και οι δύο αγράμματοι, που δεν μπορούσαν ούτε να διαβάσουν ούτε να γράψουν στα αλβανικά, όπως λένε οι αναφορές. (Arkivi i Shtetit Shqiptar, fond 251, vit 1939, dosja 125, fq. 23;)
Με την πρόφαση πως είναι «Τούρκοι», με βάση την Συνθήκη της Λωζάνης που υπογράφηκε στις 30 Ιανουαρίου 1923, εκδιώχθηκαν δια της βίας για την Τουρκία χιλιάδες τσάμικες οικογένειες της μουσουλμανικής θρησκείας. Ο αριθμός των Αλβανών που απομακρύνθηκαν κατά τα έτη 1923-1925 έφτανε τα 33.000 άτομα. Μόνο στην περιοχή της Σμύρνης και των άλλων γύρω πόλεων εγκαταστάθηκαν περίπου 2.000 τσάμικες οικογένειες. Να πω εδώ ότι μέσα στο 2013 ιδρύθηκε στην περιοχή Karşıyaka της Σμύρνης ο σύλλογος ‘Arnavut Göçmeleri Kültür ve Dayanışma Derneği’ (Σύλλογος για τον Πολιτισμό και την Αλληλοβοήθεια των Εκτοπισθέντων Αλβανών) καθώς και παράρτημα του συλλόγου «Çamëria» (η Τσαμουριά) από την κοινότητα των Τσάμηδων που εκτοπίστηκε στην Τουρκία το 1923-1924. Η ίδρυση του παραρτήματος του συλλόγου αυτού, θα βοηθήσει στην εκμάθηση και διατήρηση της αλβανικής γλώσσας, της ιστορίας και της τσάμικης παράδοσης.
Κατά τα έτη 1924-1926 εκτοπίστηκαν δια της βίας πάνω από 30 χιλιάδες Αλβανοί από την Φλώρινα και την Καστοριά και από τα χωριά της περιοχής όπως: Αμουδάρα, Δενδροχώρι, Άργος Ορεστικό, Χιλιόδενδρο, Χιριόλλοβο, Μεσοποταμιά, Θιχίλιο, Βιτσίστα, Σλίβενι (σημ. Κορομηλά), Μιροσλλαβίτσα (σημ. Μυροβλήτης), Σάκι (σημ. Κομνηνάδες), Τερστίκα (σημ. Ακόντιο), Ρέβανι (σημ. Διποταμιά), Κοτέλτσι (σημ. Κοτύλη) κ.α.
Ας δούμε όμως και κάποια άλλα γεγονότα που ‘ξεχνάει’ ο Καργάκος και γενικά οι Έλληνες να αναφέρουν. Η ιταλική κατάκτηση της Αλβανίας είχε ξεκινήσει πολύ πριν από τις 7 Απριλίου 1939, όταν έπειτα από βομβαρδισμό, 40.000 Ιταλοί στρατιώτες αποβιβάστηκαν στον Αυλώνα και σχεδόν περπατώντας κατέλαβαν το μικρό βασίλειο. Ήδη από το 1926 η Ιταλία προέβαλλε ως περίπου επικυρίαρχος της Αλβανίας. Μέχρι την εισβολή του ’39 το 92,1% των αλβανικών εξαγωγών και το 82,5% των εισαγωγών διεξαγόταν με την Ιταλία.
Η επίλεκτη αλβανική προεδρική φρουρά, που εξοπλίστηκε και οργανώθηκε από Ιταλούς αξιωματικούς, παρέλασε με τις φουστανέλες της στο Κολοσσαίο υπό τις ιαχές του πλήθους. Οι Ιταλοί οργάνωσαν και ενέταξαν στις μεραρχίες τους δέκα αλβανικά τάγματα, μια «πλωτή» ταξιαρχία και άγνωστο αριθμό χωροφυλάκων. Πολλοί Τσάμηδες πέρασαν λαθραία τα σύνορα, ώστε να συμμετέχουν σε ένοπλα στρατιωτικά σώματα, τα οποία θα πολεμούσαν στο πλευρό των Ιταλών. Ο αριθμός τους υπολογίζεται σε περίπου 2-3.000. Μαζί με αυτούς, τους επόμενους μήνες οι Ιταλοί άρχισαν να οργανώνουν πολλούς εθελοντές, ώστε να συμμετέχουν στην «απελευθέρωση της Τσαμουριάς» – όπως έλεγαν – δημιουργώντας έναν στρατό ισοδύναμο με μία ολόκληρη μονάδα 10 ταγμάτων: 4 παραστρατιωτικά βοηθητικά τάγματα (τα Tirana, Korçë, Vlorë και Shkodër), 2 τάγματα πεζικού (τα Gramos and Dajti), 2 τάγματα εθελοντών (τα Tomori και Barabosi), μία πυροβολαρχία (την Drin) κ.α. Συνολικά 338 Αλβανοί αξιωματικοί και 4.220 υπαξιωματικοί και οπλίτες προετοιμάστηκαν για να βρεθούν απέναντι στον ελληνικό στρατό.
Όλα αυτά τα τάγματα, τελικά πήραν μέρος στην εισβολή στην Ελλάδα στις 28 Οκτωβρίου 1940, υπό την 25η Ιταλική Στρατιωτική Μεραρχία, η οποία, μετά την ενσωμάτωση των Αλβανών, μετονομάστηκε σε ‘Στρατιωτική Μεραρχία Τσαμουριάς’ υπό τον στρατηγό C. Rossi.
Στην Ιταλική επίθεση κατά της Ελλάδος, δύο αλβανικά τάγματα – τα Tomori και Barabosi – που σχεδόν με τη βία εστάλησαν στα σύνορα, αρνήθηκαν να πολεμήσουν. Σύμφωνα με την αλβανική ιστοριογραφία μεταφέρθηκαν από τους Ιταλούς σε στρατόπεδα συγκέντρωσης στην Αλβανία (ενώ σύμφωνα με την ελληνική ιστοριογραφία μεταφέρθηκαν στην περιοχή της Κορυτσάς). Ο αρχηγός αυτών των δύο ταγμάτων, ο Σπίρο Μοϊσίου, επρόκειτο να γίνει ο στρατηγός του Αλβανικού Αντιφασιστικού Στρατού, και τελικά επικεφαλής του αλβανικού στρατού μετά τον πόλεμο.
Ο Άλφρεντ Μοϊσίου λοιπόν, ο πρώην Πρόεδρος της Δημοκρατίας στη χώρα των Αετών (Αλβανία), είναι γιος ενός ήρωα του B’ Παγκοσμίου Πολέμου. Ο πατέρας του, ο Σπίρο Μοϊσίου, στρατιωτικός του βασιλιά Ζόγου αρνήθηκε το 1940 να υπακούσει τους Ιταλούς και να επιτεθεί εναντίον της Ελλάδας. «Δεν έχω τίποτα εναντίον της Ελλάδας», δήλωσε. Με τους (Αλβανούς) στρατιώτες του – κατ’ άλλους μία διμοιρία, κατ’ άλλους ένα τάγμα – «λιποτάκτησε» και βρήκε καταφύγιο στα βουνά. Ήταν η αρχή του (πιθανότατα) πρώτου αντιφασιστικού αντάρτικου του B’ Παγκοσμίου Πολέμου.
Αυτά έχουν καταγραφεί στα επίσημα Ιταλικά Αρχεία. Σύμφωνα μάλιστα με τον πρώτο τη τάξει στην ιταλική στρατιωτική ιεραρχία στρατάρχη Badoglio: «Οι Αλβανοί στρατιώτες που υπό τη μορφή ταγμάτων συμμετείχαν στις δικές μας μεραρχίες ή αποδείχθηκαν άπιστοι και δόλιοι, καθώς επιδόθηκαν σε πράξεις δολιοφθοράς εναντίον μας ή πέρασαν στις γραμμές των Ελλήνων. Τότε αναγκαστήκαμε να αποσύρουμε τις αλβανικές δυνάμεις και εν μέρει να τις αφοπλίσουμε.»
Δεν είναι όλα άσπρο ή μαύρο. Ας δούμε και για τη μάχη του Γκιορμ (Beteja e Gjormit), εναντίον των Ιταλών, που έλαβε χώρα στις 1-2 Ιανουαρίου του 1943 στις περιοχές Gjorm, Vranisht, Dukat, Tragjas και Tërbaç, στη νοτιο-δυτική Αλβανία.
Μετά λοιπόν από την κατάκτηση της Αλβανίας από το Βασίλειο της Ιταλίας το 1939, δημιουργήθηκαν διάφορες αντιστασιακές ομάδες. Οι πιο σημαντικές από αυτές ήταν το Balli Kombëtar (Εθνικό Μέτωπο), εθνικιστικού προσανατολισμού, που δημιουργήθηκε από τους Mit’hat Frashëri και Ali Këlcyra και το Lëvizja Antifashiste Nacional Çlirimtare ή LANÇ (Εθνικό Απελευθερωτικό Αντιφασιστικό Μέτωπο), που αργότερα έγινε κομμουνιστική ομάδα, υπό τους Mehmet Shehu και Enver Hoxha.
Το Dukat και το Gjorm ήταν δύο από τα κέντρα του Balli Kombëtar, του οποίου οι δυνάμεις στηνπεριοχή διοικούνταν από τον Χουσνί Λεπενίτσα, στρατιωτικό διοικητή, και τον Σκεντέρ Μούτσο, δικηγόρο από το Tragjas. Ο Μεχμέτ Σέχου, από τους διοικητές του LANÇ, δημιούργησε μία αντάρτικη ομάδα στην ευρύτερη περιοχή του Mallakastër. Ο διοικητής των βαριά οπλισμένων Ιταλών στρατιωτών στην περιοχή, που αριθμούσαν τουλάχιστον 2.000 στρατιώτες, ήταν ο συνταγματάρχης Franco Clementi.
Απ’ τις αρχές του 1942, υπήρχαν μικρες επιθέσεις εναντίον των Ιταλών στην περιοχή. Τον Νοέμβριο του 1942, αυτές οι επιθέσεις εντάθηκαν. Η κύρια μάχη, που διήρκεσε τουλάχιστον 36 ώρες, έλαβε μέρος στις 1-2 Ιανουαρίου του 1943. Οι αλβανικές μονάδες υποστηρίχθηκαν και από 300 ντόπιους εθελοντές. Κατά τη διάρκεια της μάχης, οι Ιταλοί χρησιμοποίησαν τανκς και οπλοπολυβόλα. Η μάχη τελείωσε με την συντριβή των Ιταλών, οι οποίοι εγκατέλειψαν το πεδίο της μάχης. 186 Ιταλοί στρατιώτες και αξιοματικοί σκοτώθηκαν, συμπεριλαμβανομένου του συνταγματάρχη Clementi, ενώ πολλοί άλλοι τραυματίστηκαν και γύρω στους 80 πιάστηκαν αιχμάλωτοι. Δύο ιταλικά τανκ καταστράφηκαν, ενώ οι Αλβανοί κατέσχεσαν στρατιωτικό εξοπλισμό, όπως 29 οπλοπολυβόλα, μεγάλες ποσότητες πυρομαχικών, και πολλά τουφέκια.
Μετά την ήττα τους οι Ιταλοί προχώρησαν σε αντίποινα εναντίον των κατοίκων των 5 χωριών Dukat, Gjorm, Tërbaç, Tragjas, και Vranisht. Η ιταλική αεροπορία βομβάρδισε τα χωριά. Πολλοί από τους κατοίκους σκοτώθηκαν, όπως και ο κοινοτάρχης του Dukat, Σουκρί Τσάνε. Το Gjorm επίσης βομβαρδίστηκε και μετατράπηκε σε ερείπια.
Το 1981 ο ζωγράφος Φατμίρ Χατζίου εξέθεσε έναν πίνακα, με τίτλο «Lufta e Gjormit» (Μάχη του Γκιορμ) ως τιμή στο γεγονός της μάχης. Ο πίνακας εκθέτεται στο Εθνικό Ιστορικό Μουσείο της Αλβανίας. Τα θυμάται αυτά ο Καργάκος και ο κάθε Καργάκος;
Αξίζει εδώ να πούμε ότι μία ημέρα μετά την εισβολή της Ιταλίας στην Ελλάδα, η διπλωματική αποστολή της Αλβανίας στο Λονδίνο, υπό την καθοδήγηση της νόμιμης αλβανικής κυβέρνησης που είχε καταφύγει στο Εξωτερικό, πρότεινε στην Ελλάδα την υποστήριξη της Αλβανίας, ώστε να πολεμήσουν τη φασιστική Ιταλία, αλλά η Ελλάδα αρνήθηκε. (United States National Archives, Department of State, 875, 01/405)
Αν η Ελλάδα είχε συμφωνήσει στην πρόταση της νόμιμης αλβανικής κυβέρνησης, τα πράγματα σίγουρα θα ήταν διαφορετικά, καθώς σίγουρα θα κέρδιζε την υποστήριξη μεγάλου μέρους του αλβανικού λαού, αλλά η ελληνική τότε (και τώρα) επιδίωξη ήταν πώς να καταλάβει και να προσαρτήσει τη νότια Αλβανία.
Μία παρόμοια πρόταση διατύπωσε η αλβανική κυβέρνηση, μέσω της διπλωματικής της αποστολής στην Άγκυρα, και συγκεκριμένα πρότεινε τον σχηματισμό μίας αλβανικής μεραρχίας επί ελληνικού εδάφους, υπό την καθοδήγηση και τις εντολές του Γενικού Επιτελείου του ελληνικού στρατού, με σκοπό την αντιμετώπιση των ιταλικών στρατευμάτων. Η ελληνική κυβέρνηση Μεταξά το δέχτηκε, αλλά στη συνέχεια η Ελλάδα αθέτησε τη συμφωνία.
Μία ομάδα πατριωτών, που κατά τη διάρκεια του ελληνο-ιταλικού πολέμου είχαν συγκεντρωθεί στα Τίρανα, πρότειναν στον Στρατηγό Γεώργιο Τσολάκογλου, διοικητή τότε της 13ης μεραρχίας που είχε στρατοπεδεύσει στο Αργυρόκαστρο, να οργανώσει μία επανάσταση του πληθυσμού στη νότια Αλβανία με τη συνεργασία των Ελλήνων, εναντίον των Ιταλών, υπό τον όρο ότι η Ελλάδα θα αναγνώριζε την εδαφική ακεραιότητα της Αλβανίας. Ο Τσολάκογλου δήλωσε αναρμόδιος να απαντήσει αλλά υποσχέθηκε ότι θα μεταβίβαζε την πρόταση στην κυβέρνηση του. Απάντηση δεν ήρθε ποτέ. Επιπλέον ο βασιλιάς Ζόγου, σε συνάντηση με μέλη της ελληνικής κυβέρνησης στο Λονδίνο, πρότεινε μία κοινή επίθεση εναντίον των ιταλικών στρατευμάτων. Οι Έλληνες θα επιτίθονταν από τα νότια, ενώ ο Ζώγου θα οργάνωνε την αλβανική επίθεση από τα βόρεια. Η ελληνική κυβέρνηση αρνήθηκε, με την δικαιολογία ότι ο Ζώγου, με τον τρόπο που έφυγε απ’ την Αλβανία, είχε πλέον καταστεί μη διμοφιλής στην Αλβανία. Ενώ όμως είναι αληθές ότι ο τρόπος της διαφυγής του βασιλιά Ζώγου προκάλεσε ερωτηματικά αλλά και αρνητικά σχόλια, εντούτις ήταν ακόμα ο μοναδικός ηγέτης στο πρόσωπο του οποίου θα μπορούσαν να ενωθούν οι Αλβανοί. (Bernd Jurgen Fischer, Albania at War, 1939-1945. West Lafayette, Indiana: Purdue University Press, 1999, p. 99 & F.O., 371/24868/R.8270/6586/90, Athens, 23 November 1940)
Ασφαλώς ο πραγματικός λόγος που η Ελλάδα απέρριψε τις προτάσεις του Ζόγου, αλλά και τις άλλες προτάσεις που είχαν γίνει μέχρι τότε, ήταν ότι ενδεχόμενη συνεργασία της με τους Αλβανούς, θα έδινε την εντύπωση ότι η Ελλάδα είναι σύμφωνη με την εδαφική ακεραιότητα της Αλβανίας και την επιστροφή στην συνοριακή κατάσταση πριν τον πόλεμο. Η Ελλάδα όμως ήθελε να ενσωματώσει στην επικράτεια της την νότια Αλβανία (Βόρεια Ήπειρος). Αυτό έγινε κατανοητό ακόμα και από τους Δυτικούς. Ο Dixon για παράδειγμα έγραψε για τις αιτίες της άρνησης των Ελλήνων να συνεργαστούν με τους Αλβανούς: «…θα τους ενέπλεκε στην αποκατάσταση της προπολεμικής (εδαφικής ακεραιότητας της) Αλβανίας.» (F.O., 371/24867, Minutes of P.Dixon, November 26, 1940)
Αυτό λοιπόν δεν ήθελαν στην πραγματικότητα οι Έλληνες. Δεν ήθελαν να δείξουν ότι συμφωνούσαν στην αποκατάσταση της εδαφικής ακεραιότητας της Αλβανίας, όπως αυτή ήταν πριν τον πόλεμο.
Ας δούμε εδώ τι συνέβη και με τους Εβραίους στην Αλβανία κατά τη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου. Την άγνωστη αυτή ιστορία φέρνει στην επικαιρότητα το ντοκιμαντέρ «Διάσωση» του Αλβανού σκηνοθέτη Νταρντάν Ισλάμι, που είχε πρεμιέρα στα Τίρανα πριν μερικά χρόνια. Το ντοκιμαντέρ αφορά την εκπληκτική ιστορία τού πώς οι Αλβανοί κατάφεραν να διασώσουν από το Ολοκαύτωμα χιλιάδες Εβραίους, με αποτέλεσμα η Αλβανία, σε αντίθεση με την Ελλάδα και άλλες χώρες, να έχει μετά το τέλος του πολέμου περισσότερους Εβραίους απ’ ό,τι είχε πριν από την έναρξή του!
Το γεγονός αυτό είναι σημαντικό, επειδή εδώ δεν αναφέρονται μόνο οι πολιτικές του αλβανικού κράτους (δεδομένου ότι κάποιος κακοπροαίρετος θα μπορούσε να ισχυριστεί ότι η Αλβανία ήταν σύμμαχος της φασιστικής Ιταλίας η οποία σε αντίθεση με τη ναζιστική Γερμανία δεν καταδίωκε τους Εβραίους) αλλά βλέπουμε και την αντίδραση του απλού κόσμου.
Πριν από τον πόλεμο ζούσαν στην Αλβανία περίπου 200 Εβραίοι, όμως ο αριθμός αυτός αυξήθηκε σε 2.000, καθώς οι Γερμανοί άρχισαν να εφαρμόζουν σταδιακά την πολιτική τής καταπίεσης αρχικά και μαζικής εξόντωσης αργότερα των Εβραίων στην Ευρώπη. Το 1935 ο βασιλιάς της χώρας Ζόγου έδωσε εντολή να αρχίσουν να δίνονται αλβανικά διαβατήρια σε όσους Εβραίους ήθελαν να εγκατασταθούν στην Αλβανία. Ο λόγος για τον οποίο ο Ζόγου έδινε τη δυνατότητα της εγκατάστασης των Εβραίων στην Αλβανία ήταν ο ίδιος για τον οποίο ο σουλτάνος Βαγιαζήτ προσκάλεσε τους διωκόμενους από τη Χριστιανική Εκκλησία Εβραίους της Ισπανίας να εγκατασταθούν τα τέλη του 15ου αιώνα στη Θεσσαλονίκη και σε άλλα τμήματα της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας. Πίστευε ότι η εγκατάσταση αυτής της δραστήριας και επιχειρηματικής φυλής θα βοηθούσε την οικονομική ανάπτυξη της χώρας.
Ενας από αυτούς που ωφελήθηκαν από την αλβανική φιλοξενία ήταν και ο πατέρας της σύγχρονης Φυσικής, Αλμπερτ Αϊνστάιν. Το 1935 κατέφυγε με αλβανικό διαβατήριο στο Δυρράχιο της Αλβανίας, όπου τον φιλοξένησε για τρεις ημέρες η βασιλική οικογένεια. Μετά συνέχισε το ταξίδι του, που τον έφερε τελικά στην Αμερική.
Κατά τη διάρκεια του πολέμου η Αλβανία και το Κόσοβο ήταν αρχικά υπό ιταλική κατοχή. Η κυβέρνηση της Αλβανίας χρησιμοποιώντας μια συμφωνία που είχε κάνει με τους Ιταλούς αρνήθηκε να δώσει τις λίστες των Εβραίων στους Γερμανούς που ανέλαβαν τη διοίκηση μετά την παράδοση των Ιταλών το 1943.
Πολλοί Εβραίοι αρχικά έμεναν στα σπίτια Αλβανών που τους προσέφεραν φιλοξενία και προστασία. Ομως όταν αργότερα μεγάλωσε ο κίνδυνος οι περισσότεροι Εβραίοι διέφυγαν με τη βοήθεια των τοπικών Αρχών στην ύπαιθρο και στις απομακρυσμένες βουνοκορφές, όπου προσποιούντο ότι ήσαν βοσκοί. Ο τοπικός αλβανικός πληθυσμός τούς έφερνε τροφή και ρούχα. Επίσης σε πολλούς Εβραίους οι Αρχές εξέδωσαν ψεύτικες ταυτότητες με αλβανικά ονόματα έτσι ώστε να μπορούν να κρύβουν την καταγωγή τους από τους Ιταλούς.
Σύμφωνα με τον σκηνοθέτη, ο πολιτισμικός κώδικας της «μπέσας», που υποχρεώνει, μεταξύ άλλων, τον νοικοκύρη να προστατεύει με κάθε θυσία τον φιλοξενούμενό του, έπαιξε καθοριστικό ρόλο στη συμπεριφορά των Αλβανών έναντι των Εβραίων.
«Ο Αλβανός θα προτιμούσε να πεθάνει παρά να παραδώσει τον Εβραίο που έκρυβε στις αρχές», δηλώνει ο Ισλάμι στο ειδησεογραφικό πρακτορείο Balkan Insight.
Μια κλασική ιστορία όπως τη διηγείται μια Εβραία, η οποία σήμερα ζει στο Ισραήλ, είναι η ακόλουθη:
«Φτάσαμε στην Αλβανία με ψεύτικα διαβατήρια. Στα σύνορα το κατάλαβαν αμέσως αλλά μας άφησαν να περάσουμε. Ο πατέρας μου νοίκιασε ένα άλογο και έβαλε εμάς τα μικρά από πίσω. Υστερα από πολύ ταξίδι φτάσαμε σε ένα χωριό τελείως χαμένοι. Εκεί νοικιάσαμε ένα παλιό σπίτι. Μια νύχτα ακούσαμε ένα χτύπημα. Φοβηθήκαμε ότι ήσαν οι Γερμανοί και ότι ήρθαν να μας σκοτώσουν. Αλλά όταν ανοίξαμε την πόρτα είδαμε έναν γέρο χωρικό σε ένα γαϊδουράκι. Αφησε μπροστά στην πόρτα μας ένα σακί αλεύρι και έφυγε χωρίς να πει λέξη. Αυτό το αλεύρι μάς έσωσε τη ζωή. Ανάλογα περιστατικά συνέβαιναν καθ’ όλη τη διάρκεια της παραμονής μας στην Αλβανία.»
Σύμφωνα με τον σκηνοθέτη υπάρχει και ένα γενικότερο δίδαγμα πίσω απ’ όλα αυτά: «Αν κάθε χώρα είχε κάνει αυτό που έκανε η Αλβανία για να σώσει τους Εβραίους της», υποστηρίζει, «το Ολοκαύτωμα ίσως να μην είχε συμβεί.»
Ορισμένες από τις παραπάνω πληροφορίες υπάρχουν και στα
– Miranda Vickers, «Οι Αλβανοί», Αθήνα 1997, εκδ. Οδυσσέας
– Δημητρίου Λουκάτου, «Οπλίτης στο αλβανικό μέτωπο», Αθήνα 2001, εκδ. Ποταμός
– S. Pollo, A. Puto, «Ιστορία της Αλβανίας», Θεσσαλονίκη, εκδ. Εκδοτική Ομάδα
– Ζαχαρία N. Τσιρπανλή, «Ελληνες και Ιταλοί στα 1940-41», Θεσσαλονίκη 2004, εκδ. University Studio Ρress
κ.α.
Μου αρέσει!Μου αρέσει!
Μεγάλη ομάδα των Αλβανών της Τσαμουριάς πολέμησαν εναντίον των Ναζιστών. Πολλοί Τσάμηδες και Αλβανοί, σκοτώθηκαν στις μεγάλες μάχες στη γραμμή Φιλιάτες-Ηγουμενίτσα-Ιωάννινα, πολεμόντας μαζί με τους Έλληνες αντάρτες εναντίων των Γερμανών. Μερικοί από αυτούς ήταν και οι Ali Demi, Bido Sejko, Muharrem Myrteza, Ibrahim Halluni, Husejn Vejseli και πολλοί άλλοι που σκοτώθηκαν στο Πέρασμα της Qeramica, στην Κονίσπολη και σε άλλες περιοχές.
1. Ήταν οι Τσάμηδες πατριώτες από την Κονίσπολη (Konispol), αυτοί από τους Φιλιάτες (Filat) όπως οι Bido Sejko, Nakije Sejko και Muharrem Demi, ο Sami Murati από το Τρικόρυφο (Spatar), ο Maze Hodo από την Koska ο οποίος, μαζί με άλλους πατριώτες από την περιοχή της Τσαμουριάς, κάλεσε τους ανθρώπους στις 7 Απριλίου 1939 να πάρουν τα όπλα εναντίον των κατακτητών, στήνοντας ενέδρες στο πέρασμα Bogaz, σε μία στιγμή που οι επίσημες ελληνικές αρχές στο μέτωπο, απέρριψαν το αίτημα να περάσουν από εκεί οι δυνάμεις που θα πολεμούσαν εναντίον των κατακτητών, και από τις 2 πλευρές των ελληνο-αλβανικών συνόρων.
2. Η έκκληση της ελληνικής κυβέρνησης προς τους Έλληνες πολίτες για μάχη, συνάντησε τη θετική ανταπόκριση του Τσάμικου πληθυσμού, που εξέφρασε την ετοιμότητα του να συμβάλει με τους Έλληνες κατά του κοινού εχθρού. Η ελληνική κυβέρνηση όμως του Μεταξά, απάντησε με άρνηση και δυσπιστία. Όταν η Ιταλία κήρυξε τον πόλεμο στην Ελλάδα, οι Τσάμηδες στρατιώτες ζήτησαν όπλα από τον διοκητή του 8ου συντάγματος του ελληνικού στρατού, του στρατηγού Κατσιμήτρου, καθώς μέχρι τότε ήταν άοπλοι. Σε απάντηση του αιτήματος τους, αντί για όπλα τους δόθηκαν αξίνες και φτυάρια για να ανοίγουν χαρακώματα, σαν να ήταν αιχμάλωτοι πολέμου. Ακόμα όμως και τότε, πολλοί Τσάμηδες βοήθησαν στον αγώνα εναντίον των Ναζιστών.
3. Στις αρχές του 1942, μία ομάδα ανταρτών Τσάμηδων οργανώθηκε στους Φιλιάτες (Filat). Στην ομάδα αυτή ανήκαν αντιφασίστες μαχητές όπως οι Vehip Demi, Mustafa Sulo Dauti, Dervish Dojaka, Sami Alushi, Tahir Demi, Muharrem Demi, Rexho Huso, Vehip Huso και άλλοι.
4. Τον Μάρτιο του 1943, η τσάμικη ομάδα που οργανώθηκε στους Φιλιάτες και μία ελληνική αντάρτικη ομάδα δημιούργησαν την πρώτη μεικτή αντιστασιακή ομάδα, τον δεύτερο πολεμικό σχηματισμό στην Ήπειρο.
Προσπάθειες να διεθνοποιηθεί το τσάμικο ζήτημα
(1944-1947)
1. Κατά τα τέλη του Σεπτεμβρίου του 1944, στη συνάντηση του Shalës (Κονίσπολη), που τότε ήταν η πρώτη Συνέλευση των Τσάμηδων προσφύγων, ύψωσαν τη φωνή τους για τα εγκλήματα των Ελλήνων εναντίον τους.
2. Μια αντιπροσωπία της Τσάμικης Αντι-φασιστικής Επιτροπής εστάλη στις 30 Οκτωβρίου του 1944 στην Αθήνα να παραδώσει ένα ψήφισμα διαμαρτυρίας στην ελληνική κυβέρνηση του Παπανδρέου, σχετικά με τα εγκλήματα των Ελλήνων εναντίον των Τσάμηδων. Η ελληνική κυβέρνηση δεν πήρε κανένα μέτρο.
3. Στις 30 Οκτωβρίου του 1944, η Τσάμικη Αντι-φασιστική Επιτροπή έστειλε ένα ψήφισμα διαμαρτυρίας στον αντιπρόσωπο των Ελλήνων στα Ηνωμένα Έθνη, στις συμμαχικές κυβερνήσεις, στην Κεντρική Επιτροπή του Ε.Α.Μ., εναντίον των εγκλημάτων των Ελλήνων σοβινιστών στην Τσαμουριά.
4. Στις 9 Μαίου του 1945, την Τσάμικη Αντι-φασιστική Επιτροπή έστειλε στις συμμαχικές στρατιωτικές αποστολές του αντίγραφο του τηλεγραφήματος που είχε σταλεί στον πρόεδρο της Διάσκεψης του San Francisco Conference σχετικά με τα δικαιώματα των Τσάμηδων.
5. Στις 25 Ιουνίου του 1945, ένα τηλεγράφημα διαμαρτυρίας εναντίον των σφαγών στην Τσαμουριά, απευθυνόμενο από την Τσάμικη Αντι-φασιστική Επιτροπή στην Δημοκρατική Κυβέρνηση της Αλβανίας, στις Συμμαχικές Στρατιωτικές Αποστολές (Βρετανικές, Αμερικανικές, Σοβιετικές, Γαλλικές, Τσεχοσλοβακικές), στις γιουγκοσλαβικές διπλωματικές αποστολές, και στις αλβανικές κοινότητες των Η.Π.Α. της Ιταλίας και της Βουλγαρίας.
6. Στις 4 Σεπτεμβρίου του 1945 στάλθηκε στη Σύσκεψη των Υπουργών Εξωτερικών των Συμμάχων στο Λονδίνο ένα memorandum, από τους εκπροσώπους της Τσάμικης Αντι-φασιστικής Επιτροπής.
7. Στις 23 Σεπτεμβρίου του 1945, η δεύτερη Τσάμικη Συνέλευση που έγινε στην Αυλώνα (Vlorë), έστειλε ένα memorandum στη Συνδιάσκεψη του Λονδίνου, ζητώντας να συζητηθεί το τσάμικο ζήτημα και να καταδικαστούν αυτοί που προκάλεσαν την αιματοχυσία.
8. Στις 25 Σεπτεμβρίου του 1945 εστάλη τηλεγράφημα στους επικεφαλής της Διοίκησης Αρωγής και Αποκατάστασης των Ηνωμένων Εθνών (U.N.R.R.A. / United Nations Relief and Rehabilitation Administration) από την Τσάμικη Αντι-φασιστική Επιτροπή.
9. Στις 26 Νοεμβρίου του 1945 εστάλη υπόμνημα στον Mr. Hutchinson, βουλευτή των Εργατικών (Μεγάλη Βρετανία).
10. Στις 11 Ιανουαρίου του 1946 εστάλη υπόμνημα στη Σύνοδο των Ηνωμένων Εθνών από την Τσάμικη Αντι-φασιστική Επιτροπή.
11. Στις 25 Οκτωβρίου του 1946 εστάλη υπόμνημα στη Σύνοδο των Ηνωμένων Εθνών στη Νέα Υόρκη, από την Τσάμικη Αντι-φασιστική Επιτροπή.
12. Ένα υπόμνημα εστάλη από την Τσάμικη Αντι-φασιστική Επιτροπή στην Επιτροπή Έρευνας του Συμβουλίου Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών, σχετικά με την απάνθρωπη συμπεριφορά εναντίον των μελών της αλβανικής μειονότητας της Τσαμουριάς στην Ελλάδα και των σφαγών που διαπράχθηκαν εναντίον τους (Τίρανα, 1947).
Το 1953, η Ελλάδα πέρασε έναν νόμο, με τον οποίον η γη και τα κτήματα των Τσάμηδων θεωρήθηκαν εγκαταλελειμμένα, και κατασχέθηκαν. Έναν χρόνο αργότερα, όλες οι αστικές περιουσίες τους κατασχέθηκαν επίσης. Το 1974, η ελληνική υπηκοότητα αφαιρέθηκε από τους Τσάμηδες Αλβανούς, με νόμο σχετικά με τους πρόσφυγες.
Η θέση που υιοθετήθηκε από τις ελληνικές υπηρεσιακές αρχές, ότι οι Τσάμηδες ήταν συνεργάτες των Ναζιστών κατακτητών, και άρα, ότι ήταν εγκληματίες πολέμου, ανατρέπει τη συνεισφορά των Αλβανών της Τσαμουριάς, στον αγώνα εναντίον των κατακτητών. Αυτές οι κατηγορίες εκ μέρους των Ελλήνων όμως ήταν οι δικαιολογίες, ώστε να δικαιολογηθεί η εθνοκάθαρση εναντίον των Τσάμηδων το 1944-1945. Με αυτόν τον τρόπο, οι σημερινές ελληνικές κυβερνήσεις, υιοθετόντας τη θέση ότι οι Τσάμηδες ήταν συνολικά εγκληματίες πολέμου και μη αναγνωρίζοντας τα εγκλήματα που έγιναν εναντίον τους, καθίστανται ένοχες και αυτές για την εθνοκάθαρση εναντίον των Τσάμηδων.
Τώρα, δεν αρνούμαστε ότι υπήρξαν Τσάμηδες εγκληματίες. Από τα ελληνικά δικαστήρια εκδόθηκαν περίπου 1900 καταδικαστικές αποφάσεις εναντίον Τσάμηδων. Εκτός λοιπόν από αυτούς τους 1900, οι υπόλοιποι 18-19.000 μουσουλμάνοι Τσάμηδες γιατί εκδιόχθηκαν; Γιατί δολοφονήθηκαν; Γιατί εξορίστηκαν από τα σπίτια και τα χωριά τους; Οι γυναίκες τους γιατί βιάστηκαν; Γιατί ξεκοιλιάστηκαν από τις ελληνικές συμμορίες και το τότε παρακράτος; Γιατί κάηκαν τα χωριά τους και τα σπίτια τους; Ασφαλώς δεν αρνούμαστε ότι υπήρξαν εγκληματικές πράξεις από μέρος του Τσάμικου πληθυσμού. Ωστόσο, οι πράξεις αυτές, οι πράξεις του 10% του πληθυσμού, δεν μπορούν να χαρακτηρίσουν το σύνολο του τσάμικου πληθυσμού. Γιατί άλλοι 30.000 Αλβανοί Τσάμηδες – αλλά και Αλβανοί από την Φλώρινα και την Καστοριά – αναχώρησαν προς την Τουρκία, την Αλβανία και την Αίγυπτο μετά το 1912, με τη βία στις περισσότερες περιπτώσεις; Σε κάθε περίπτωση κάθε έγκλημα και κάθε άδικη δολοφονία, είτε Ελλήνων από τα χέρια Αλβανών, είτε Αλβανών από τα χέρια Ελλήνων, είναι καταδικαστέα χωρίς δεύτερη συζήτηση.
Για τα εγκλήματα των Τσάμηδων, όπως λέει και ο συγγραφέας Mark Mazower, πολλοί από τους τοπικούς μπέηδες και ηγέτες των Τσάμηδων αλλά και οι μουφτήδες της περιοχής (πολλοί από τους οποίους πολέμησαν στην αλβανική αντίσταση με την οργάνωση Balli Kombëtar), δεν ενέκριναν αυτές τις εγκληματικές ενέργειες. (Mark Mazower, “After The War Was Over: Reconstructing the Family, Nation and State in Greece, 1943-1960”, Princeton University Press, 2000, σελ. 25-26)
Όμως, «Εάν όλοι οι Αλβανοί Τσάμηδες ήταν εγκληματίες, όλα τα χριστιανικά χωριά της Θεσπρωτίας γύρω από τα αλβανο-τσάμικα χωριά, θα είχαν ισοπεδωθεί.» (Νικόλαος Ζιάγκος, «Αγγλικός Ιμπεριαλισμός και Εθνική Αντίσταση 1940-1945», Αθήνα 1978, τ. 1, σελ. 139)
Η ελληνική εθνικιστική νομενκλατούρα, υποστηρίζει ψευδώς ότι οι Αλβανοί Τσάμηδες αποτελούσαν μόνο το 27% του πληθυσμού της Θεσπρωτίας. Ας δούμε κάποια καταγεγραμμένα στοιχεία.
Σύμφωνα με τον Οθωμανικό σαλναμέ του 1294 (1876 μ.Χ.) στο Μαργαρίτι, Παραμυθία, Φιλιάτες και Πάργα, μαζί με τα χωριά των γύρω περιοχών, κατοικούσαν 63.209 Αλβανοί. (Ottoman Records about the county of Ioannina for the year 1294 (1876), p. 182;)
Το 1908, σύμφωνα με στατιστική που παρουσιάστηκε από την «Παν-Ηπειρωτική Ένωση Αμερικής» στο Συνέδριο του Παρισιού, οι μουσουλμάνοι Τσάμηδες ήταν 34.406 άτομα, ενώ οι χριστιανοί ορθόδοξοι Τσάμηδες ήταν 11.662, δηλαδή συνολικά 46.068, ενώ οι Έλληνες ήταν 28.776 (συμπεριλαμβάνονται και οι Βλάχοι κ.α.). (Cassavetes, Nicholas J., The question of North Epirus at the Peace conference, The Pan-Epirotic Union of America, Oxford University Press, American Branch: New York, 1919, Page 77.)
Το 1925, σύμφωνα με μία απογραφή του αλβανικού κράτους, οι μουσουλμάνοι Τσάμηδες ήταν 25.000 και οι χριστιανοί Τσάμηδες 22.000, ενώ οι Έλληνες χριστιανοί ορθόδοξοι περίπου 11.000. (Skënder Anamali & Kristaq Prifti, Historia e popullit shqiptar, në katër vëllime, Botimet Toena, 2002)
Οι πίνακες που καταρτίστηκαν από την προξενική αρχή της Αλβανίας στα Ιωάννινα το 1936, ανεβάζουν τους Αλβανούς κατοίκους της Θεσπρωτίας στους 23.084. (Kaliopi Naska (ed.), Dokumente për Çamërinë (1912-1939), Drejtoria e Përgjithshme e Arkivave, Tirana, 1999, p. 682-685.)
Αλλά και στην επόμενη ελληνική απογραφή (Οκτώβριος 1940) ο αριθμός των Τσάμηδων εμφανίζεται συρρικνωμένος στα 16.890 άτομα.
Το 1921 ο καθηγητής Μπέντρι Πεγιάνι προέβαλε την εξής εκτίμηση για τον πληθυσμό της Τσαμουριάς: α) στους Φιλιάτες και στη γύρω περιοχή κατοικούσαν 22.348 Αλβανοί και 6125 Έλληνες, β) στην Ηγουμενίτσα και στη γύρω περιοχή κατοικούσαν 10.126 Αλβανοί, γ) στην Παραμυθία και στη γύρω περιοχή κατοικούσαν 15.780 Αλβανοί και 2.575 Έλληνες, δ) στο Μαργαρίτι και στη γύρω περιοχή κατοικούσαν 15.723 Αλβανοί και ε) στην Πάργα κατοικούσαν 800 Αλβανοί και 500 Έλληνες. Σύνολο: 64.777 Αλβανοί (μουσουλμάνοι και χριστιανοί) και 9.200 Έλληνες. (Arkivi i Shtetit Shqiptar, fond 251, year 1921, file 44, p. 86-88;)
Στις 11 Φεβρουαρίου του 1920 οι επικαφαλείς του συλλόγου Çamëria στη Μασσαχουσέτη των Η.Π.Α. έστειλαν μία επιστολή στον George Clemenceau (‘Κλεμανσώ’ όπως είναι γνωστός στα ελληνικά), επικεφαλής τότε της Συνδιάσκεψης της Ειρήνης στο Παρίσι, όπου του εξηγούσαν ότι τα μέλη του συλλόγου αυτού ήταν Αλβανοί Τσάμηδες από την Πρέβεζα, την Ηγουμενίτσα, το Μαργαρίτι, τους Φιλιάτες και την Παραμυθία, οι οποίοι είχαν μεταναστεύσει στις Η.Π.Α. εξαιτίας των κακουχιών και της καταπίεσης που είχαν υποστεί στην Ελλάδα. Στην επιστολή τους αυτή δήλωναν ότι:
«Η άτυχη μας περιοχή της Τσαμουριάς, αναπόσπαστο τμήμα της Αλβανίας, δόθηκε άδικα στην Ελλάδα από τη Συνδιάσκεψη του Λονδίνου το 1913. Η περιοχή της Τσαμουριάς έχει πληθυσμό 51.122 ψυχών, από τις οποίες οι 37.842 είναι Αλβανοί, από αυτούς 30.587 είναι μουσουλμάνοι Αλβανοί, οι 7.255 είναι χριστιανοί Αλβανοί και μόνο 13.280 είναι Έλληνες. Η Ελλάδα δεν θα μπορέσει ποτέ να μας κάνει να αρνηθούμε την εθνικότητα μας. Τα βάρβαρα μέσα των φυλακίσεων, των δολοφονιών, και άλλων ηλιθιοτήτων, που ακατάπαυστα εφαρμόζει από τότε που εισέβαλε στην περιοχή μας, θα αποτύχουν…παρακαλούμε ταπεινά τα μέλη της συνδιάσκεψης να επαναφέρουν τις περιοχές μας στην μητέρα πατρίδα μας, την Αλβανία, όπου ανήκουν, και να μην μας αφήσουν θύματα στα χέρια των Ελλήνων εκτελεστών μας.» (‘Albania’, Worcester (Massachusetts), nr. 96, 11/2/1920;)
Η πιο αξιόπιστη εκτίμηση συνηγορεί στον πληθυσμό των 24-25.000, σύμφωνα και με στοιχεία που συνέλεξαν και οι Βρετανοί την περίοδο εκείνη. Η επόμενη και τελευταία απογραφή που συνυπολόγισε και κατέγραψε τον αριθμό των χριστιανών Τσάμηδων, έγινε από τη φασιστική Ιταλία το 1941. Γι’ αυτόν τον λόγο, αν και φαίνεται να είναι σωστή αριθμητικά, καθίσταται εντούτις αναξιόπιστη. Σύμφωνα με αυτήν 54.000 Αλβανοί ζούσαν στην περιοχή, από τους οποίους 26.000 χριστιανοί ορθόδοξοι και 28.000 μουσουλμάνοι και 20.000 Έλληνες. Το 1928, ο πληθυσμός των μουσουλμάνων Τσάμηδων έφτανε τους 19.244 από την πρώτη απογραφή πληθυσμού και οι 17.008 δήλωναν ως μητρική τους γλώσσα την αλβανική.
Σύμφωνα με επίσημο έγγραφο 3.676 ελληνόφωνοι και 30.726 αλβανόφωνοι μουσουλμάνοι ζούσαν στο Σαντζάκι του Reşadiye (Ηγουμενίτσας), που υπήρξε ως περιφέρεια για 2 μόνο χρόνια, και δεν ταυτίζεται επ’ ακριβώς με τον σημερινό νομό Θεσπρωτίας. (Eleftherios Venizelos Archive, f. 8/1913 “Στατιστικός πίναξ πληθυσμού Βιλαετίου Ιωαννίνων (Ηπείρου)”)
Στο ίδιο έγγραφο, βλέπουμε ότι στο Σαντζάκι της Πρέβεζας κατοικούσαν 2.610 ελληνόφωνοι μουσουλμάνοι. Σύμφωνα με αυτό το έγγραφο, φαίνεται ότι περισσότεροι από 32.000 μουσουλμάνοι, συν 900 μουσουλμάνοι Γύφτοι, ζούσαν σ’ αυτή την περιοχή (Τσαμουριά). Επίσης, 12.640 “αλβανόφωνοι Έλληνες” κατοικούσαν επίσης στην περιοχή. Θεωρείται ότι υπήρξε υπερεκτίμηση του μουσουλμανικού πληθυσμού και υποεκτίμηση των Αλβανόφωνων χριστιανών. (Lambros Baltsiotis, L’albanophonie dans l’État grec. Expansion et déclin des parlers albanais, diplôme de l’EHESS, Paris, 2002, pp. 272-280)
Σύμφωνα με ένα έγγραφο, βασισμένο στην απογραφή του 1920, μετά τη φυγή ενός αριθμού μουσουλμάνων το 1913-1914, ο αριθμός των μουσουλμάνων που κατοικούσαν στην Ήπειρο, έπεσε στις 26.000. (Historical Archive of the Ministry of Foreign Affairs (HAMFA), Athens, 1923, file 6.7.)
Το 1913, όταν η Ήπειρος ενώθηκε με την Ελλάδα, οι αλβανόφωνοι κάτοικοί της ανέρχονταν περίπου στους 40.000. Πολλοί απ’ αυτούς αναγκάσθηκαν να εγκαταλείψουν την περιοχή και να μεταβούν στην Τουρκία και στην Αίγυπτο λόγω πιέσεων των ελληνικών αρχών. Σύμφωνα με την επίσημη απογραφή πληθυσμού του 1932, οι αλβανόφωνοι μουσουλμάνοι της Ηπείρου ανέρχονταν σε 17.008. Οι ελληνικές υπηρεσιακές στατιστικές καταγράφουν μια σταδιακή μείωση τους, από 36.306 το 1917 σε 21.800 το 1920, σε 20.319 το 1923 και 19.287 το 1928.
Οι Έλληνες, προσπαθούσαν προπαγανδιστικά να εξαφανίσουν τον αλβανόφωνο πληθυσμό της Ηπείρου, ή έστω να τον μειώσουν αριθμητικά. Για παράδειγμα ο Δημήτριος Χασιώτης, γιατρός και ιστορικός ερευνητής που αγωνίστηκε για την ενσωμάτωση της Ηπείρου στην Ελλάδα, γράφει το 1887 ότι από όλη την Τσαμουριά, μόνο στην Παραμυθία «μερικοί από τους κατοίκους μιλούν την αλβανική γλώσσα για εμπορικούς λόγους.» (Δημήτριος Χασιώτης, Διατριβαί και Υπομνήματα περί Ηπείρου, αδελφοί Περρή, 1887, σελ. 51-52;)
Αυτό που έγραψε ο Δημήτριος Χασιώτης, ασφαλώς δεν είναι αληθές – όπως δείξαμε – και είναι σε όλους γνωστό ότι δεν είναι αληθές. Αλλά οι Έλληνες ήθελαν να ενσωματώσουν στην ελληνική επικράτεια, όλη την περιοχή νοτίως της γραμμής Κορυτσά-Αργυρόκαστρο-Χιμάρα, συμπεριλαμβανομένων και αυτών των πόλεων. Έτσι, το γεγονός της ύπαρξης εκεί Αλβανών ή αλβανόφωνων πληθυσμών, έπρεπε να αποκρυφτεί, ή αλλιώς ο αριθμός τους να εμφανιστεί όσο πιο μειωμένος γινόταν. Είναι χαρακτηρηστικό ότι ήταν το 1880, που ο Βρεττανός ιστορικός, διπλωμάτης και συγγραφέας, Sir Ignatius Valentine Chirol, επισκέφτηκε το χριστιανικό αλβανικό χωριό Τουρκοπάλουκο (σήμερα Κυψέλη στον νομό Πρέβεζας), όπου “πρωτοέσπασε” – όπως λέει – η εμπιστοσύνη του για τους Έλληνες φίλους του στα Γιάννενα. Έμεινε έκπληκτος ότι κανένας στο χωριό δεν μιλούσε και δεν καταλάβαινε κάποια άλλη γλώσσα, εκτός από τα αλβανικά, παρόλο που όπως λέει, οι φίλοι του, του είχαν δώσει λανθασμένες πληροφορίες: «…με είχαν διαβεβαιώσει ότι στα νότια του Καλαμά δεν υπήρχε καμμία αλβανική κοινότητα.» (V. Chirol, “Twixt Greek and Turk, or Jottings during a journey through Thessaly, Macedonia and Epirus, in the Autumn of 1880”, Blackwood’s Edinbrurgh Magazine, n. 785, March 1881, p. 313)
«Το γεγονός ότι οι χριστιανικές κοινότητες στην περιοχή την οποία διεκδικούσε η Ελλάδα από τα μέσα του 19ου αιώνα μέχρι το 1946, γνωστή μετά το 1913 ως Βόρεια Ήπειρος, μιλούσαν αλβανικά, ελληνικά και βλάχικα, αντιμετωπίστηκε με την υιοθέτηση δύο διαφορετικών πολιτικών από τους ελληνικούς κρατικούς θεσμούς. Η πρώτη τακτική ήταν να πάρουν τα μέτρα ώστε να αποκρύψουν τις γλώσσες που μιλούσε ο πληθυσμός, όπως είδαμε στην περίπτωση της “Νότιας Ηπείρου”. Το δεύτερο ήταν να προβάλλουν το επιχείρημα ότι η γλώσσα που μιλούσαν οι άνθρωποι, δεν είχε σχέση με την εθνική τους καταγωγή. Με αυτόν τον σκοπό το κράτος προέβαλλε χτυπητά παραδείγματα μεμονωμένων αλβανόφωνων (απ’ τη νότια Ελλάδα ή τους Σουλιότες) οι οποίοι ήταν ηγετικές προσωπικότητες στο ελληνικό κράτος. Όπως θα συζητήσουμε παρακάτω, κάτω απ’ την επικρατούσα ιδεολογία στην Ελλάδα κάθε ορθόδοξος χριστιανός θεωρούνταν Έλληνας, και αντιστρόφως μετά το 1913, όταν η περιοχή η οποία από τότε αποκλήθηκε “Βόρειος Ήπειρος” από τους Έλληνες δόθηκε στην Αλβανία, κάθε μουσουλμάνος αυτής της περιοχής θεωρήθηκε Αλβανός.» (Lambros Baltsiotis, The Muslim Chams of Northwestern Greece: The grounds for the expulsion of a “non-existent” minority community, European Journal of Turkish Studies, 2011)
Η Τσαμουριά λοιπόν (η Θεσπρωτία, το λεγόμενο Πρεβεζάνικο και κάποιες άλλες περιοχές της Ηπείρου) ήταν κατά την πλειοψηφία του πληθυσμού αλβανική περιοχή.
«Η ύπαρξη μιας περιοχής της οποίας ο πληθυσμός ήταν σχεδόν κατά το ύμιση μουσουλμανικός και σχεδόν ολοκληρωτικά αλβανόφωνος, θεωρήθηκε κύριο πρόβλημα για το ελληνικό κράτος, το οποίο έπρεπε να αντιμετωπιστεί πρακτικά και ουσιαστικά. Κάθε δράση υπέρ των Αλβανών σ’ αυτές τις περιοχές έπρεπε να εξοντωθεί με όλα τα μέσα.» (Lambros Baltsiotis, The Muslim Chams of Northwestern Greece: The grounds for the expulsion of a “non-existent” minority community, European Journal of Turkish Studies, 2011)
Κάθε δράση υπέρ των Αλβανών σ’ αυτές τις περιοχές, έπρεπε να εξοντωθεί με όλα τα μέσα. Για παράδειγμα, ο αμερόληπτος, ή αλλιώς γνωστός από τους Έλληνες ως “μετριοπαθής” πρόεδρος του Αλβανικού Ομίλου των Ιωαννίνων δολοφονήθηκε το καλοκαίρι του 1912, πιθανόν μετά από εντολή της υπέρ των Ελλήνων ένωσης Ηπειρωτική Εταιρεία. (L. Embirikos, Histoire de la langue albanaise en Grèce de la création de l’État hellénique jusqu’à nos jours, Diplôme de l’EHESS, Paris 2002, p. 162)
Με την ανταλλαγή πληθυσμών στα 1923 και 1924, έφθασαν στην περιοχή μερικές χιλιάδες πρόσφυγες, «ανταλλάξιμοι» χριστιανοί της Μικράς Ασίας δηλαδή, σταλμένοι εκεί από τις ελληνικές κυβερνητικές υπηρεσίες, με σκοπό να εντείνουν την πίεση προς τους Τσάμηδες και να τους υποχρεώσουν να αναχωρήσουν (και να αλλάξει έτσι η πληθυσμιακή σύσταση της περιοχής). Οι πρόσφυγες, με στήριγμα τη νομοθεσία περί υποχρεωτικών απαλλοτριώσεων, εγκαταστάθηκαν στα χωράφια των Τσάμηδων, ειδικά στις πλούσιες ζώνες της Ηγουμενίτσας, και, προπαντός του Φαναριού. Το πλάνο, εκτός από τη μοιρασιά των καλλιεργημένων χωραφιών, περιελάμβανε και τη μοιρασιά των κατοικιών. Μάλιστα από την ελληνική κυβέρνηση εκδίδονταν εντολές να συγκεντρώνονται στην παραλία για να μετακινηθούν (δήθεν προς Τουρκία). Εκεί παρέμεναν εβδομάδες, περιμένοντας τα πλοία και μετά τους έδιναν άδεια να επιστρέψουν στις περιοχές τους. Οι άνθρωποι αυτοί όμως είχαν ήδη πωλήσει τα υπάρχοντά τους. Έτσι άρχιζαν νέες προστριβές και το αίσθημα της αδικίας αλλά και της πείνας αφού τους είχαν απαγορεύσει και να σπείρουν περίσσευε.
Πεπεισμένοι για την επικείμενη αναχώρησή τους, αρκετοί Τσάμηδες έσπευδαν να πωλήσουν στους χριστιανούς γείτονές τους γη, σπίτια και περιουσιακά στοιχεία που έτσι κι αλλιώς κινδύνευαν να τα χάσουν από τις απαλλοτριώσεις και τους υποχρεωτικούς, περί της αποκαταστάσεως των προσφύγων, νόμους. Είχαν έτσι την ελπίδα ότι θα εξασφάλιζαν ένα μικρό κομπόδεμα, το οποίο θα τους βοηθούσε στα νέα μέρη όπου περίμεναν να μεταφερθούν. Όλοι αυτοί, στη συνέχεια, όταν διευθετήθηκε το ζήτημα της παραμονής τους, βρέθηκαν χωρίς περιουσία και αναγκάστηκαν, για λόγους βιοπορισμού να εκπατριστούν, όχι προς την Τουρκία πλέον αλλά προς την γειτονική Αλβανία. Εκεί συναντούσαν «φυγόδικους», όσους δηλαδή είχαν αντιταχθεί στα μέτρα και για τον λόγο αυτό κατέληξαν «καταζητούμενοι» των αρχών, είτε όσους, από τους Βαλκανικούς Πολέμους και δώθε, είχαν κατηγορηθεί για ανθελληνική δράση. Έτσι λοιπόν, από πολύ νωρίς, δημιουργήθηκε στη γειτονική Αλβανία μια κοινότητα εκπατρισμένων Τσάμηδων που έφερε βαριά την αίσθηση της ταπείνωσης και της αδικίας.
Τελικά η αλβανική κυβέρνηση φέρνει το θέμα στη σύνοδο του Συμβουλίου της Κοινωνίας των Εθνών το 1923, θέτοντας ταυτόχρονα τόσο το ζήτημα της εξαίρεσης από την ανταλλαγή, όσο και αυτό των αποζημιώσεων των απαλλοτριωθέντων κτημάτων (από την κυβέρνηση Πλαστήρα, το Φεβρουάριο του 1923, που τα παραχώρησε στους πρόσφυγες που έφταναν από τη Μικρά Ασία) των μη ανταλλάξιμων μουσουλμάνων.
Το 1931 ψηφίστηκε νόμος που προέβλεπε την καταβολή αποζημιώσεων με την παραχώρηση στους δικαιούχους Τσάμηδες ανάλογου αριθμού ομολογιών και την άμεση απόδοση των κακώς απαλλοτριωθέντων αστικών ακινήτων τους. Η κατάσταση ωστόσο παρέμενε εξαιρετικά χρονοβόρα τόσο λόγω έλλειψης των απαραίτητων στοιχείων, αλλά και της αλβανικής κυβέρνησης που δεν δεχόταν την καταβολή αποζημιώσεων σε ομολογίες στους Αλβανούς υπηκόους που είχαν εγκαταλείψει την Ελλάδα την περίοδο 1923-1926. Το 1933 η Αλβανία δέχθηκε επιτέλους τις ομολογίες και με νέο νόμο ξεκίνησε η διαδικασία. Έως τα μέσα του 1935 ένας αριθμός Αλβανών υπηκόων δικαιούχων είχε ικανοποιηθεί. Όμως οι κατοπινές ελληνικές κυβερνήσεις ανέτρεψαν πολλές από τις θετικές ρυθμίσεις εκείνης της περιόδου τόσο για τους Αλβανούς υπηκόους όσο και για τους Έλληνες υπηκόους αλβανικής καταγωγής με αποτέλεσμα πολλές περιπτώσεις να παραμένουν άλυτες ως το ξέσπασμα του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου.
Με την μοναρχία Κονδύλη την άνοιξη του 1935, οι δημοκρατικοί θεσμοί έδωσαν την θέση τους σε αυταρχικές επιλογές. Ο νέος γενικός Διοικητής Ηπείρου Παναγιωτάκος, ξεκίνησε μέτρα πίεσης και εκφοβισμού των Τσάμηδων με πρωταγωνιστικό ρόλο της Χωροφυλακής και των τοπικών αρχών. Οι αυθαιρεσίες ήταν τόσο προκλητικές που ακόμα και οι ελληνικές εφημερίδες διαμαρτυρήθηκαν με δημοσιεύματα… Το αποκορύφωμα ήρθε με την εγκαθίδρυση του καθεστώτος της 4ης Αυγούστου και την επιβολή μιας απροκάλυπτα κατασταλτικής πολιτικής στην Ήπειρο. Οι Τσάμηδες άρχισαν να αντιμετωπίζονται ως «εσωτερικός εχθρός». Οι μέθοδοι της χωροφυλακής περιελάμβαναν αυθαίρετες συλλήψεις, έρευνες σε σπίτια, ξυλοδαρμούς, βιαιοπραγίες, εκτοπίσεις, απαγόρευση της αλβανικής γλώσσας σε δημόσιους χώρους, απαγόρευση κυκλοφορίας αλβανικών εντύπων. Το Υπουργείο Εξωτερικών με οδηγίες στη Γενική Διοίκηση Ηπείρου πρότεινε τη λήψη μέτρων προς διευκόλυνση όσων μουσουλμάνων Τσάμηδων ήθελαν να μεταναστεύσουν στην Τουρκία, με έκδοση διαβατηρίων και χορήγηση δανείων από την Αγροτική Τράπεζα σε χριστιανούς της Ηπείρου ώστε να είναι σε θέση να εξαγοράσουν τα κτήματά τους. Η σθεναρή άρνηση της Τουρκίας να δεχθεί Τσάμηδες και οι αλβανικές απειλές για εγκατάστασή τους σε περιοχές Ελλήνων της Βόρειας Ηπείρου, έβαλαν σε σκέψεις τους υπεύθυνους του μεταξικού καθεστώτος και οδήγησαν σε μεταστροφή της πολιτικής τους. (βλ. Γιώργος Μαργαρίτης, «ΤΣΑΜΗΔΕΣ-ΕΒΡΑΙΟΙ, οι ανεπιθύμητοι συμπατριώτες», εκδ.Βιβλιόραμα, σελ.138-139)
Οι Χριστιανοί Ορθόδοξοι Τσάμηδες, δεν δημιούργησαν ιδιαίτερα προβλήματα. Παρόλα αυτά και αυτοί γίνονταν αποδέκτες καχυποψίας από το ελληνικό κράτος. Σιγά-σιγά αφομοιώθηκαν:
«…παρέμειναν προσανατολισμένοι στον ελληνισμό, αναγνωρίζοντας τους εαυτούς τους ως Έλληνες. Κατόπιν, ακολουθόντας την προσάρτηση της περιοχής στην Ελλάδα, ταύτισαν τους εαυτούς τους με το ελληνικό κράτος και συνακόλουθα με το ελληνικό έθνος. Αλλά το γεγονός ότι αυτός ο χριστιανικός πληθυσμός ήταν σε στενή επαφή με τους μουσουλμάνους, μιλούσαν την ίδια γλώσσα και βρισκόντουσαν σε γεωγραφική εγγύτητα με την Αλβανία, ήταν η πηγή μιας διαρκούς ανησυχίας για το ελληνικό κράτος. Η κρατική θέση ήταν ότι αυτός ο μερικώς μονόγλωσσος χριστιανικός πληθυσμός, μερικοί από τους οποίους αγνοούσαν την ελληνική γλώσσα, θα μπορούσαν εύκολα να στρατολογηθούν στις τάξεις των Αλβανών εθνικιστών…μέτρα σχετικά με τη γλώσσα, πάρθηκαν ταυτόχρονα στα αλβανόφωνα χριστιανικά χωριά. Το πιο σημαντικό και εύκολα εφαρμοστό μέτρο ήταν το άνοιγμα παιδικών σταθμών στα χωριά, τα οποία επιλέγονταν είτε σε σχέση με την άγνοια (εκ μέρους του πληθυσμού) της ελληνικής γλώσσας είτε ανάλογα με τη δημογραφική τους κατάσταση. Σύμφωνα με ένα έγγραφο του 1931, σ’ αυτά τα χωριά συμπεριλαμβάνονταν τα Αγιά, Ανθούσσα, Ελευθέρι, Καναλλάκι, Νάρκισσος, Ψάκκα, Άγιος Βλάσσιος, Καστρί (Νταγ) και Δραγάνι…Η αλβανική γλώσσα και ο αλβανικός πληθυσμός που τη μιλούσε – και ακόμα τη μιλάει – έπρεπε επίσης να αποκρυφτεί, καθώς η γλώσσα θεωρούνταν ως μία επιπρόσθετη απειλή για την ελληνικότητα της περιοχής. Θα μπορούσε μόνο να χρησιμοποιηθεί ως απόδειξη της σχέσης τους με τους μουσουλμάνους, δημιουργώντας έτσι ένα συνεχές μη ελληνικότητας…κάτω από την επικρατούσα ιδεολογία στην Ελλάδα τότε, κάθε ορθόδοξος χριστιανός θεωρούνταν Έλληνες.» (Lambros Baltsiotis, The Muslim Chams of Northwestern Greece: The grounds for the expulsion of a “non-existent” minority community, European Journal of Turkish Studies, 2011)
Η κυριότερη αιτία της σταδιακής αφομοίωσης των Αλβανών χριστιανών Τσάμηδων ήταν η ένταξη τους στην ελληνορθόδοξη εκκλησία, όπου όπως έχουμε πει, οι ακολουθίες γινόντουσαν στα ελληνικά. Οι χριστιανοί ορθόδοξοι Τσάμηδες – όπως όλοι οι ορθόδοξοι Αλβανοί – στα χρόνια της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας ήταν ενταγμένοι στο λεγόμενο Ρουμ Μιλλέτ, δηλαδή στο ‘έθνος’ των Ορθοδόξων, υπό την καθοδήγηση του Οικουμενικού Πατριαρχείου. Αυτό, τους έκανε να βλέπουν την Ελλάδα με κάποια συμπάθεια. Οφείλουμε επίσης να σημειώσουμε την απουσία κάποιας ελίτ στους ορθόδοξους Τσάμηδες, η οποία θα μπορούσε να τους επηρεάσει, και ότι οι περισσότεροι ήταν αγρότες, οι οποίοι είτε δούλευαν στα μεγάλα κτήματα των μουσουλμάνων, είτε είχαν πολύ μικρά χωράφια.
Αξίζει να πούμε ότι περισσότεροι από 1.000 Τσάμηδες συμμετείχαν στον Ελληνικό Λαϊκό Απελευθερωτικό Στρατό (ΕΛΑΣ), όπως επίσης και στον Εθνικό Αντιφασιστικό Απελευθερωτικό Στρατό της Αλβανίας (Lufta Antifashiste Nacionalçlirimtare / LANÇ). Στον ΕΛΑΣ, οι Τσάμηδες Αλβανοί σχημάτησαν το 4ο τάγμα ‘Αλή Ντέμι’ (στα αλβανικά: Batalioni Ali Demi), που πήρε το όνομα αυτό από έναν Αλβανό Τσάμη που σκοτώθηκε στην Αυλώνα (Vlorë) πολεμώντας εναντίον των Γερμανών. Το 1944 που δημιουργήθηκε, αποτελούνταν από 460 μουσουλμάνους Αλβανούς, και 340 Έλληνες αλλά και μερικούς Ορθόδοξους Αλβανούς, όντας έτσι το δεύτερο μεγαλύτερο τάγμα στην περιοχή της Ηπείρου. Το 4ο τάγμα (το Αλή Ντέμι) ήταν υπό τη διοίκηση του 15ου Συντάγματος του ΕΛΑΣ.
Παρόλα αυτά, κατά τη διάρκεια της κατοχής του 2ου Παγκοσμίου Πολέμου, η πλειονότητα των elite της τσάμικης κοινότητας είχε διαβρωθεί από τις κατοχικές δυνάμεις και η ατμόσφαιρα εναντίον των Ελλήνων – που είχαν διαπράξει τα όσα εγκλήματα εναντίον των αμάχων Τσάμηδων – αλλά και των Ελλήνων εναντίον των Γερμανών, των Ιταλών και των Τσάμηδων συνεργατών τους, δημιούργησε μία πόλωση και αμοιβαία καχυποψία η οποία περιόριζε την οποιαδήποτε προσπάθεια για συνεργασία ανάμεσα στις δύο κοινότητες.
Ακολουθώντας την ιταλική εισβολή στην Αλβανία, το Βασίλειο της Αλβανίας έγινε προτεκτοράτο της Ιταλίας. Οι Ιταλοί χρησιμοποίησαν την αλβανική μειονότητα στην Ελλάδα, ως δικαιολογία για να ξεκινήσουν τον πόλεμο. Η τελική αφορμή ήταν η δήθεν δολοφονία από Έλληνες παρακρατικούς ενός επιφανούς Αλβανού Τσάμη. Παρόλο που η φασιστική Ιταλία ηττήθηκε στον ελληνο-ιταλικό πόλεμο, μία ραγδαία γερμανική εκστρατεία ακολούθησε τον Απρίλιο του 1941, και στα μέσα του Μαΐου, κάτω από την παράλληλη κατοχή των τριών δυνάμεων του Άξονα: της Γερμανίας, της Ιταλίας και της Βουλγαρίας. Την ίδια στιγμή η Ιταλία εισήγαγε μία τοπική διοίκηση, τη λεγόμενη Këshilla, στην Θεσπρωτία, η οποία υποστηρίχθηκε από πολλούς εκατοντάδες Τσάμηδες Αλβανούς. Μερικές εκατοντάδες όπως είπαμε συμμετείχαν στον Τάγμα Αλή Ντέμι και άλλοι στο Τάγμα Τσαμουριάς.
Μία από τις μεγαλύτερες αντιστασιακές οργανώσεις στην Ελλάδα, ήταν το καθοδηγούμενο κυρίως από Κομμουνιστές, ΕΑΜ (Εθνικό Απελευθερωτικό Μέτωπο), με τον ένοπλο κλάδο του, τον ΕΛΑΣ (Ελληνικός Λαϊκός Απελευθερωτικός Στρατός), και που ιδρύθηκε στις 27 Σεπτεμβρίου του 1941. Μέχρι την ίδρυση του ελασίτικου τάγματος Αλή Ντέμι, οι Τσάμηδες Αλβανοί που πολεμούσαν εναντίον των Γερμανών, είχαν οργανωθεί σε μικρές ανοργάνωτες ομάδες, υπό την ηγεσία κυρίως του Εθνικού Αντιφασιστικού Απελευθερωτικού Στρατού της Αλβανίας (Lufta Antifashiste Nacionalçlirimtare / LANÇ), που δημιουργήθηκε τον Σεπτέμβριο του 1942, ως ο ένοπλος κλάδος του Εθνικού Απελευθερωτικού Κινήματος (Lëvizja Nacional Çlirimtare / LNÇ), καθοδηγούμενου από τους Κομμουνιστές της Αλβανίας. Αργότερα αυτοί οι Τσάμηδες δημιούργησαν και το τάγμα «Çamëria», υπό το LANÇ.
Στα τέλη του 1943, μία ομάδα Τσάμηδων Αλβανών, υπό την αρχηγία του Ali Demi, επιτέθηκε σε μία γερμανική φρουρά, στην Αυλώνα (Vlorë) της Αλβανίας, σκοτώνοντας 39 Γερμανούς στρατιώτες και χάνοντας 12 μέλη της ομάδας τους, συμπεριλαμβανομένου και του ίδιου του Ali Demi. Τότε ήταν που ο ΕΛΑΣ ζήτησε από τους Τσάμηδες να δημιουργήσουν ένα τάγμα και να συμπολεμίσουν στις γραμμές του. Έτσι λοιπόν, ο ΕΛΑΣ και το LANÇ, έπεισαν τους Τσάμηδες να δημιουργήσουν ένοπλα σώματα υπό τον ΕΛΑΣ.
Τον Μάιο του 1944 λοιπόν, μία ομάδα Τσάμηδων, δημιούργησαν το Τάγμα Αλή Ντέμι, στο χωριό Μηλιά (στα αλβανικά: Kastanjë) της Θεσπρωτίας, το οποίο τάγμα συμπεριλήφθη, όπως ήδη είπαμε, στο 15ο Σύνταγμα του ΕΛΑΣ. Τη στιγμή της δημιουργίας του εμπεριείχε περίπου 1000 μέλη, η πλειονότητα των οποίων ήταν Τσάμηδες, ενώ οι υπόλοιποι ήταν Τσάμηδες Ορθόδοξοι και Έλληνες της περιοχής. Το Τάγμα δεν είχε ιδιαίτερη συμμετοχή στις συγκρούσεις. Παρόλα αυτά, περισσότεροι από 60 Τσάμηδες σκοτώθηκαν σε μία μάχη με τους Γερμανούς στην Ηγουμενίτσα. Άλλοι Τσάμηδες ανείκαν στην 5η, στην 7η, στην 9η, και στην 11η ταξιαρχία του ΕΛΑΣ και συμμετείχαν σε διάφορες μάχες, πολλές από τις οποίες εναντίον των δυνάμεων του Ζέρβα και άλλες εναντίον των Γερμανών.
Ο Εθνικός Αντιφασιστικός Απελευθερωτικός Στρατός της Αλβανίας δημιούργησε το Τάγμα Τσαμουριά (Batalioni Çamëria), στις 15 Ιουνίου 1943, στην Κονίσπολη (Konispol). Η απόφαση υιοθετήθηκε στις 30 Ιουνίου του 1943, όταν ενώθηκαν τρεις αντιστασιακές ομάδες. Αυτές ήταν η ομάδα του Hasan Tahsini που είχε ως βάση την Κονίσπολη (Konispol), αυτή του Stathi Melani που είχε ως βάση τους Φιλιάτες (Filati) και αυτή του Alush Taka που είχε ως βάση την Παραμυθία (Paramithi). Κάθε ομάδα είχε περίπου 170-180 μέλη, από τα οποία μόνο οι 75 δεν ήταν Τσάμηδες, και από τους οποίους οι 35 ήταν από το Δέλβινο (Delvinë) και οι 40 ήταν από την ελληνική μειονότητα της Αλβανίας. Περίπου 500 Τσάμηδες στρατολογήθηκαν στο τάγμα αυτό (αρχικά), οι περισσότεροι από τους οποίους (πάνω από το μισό) ήταν από το ελληνικό τμήμα της Τσαμουριάς, ενώ οι υπόλοιποι από την Κονίσπολη (Konispol) και το Μαρκάτι (Markat).
Αυτό το τάγμα ήταν η πρώτη μεγάλη αντάρτικη ομάδα στην περιφέρεια του Αργυροκάστρου (Gjirokastër) – στην οποία τότε ανήκαν οι νομοί Αργυροκάστρου (Gjirokastër), των Αγίων Σαράντα (Sarandë) και του Δελβίνου (Delvinë) – και διοικούνταν από τον Haki Rushit Shehu από την Κονίσπολη, και από τους Taho Mehmet Sejko απ’ τους Φιλιάτες, Ελευθέριο Μήτσο Τάλο από το Χαϊντάραγα (Lefter Talo), Ali Demi από τους Φιλιάτες (Filati) και από τον Qazim Kondi από το Πολυνέρι (Kuç) ως πολιτικό επίτροπο (κομισσάριο).
Τον Σεπτέμβριο το Τάγμα Τσαμουριά πολέμησε επί 55 ημέρες εναντίον των Γερμανών, στη λεγόμενη μάχη της Κονίσπολης. Στη μάχη αυτή συνεργάστηκαν πολλοί Τσάμηδες, αλλά και Αλβανοί από το Δέλβινο και Έλληνες από την μειονότητα της Αλβανίας. Στη μάχη αυτή σκοτώθηκαν 350 Γερμανοί στρατιώτες και πολλοί άλλοι τραυματίστηκαν. Αργότερα, πολέμησε στο Vurg (Βούρκος) εναντίον των συμμοριών του Θύμιου Λώλη και του Κάβο Κόκκαλη, στην περιοχή Ura e Kranës.
Μπορούμε να πούμε ότι περισσότεροι από 1.500 Τσάμηδες ήταν μέλη των αντιστασιακών οργανώσεων, 300 από τους οποίους σκοτώθηκαν από τις δυνάμεις των Ναζί και του ΕΔΕΣ. Μετά την εθνοκάθαρση που υπέστεισαν οι Τσάμηδες, δημιούργησαν στην Αλβανία την Εθνική Αντιφασιστική Τσάμικη Επιτροπή, η οποία διαλύθηκε το 1947, όταν έχασαν το καθεστώς του πρόσφυγα.
Μου αρέσει!Μου αρέσει!
Για την αντιμετώπιση των Τσάμηδων από τις ελληνικές αρχές, αποκαλυπτική είναι μια πολυσέλιδη έκθεση (15/10/1930) του γενικού επιθεωρητή μειονοτήτων Κωνσταντίνου Στυλιανόπουλου, στενού συνεργάτη του πρωθυπουργού Βενιζέλου, που εντοπίσαμε στο αρχείο του τελευταίου (φ.58).
Ανώτατος κρατικός λειτουργός επιφορτισμένος με τη διαχείριση κάθε λογής μειονοτικών τριβών, προκειμένου ν’ αποφεύγονται διεθνείς επιπλοκές, ο Στυλιανόπουλος καταγράφει, έπειτα από επιτόπια έρευνα, ένα καθεστώς ασφυκτικής καταπίεσης:
«Η απελευθέρωσις της Ηπείρου υπό της Ελλάδος επέφερε τελείαν ανατροπήν της καταστάσεως. Από κυρίαρχοι και σατραπίσκοι, [οι Τσάμηδες] εγένοντο αποτόμως ακτήμονες, άστεγοι και πένητες. Η περιουσία των περιήλθεν εις τους καλλιεργητάς εκ διαρπαγής και απαλλοτριώσεως. Εννοείται ότι η απότομος αύτη μεταβολή τούς έφερε εις δεινήν παραζάλην και τους περιήγαγε εις αθλιότητα και οικτράν δυστυχίαν, ώστε πολλοί εξ αυτών να στερούνται και αυτό το ψωμί. Τα πράγματα επιδείνωσεν έτι περισσότερον η άνευ προηγουμένης ερεύνης κατάληψις κτημάτων υπό της Εθνικής Τραπέζης και αι επιτάξεις διά προσφυγικάς ανάγκας. Εάν δε λάβωμεν υπ’ όψιν και την μεροληπτικήν και απάνθρωπον στάσιν των αρχών, συμπληρούμεν την εικόναν της απελπισίας εις ην ευρέθησαν οι Μουσουλμάνοι, αρκετοί των οποίων, κατόπιν ενεργειών μας, εζήτησαν να μεταβούν εις την Τουρκίαν.» (σ.2)
Η κατάσταση δεν άλλαξε μετά την οριστική εξαίρεση της μειονότητας από την υποχρεωτική ανταλλαγή:
«Εις απάντησιν εις τας επανειλημμένας αιτήσεις και παρακλήσεις των ενεφανίζοντο διωγμοί και χειρότεραι δημεύσεις, μέχρι του σημείου να κηρυχθή [απαλλοτριωτέο] τσιφλίκιον η Παραμυθιά, έδρα Επάρχου και επί Τουρκοκρατίας υποδιοικητού, να απαλλοτριωθούν μικροϊδιοκτησίαι και αυλόκηποι και να μη αφεθή εις πολλούς ουδέ εν στρέμμα διά να καλλιεργήσουν και ζήσουν την οικογένειάν των, να μη πληρώνωνται εις αυτούς τακτικώς τα ορισθέντα μισθώματα, τινά των οποίων είναι κατώτερα και αυτών των απαιτουμένων διά την είσπραξίν των χαρτοσήμων, να εμποδισθούν κατ’ αρχάς και είτα να καταστούν λίαν δυσχερείς αι αγοραπωλησίαι, να εκτιμηθούν τα αγροκτήματα αυτών εις ευτελεστάτας τιμάς μέχρι και 3 δρχμ. το στρέμμα, να γίνωνται θύματα εκμεταλλευτών δικολάβων και τοκογλύφων και να φυλακίζωνται διά την πληρωμήν φόρων ενίοτε και αυτών των απαλλοτριωθέντων ή επιταχθέντων υφ’ ημών κτημάτων.» (σ.2-3)
Οσον αφορά τη Χωροφυλακή, διαβάζουμε, «δυστυχώς δεν είναι σπάνια τα επεισόδια δαρμού και αυθαιρεσιών» (σ.8), ενώ αποκαλυπτική για τον σεβασμό της θρησκευτικής ταυτότητας των Τσάμηδων υπήρξε η μετατροπή του μοναδικού Ιεροσπουδαστηρίου της περιοχής (στο Φιλάτι) σε… στάβλο του ελληνικού στρατού –«όστις μάλιστα, ηπείλησε και την δημοσίαν υγείαν, διότι πολύ πλησίον του ευρίσκονται τα μοναδικά πηγάδια από τα οποία υδρεύεται η πόλις.» (σ.11)
Οι μουσουλμάνοι αγρότες πιέζονταν, τέλος, ν’ αποπληρώσουν τους φόρους τους μέσα στον Ιούλιο, προτού πουλήσουν τη σοδειά τους, με αποτέλεσμα να «γίνονται έρμαια τοκογλύφων και εκμεταλλευτών ή [να] φυλακίζονται.» (σ.10)
Παρόμοια εικόνα σκιαγραφείται και σε εμπιστευτική έκθεση του Γενικού Διοικητή Ηπείρου (19/1/1929) που περιλαμβάνεται στο ίδιο αρχείο (φ.108): «μονόπλευρος», «τραχεία και άνευ ελέους» εφαρμογή του αγροτικού νόμου σε βάρος της μειονότητας, «σιωπηρή» απαγόρευση ακόμη και «της διδασκαλίας του Κορανίου παρά των χοτζάδων εις πλείστα χωρία», άρνηση της διοίκησης να επιτρέψει την εκλογή κοινοτικών αρχόντων από τους μουσουλμάνους και διορισμός χριστιανών στη θέση τους, εκπαιδευτικός αποκλεισμός με το σκεπτικό «ότι δέον ο μουσουλμανικός πληθυσμός να παραμείνη εις το σκότος και την αμάθειαν»· πεποίθηση, τέλος, των αρχών πως «η καλλιτέρα λύσις του ζητήματος της Τσαμουριάς θα ήτο η αναχώρησις του Μουσουλμανικού πληθυσμού».
«Εννοείται, ότι υπό τοιαύτας απανθρώπους συνθήκας», διαπιστώνει έτσι ο Στυλιανόπουλος, «ουδέ λόγος δύναται να γίνη περί Μουσουλμάνων προσκειμένων προς την Ελλάδα ή επιθυμούντων το καλόν της, αλλά τουναντίον περί εδάφους γονίμου εις πάσαν ξενικήν προπαγάνδαν.» (σ.3)
κ.α.
Μου αρέσει!Μου αρέσει!
ΜΕΡΙΚΕΣ ΑΝΑΚΡΙΒΕΙΕΣ
»»» Το 1944 που δημιουργήθηκε, αποτελούνταν από 460 μουσουλμάνους Αλβανούς, και 340 Έλληνες……. Το 4ο τάγμα (το Αλή Ντέμι) ήταν υπό τη διοίκηση του 15ου Συντάγματος του ΕΛΑΣ.»»»
ΑΠΑΝΤΗΣΗ
ενώ βετεράνοι ελασίτες από την περιοχή των Φιλιατών σε μεταγενέστερες συνεντεύξεις τους, τους υπολόγισαν σε όχι περισσότερους από εκατό27. Ενδιαφέρον παρουσιάζει και μαρτυρία Τσάμη πρόσφυγα που αμφισβητεί την ύπαρξη υπολογίσιμου αριθμού Τσάμηδων στον ΕΛΑΣ με κύριο επιχείρημα το ότι η συγκεκριμένη οργάνωση ήταν ελληνική και οι Έλληνες δεν επιθυμούσαν τον εξοπλισμό της τσάμικης μειονότητας28.
[[27]Baltsiotis – Xhufi, 2014, σ. 5. , [28]Kretsi, 2002, σ. 182.]
ΑΡΑ ΠΟΤΕ ΔΕΝ ΗΤΑΝ ΠΑΝΩ ΑΠΟ 150 [ ΣΤΗ ΑΛΥΤΕΡΗ ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ ] ΚΑΙ ΑΥΤΟΙ ΟΠΩΣ ΑΠΟΔΕΙΧΘΗΚΕ ΠΑΡΑΠΑΝΩ ΕΝΤΑΧΘΗΚΑΝ ΣΤΟ ΤΕΛΟΣ ΤΗΣ ΚΑΤΟΧΗΣ [ΠΕΡΑ ΑΠΟ ΤΟΥΣ ΠΡΩΤΟΥΣ 15 ΠΟΥ ΠΗΓΑΝ ΕΚΕΙ ΤΟ ΓΕΡΝΑΤΗ ΟΥ 1944] ,ΚΑΜΙΑ ΣΧΕΣΗ ΜΕ »’ΤΣΑΜΗΔΕΣ ΑΡΙΣΤΕΡΟΥΣ»’
»»’Βέβαια, κατά μια άποψη (η οποία επιβεβαιώνεται και από έγγραφα του ΚΚ Αλβανίας) πολλοί από τους Τσάμηδες αντάρτες του ΕΛΑΣ είχαν υπηρετήσει νωρίτερα ως επίστρατοι στα ένοπλα τμήματα της Keshilla (βλ. Γκότοβος, 2016, σ. 71).»»’
ΤΟ ΙΔΙΟ ΤΟ ΚΚΑλβανιας ΟΜΟΛΟΓΕΙ ΤΗΝ ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΑΛΗΘΕΙΑ.
ΠΑΡΑΚΑΤΩ
»»Τη στιγμή της δημιουργίας του εμπεριείχε περίπου 1000 μέλη, η πλειονότητα των οποίων ήταν Τσάμηδες, ενώ οι υπόλοιποι ήταν Τσάμηδες Ορθόδοξοι και Έλληνες της περιοχής»».
ΑΠΑΝΤΗΣΗ
»’ Υπολογίζεται πως είχε δύναμη τριακοσίων21 έως 460 ανδρών22 . »’
[[21]Baltsiotis – Xhufi, 2014, σ. ,[22]Kretsi, 2002, σ. 182.]
ΑΡΑ ΤΟ ΠΟΛΥ 460
ΗΤΑΝ ΟΛΟΙ ΜΑΖΙ ΗΠΕΙΡΩΤΕΣ ΚΑΙ ΑΛΒΑΝΟΤΣΑΜΗΔΕΣ
ΕΝΩ ΟΙ ΑΛΒΑΝΟΤΣΑΜΗΔΕΣ ΟΠΩΣ ΦΑΝΗΚΕ ΠΑΡΑΠΑΝΩ
ΗΤΑΝ ΤΟ ΠΟΛΥ 100-150 ΚΑΙ ΑΥΤΟΙ [ ΠΕΡΑ ΑΠΟ ΤΟΥΣ ΠΡΩΤΟΥΣ 15]
ΠΗΓΑΝ ΕΚΕΙ ΣΤΟ ΤΕΛΟΣ ΤΗΣ ΚΑΤΟΧΗΣ ΟΠΩΣ ΦΑΝΗΚΕ ΠΑΡΑΠΑΝΩ ΚΑΙ ΗΤΑΝ ΠΡΙΝ ΕΝΟΠΛΟΙ ΔΩΣΙΛΟΓΟΙ .
ΠΑΡΑΚΑΤΩ.
»’ Παρόλα αυτά, περισσότεροι από 60 Τσάμηδες σκοτώθηκαν σε μία μάχη με τους Γερμανούς στην Ηγουμενίτσα. »
ΑΠΑΝΤΗΣΗ.
Η μόνη δράση του τάγματος – και κατ΄ επέκταση, της πλειοψηφίας των Τσάμηδων μελών του – που μπορεί να επαληθευτεί με βεβαιότητα αφορά αποκλειστικά ενέργειες εναντίον του ΕΔΕΣ19.
[[19]Elsie, 2012, σ. 365, Kretsi, 2002, σ. 182.]
ΠΑΡΑΚΑΤΩ.
»’Τον Σεπτέμβριο το Τάγμα Τσαμουριά πολέμησε επί 55 ημέρες εναντίον των Γερμανών, στη λεγόμενη μάχη της Κονίσπολης. Στη μάχη αυτή συνεργάστηκαν πολλοί Τσάμηδες, αλλά και Αλβανοί από το Δέλβινο και Έλληνες από την μειονότητα της Αλβανίας. »»
ΑΠΑΝΤΗΣΗ
Συγκεκριμένα, την 23η Αυγούστου του 1943, αμέσως μετά την καταστροφή της Σαγιάδας, το 1ο τάγμα του 99ου γερμανικού συντάγματος επιτέθηκε στην Κονίσπολη μαζι με Αλβανοτσαμηδες της Θεσπρωτιας ,
την οποία υπεράσπιζαν γύρω στους 150 αντάρτες , Tσαμηδες της Αλβανιας ,Βορειοηπειρωτες και αλλοι Αλβανοι [ Meyer, Hermann Frank (2008). Blutiges Edelweiß:]
ΑΡΑ ΟΙ ΑΛΒΑΝΟΤΣΑΜΗΔΕΣ ΤΗΣ ΘΕΣΠΡΩΤΙΑΣ
ΠΑΝΤΑ ΜΑΖΙ ΜΕ ΤΟΥΣ ΝΑΖΙ
ΕΠΙΤΕΘΗΚΑΝ ΣΕ ΑΛΒΑΝΙΚΗ ΑΝΤΙΣΤΑΣΙΑΚΗ ΚΩΜΟΠΟΛΗ , ΤΗΝ ΚΟΝΙΣΠΟΛΗ
ΤΗΝ ΟΠΟΙΑ ΥΠΕΡΑΣΠΙΖΑΝ ΑΛΒΑΝΟΤΑΜΗΔΕΣ , ΑΛΒΑΝΟΙ ΚΑΙ ΕΛΛΗΝΕΣ .
ΚΑΛΟ ΕΙΝΑΙ ΝΑ ΛΕΓΕΤΑΙ ΟΛΟΚΛΗΡΗ Η ΑΛΗΘΕΙΑ ΚΑΙ ΟΙΧ Η ΜΙΣΗ .
ΠΑΡΑΚΑΤΩ.
Αργότερα, πολέμησε στο Vurg (Βούρκος) εναντίον των συμμοριών του Θύμιου Λώλη και του Κάβο Κόκκαλη, στην περιοχή Ura e Kranës.
Ε ΟΧΙ ΚΑΙ »ΣΥΜΜΟΡΙΤΗΣ» Ο ΛΙΩΛΗΣ.
ΕΧΕΤΕ ΑΠΟΔΙΞΕΙΣ ΟΤΙ ΕΚΑΨΕ ΚΑΝΕΝΑ ΑΛΒΑΝΙΚΟ ΧΩΡΙΟ ΟΠΩΣ ΕΚΑΝΑΝ ΟΙ ΕΝΟΠΛΟΙ ΑΛΒΑΝΟΤΣΑΜΗΔΕΣ ΤΗΣ ΚΣΙΛΙΑ ΣΤΗ ΘΕΣΠΡΩΤΙΑ ;;;
ΕΧΕΤΕ ΑΠΟΔΕΙΞΕΙΣ ΟΤΙ ΕΣΤΗΣΕ ΤΙΠΟΤΑ ΑΛΒΑΝΟΥΣ ΣΤΟΝ ΤΟΙΧΟ ΟΠΩΣ ΕΚΑΝΑΝ ΟΙ ΣΤΗ ΠΑΡΑΜΥΘΙΑ Η ΟΤΙ ΕΚΑΝΕ ΕΚΚΑΘΑΡΙΣΤΙΚΕΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ ΜΕ ΤΟΥΣ ΓΕΡΜΑΝΟΥΣ ΠΑΡΕΟΥΛΑ , ΟΠΩΣ ΚΑΝΑΝΕ ΕΚΑΤΟΝΤΑΔΕΣ ΑΛΒΑΝΟΤΣΑΜΗΔΕΣ ΣΤΗ ΘΕΣΠΡΩΤΙΑ ;;;
ΑΝ ΟΧΙ
ΤΟΤΕ ΜΗΝ ΤΟΝ ΑΠΟΚΑΛΕΙΤΕ ΣΥΜΜΟΡΙΤΗ .
ΕΝ ΤΕΛΕΙ
ΛΙΓΑ ΛΟΓΙΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΤΟΥΣ ΑΠΟ ΤΟ ΙΔΙΟ ΤΟ ΚΟΜΜΟΥΝΙΣΤΙΚΟ ΚΑΘΕΣΤΩΣ ΤΗΣ ΣΚΙΠΕΡΙΑΣ.
Αφού αρνήθηκαν να πολεμήσουν από την πλευρά των κομμουνιστών στον εμφύλιο πόλεμο, χαρακτηρίστηκαν ως «αντιδραστικοί», «εγκληματίες πολέμου», «δολοφόνοι των Ελλήνων», «συνεργάτες των κατοχικών δυνάμεων» από το καθεστώς των Λαϊκής Δημοκρατίας της Αλβανίας και επίσης διώκονται σε κάποιο βαθμό. [32] [93] Θεωρείτω «εχθρικός πληθυσμός» και μαύρο πρόβατο στην «ηρωική αντίσταση του αλβανικού λαού» [6a]
ΠΡΑΓΜΑ ΠΟΥ ΔΕΙΧΝΕΙ ΟΤΙ ΟΙ ΑΛΒΑΝΟΤΣΑΜΗΔΕΣ ΤΗΣ ΘΕΣΠΡΩΤΙΑΣ
ΑΚΟΛΟΥΘΗΣΑΝΕ ΜΙΑ ΕΝΤΕΛΩΣ ΑΝΤΙΘΕΤΗ ΠΟΡΕΙΑ
ΑΠΟ ΑΥΤΗ ΠΟΥ ΑΚΟΛΟΥΘΗΣΑΝΕ ΟΙ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΟΙ ΚΑΤΟΙΚΟΙ
ΤΗΣ ΝΟΤΙΟΥ ΑΛΒΑΝΙΑΣ ΑΛΒΑΝΟΙ ΚΑΙ ΕΛΛΗΝΕΣ
ΠΟΥ ΑΡΓΑ Η ΓΡΗΓΟΡΑ ΕΝΤΑΧΘΗΚΑΝ ΣΤΗΝ ΑΛΒΑΝΙΚΗ ΑΝΤΙΣΤΑΣΗ.
AΦΟΥ ΤΟ ΙΔΙΟ ΤΟ ΚΚΑ ΟΥΣ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΕ ΣΥΛΛΟΓΙΚΑ [ ΚΑΙ ΑΥΤΟ]
ΩΣ ΜΙΑ ΚΟΙΝΟΤΗΤΑ ΠΟΥ ΣΥΝΕΡΓΑΣΤΗΚΕ ΜΕ ΤΟΥΣ ΓΕΡΜΑΝΟΥΣ ΜΕΧΡΙ ΤΕΛΟΥΣ ΚΑΙ ΤΟΥΣ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΖΕ »ΔΟΛΟΦΟΝΟΥΣ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ»»
[[6a]Mπαλτσιωτης,Οι μουσουλμανοι Τσαμηδες της βορειοδυτικης Ελλαδας 2011
[93] Kretsi, Georgia (2002). «Ethnologia Balkanica». Εφημερίδα για τη Νοτιοανατολική Ευρωπαϊκή Ανθρωπολογία . 6 : 171-195.]
ΟΠΟΤΕ ΤΑ ΛΟΓΙΑ ΠΕΡΙΤΕΥΟΥΝ .
ΣΤΗΝ ΕΠΙΣΗΜΗ ΑΛΒΑΝΙΑ
ΕΠΙΤΗΔΕΣ ΜΠΕΡΔΕΥΟΥΝ ΣΕ ΕΝΑ ΤΣΟΥΒΑΛΙ ΤΑ 10 ΑΛΒΑΝΟΤΣΑΜΙΚΑ ΧΩΡΙΑ ΤΗΣ ΚΟΝΙΣΠΟΛΗΣ ΠΟΥ ΕΝΤΑΧΘΗΚΑΝ ΑΡΓΑ Η ΓΡΗΓΟΡΑ
ΣΤΟ ΕΑΜ ΑΛΒΑΝΙΑΣ ΟΠΩΣ ΚΑΙ ΟΙ ΠΕΡΙΣΣΤΕΡΟΙ ΚΑΤΟΙΚΟΙ ΤΗΣ ΠΕΡΙΟΧΗΣ ΕΛΛΗΝΕΣ ΚΑΙ ΑΛΒΑΝΟΙ ,
ΜΕ ΤΑ 45 ΑΛΒΑΝΟΤΣΑΜΙΚΑ ΧΩΡΙΑ ΤΗΣ ΘΕΣΠΡΩΤΙΑΣ ΠΟΥ
ΑΛΛΟΥ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΟ[ΠΑΡΑΜΥΘΙΑ ,ΜΑΡΓΑΡΙΤΙ ,ΓΡΙΚΟΧΩΡΙ ΚΛΠ]
ΑΛΛΟΥ ΛΙΓΟ ΛΙΓΟΤΕΡΟ [ ΦΙΛΙΑΤΕΣ]
ΣΥΝΤΑΧΘΗΚΑΝ ΕΝΟΠΛΑ ΜΕ ΤΟΥΣ ΓΕΡΜΑΝΟΥΣ ΜΕΧΡΙ ΤΕΛΟΥΣ.
Γράφει ο μάγερ τόμος α σελ 290
Για Οκτώμβρη 43, 105 άτομα εκτελέστηκαν και σύμφωνα με την ιστορικό Νάσση, στις εκτελεσείς συμμετείχαν πολλές φορές οι Τσάμηδες.
ΚΑΙ ΟΛΑ ΑΥΤΑ
ΜΕΤΑ ΤΑ ΓΕΓΟΝΟΤΑ ΣΤΑ ΠΕΡΙΧΩΡΑ ΠΑΡΑΜΥΘΙΑΣ – ΤΗΝ ΕΚΤΕΛΕΣΗ ΤΩΝ 56
ΚΑΙ ΤΗΝ ΕΘΝΟΚΑΘΑΡΣΗ ΤΟΥ ΦΑΝΑΡΙΟΥ.
ΤΟ ΤΡΗΜΙΝΟ
ΑΥΓΟΥΤΟ –ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ ΤΟΥ 1943 ΗΤΑΝ ΑΠΟ ΤΑ ΠΙΟ ΕΓΚΛΗΜΑΤΙΚΑ ΣΤΗΝ ΚΑΤΕΧΟΜΕΝΗ ΕΥΡΩΠΗ, ΚΑΙ ΟΠΩΣ ΣΗΜΕΙΩΝΕΙ Ο ΓΚΟΤΟΒΟΣ
ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΩΣ ΑΝΑΦΕΡΟΝΤΕ ΣΤΑ ΓΕΡΜΑΝΙΚΑ ΕΓΓΡΑΦΑ ΤΟΥΛΑΧΙΣΤΟΝ ΕΝΑ ΑΠΟ ΤΑ ΠΑΡΑΚΑΤΩ…
ΕΚΤΕΛΕΣΕΙΣ
ΛΕΗΛΑΣΙΕΣ
ΠΙΑΣΙΜΟ ΟΜΗΡΩΝ
ΚΑΚΟΠΟΗΣΕΙΣ
ΚΑΨΙΜΟ ΧΩΡΙΩΝ.
ΚΑΙ ΦΥΣΙΚΑ
ΠΟΤΕ ΧΩΡΙΩΝ ΑΛΒΑΝΟΤΣΑΜΙΚΩΝ ΚΑΙ ΠΟΤΕ ΚΑΚΟΠΟΙΗΣΕΙΣ Η ΕΚΤΕΛΕΣΕΙΣ ΑΛΒΑΝΟΤΣΑΜΗΔΩΝ.
ΕΝΑ ΑΚΟΜΑ ΣΤΟΙΧΕΙΟ
https://books.google.gr/books?id=_Hpr-PK39UkC&printsec=frontcover&hl=el&source=gbs_ge_summary_r&cad=0#v=onepage&q=%20Helmut%20G%C3%B6tte&f=false
ΣΥΜΦΩΝΑ [ΚΑΙ] ΜΕ ΤΟΝ ΕΠΙΚΕΦΑΛΗΣ ΤΟΥ ΑΠΟΣΠΑΣΜΑΤΟΣ ΣΤΟ ΕΚΤΕΛΕΣΤΙΚΟ ΑΠΟΣΠΑΣΜΑ [ΤΩΝ 49 ΤΗΣ ΠΑΡΑΜΥΘΙΑΣ ] ΣΥΜΜΕΤΕΙΧΑΝΕ ΟΧΙ ΜΟΝΟ ΓΕΡΜΑΝΟΙ ΑΛΛΑ ΚΑΙ ΑΛΒΑΝΟΤΣΑΜΗΔΕΣ ΤΗΣ ΠΕΡΙΟΧΗΣ.
ΚΑΘΟΛΟΥ ΤΥΧΑΙΟ ΠΟΥ ΣΤΗ ΠΑΡΑΜΥΘΙΑ ΓΙΝΑΝΕ ΤΑ ΜΕΓΑΛΥΕΡΑ ΕΓΚΛΗΜΑΤΑ ΑΠΟ ΤΟΝ ΕΔΕΣ.ΔΥΣΤΥΧΩΣ ΚΑΙ ΕΝΑΝΤΙΩΝ ΤΩΝ ΜΕΤΡΗΜΕΝΩΝ ΣΤΑ ΔΑΧΤΥΛΑ ΤΟΥ ΕΝΟΣ ΧΕΡΙΟΥ , ΑΘΩΩΝ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΩΝ ΟΠΩΣ ΤΩΝ ΜΠΟΛΑΤΙ .
ΠΑΡΑΚΑΤΩ..
»’Μετά την ήττα τους οι Ιταλοί προχώρησαν σε αντίποινα εναντίον των κατοίκων των 5 χωριών Dukat, Gjorm, Tërbaç, Tragjas, και Vranisht. Η ιταλική αεροπορία βομβάρδισε τα χωριά. Πολλοί από τους κατοίκους σκοτώθηκαν, όπως και ο κοινοτάρχης του Dukat, Σουκρί Τσάνε. Το Gjorm επίσης βομβαρδίστηκε και μετατράπηκε σε ερείπια.»’
ΑΠΑΝΤΗΣΗ.
ΤΟ ΚΑΨΙΜΟ ΧΩΡΙΩΝ ΤΗΣ ΔΥΤΙΚΗΣ ΛΙΑΜΠΟΥΡΙΑΣ ΑΠΟ ΤΟΥΣ ΙΤΑΛΟΥΣ ΠΟΥ ΑΝΑΦΕΡΕΙΣ ΑΛΛΑ ΚΑΙ ΤΟΥ ΚΟΥΡΒΕΛΕΣΙ
ΕΙΧΕ ΠΡΟΑΝΑΓΓΕΙΛΕΙ-
ΠΡΟΤΕΙΝΕΙ ΣΤΟΥΣ ΙΤΑΛΟΥΣ ΟΙΔΙΟΣ Ο ΑΡΧΗΓΟΣ ΤΩΝ ΑΛΒΑΝΟΤΣΑΜΗΔΩΝ Ο ΝΤΙΝΟ.
ΠΑΡΑΤΕΘΗΚΑΝ ΠΑΡΑΠΑΝΩ ΤΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ.
ΓΕΝΙΚΑ Η ΛΑΜΠΟΥΡΙΑ ΟΠΩΣ ΚΑΙ ΟΛΟΙ ΟΙ ΧΡΙΣΤΙΑΝΟΙ ΤΗΣ ΠΕΡΙΟΧΗΣ ΕΝΤΑΧΘΗΚΑΝ ΑΡΓΑ Η ΓΡΗΓΟΡΑ ΣΤΗΝ ΑΝΤΙΣΤΑΣΗ .
»»’Λίγους μήνες αργότερα σχηματίστηκε, με τη στήριξη των γερμανικών δυνάμεων, τάγμα ασφαλείας 1000 ανδρών που υπό την ηγεσία του Νουρί Ντίνο συμμετείχε τον Ιανουάριο του 1944 στην εκκαθαριστική επιχείρηση Χόρριντο που διεξήχθη κυρίως εντός αλβανικού εδάφους και επέφερε το θάνατο 500 ατόμων. Κατά τη διάρκεια της επιχείρησης, ο Ντίνο και οι άνδρες του έδρασαν στην περιοχή της Κονίσπολης52. Στη συνέχεια, ο Ντίνο έδρασε από τον Μάρτιο μέχρι τον Ιούνιο του 1944 στην περιοχή του Αργυρόκαστρου ως επικεφαλής περίπου 700 ανδρών, 300 από τους οποίους προέρχονταν από τη Θεσπρωτία53.
52]Μάγερ, 2009, Β’, σ. 115.
[53]Αθανάσιος Γκότοβος, Τσάμηδες, το τάγμα Νουρί Ντίνο, Άρδην, 8 Ιουνίου]
ΑΛΛΩΣΤΕ ΟΙ ΜΟΥΣΟΥΛΜΑΝΟΙ ΑΛΒΑΝΟΙ ΚΑΤΟΙΚΟΙ ΤΗΣ ΠΑΡΑΠΑΝΩ ΠΕΡΙΟΧΗΣ ,
ΤΗΣ ΛΙΑΜΠΟΥΡΙΑΣ ,
ΛΕΝΕ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΤΣΑΜΗΔΕΣ ΜΙΑ ΠΟΛΥ ΠΑΛΙΑ ΠΑΡΟΙΜΙΑ.
»’ΤΣΑΜ ΠΑΜΠΕΣ ΜΕ ΘΗΚ ΝΑ ΜΕΣ»’
ΔΗΛΑΔΗ Ο ΤΣΑΜΗΣ ΕΙΝΑΙ ΠΑΜΕΣΗΣ ΚΑΙ ΕΧΕΙ ΤΟ ΜΑΧΙΑΡΙ ΣΤΗ ΜΕΣΗ
ΠΑΛΙ ΔΗΛΑΔΗ ΟΙ ΙΔΙΟΙ ΟΙ ΑΛΒΑΝΟΙ ΤΑ ΛΕΝΕ
Μου αρέσει!Μου αρέσει!
‘Τζαμουριά’ λοιπόν αποκαλούσε ο Κολοκοτρώνης την Τσαμουριά.
ΑΠΑΝΤΗΣΗ
Ολοι οι Ελληνες ετσι την αποκαλουσσανε και την αποκαλουν ακομα και σημερα.
Ειναι μια περιοχη που αρχιζει απο την επαρχια Μαργαριτιου και φτάνει ως τα σύνορα.
‘Τζαμουριά’ αποκαλεί και ο Ψαλίδας την Τσαμουριά.
ΑΠΑΝΤΗΣΗ.
Είπαμε όλος ο κόσμος έτσι την αποκαλούσε.
Εντυπωσιάζεστε γιατί ο Ράμα ως ημιμαθείς εθνικιστής είπε ότι
»’ κακώς φοβούντε τη λέξη Τσαμουριά οι Ελληνες»’ πράγμα τελείως ψευδες αφού όλος ο λαός ,ειδικά της Ηπείρου αλλά και της νοτίου Αλβανίας έτσι αποκαλεί ως σήμερα την συγκεκριμένη περιοχή.
«Στην Τουρκία υπάρχουν 300.000 αλβανόφωνοι μετανάστες»’
ΑΠΑΝΤΗΣΗ
Οι περισσοτεροι εξ αυτών είναι μετακινηθέντες εκεί απο τους Τούρκους και όχι διωχθέντες απο τους Ελληνες, και μάλιστα σε αρκετά παλιότερες εποχές.
Ξέρεις , φέρνανε Αλβανούς στην Ανατολία και μπάζανε Τούρκους στην Τουρκία.
Δυο πάρα πολλοί γνωστοί Αλβανοί ,Αλη Πασά και Εμβέρ Χότζα,
είχανε προγόνους
όχι μόνο Αλβανούς αλλά και Ανατολίτες .
Ο όρος ΤουρκΑλβανός δεν υπήξε τόσο ιστορικά αδόκιμος όσο φαντάζει σήμερα.
«Ο οπλαρχηγός Μάρκος Δεληγιαννάκης επί κεφαλής ομάδας κρητικών μαχητών, αλλά και άλλων ενόπλων από τα γύρω χριστια-νικά χωριά, κατέβηκαν στα τουρκοχώρια της Τσιαμουριάς και συνέλαβαν 72 Τουρκαλβανούς, τους οποίους μετέφεραν δεμένους στο απόμερο και ολοσκότεινο ρέμα ‘Μπιντούρια και Κατσικιά’ της Σέλλιανης και τους εκτέλεσαν.»
ΑΠΑΝΤΗΣΗ
Είχανε προηγηθεί μάχες στις οποίες οι Αλβανοί ητήθηκαν , ψεύτικη δήλωση υποταγής
την οποία ακολούθησε κρυφός επανεξοπλισμος των ΤουρκοΤσάμηδων της περιοχής.ΚΛΠ
»’Προσέξτε πως αποκαλεί τα αλβανικά χωριά περιφρονητικά ως «τουρκοχώρια»».
ΑΠΑΝΤΗΣΗ.
Ετσι τα αποκαλούσανε οι ντόπιοι και έτσι καλούσανε και τον εαυτό τους οι ίδιοι οι μουσουλμάνοι και έτσι τους καλούνε ως σήμερα οι νότιοι Αλβανοί [πολλοί εξ αυτών ] ,οπότε σωστά
είχανε αυτή την ονομασία.
»’Παρόλο που ο Παπαμώκος κατακρίνει στο βιβλίο του για λόγους τακτικής- την πράξη του συμμορίτη Δεληγιαννάκη, ο στόχος του είναι προφανής. »’
ΑΠΑΝΤΗΣΗ
Κανένας λόγος τακτικής.
Οι Έλληνες πάντοτε , στις λιγοστές τους ακρότητες [ σε σχέση με όσες κάνανε γειτονικοί λαοί ]
πάντα τις κατακρίνανμε [βλέπε απομνημονεύματα αγωνιστών του 1821 και άλωση της Τριπολιτσάς]
Έτσι έκανε και ο Παπαμώκος.
»»Εννοεί ότι ‘οι Τούρκοι ήταν κατακτητές των Ελλήνων και τους είχαν σκλάβους,»
ΑΠΑΝΤΗΣΗ
Μα ακριβώς αυτό ίσχυε.
Λίγα λόγια για το 1913.
»»Ο αγάς της Παραμυθιάς Φουάτ‐Πρόνιο, με απεσταλμένο του, προειδοποιεί και απειλεί τους κατοίκους του Σουλίου για το ενδεχόμενο που θα ταχθoύν στο πλευρό του Μπότσαρη.
«Πασάδες και Μουχταροδημογέροντες Κουκουλιούς Κορίστιανης και Τζαγκάρη και Γλαβίτσα άμα λάβητε την παρούσαν μου να έλθητε με τα Μπαγεράκη εις τα χέρια εις τον Οντά μου και μαζή να παρουσιασθούμαι εις το δικαστήριον να μη σας πάρη το κεφάλι αέρα και χαλάσεται καθώς είδατε το Φανάρι ολόκληρον και άλλα μέρη αν ακούσητε. Σας γράφω δια το καλόν σας εάν είσθε φρόνιμοι και γνωρίζεται το καλόν. Εάν κάμητε αλλιώς θα πάθετε το ίδιον. …»’
Αμα αυτοί δεν ήταν κατακτητές τότε τι ήταν;;;;;
Τούρκοι στη θέση των Τούρκων.
»’Στους Φιλιάτες (Filati), ο διοικητής της τοπικής χωροφυλακής, κάποιος Σταυρίδης, είχε δηλώσει δημοσίως μέσα στο χωριό: «Εσείς οι μουσουλμάνοι Τσάμηδες, περιμένετε ότι η Αλβανία και η Ιταλία θα εισβάλλουν εδώ……»’
ΑΠΑΝΤΗΣΗ
Αυτο απλά αποδεικνύει ότι η χωροφυλακη [ και η κουτσή Μαρία για να μαστε ακριβείς]
είχανε πάρει χαμπάρι ότι οι Αλβανοτσάμηδες ήδη προπολεμικά είχανε στραφεί προς την φασιστική Ιταλία και τη σύμμαχο Αλβανία οι οποίες πράγματι εισέβαλαν στην Ελλάδα και πράγματι οι Αλβανοτσαμηδες πήρανε μαζικά το μέρος τους κατά τον πόλεμο.
»’Γράφει επίσης για την εκτέλεση των 8 μουσουλμάνων κατοίκων στη θέση Βίγλιζα στα υψώματα Λαδοχωρίου, που την επιβεβαιώνει – ως αυτόπτης μάρτυρας – ο Χρίστος Λόης»»
ΑΠΑΝΤΗΣΗ
Ελαχιστότατοι εκτελέστηκαν αν σκεφτείς ότι με το γράμμα του νόμου
ο κάθε Αλβανοτσάμης-Ελληνες πολίτης- που όχι μόνο δεν υπηρέτησε στον ελληνικό στρατό
ως όφειλε
αλλά αντίθετα σήκωσε το όπλο του εναντίων αυτού η και βοήθησε με οποιονδήποτε άλλο τρόπο τα Ιταλικά στρατεύματα ,τιμωρείται έτσι κι αλλιώς βάση νόμου με εκτέλεση.
Αντί αυτού τους στείλαμε μαζικά στην εξορία , γυρίσανε πίσω το 1941 και αρχίσανε τα εγκλήματα.
Γράφει η καθηγήτρια Ελευθερία Μαντά μεταξύ άλλων.
»’Η συνεργασία των Τσάμηδων με τις ιταλικές δυνάμεις χρονολογείται από την πρώτη περίοδο του πολέμου…
Περίπου χίλιοι εξ αυτών ήταν μεταξύ των πρώτων που συνοδεύουν τους Ιταλούς που εισήλθαν στην Θεσπρωτία ….
Μέχρι τις 13 Νοεμβρίου, όταν η κάθοδος των Ιταλών στην Ήπειρο συνέχισε μαζί με την υποχώρηση του ελληνικού στρατού νότια του ποταμού Καλαμά, ομάδες οπλισμένων
Τσάμηδων
συνόδευσαν τον ιταλικό στρατό και εισήλθαν στις πόλεις της Θεσπρωτίας ως απελευθερωτές.
Αυτή η πρώτη σύντομη περίοδο της ιταλικής παρουσίας στην Ήπειρο αποτέλεσε μια πρόγευση του τι επρόκειτο να ακολουθήσει: Φιλιάτες, Ηγουμενίτσα, Μούρτος κάηκαν, χωριά λεηλατήθηκαν, σπίτια και, καταστήματα λεηλατήθηκαν, δολοφονίες καταγράφηκαν, οι οποίες θεωρούνται ως πράξεις εκδίκησης για κτηματικές διαφορές .
[Μαντά ,/The_Cams_of_Albania_and_the_Greek_State_1923-1945].
Δηλαδή 1000 Αλβανοτσαμηδες συνόδευσαν τον ιταλικό στρατό ενώ από τότε αρχίσανε [ σε πιο περιορισμένο βαθμό] οι μεμονωμένες εκτελέσεις Ελλήνων.
Ενώ πέρα από όσους Αλβανοτσάμηδες
που προέλασαν απο το έδαφος της Αλβανίας μαζί με τον ιταλικό στρατό ,
υπήρξε ένοπλη δράση ,
και όσων Αλβανοτσάμηδων μείνανε πίσω στη Θεσπρωτία
οι οποίοι και »βαρέσαν» πισώπλατα τους Ελληνες.
»’Παράλληλα περίπου 300 – 400 Αλβανοτσάμηδες χωρικοί δημιούργησαν ομάδες ατάκτων χτυπώντας τις ελληνικές δυνάμεις που υποχωρούσαν, προξενώντας σε αυτές απρόβλεπτες απώλειες9 ενώ στα τέλη Νοεμβρίου, κατά την ελληνική αντεπίθεση, συμπολέμησαν στο πλευρό των ιταλικών δυνάμεων (βλ. την περίπτωση των κατοίκων της Κώτσικας10).»
[9. Tsoutsoumpis, 2015, σ. 127.
10. Ιωάννης Π. Πέγκας, Πλεσίβιτσα, Αθήνα 2006, σ. 161]
Οποιοσδήποτε άλλος στρατός του κόσμου αυτά τα 1500 συνολικά άτομα που όντας Ελληνες πολίτες στρέψανε τα όπλα τους εναντίων του ελληνικού στρατού
προφανώς δεν θα τα είχε απλά στείλει στην εξορία .
»’ συνεργαζόμενοι ακόμα και με τις ελληνικές εγκληματικές συμμορίες (Κοτσνικόλλας, Μπαλλούμης κ.α.), οι οποίες τρομοκρατούσαν τους μουσουλμανικούς πληθυσμούς.»’
ΑΠΑΝΤΗΣΗ
Ο Αρβανίτης Μπαλούμης δεν »τρομοκρατούσε» ούτε επέδραμε σε κανένα αλβανικό χωριό.
Το εντελώς αντίθετο συνέβη.
»»και κατά τα μέσα Ιουλίου του 1942 , απόσπασμα είκοσι ανδρών (δέκα Ιταλοί και ισάριθμοι Τσάμηδες) υπό τον Γιασίν Σαντίκ λεηλάτησε χωριά στην περιοχή του Φαναρίου27
[ Μαργαρίτης, 2005, σ. 189 – 190]
Ενω λίγους μήνες μετά συνέβησαν πάλι τα ίδια ….
Αναφερει ο Παραμυθιώτης ερευνητής Κραψιτης στο ημερολογιο του .
»’Α’ 10ήμερο Δεκεμβρίου 1942: ….
Ιταλοί (στρατιώτες και Καραμπινιέροι) και μουσουλμάνοι υπό τον Γιασίν Σαντήκ, επιτέθηκαν κατά του χωριού Σπαθαράτι Μαργαριτιού.
Με γενναιότητα τους αντιμετώπισε η ολιγάριθμη αντάρτικη ομάδα του Βασίλη Μπαλούμη και έτσι διέφυγε όλος ο πληθυσμός του χωριού, ….
….τελικά πυρολύθηκε το χωριό.
Επιστρέφοντας …. έπεσαν σε ενέδρα του Βασίλη Μπαλούμη και δυό παλληκαριών του…
έπεσε νεκρός ο Γιασίν Σαντήκ. »’
Ας δούμε τον καιρό εκείνο ποιός ήταν ο Αρβανίτης Μπαλούμης.
Από την Eκθεση του Γερασιμου Πριφτη μέλους του Αρχηγείου ΣΟΥΛΙΟΥ του ΕΛΑΣ και της Διοίκησης του 24ου Συντάγματος.
»’. Ουσιαστικά ανταρτοκίνημα του ΕΛΑΣ άρχισε τον Γενάρη του 1943 με την έξοδο μιας σημαντικής ομάδας οργανωμένων ΠΑΡΓΙΝΩΝ, …..
Η ομάδα αυτή συνδεμένη με την ομάδα ΒΑΣΙΛΗ ΜΠΑΛΟΥΜΗ και τη ομάδα του συναγωνιστή ΣΠΥΡΟΥ ΚΟΚΚΟΡΗ (Δράκου) αποτελέσανε το αρχηγόν ΕΛΑΣ της περιοχής.»»
Εδω βλεπουμε οτι ο Βασιλης Μπαλουμης τον οποιο κατηγορουνε σημερα πολλοι απολογητες των Αλβανοτσαμηδων για το φονο του »προυχοντα» Σαντικ,
ηταν από τους πρώτους ΕΛΑΣΙΤΕΣ της περιοχής .
Αναφερει αλλωστε αλλου η ιδια αναφορα του ΕΛΑΣ .
»»Στην περιφέρεια ΦΑΝΑΡΙΟΥ ΠΑΡΓΑΣ η ομάδα ΒΑΣΙΛΗ ΜΠΑΛΟΥΜΗ, κάτω από την καθοδήγησή μας έδρασε από τον Σεπτέμβρη του 1941 ….»»
Αρα ο Μπαλουμης οταν εκτελεσε τον Γιασιν Σαντικ
ο οποιος ειχε καταληστευσει το Φαναρι ,
ηταν ΕΛΑΣΙΤΗΣ και μαλιστα απο τους πρωτους της περιοχης.
Ούτε τρομοκράτης ,ούτε μοναρχοφασίστας ,ούτε παρακρατικός.
Αμυνότανε , στις επιθέσεις των Αλβανοτσάμηδων φασιστών του Μαργαριτίου υπό τις οδηγίες του ΕΑΜ .
»»Με την υποχώρηση των Γερμανών, ο Σαπέρας, αρχηγός της τοπικής φρουράς, μαζί με τον δεσπότη, έβγαλαν μία διαταγή ότι θα έπρεπε οι άνθρωποι της περιοχής να παραδώσουν τα όπλα τους»’
ΑΠΑΝΤΗΣΗ.
Το καλοκαιρι του 1944 όταν και υποχωρούσανε οι Γερμανοί
άδεια οπλοφορίας είχανε μόνο οι πολύ στενοί συνεργάτες τους
[ΕΕΣ , ΠΟΥΛΙΚΟΙ] κλπ.
Τώρα πως γίνετε η οπλοφορία να απαγορευότανε με ποινή θανάτου για τους Ελληνες να ήταν ελεύθερη για τους Αλβανούς της Παραμυθιάς αυτό λέει πάρα πολλά για το ρόλο του καθε ένα.
»’Ο Έλληνας συγγραφέας Γιάννης Σάρρας, γράφει στο βιβλίο του “Ιστορία της Περιοχής της Ηγουμενίτσας” που εκδόθηκε στην Αθήνα το 1985, επιβεβαιώνει τα εγκλήματα λέγοντας: {Η οικογένεια του Μουχαρρέμ Μπολλάτι που σφαγιάστηκε με άγριο τρόπο, ήταν τελείως αθώοι.}»»
ΑΠΑΝΤΗΣΗ.
Από τα τόσα θύματα [ ένοχα αλλά και αθώα δυστυχώς] των πολλών δεκάδων οικογενειών της Παραμυθιάς ,μόνο η οικογένεια των Μπολαταίων ήταν αθώοι
πράγμα που επίσης λέει πολλά για το ρόλο της τεράστιας πλειοψηφείας των Αλβανών της Παραμυθιάς.
»»Στις 12 Μαρτίου 1945, κυβερνητικές ελληνικές δυνάμεις από την φρουρά της Κέρκυρας, έσφαξαν Αλβανούς Τσάμηδες στο χωριό Παραπόταμο (Varfanj).»’
ΑΠΑΝΤΗΣΗ
Οι »»κυβερνητικές δυνάμεις»’-η υποσχηματισμο εθνοφυλακη – ήταν ντόπιοι Θεπσρωτοί που είχανε καταφύγει στη Κέρκυρα και επέστρεψανπίσω στη Θεσπρωτία μετά την συνθηκη της Βάρκιζας, και δεν υπάρχει κάποιο έγγραφο που να επιβεβαιώνει ότι πήρανε εντολή »’ανωθεν»’.Γυρίσανε πίσω και συνέχισαν το όργιο αντεκδίκησης εναντίων ενόχων αλλά και αθώων δυστυχώς.
Η μόνη άνωθεν εντολή είναι αυτή των Αγγλων .
» αλλά οι ξένοι διπλωμάτες επιβεβαίωσαν ότι τα γεγονότα και οι επιθέσεις εναντίον του Τσάμικου πληθυσμού, ήταν οργανωμένα από την ελληνική κυβέρνηση »’
ΑΠΑΝΤΗΣΗ
Ε καλά ξένοι διπλωμάτες τι θα λέγανε όταν παρότι σύμμαχοί τους
μόνο αφότου περάσανε 2 χρόνια
με το ζόρι και με βαριά καρδιά μας δώσανε μόνο τα Δωδεκάνησα .
Πάντως ο Αγγλος Γουντχαουζ ο οποίος είχε άμεση σχέση με τα γεγονότα
στο βιβλίο του ανέφερει ότι η εντολή αφοπλισμού [αναιμακτου η βιαίου των μουσουλμάνων της Τσαμουριάς ήταν εντολή των Αγγλων [πράγμα που επιβεβαιώνετε και από άλλα στοιχεία ]
Οπότε άμα έχετε μπέσα πηγαίνετε εκεί να ζητήσετε ευθύνες.
Εκεί βρίσκοντε οι ηθικοί αυτουργοί.
Ας δούμε όμως και την βαρύνουσα άποψη του ΚΚ Αλβανίας .
»»’Αφού αρνήθηκαν να πολεμήσουν από την πλευρά των κομμουνιστών στον εμφύλιο πόλεμο, χαρακτηρίστηκαν ως «αντιδραστικοί»,«συνεργάτες των κατοχικών δυνάμεων», «εγκληματίες πολέμου» και «δολοφόνοι των Ελλήνων»,
από το καθεστώς των Λαϊκής Δημοκρατίας της Αλβανίας και επίσης διώκονται σε κάποιο βαθμό. [32] [93] Θεωρείτω «εχθρικός πληθυσμός» και μαύρο πρόβατο στην «ηρωική αντίσταση του αλβανικού λαού» [6a»»
Οταν οι ίδιοι οι Αλβανοί του μεταπολεμικού κομμουνιστικού καθεστώτος
τους αποκαλούσανε
ως »εγκληματίες πολέμου»
και ως »δολοφόνους των Ελληνων»
τότε τα λόγια περιτεύουν.
Πραγματικά θέμα »’Τσαμικο» δεν υπάρχει
γιατί αν υπάρξει [με ευθύνη του Αλβανικού κράτους] θα πρέπει ,τουλάχιστον ,
να ισοψηφιστουν οι αποζημιώσεις των 2 πλευρών ως και να φτάσουν οι Αλβανοτσάμηδες σε θέση απολογίας για τα όσα κάνανε ήδη απο τον καιρό της τουρκοκρατίας.
Μου αρέσει!Μου αρέσει!
»»Κατά τον πόλεμο ενάντια στο Φασισμό, και ειδικότερα κατά το τέλος του, οι αντιδραστικές μοναρχοφασιστικές δυνάμεις στη Λάκκα Σουλίου, οι οποίες δημιουργήθηκαν από την αντίδραση για να εξυπηρετήσουν τον κατακτητή, υπό τη διοίκηση του στρατηγού Ναπολέοντα Ζέρβα, στράφηκαν ενάντια και δόλια έσφαξαν τους μουσουλμάνους αλβανούς κατοίκους της Τσαμουριάς.»»»'[Υπόμνημα Αντιφασιστικής Επιτροπής Τσάμηδων Προσφύγων στην Αλβανία προς την Επιτροπή Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων του ΟΗΕ (1947)]
Οι Λακοσουλιώτες τους οποίους αναφερουν ως διώκτες τους οι Αλβανοτάμηδες
είναι και αυτοί Αρβανίτες.
Βέβαια η »’αντιφασιστική επιτροπή των Αλβανοτσάμηδων»»
λέγοντας αληθειες ανακατεμένες με ψεματα [όπως κάνουν σημερα με την προπαγάνδα τους οι οργανώσεις τους ] αναφέρει ότι
»» δημιουργήθηκαν από την αντίδραση για να εξυπηρετήσουν τον κατακτητή»»’
ενω η αλήθεια είναι ότι στη Λακκα Σούλι συνέβησαν μεγάλα ολοκαυτώματα χωριών από τπθυς ΝΑΖΙ
όπως παραδέχοντε και οι εκθέσεις του ΕΑΜ ΕΛΑΣ .
Eκθεση του Γερασιμου Πριφτη (μαλλον προκειται για τον μετεπειτα βουλευτη της ΕΔΑ) μέλους του Αρχηγείου ΣΟΥΛΙΟΥ του ΕΛΑΣ και της Διοίκησης του 24ου Συντάγματος.
»»’’Από τις 20-7-1943 Γερμανικές εκκαθαριστικές επιχειρήσεις στη ΛΑΚΚΑ – ΣΟΥΛΙ διαλύσανε τα τμήματα του ΕΔΕΣ που δεν έδωσαν καμία άξια λόγου σύγκρουση. Πολλά χωριά κάηκαν και το ΕΔΕΣίτικο αρχηγείο έφυγε στην ΠΛΑΤΑΝΟΥΣΑ.»»’
Εδω βλεπουμε οτι ενα σωρο χωρια φιλοΕΔΕΣΙΤΙΚΑ με γνωστοτερο το ολοκαυτωμα της Μουσιωτιτσας , καηκανε οπως ακριβως καηκανε τα φιλοΕΑΜΙΚΑ χωρια του Φαναριου.
Κανένα χωριό Ακβανοτσάμηδων δεν κάηκε στη Τσαμουριά .
Πως γίνετε οι Γερμανοί να καίγανε τα χωριά των »’συμμαχων»»[συμφωνα με την αντιφασιστική επιτροπή] τους Λακκοσουλιωτών
και όχι των »»αντιστασιακών»’ Αλβανοτσάμηδων της Τσαμουριάς
μόνο η »αντιφασιστική επιτροπη» θα μπορούσε να μας το εξηγήσει;;;;
Καλά αυτή η Μεραρχία Εντελβαις πως και δεν έκαψε κανένα χωριό Αλβανών στη Θεσπρωτία;;;
Γιατί μόνο χωριά Ελλήνων ;;;;
Μήπως γιατί οι Αλβανοτσάμηδες είχανε πάρει μαζικά το πλευρό τους;;;
Μου αρέσει!Μου αρέσει!
Οι λιγοστοι χριστιανοί Τσάμηδες που ζουν ως σημερα στη Τσαμουριά αποκαλούν και αποκαλούσανε τον εαυτό τους ως
Τσάμη
Αρβανίτη
Ελληνα
Γρεκό
ενώ αποκαλούν τους μουσουλμάνους της περιοχής
ως
Αλβανοτσάμηδες και Τουρκοτσάμηδες η σκέτο Τουρκους,
οι οποίοι με τη σειρά τους αποκαλούσαν τον εαυτό τους ως
Τσάμη
Τούρκο
Σκιπεταρο-Αλβανό
Ας δούμε και τον ετεροπροσδιορισμό από τους υπόλοιπους Ηπειρώτες.
»Οι υπόλοιποι χριστιανοί [τηςΗπειρου]
αποκαλούν τους χριστιανούς Τσάμηδες
ως Ελληνοτσάμηδες.»
[Kretsi, Γεωργία. Verfolgung und Gedächtnis στην Αλβανία . Harrassowitz, 2007. ISBN 978-3-447-05544-4 , σ. 283.]
Βλέπουμε επομένως οτι
τόσο οι ίδιοι
όσο και οι υπόλοιποι Ηπειρώτες
δεχονταν την ελληνικότητα τους
και τους χαρακτηριζαν ως τέτοιους
Εκτος αυτού αν οι χριστιανοί Τσάμηδες ήταν »Αλβανοί»
δεν θα αποκαλούσανε ως Αλβανοτσάμηδες μόνο τους μουσουλμάνους,
αλλά και τον εαυτό τους.
»Στην Ελλάδα, oι μουσουλμάνοι Τσάμηδες
αναφέρθηκαν με διάφορα ονόματα από διαφορετικούς συγγραφείς. Ονομάζονταν Αλβανοτσάμηδες [14] και Τουρκαλβανοί (Τουρκαλβανοί]
[15] ή Τουρκοτσάμηδες»
[14[ Kretsi, Γεωργία. Verfolgung und Gedächtnis στην Αλβανία . Harrassowitz, 2007. ISBN 978-3-447-05544-4 , σ. 283.
15 Λεξικό Μπαμπινιώτη]
Σε ότι αφορά το 1913-14
και τους χριστιανούς Τσάμηδες-Ελληνοτσάμηδες.
»Οι ντόπιοι ομιλητες της αλβανικής δεν μοιράστηκαν τις εθνικές ιδέες των μουσουλμάνων αλβανόφωνων γειτόνων τους, ενώ αντιθέτως παρέμειναν προσανατολισμενοι στον ελληνισμο και αναγνωρίζαν τους εαυτους τους ως Έλληνες.»’
[Μπαλτσιώτης]
Βλέπουμε οτι όπως λέει ο Μπαλτσιώτης [ και οχι κανένας εθνικιστής]
αυτοί »παρέμειναν προσανατολισμένοι» στον ελληνισμό
και αυτοπροσδιορίζονταν μάλιστα ως τέτοιοι.
Κατάριψη του παραμυθιού της αλβανικού εθνικισμού
οτι εθνοτητα=γλώσσα.
»Οι μουσουλμάνικες κοινότητες της Ηπειρου που ομιλουσαν ελληνικά
όπως στις πόλεις Γιάννενα και Παραμυθιά και μερικοί στις πόλεις της Πάργας και της Πρέβεζας μοιράστηκαν την ίδια διαδρομή κατασκευης ταυτότητας με τους μουσουλμάνους αλβανόφωνους.
[Baltsiotis. The Muslim Chams of Northwestern Greece. 2011.]
Kαι εδω αποδεικνυεται ότι η κύρια γλώσσα στην επαρχία Παραμυθιάς
ακόμα και μεταξυ των Μουσουλμάνων ,δηλαδή των Αλβαοτσάμηδων
ηταν τα ελληνικά.
Επίσης αποδεικνύετε οτι η αλβανική ταυτότητα αγκαλιάστηκε λιγότερο η περισσοτερο
από όλους τους μουσουλμάνους της Τσαμουριάς
ανεξαρτήτως αλβανοφωνίας ,ελληνοφωνίας η διγλωσσίας,
αλλά και τους περισσοτερους μουσουλμάνους της Ηπειρου παρότι
η πλειοψηφεια των τελευταίων ηταν ελληνόφωνοι .
Μου αρέσει!Μου αρέσει!
To ζητημα της σχεσης Αλβανων και Εβραιων κατα τη κατοχη εχει δυο οψεις και οχι μονο μια.
Στη Τσαμουρια πχ Οι Αλβανοτσαμηδες διωξανε ολους τους Εβραιους απο τη περιοχη ,
οπως εχει αναφερθει και παραπανω.
Το ιδιο συνεβη και στο Κοσσοβο.
»»Την 1η Μαΐου 1944 σχηματίστηκε η 21η Waffen Mountain Division του SS Skanderbeg (1 η Αλβανία) . Στις 14 Μαΐου, μέλη του τμήματος εισέβαλαν σε εβραϊκά σπίτια στην Πρίστινα, συνέλαβαν 281 ιθαγενείς και ξένους Εβραίους και στη συνέχεια τους παρέδωσαν στους Γερμανούς. [32] [33] [27] Στις 23 Ιουνίου, 249 από αυτούς οδηγήθηκαν στο Μπέργκεν-Μπέλσεν στρατόπεδο συγκέντρωσης, όπου πολλοί σκοτώθηκαν. [34]
»»Μεταξύ της 28ης Μαΐου και της 5ης Ιουλίου 1944, η οργανωση συνέλαβε συνολικά 510 Εβραίων, κομμουνιστές και άλλων αντιφασίστες και τους παρέδωσε στους Γερμανούς. [22]
»»’ Εκτιμάται ότι 210 Εβραίοι από το Κοσσυφοπέδιο έχασαν τη ζωή τους κατά τη διάρκεια του πολέμου. [35]Περίπου 600 Εβραίοι σκοτώθηκαν στην Αλβανία, στο Κοσσυφοπέδιο και σε άλλα ελεγχόμενα από την Αλβανία εδάφη κατά τη διάρκεια του πολέμου. [26]
Ένας κάπως μεγαλύτερος αριθμός, καθώς και αρκετές εκατοντάδες πρόσφυγες, έκρυψαν και επέζησαν με τη βοήθεια του τοπικού Αλβανικού πληθυσμού. [37]
Yeomans 2006, σ. 31.
Jump up ^ Judah 2002, σελ. 29.
^ Μετάβαση σε: a b Fischer 1999 , σελ. 187.
Jump up ^ Perez 2013, σελ. 27-28.
Jump up ^ Cohen 1996, σελ. 83.
Jump up ^ Frank 2010, σελ. 97-98.
Μετάβαση ^ Laqueur & Baumel 2001, σ. 1.
Ενω τετοια περιστατικα συνεβησαν [ σε λιγοτερο βαθμο ] και στην ιδια την Αλβανια.
»» Παρά ταύτα, στην Αλβανία εμφανίστηκαν περιπτώσεις κακομεταχείρισης των Εβραίων κατά τη διάρκεια του πολέμου και πολλές φορές οι λαθρομεταναστευμένοι Εβραίοι σκοτώθηκαν από τους Αλβανούς που κατέλαβαν τα κοσμήματά τους και τα χρήματά τους. [19][Mojzes 2011 , σελ. 94.]
Με λιγα λογια αρκετοι Αλβανοι [κυριως Τοσκηδες,δευτερυοντως Γκεκηδες ] βοηθησαν τους Εβραιους
αλλα και αρκετοι Αλβανοι [ κυριως Κοσσοβαροι και Αλβανοτσαμηδες
και δευτερευοντως Γκεκηδες ]
οχι μονο δεν τους βοηθησανε αλλα και τους καταδιωξανε κιολας.
Μου αρέσει!Μου αρέσει!
»»Η θέση που υιοθετήθηκε από τις ελληνικές υπηρεσιακές αρχές, ότι οι Τσάμηδες ήταν συνεργάτες των Ναζιστών κατακτητών, και άρα, ότι ήταν εγκληματίες πολέμου, »»
ΑΠΑΝΤΗΣΗ.
Αυτη ακριβως τη θεση μετα το 1949 ,
ειχε και το ιδιο ΚΚΑλβανιας .
Δολοφονους των Ελληνων τους χαρακτηριζε.
»’ανατρέπει τη συνεισφορά των Αλβανών της Τσαμουριάς, στον αγώνα εναντίον των κατακτητών»»
ΑΠΑΝΤΗΣΗ.
Αρκετοι-και οχι ολοι- Κονισπολιτες και Μαρκατιωτες Αλβανοτσαμηδες [ δηλαδη των αλβανοτσαμικων χωριων της αλβανικης πλευρας]
με λιγοστοι Φιλιατιωτες που πηγαν στο ΕΑΜ Αλβανιας και αλλοοι 15 που πηγαν στο ΕΑΜ [δηλαδη Αλβανοτσαμηδες της ελληνικης πλευρας]
ε δεν ειναι για να το ισοψηφουμε με την συνεισφορα των Αλβανοτσαμηδων στο πλευρο των Ναζι και τα σχεδια του Αξονα στη περιοχη.
»’Αυτές οι κατηγορίες εκ μέρους των Ελλήνων όμως ήταν οι δικαιολογίες, ώστε να δικαιολογηθεί η εθνοκάθαρση εναντίον των Τσάμηδων το 1944-1945»»
ΑΠΑΝΤΗΣΗ.
Οι ντοπιοι διωξανε τους Αλβανοτσαμηδες οπως και ντοπιοι βοηθησανε [ τους Φιλιατιωτες Αλβανοτσαμηδες ] γιατι αυτοι οι τελευταιοι ηταν η μοναδικη κοινοτητα σε ολη τη Τσαμουρια εντος της οποιας δρουσανε αρκετοι μετριοπαθεις και μια δυο εξαιρεσεις οπως του Μπολατι στη Παραμυθια .
Ολοι αυτοι οι ΕΔΕΣΙΤΕΣ ηταν ντοπιοι και κανενα ελληνικο κρατος δεν εδωσε »εντολη εθνοκαθαρσης» της περιοχης.
»»Με αυτόν τον τρόπο, οι σημερινές ελληνικές κυβερνήσεις, υιοθετόντας τη θέση ότι οι Τσάμηδες ήταν συνολικά εγκληματίες πολέμου »»
ΑΠΑΝΤΗΣΗ.
Αυτη ειναι η αληθεια [πλην ελαχιστων εξαιρεσεων οπως η οικογενεια Μπολατι που ανεφερες και εσυ ] ,
ρωτα και το ΚΚ Αλβανιας αλλα και τους κατοικους-γερους της νοτιοδυτικης Αλβανιας.
Ασε που αμα διαβαζες και τα παραπανω σχολια και εσυ αυτο το συμπερασμα θα εβγαζες.
»’και μη αναγνωρίζοντας τα εγκλήματα που έγιναν εναντίον τους, καθίστανται ένοχες και αυτές για την εθνοκάθαρση εναντίον των Τσάμηδων.»’
ΑΠΑΝΤΗΣΗ.
Εδω δεν αναγνωριζει η Αλβανια τα εγκληματα αυτων με τους οποιους μαλιστα ταυτιζετε,
ουτε και την χωρις λογο Εθνοκαθαρση του Φαναριου που κανανε μαζι με τους Γερμανους ,
και θες να ανγνωρισει η Ελλαδα το οχι αναιτιο διωγμο που κανανε οι ΕΔΕΣΙΤΕΣ [που συνοδευτηκε και απο εγκληματα ]
και που τετοιοοι διωγμοι συνεβησαν τα χρονια εκεινα
σε ολη την Ευρωπη,
εναντιων κοινοτητων που μαζικα πολεμησαν υπερ των Γερμανων ;;;
Ζητηστε πρωτα εσεις συγνωμη για οσα κανατε πρωτοι και μονο ετσι θα αρχισει ο διαλογος απο σωστες βασεις .
»»Τώρα, δεν αρνούμαστε ότι υπήρξαν Τσάμηδες εγκληματίες. Από τα ελληνικά δικαστήρια εκδόθηκαν περίπου 1900 καταδικαστικές αποφάσεις εναντίον Τσάμηδων. Εκτός λοιπόν από αυτούς τους 1900, οι υπόλοιποι 18-19.000 μουσουλμάνοι Τσάμηδες γιατί εκδιόχθηκαν; »»
ΑΠΑΝΤΗΣΗ.
Και τι περιμενες ,
να παρουν οπλα οι γεροι οι γριες, οι γυναικες η τα παιδια;;;
Γιατι 1900 ενοπλοι σε συνολικο πλυθησμο 20.000 αγγιζει τον αριθμο
ενοπλων σε κρατος εν καιρο επιστρατευσης.
Πραγμα που σημαινει οτι στις 10 οικογενειες αλβανοτσαμικες
τουλαχιστον οι 8
ειχανε ενοπλο μελος,
με την αδεια των Γερμανων παντα.
Γιατί δολοφονήθηκαν; Γιατί εξορίστηκαν από τα σπίτια και τα χωριά τους; Οι γυναίκες τους γιατί βιάστηκαν; Γιατί ξεκοιλιάστηκαν από τις ελληνικές συμμορίες και το τότε παρακράτος;
ΑΠΑΝΤΗΣΗ.
ΚΑΛΥΤΕΡΑ ΑΠΑΝΤΑ ΜΑΣ ΕΣΥ ΤΙ ΚΑΚΟ ΕΙΧΑΝΕ ΚΑΝΕΙ ΟΙ ΦΑΝΑΡΙΩΤΕΣ ΣΤΟΥΣ ΑΛΒΑΝΟΥΣ ΚΑΙ ΤΟ 1943 ΟΙ ΑΛΒΑΝΟΙ ΤΟΥΣ ΔΙΩΞΑΝΕ ΚΑΚΗΝ ΚΑΚΩΣ ΑΠΟ ΤΟΝ ΤΟΠΟ ΤΟΥΣ.
Γιατί κάηκαν τα χωριά τους και τα σπίτια τους;
……
Ασφαλώς δεν αρνούμαστε ότι υπήρξαν εγκληματικές πράξεις από μέρος του Τσάμικου πληθυσμού. Ωστόσο, οι πράξεις αυτές, οι πράξεις του 10% του πληθυσμού, δεν μπορούν να χαρακτηρίσουν το σύνολο του τσάμικου πληθυσμού.
ΔΙΑΒΑΣΕ ΠΑΡΑΠΑΝΩ ΣΧΟΛΙΑ ΚΑΙ ΘΑ ΔΕΙΣ ΟΤΙ ΤΟ 10 ΤΑ ΕΚΑΤΟ ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ΑΥΤΟ ΠΟΥ ΔΙΩΞΕ ΤΟΥΣ ΕΛΛΗΝΕΣ ΚΑΙ ΕΓΚΛΗΜΑΤΙΣΑΝΕ
ΑΛΛΑ ΑΥΤΟ ΠΟΥ ΗΤΑΝ ΑΘΩΟΙ.
Γιατί άλλοι 30.000 Αλβανοί Τσάμηδες – αλλά και Αλβανοί από την Φλώρινα και την Καστοριά – αναχώρησαν προς την Τουρκία, την Αλβανία και την Αίγυπτο μετά το 1912, με τη βία στις περισσότερες περιπτώσεις; »»
ΜΗΝ ΠΑΣ ΤΟΣΟ ΠΙΣΩ
ΟΧΙ ΤΙΠΟΤΑ ΑΛΛΟ ΑΛΛΑ ΔΕΝ ΣΥΜΦΕΡΕΙ ΤΗΝ ΑΛΒΑΝΙΑ
ΕΝΑΣ ΔΙΑΛΟΓΟΣ ΠΕΡΙ ΤΟΥ ΤΙ ΣΥΝΕΒΑΙΝΕ
ΣΕ ΕΚΕΙΝΑ ΤΑ ΧΡΟΝΙΑ ΚΑΙ ΠΟΙΟΣ ΠΛΙΑΤΣΙΚΟΛΟΓΟΥΣΕ ΠΟΙΟΝ ΕΠΙ ΑΙΩΝΕΣ.
Μου αρέσει!Μου αρέσει!
»’Η έκκληση της ελληνικής κυβέρνησης προς τους Έλληνες πολίτες για μάχη, συνάντησε τη θετική ανταπόκριση του Τσάμικου πληθυσμού, που εξέφρασε την ετοιμότητα του να συμβάλει με τους Έλληνες κατά του κοινού εχθρού. »»
ΠΛΑΚΑ ΜΑΣ ΚΑΝΕΙΣ;;;
ΚΑΙ ΝΑ ΛΕΓΕΣ »ΜΕΡΙΚΟΙ ΕΞΕΦΡΑΣΑΝ ΤΗΝ ΕΤΟΙΜΟΤΗΤΑ ΤΟΥΣ»’ ΝΑ ΠΩ ΝΤΑΞΕΙ ΜΠΟΡΕΙ ΚΑΙ ΝΑ ΣΥΝΕΒΗ
ΑΛΛΑ
ΕΣΥ ΤΟ ΓΕΝΙΚΕΥΕΙΣ ΚΙΟΛΑΣ
ΕΝΩ ΑΝΤΙΘΕΤΑ ΕΣΥ Ο ΙΔΟΣ ΣΗΜΕΙΩΝΕΣ ΑΛΛΟΥ
»’ «ουδέ λόγος δύναται να γίνη περί Μουσουλμάνων προσκειμένων προς την Ελλάδα ή επιθυμούντων το καλόν της»»
ΠΑΡΑΚΑΤΩ.
οι Τσάμηδες στρατιώτες ζήτησαν όπλα από τον διοκητή του 8ου συντάγματος του ελληνικού στρατού, του στρατηγού Κατσιμήτρου, καθώς μέχρι τότε ήταν άοπλοι.
ΠΩΣ ΓΙΝΕΤΕ
ΜΙΑ ΜΕΙΟΝΟΤΗΤΑ ΠΟΥ ΟΠΩΣ ΛΕΣ ΚΑΤΑΠΙΕΖΟΝΤΑΝ ΑΠΟ ΤΟ ΚΡΑΤΟΣ
ΓΛΩΣΣΙΚΑ
ΘΡΗΣΚΕΥΤΙΚΑ ΚΛΠ
ΚΑΙ ΗΘΕΛΕ ΝΑ ΠΑΡΕΙ ΟΠΛΑ
ΓΙΑ ΝΑ ΠΟΛΕΜΗΣΕΙ ΥΠΕΡ ΕΝΟΣ ΚΡΑΤΟΥΣ ΠΟΥ ΩΣ ΤΟΤΕ ΤΟΥΣ ΚΑΤΑΠΙΕΖΕ[ΕΛΛΑΔΑ]
ΚΑΙ ΕΝΑΝΤΙΩΝ ΑΥΤΟΥ ΤΟΥ ΚΡΑΤΟΥΣ[ΙΤΑΛΙΑ] ΠΟΥ ΩΣ ΔΙΚΑΙΟΛΟΓΙΑ ΕΙΣΒΟΛΗΣ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ ΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΣΕ ΤΗΝ ΑΠΕΛΕΥΘΕΡΩΣΗ ΤΩΝ ΑΛΒΑΝΩΝ [ΙΤΑΛΙΑ] ΚΑΙ ΠΟΥ ΣΤΑ ΣΤΡΑΤΕΥΜΑ ΤΟΥ ΥΠΗΡΧΑΝΕ ΠΟΛΛΕΣ ΕΚΑΤΟΝΤΑΔΕΣ ΑΛΒΑΝΟΤΣΑΜΗΔΕΣ ΗΔΗ;;;
ΥΠΑΡΧΕΙ ΑΛΛΩΣΤΕ ΚΑΙ ΜΑΡΤΥΡΙΑ ΙΤΑΛΟΥ ΓΙΑ ΤΗ ΣΤΑΣΗ ΤΩΝ ΑΛΒΑΝΟΤΣΑΜΗΔΩΝ ΚΑΤΑ ΤΟΝ ΠΟΛΕΜΟ
»»Αποκαλυπτικά είναι τα όσα γράφει στο ημερολόγιο του ο Φερνάντε Κομπιόνε, έφεδρος υπολοχαγός πεζικού της 51ης Ορεινής Μεραρχίας “Σιέννα”: “…Κατά το χρονικό διάστημα από 28 Οκτωβρίου ως 14 Νοεμβρίου 1940, οπότε ιταλικά τμήματα είχαν εισχωρήσει σε περιοχές της Ελλάδας, οι Τσάμηδες υποδέχονταν σε όλα τα χωριά τους Ιταλούς ως ελευθερωτές, με ζητωκραυγές και ενθουσιασμό…”.
ΑΡΑ ΟΤΑΝ ΖΗΤΑΓΑΝΕ ΟΠΛΑ ΜΑΛΛΟΝ ΡΙΧΝΑΝΕ ΑΔΕΙΑ ΓΙΑ ΝΑ ΠΙΑΣΟΥΝ ΓΕΜΑΤΑ.
Σε απάντηση του αιτήματος τους, αντί για όπλα τους δόθηκαν αξίνες και φτυάρια για να ανοίγουν χαρακώματα, σαν να ήταν αιχμάλωτοι πολέμου.
ΤΙ ΣΗΜΑΙΝΕΙ »» ΑΙΧΜΑΛΩΤΟΙ ΠΟΛΕΜΟΥ» ;;;
ΟΛΟΙ ΟΙ ΚΑΤΟΚΟΙ ΤΗΣ ΠΑΡΑΜΕΘΟΡΙΟΥ ΑΞΙΝΕΣ ΚΑΙ ΦΤΥΑΡΙΑ ΠΗΡΑΝΕ
ΤΙ ΗΤΑΝ ΟΙ ΑΛΒΑΝΟΙ ΓΙΑ ΝΑ ΠΑΡΟΥΝ ΟΠΛΑ;;;;
ΚΑΙ ΣΙΓΑ ΜΗΝ ΤΟΥΣ ΔΙΝΑΝΕ ΟΠΛΑ ΟΤΑΝ ΕΣΥ Ο ΙΔΙΟΣ ΓΡΑΦΕΙΣ ΑΛΛΟΥ
»»Όλα αυτά τα τάγματα, τελικά πήραν μέρος στην εισβολή στην Ελλάδα στις 28 Οκτωβρίου 1940, υπό την 25η Ιταλική Στρατιωτική Μεραρχία, η οποία, μετά την ενσωμάτωση των Αλβανών, μετονομάστηκε σε ‘Στρατιωτική Μεραρχία Τσαμουριάς’ υπό τον στρατηγό C. Rossi.»’
ΔΗΛΑΔΗ ΜΟΝΟ ΚΑΠΟΙΟΣ ΑΥΤΟΚΑΤΑΣΤΡΟΦΙΚΟΣ ΘΑ ΕΔΙΝΕ ΟΠΛΑ ΣΤΗ ΜΕΙΟΝΟΤΗΤΑ ΤΗΣ ΘΕΣΠΡΩΤΙΑΣ.
ΚΑΙ ΠΩΣ ΑΛΛΙΩΣ ΙΤΑΝ ΕΙΧΑΝΕ ΣΥΜΒΕΙ ΤΑ ΠΑΡΑΚΑΤΩ
1939-1941
»’Ο πόλεμος μεταξύ Ελλάδας και Ιταλίας, που άρχισε την 28η Οκτωβρίου 1940, επεκτάθηκε αυτόματα και μεταξύ Ελλάδας και Αλβανίας. Η Αλβανία, συνδεδεμένη την εποχή εκείνη με καθεστώς «προσωπικής ένωσης» με την Ιταλία, είχε δεχθεί με νόμο του Κοινοβουλίου της με κυβερνητικό διάταγμα (Β.Δ. 194/ΦΕΚ 93/10-6-1940) η Αλβανία δεσμευόταν να κηρύξει τον πόλεμο σε όσα κράτη θα ήταν αντιμέτωπα με την Ιταλία, δέσμευση που επικυρώθηκε κατά την εισβολή στην Ελλάδα. Για αυτόν τον λόγο η Αλβανία χαρακτηρίστηκε με ελληνικό Βασιλικό Διάταγμα εμπόλεμο κράτος, χαρακτηρισμός που ήρθη μόλις το 1988.»
ΑΥΤΟ ΓΙΑ ΝΑ ΑΠΟΚΑΘΙΣΤΟΥΜΕ ΤΗΝ ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΑΛΗΘΕΙΑ.
»Η επίλεκτη αλβανική προεδρική φρουρά, που εξοπλίστηκε και οργανώθηκε από Ιταλούς αξιωματικούς, παρέλασε στο Κολοσσαίο υπό τις ιαχές του πλήθους. »
Πολλοί Τσάμηδες πέρασαν λαθραία τα σύνορα, ώστε να συμμετέχουν σε ένοπλα στρατιωτικά σώματα, τα οποία θα πολεμούσαν στο πλευρό των Ιταλών.
Ο αριθμός τους υπολογίζεται σε περίπου 2-3.000. Μαζί με αυτούς, τους επόμενους μήνες οι Ιταλοί άρχισαν να οργανώνουν πολλούς εθελοντές, ώστε να συμμετέχουν στην «απελευθέρωση της Τσαμουριάς» – όπως έλεγαν – δημιουργώντας έναν στρατό ισοδύναμο με μία ολόκληρη μονάδα 10 ταγμάτων: 4 παραστρατιωτικά βοηθητικά τάγματα (τα Tirana, Korçë, Vlorë και Shkodër), 2 τάγματα πεζικού (τα Gramos and Dajti), 2 τάγματα εθελοντών (τα Tomori και Barabosi), μία πυροβολαρχία (την Drin) κ.α.
Οι Ιταλοί οργάνωσαν και ενέταξαν στις μεραρχίες τους δέκα αλβανικά τάγματα, μια «πλωτή» ταξιαρχία και άγνωστο αριθμό χωροφυλάκων.
Συνολικά 338 Αλβανοί αξιωματικοί και 4.220 υπαξιωματικοί και οπλίτες προετοιμάστηκαν για να βρεθούν απέναντι στον ελληνικό στρατό.
Όλα αυτά τα τάγματα, τελικά πήραν μέρος στην εισβολή στην Ελλάδα στις 28 Οκτωβρίου 1940, υπό την 25η Ιταλική Στρατιωτική Μεραρχία, η οποία, μετά την ενσωμάτωση των Αλβανών, μετονομάστηκε σε ‘Στρατιωτική Μεραρχία Τσαμουριάς’ υπό τον στρατηγό C. Rossi.
Ας δουμε τωρα ποια ηταν η δραση αυτων των αλβανων η πλεοψηφεια των οποιων ηταν Αλβανοτσαμηδες ,[περίπου 2.000 μονο οι Αλβανοτσαμηδες] , ενώ οι υπολοιποι ηταν από την Αλβανια και συγκροτουσαν τα παραστρατιωτικα ταγματα , Tirana, Korçë, Vlorë ,Τomor , Shkodër , Drin,Gramos, κα.
Αξιζει να σημειωθεί ότι ο αριθμος των εθελοντών Αλβανων ηταν αρκετά μεγαλύτερος αλλά μειωθηκε λίγο πριν τις εχθροπραξίες για λόγους στρατηγικούς , από την Ιταλική διοίκηση .
Να και το σχετικό απόσπασμα….
»’Με τη βοήθεια της αλβανικής κυβέρνησης και διαφόρων αρχηγών φυλών εξασφαλίστηκε η δυνατότητα συγκρότησης 10-12 ελαφρών ταγμάτων συνολικής δύναμης 6-7.000 ανδρών, επιλεγέντων από τις πιο πολεμικές φυλές και μάλιστα από αυτούς που υπήρχε ενδεχόμενη σχέση με πληθυσμούς εκτός συνόρων (σ.σ. προφανώς εννοούσε τους Τσάμηδες). Τα ευκίνητα τάγματα, τύπου ανταρτικών ομάδων, προορίζονταν να χρησιμοποιηθούν για την κάλυψη των μεραρχιών μας (…).
Το Υπουργείο Στρατιωτικών, κατόπιν επανειλημμένων οχλήσεων, τελικά ενέκρινε την αποστολή του οπλισμού για τη συγκρότηση των αλβανικών μονάδων. Όμως αργότερα άλλαξε γνώμη και διέταξε τον περιορισμό της σύστασης των εθελοντικών αλβανικών ταγμάτων μόνο στη νότια Αλβανία .»’
ΔΗΛΑΔΗ ΜΕΙΩΣΗ ΤΟΥ ΑΡΙΘΜΟΥ ΑΠΟ ΤΟΥΣ 7.000
ΣΤΟΥΣ ΠΕΡΙΠΟΥ 5.000 ΑΛΒΑΝΟΥΣ [ΑΞΙΩΜΑΤΙΚΟΥΣ ,ΟΠΛΙΤΕΣ , ΚΑΙ ΑΤΑΚΤΟΥΣ]
ΟΠΩΣ ΕΧΕΙ ΑΠΟΔΕΙΧΘΕΙ
ΓΙΑ ΛΟΓΟΥΣ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΟΥΣ.
»»Ο τοποτηρητής Τζακομόνι, σε μυστικό υπόμνημα του προς τον υπουργό Αλβανικών Υποθέσεων, Μπενίνι, στις 19 Οκτωβρίου 1940, μεταξύ των άλλων γράφει: “…Από την άλλη προετοιμάζω αλβανικά στοιχεία, εξακριβωμένα θαρραλέα, ειδικά Τσαμουριώτες, τα οποία θα έχουν ως αποστολή να εισέλθουν κρυφά στο ελληνικό έδαφος και εκεί, την ώρα που θα επιτεθεί ο στρατός μας, θα διαπράξουν με τη βοήθεια των πέρα από τα σύνορα φίλων τους τις παρακάτω πράξεις: καταστροφή τηλεγραφικών και τηλεφωνικών συρμάτων, εξάλειψη των φυλακίων…»»»
ΤΩΡΑ ΠΩΣ ΓΙΝΕΤΕ ΝΑ ΔΙΝΑΝΕ ΟΠΛΑ ΟΙ ΣΤΡΑΤΙΩΤΙΚΟΙ ΣΤΟΥΣ ΜΕΙΟΝΟΤΙΚΟΥΣ
ΚΑΙ ΓΙΑ ΠΟΙΟΝ ΛΟΓΟ ΑΥΤΟΙ ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΕΝΑΡΞΗ ΤΟΥ ΠΟΛΕΜΟΥ ΖΗΤΑΓΑΝΕ ΝΑ ΛΑΒΟΥΝ ΟΠΛΙΣΜΟ
ΕΙΝΑΙ ΠΛΕΟΝ ΟΛΟΦΑΝΕΡΟ.
Μας φέρνουν συνοδεία, στο Τάγμα, δυο Αλβανούς. Είναι, λέει, αυτομόλοι σε μας, λιποτάκτες του ιταλικού στρατού. Θέλουνε να πάνε στα σπίτια τους, που είναι στα δικά μας μετώπισθεν. Τους περιεργαζόμαστε….» (Λουκάτος, σ. 219).»»’
ΚΑΙ ΑΥΤΟΙ ΛΟΓΙΚΑ ΗΤΑΝ ΑΛΒΑΝΟΤΣΑΜΗΔΕΣ ΠΟΥ ΛΟΓΩ ΤΗΣ ΠΡΟΕΛΑΣΗΣ ΤΟΥ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΣΤΡΑΤΟΥ
ΠΑΡΑΤΗΣΑΝ ΤΑ ΑΦΕΝΤΙΚΑ ΤΟΥΣ ΓΙΑ ΝΑ ΓΥΡΙΣΟΥΝ ΣΤΑ ΧΩΡΙΑ ΤΟΥΣ
»»Στην επίθεση εναντίον του υψώματος 1289 του Λαπιστέτ, στις 09.30 της 4ης Νοεμβρίου 1940, έλαβε μέρος ένα από τα πιο επίλεκτα τμήματα των Αλβανών, το τάγμα «Τιμόρ», το οποίο και κατόρθωσε να το καταλάβει. Με άμεση αντεπίθεση των Ελλήνων το τάγμα «Τιμόρ» αναδιπλώθηκε και διασκορπίστηκε στην κοιλάδα με άτακτη φυγή. Υποχρεώθηκαν να επέμβουν οι βερσαλιέροι για να σταματήσουν τους Αλβανούς»».
»’Ο στρατηγός Αλ. Εδιπίδης γράφει ότι “Τμήματα αλβανικά, άρτια συγκροτημένα και με ομοιογενή στελέχη (αξιωματικοί και στρατιώτες Αλβανοί) πολέμησαν στις 27 Νοεμβρίου στο Φράσερι προς την Κλεισούρα).»»
»»’Ο υποστράτηγος Χαράλαμπος Κατσιμήτρος, διοικητής της VIII Μεραρχίας η οποία αντιμετώπισε την κύρια προσπάθεια της ιταλικής επίθεσης, γράφει για τη συμμετοχή αλβανικών δυνάμεων στον τομέα της Μεραρχίας: “Συμμετείχαν τρία τάγματα μελανοχιτώνων (Ι, II, III), δύο αλβανικά τάγματα πεζικού (“Γκράμος” και “Ντρίνος”), αλβανική ορειβατική πυροβολαρχία (“Νταϊτι”), τάγμα Αλβανών εθελοντών και σώματα άτακτων Αλβανών”.»»
ΔΗΛΑΔΗ ΣΥΜΜΕΤΕΙΧΑΝΕ ΟΧΙ ΜΟΝΟ ΩΣ ΒΟΗΘΗΤΙΚΑ
ΑΛΛΑ ΚΑΙ ΩΣ ΜΑΧΙΜΑ ΤΜΗΜΑΤΑ ΣΤΟ ΠΛΕΥΡΟ ΤΟΥ ΦΑΣΙΣΜΟΥ
»»Κατά τη διάρκεια της ιταλικής εαρινής επίθεσης (Μάρτιος 1941) ο Μουσολίνι επισκεπτόταν διάφορες μονάδες για να τονώσει το ηθικό των ανδρών, στη ζώνη του Δέβολη και στην περιοχή του Βερατίου. Μεταξύ άλλων επισκέφθηκε ομάδες ταγμάτων και εθελοντών Αλβανών Κατά τις συνομιλίες που είχε μαζί τους έμεινε ενθουσιασμένος από το παράστημα και το πολεμικό τους μένος.»’
ΠΑΡΑΚΑΤΩ
»’Ο Ιταλός τοποτηρητής στην Αλβανια Τζακομόνι, σε τηλεγράφημα του προς τον Τσιάνο, στις 24 Αυγούστου 1940, μεταξύ των άλλων ανέφερε τα εξής: “Από παντού καταφθάνουν έγγραφα που αποδεικνύουν τον ορθό προσανατολισμό των Αλβανών, άπειρες είναι οι αιτήσεις για κατάταξη στα εθελοντικά σώματα (…). Σε όλα τα κεντρικά σημεία της Αλβανίας παρατηρείται ζωηρό ενδιαφέρον και προσήλωση στις προσταγές του Ντούτσε. Η κίνηση του στρατού προκάλεσε μεγάλη ζωηρότητα κι’ ανυπομονησία για δράση…”.
ΕΔΩ ΑΝΑΦΕΡΕΤΑΙ ΟΤΙ ΣΤΗ ΚΕΝΤΡΙΚΗ ΑΛΒΑΝΙΑ ΥΠΗΡΧΕ ΕΝΤΟΝΗ ΔΙΑΘΕΣΗ ΑΝΘΕΛΛΗΝΙΣΜΟΥ
ΑΣ ΔΟΥΜΕ ΚΑΙ ΕΝΑ ΒΙΝΤΕΟ ΑΠΟ ΤΗΝ ΥΠΟΔΟΧΗ ΤΩΝ ΙΤΑΛΩΝ ΣΤΑ ΤΙΡΑΝΑ ΔΗΛΑΔΗ ΣΤΗ ΚΕΝΤΡΙΚΗ ΑΛΒΑΝΙΑ ΟΠΟΥ ΦΑΙΝΟΝΤΕ ΟΙ ΑΛΒΑΝΟΙ ΜΕ ΤΑ ΑΣΠΡΑ ΣΚΟΥΦΙΑ ΠΟΥ ΚΡΑΤΑΝΕ ΣΗΜΑΙΕΣ ΑΛΒΑΝΙΚΕΣ ΚΑΙ ΥΠΟΔΕΧΟΝΤΕ ΤΟΥ ΙΤΑΛΙΑΝΟΥΣ
»Ο αντιβασιλιάς της Αλβανίας βεβαίωσε «ότι είναι πάρα πολλές οι αιτήσεις των Αλβανών να καταταγούν στα σχηματιζόμενα αλβανικά σώματα, προοριζόμενα να κτυπήσουν τους Ελληνες και να συνεργαστούν με τον Ιταλικό Στρατό, και ότι ο πληθυσμός ελπίζει, επίσης, να κληθούν υπό τα όπλα μερικές ηλικίες…».»’
»»Η προκήρυξη που διάβασε ο Αλβανος πρόεδρος του υπουργικού συμβουλίου Βερλάτσι, στις 28 Οκτωβρίου 1940, αναφέρει μεταξύ άλλων και τα εξής: «…Οι στρατιώτες του ένδοξου Ιταλικού Στρατού, στις τάξεις του οποίου περιλαμβάνονται πολλές μονάδες Αλβανών στρατιωτών…»
» Ο Ελληνας αντιστράτηγος Αλέξανδρος Παπάγος, αρχιστράτηγος του Ελληνικού Στρατού κατά τον πόλεμο 1940-41, σημειώνει: «Όλες οι ιταλικές μεραρχίες πεζικού ήταν ενισχυμένες σε πεζικό με τάγματα Αλβανών…».»’
»Ο Ιταλος στρατιωτικος Β. Πράσκα στο τμήμα του βιβλίου του «Εξέλιξη των επιχειρήσεων από 28 έως 31 Οκτωβρίου 1940″, ανακεφαλαιώνοντας γράφει για τη συμμετοχή των αλβανικών μονάδων τα εξής:
«…Φάλαγγα «Σολίνας» II Τάγμα της 1ης Λεγεώνας Αλβανών εθελοντών. (…) Κεντρική Φάλαγγα και Διοίκηση Μεραρχίας «Φερράρα» Ι Τάγμα Αλβανών Εθελοντών. (…) Παραλιακό Συγκρότημα… Τα τμήματα διαπεραιώθηκαν με την κάτωθι σειρά… 6) Τα τάγματα Αλβανών εθελοντών «Πεσκοσόλιντο» και «Κιαραβάλλε». (…) «Τα αλβανικά τάγματα εθελοντών, προπορευόμενα του 3ου Συντάγματος Γρεναδιέρων και κινούμενα…»…»Τα τάγματα Αλβανών εθελοντών, επίσης, ήλεγχαν πλήρως την αμαξιτή οδό (Ηγουμενίτσας-Βάρφανης).»’
ΟΙ ΤΕΛΕΥΤΑΙΟΙ ΗΤΑΝ ΑΛΒΑΝΟΤΣΑΜΗΔΕΣ
»’Ο Γερμανός συγγραφέας Βίλιμπαλντ Κόλεγκερ, σε βιβλίο του που κυκλοφόρησε το 1942, για τη στάση των Αλβανών κατά τον Ελληνοϊταλικό πόλεμο 1940-41 γράφει τα εξής: «…Οι Ελληνες αναγκάζονταν να πολεμούν εναντίον Αλβανών συμμοριτών, κατά τη στιγμή που Αλβανοί εθελοντές προσέρχονταν αθρόα στις ιταλικές φάλαγγες. Δεν αγνοούσαν οι από γόνοι του Σκεντέρμπεη ποίοι ήταν οι πραγματικοί φίλοι τους. »’
ΔΗΛΑΔΗ ΓΕΡΜΑΝΟΙ , ΙΤΑΛΟΙ , ΕΛΛΗΝΕΣ ,ΑΛΒΑΝΟΙ ΤΗΣ ΕΠΟΧΗΣ ΕΚΕΙΝΗΣ
ΚΛΠ ΜΑΡΤΥΡΟΥΝ ΤΟΝ ΦΙΛΟΦΑΣΙΣΤΙΚΟ ΡΟΛΟ ΜΕΓΑΛΟΥ ΜΕΡΟΥΣ ΤΩΝ ΑΛΒΑΝΩΝ [ ΚΑΙ ΙΔΙΩΣ ΤΩΝ ΑΛΒΑΝΟΤΣΑΜΗΔΩΝ ]
ΟΛΟ ΤΟ ΔΙΑΣΤΗΜΑ 1940 -1941 ΣΤΗΝ ΥΠΗΡΕΣΙΑ ΤΩΝ ΦΑΣΙΣΤΩΝ
ΒΕΒΕΙΑ ΥΠΗΡΞΑΝ ΚΑΙ ΕΞΑΙΡΕΣΕΙΣ [ΟΧΙ ΕΛΑΧΙΣΤΕΣ ΟΠΩΣ ΜΕ ΤΟΥΣ ΑΛΒΑΝΟΤΣΑΜΗΔΕΣ]
ΟΠΩΣ Η ΠΑΡΑΚΑΤΩ
Ο Άλφρεντ Μοϊσίου λοιπόν, ο πρώην Πρόεδρος της Δημοκρατίας στη χώρα των Αετών (Αλβανία), είναι γιος ενός ήρωα του B’ Παγκοσμίου Πολέμου. Ο πατέρας του, ο Σπίρο Μοϊσίου, στρατιωτικός του βασιλιά Ζόγου αρνήθηκε το 1940 να υπακούσει τους Ιταλούς και να επιτεθεί εναντίον της Ελλάδας. «Δεν έχω τίποτα εναντίον της Ελλάδας», δήλωσε. Με τους (Αλβανούς) στρατιώτες του – κατ’ άλλους μία διμοιρία, κατ’ άλλους ένα τάγμα – «λιποτάκτησε» και βρήκε καταφύγιο στα βουνά.»»’
ΑΛΛΑ ΑΥΤΑ ΤΑ ΓΕΓΟΝΟΤΑ ΠΑΝΤΑ ΑΠΟΤΕΛΟΥΣΑΝ ΜΕΙΟΨΗΦΕΙΑ.
ΜΙΚΡΗ ΣΤΗ ΤΣΑΜΟΥΡΙΑ
ΛΙΓΟ ΜΕΓΑΛΥΤΕΡΗ ΣΤΗΝ ΑΛΒΑΝΙΑ.
Μου αρέσει!Μου αρέσει!
ΑΛΒΑΝΙΑ 1939-1941 ΚΑΙ ΣΥΜΜΑΧΙΑ ΜΕ ΤΟΥΣ ΦΑΣΙΣΤΕΣ
OΠΟΥ ΒΛΕΠΕΤΕ ΑΣΠΡΑ ΦΕΣΙΑ ΕΙΝΑΙ ΑΛΒΑΝΟΙ
Μου αρέσει!Μου αρέσει!
»»’Οι Έλληνες σκότωσαν περίπου 2.877 ανθρώπους μετά το 1944, 1286 στους Φιλιάτες (Filati), 673 στην Παραμυθιά (Ajdonat), 626 στην Πάργα (Pargë) και στο Μαργαρίτι (Margëlliç), 192 στην Ηγουμενίτσα (Gumenicë) »»’
Η ΑΛΗΘΕΙΑ ΕΙΝΑΙ ΑΥΤΗ.
Μια σοβαρότερη καταμέτρηση χωριό-χωριό, από τον Αλβανό ερευνητή Ιμπραήμ Χότζα, κατέγραψε περίπου 1.100 φόνους αμάχων.
Μου αρέσει!Μου αρέσει!
Όλα αυτά τα ξεχνάει ο Καργάκος. Ξεχνάει την εξορία που είχε επιβληθεί στους Τσάμηδες ηλικίας 17-70 ετών από το καθεστώς Μεταξά, 2 μήνες πριν την έναρξη του Ελληνο-Ιταλικού πολέμου (αλλά και πολύ πιο πριν). Περίπου 5.000 Τσάμηδες εξορίστηκαν στην Κρήτη, στη Χίο κ.α.
H EΞΟΡΙΑ ΑΥΤΗ ΟΠΩΣ ΤΗ ΠΕΡΙΓΡΑΦΕΙΣ ΣΥΝΕΒΗ ΚΑΙ ΔΙΚΑΙΟΛΟΓΗΜΕΝΑ ΜΑΛΙΣΤΑ
15-20 ΜΕΡΕΣ ΜΕΤΑ ΤΗΝ ΕΝΑΡΑΞΗ ΤΟΥ ΕΛΛΗΝΟΙΤΑΛΙΚΟΥ ΠΟΛΕΜΟΥ ΚΑΙ ΑΦΟΥ ΕΙΧΕ ΑΝΑΚΑΤΑΛΗΦΘΕΙ Η ΘΕΣΠΡΩΤΙΑ ΑΠΟ ΤΟΝ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΣΤΡΑΤΟ ΚΑΙ ΑΦΟΥ ΕΙΧΑΝΕ ΠΑΙΞΕΙ ΡΟΛΟ 5ης ΦΑΛΑΓΑς ΟΙ ΑΛΒΑΝΟΤΣΑΜΗΔΕΣ
AΣ ΔΟΥΜΕ ΤΙΣ ΠΗΓΕΣ
»»Αποκαλυπτικά είναι τα όσα γράφει στο ημερολόγιο του ο Φερνάντε Κομπιόνε, έφεδρος υπολοχαγός πεζικού της 51ης Ορεινής Μεραρχίας “Σιέννα”: “…Κατά το χρονικό διάστημα από 28 Οκτωβρίου ως 14 Νοεμβρίου 1940, οπότε ιταλικά τμήματα είχαν εισχωρήσει σε περιοχές της Ελλάδας, οι Τσάμηδες υποδέχονταν σε όλα τα χωριά τους Ιταλούς ως ελευθερωτές, με ζητωκραυγές και ενθουσιασμό…”.
Άρα εξ αρχής είχανε πάρει το μέρος των εισβολέων.
Αλλά ακόμα χειρότερα συνέβησαν αφού πήρανε και όλα απο αυτούς και χτυπήσανε τον ελληνικό στρατό πισώπλατα.
»’Παράλληλα περίπου 300 – 400 Αλβανοτσάμηδες χωρικοί δημιούργησαν ομάδες ατάκτων χτυπώντας τις ελληνικές δυνάμεις που υποχωρούσαν, προξενώντας σε αυτές απρόβλεπτες απώλειες9 ενώ στα τέλη Νοεμβρίου, κατά την ελληνική αντεπίθεση, συμπολέμησαν στο πλευρό των ιταλικών δυνάμεων (βλ. την περίπτωση των κατοίκων της Κώτσικας10).»
[9. Tsoutsoumpis, 2015, σ. 127.
10. Ιωάννης Π. Πέγκας, Πλεσίβιτσα, Αθήνα 2006, σ. 161]
Μετά ήρθε η αντεπίθεση των Ελλήνων και η υποχώρηση των Ιταλών
»’Aμέσως μετά την υποχώρηση του Ιταλικού στρατού παρατηρήθηκαν και οι πρώτες λιποταξίες Ιταλων στρατιωτών αλλα κυρίως Αλβανών όπως η παρακατω»’….
»’Μας φέρνουν συνοδεία, στο Τάγμα, δυο Αλβανούς. Είναι, λέει, αυτομόλοι σε μας, λιποτάκτες του ιταλικού στρατού. Θέλουνε να πάνε στα σπίτια τους, που είναι στα δικά μας μετώπισθεν. Τους περιεργαζόμαστε….» (Λουκάτος, σ. 219).»»’
Αυτοί ήταν Αλβανοτσάμηδες αυτόμολοι με΄τα την υποχώρηση των Ιταλών απο τη Τσαμουριά ,
τα χωριά των οποίων βρίσκονταν πλέον στα μετόπισθεν.
Μετά την ανακατάληψη της περιοχής από τον ελληνικό στρατό συνέβησαν τα παρακάτω….
»»Αλβανοτσάμηδες που συνέδραμαν τα ιταλικά στρατεύματα πέρασαν από στρατοδικείο και εκτελέστηκαν με συνοπτικές διαδικασίες ενώ σχεδόν ολόκληρος ο ανδρικός πληθυσμός της μειονότητας ηλικίας 18 έως 50 ετών εκτοπίστηκε στην υπόλοιπη Ελλάδα. Επιπλέον στην Ηγουμενίτσα, συγγενείς θυμάτων των Τσάμηδων πεμπτοφαλαγγιτών εισέβαλαν στη φυλακή της κωμόπολης και λύντσαραν επί τόπου τέσσερα2 άτομα που είχαν συλληφθεί κατηγορούμενα για αυτούς τους φόνους3. »»
[2]Robert Elsie, The Cham Albanians of Greece, 2012, σ. 390.
[3]Tsoutsoumpis, 2015, σ. 127.]
ΠΑΛΙ
ΚΑΛΑ ΝΑ ΛΕΣ
ΑΦΟΥ ΑΛΛΑ ΚΑΘΕΣΤΩΤΑ ΤΗΣ ΕΠΟΧΗΣ ΕΚΕΙΝΗΣ ΕΞΟΡΙΖΑΝ ΟΛΟΚΛΗΡΕΣ ΜΕΙΟΝΟΤΗΤΕΣ »’ΠΡΟΟΛΗΠΤΙΚΑ»’ ΔΗΛΑΔΗ ΠΡΙΝ ΤΟΝ ΕΠΕΡΧΟΜΕΝΟ ΠΟΛΕΜΟ ‘
ΕΝΩ ΤΟ ΤΟΤE ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΚΡΑΤΟΣ ΔΕΝ ΤΟ ΕΚΑΝΕ ΑΥΤΟ ΠΑΡΟΤΙ ‘ΚΑΙ ΗΞΕΡΕ ΑΠΟ ΤΟ 1939 ΟΤΙ Η ΙΤΑΛΙΑ ΑΠΟΒΙΒΑΣΤΗΚΕ ΣΤΗΝ ΑΛΒΑΝΙΑ ΓΙΑ ΝΑ ΜΑΣ ΕΠΙΤΕΘΕΙ ΚΑΙ ΟΤΙ ΘΑ ΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΟΥΣΑΝΕ ΩΣ ΠΡΟΣΧΗΜΑ ΤΗΝ »’ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ ΤΩΝ ΜΕΙΟΝΟΤΗΤΩΝ» ,ΤΟΝ ΑΛΒΑΝΩΝ ΤΗΣ ΠΕΡΙΟΧΗΣ ΔΗΛΑΔΗ
ΚΑΙ ΠΑΡΟΤΙ ΠΟΛΛΟΙ ΕΚ ΤΩΝ ΗΓΕΤΩΝ ΤΗΣ ΜΕΙΟΝΟΤΗΤΑΣ ΕΙΧΑΝΕ ΗΔΗ ΕΠΑΦΕΣ ΜΕ ΤΟΥΣ ΙΤΑΛΟΥΣ ΦΑΣΙΣΤΕΣ ΚΑΙ ΑΥΤΟ ΤΟ ΗΞΕΡΕ ΤΟ ΤΟΤΕ ΚΑΘΕΣΤΩΣ
Με την πρόφαση πως είναι «Τούρκοι», με βάση την Συνθήκη της Λωζάνης που υπογράφηκε στις 30 Ιανουαρίου 1923, εκδιώχθηκαν δια της βίας για την Τουρκία χιλιάδες τσάμικες οικογένειες της μουσουλμανικής θρησκείας. Ο αριθμός των Αλβανών που απομακρύνθηκαν κατά τα έτη 1923-1925 έφτανε τα 33.000 άτομα. Μόνο στην περιοχή της Σμύρνης και των άλλων γύρω πόλεων εγκαταστάθηκαν περίπου 2.000 τσάμικες οικογένειες.
AYTOI OI 2.000 ΠΟΥ ΠΗΓΑΝ ΣΤΗ ΣΜΥΡΝΗ KAI ΑΛΛΟΙ ΤΟΣΟΙ ΣΤΙΣ ΗΠΑ ΕΦΥΓΑΝ ΜΟΝΟΙ ΤΟΥΣ ΗΔΗ ΤΟ 1914-1915
ΚΑΙ ΑΣΕ ΠΟΥ ΔΗΛΩΝΑΝ ΚΑΙ ΑΙΣΘΑΝΟΝΤΑΝ ΤΟΥΡΚΟΙ ΚΑΙ ΓΙΑ ΑΥΤΟ ΠΗΓΑΝΕ ΣΤΗ ΤΟΥΡΚΙΑ ΚΑΙ ΟΧΙ ΣΤΗΝ ΑΛΒΑΝΙΑ.
ΣΤΗΝ ΑΝΤΑΛΛΑΓΗ ΠΛΗΘΗΣΜΩΝ ΤΟΥ 1923 ΑΝΤΙΘΕΤΑ
ΕΞΑΙΡΕΘΗΚΑΝ ΟΙ ΤΣΑΜΗΔΕΣ ΩΣ ΑΛΒΑΝΙΚΗΣ ΚΑΤΑΓΩΓΗΣ.
ΚΑΠΩΣ ΤΑ ΧΕΙΣ ΜΠΕΡΔΕΨΕΙ ΜΟΥ ΦΑΙΝΕΤΑΙ.
Μου αρέσει!Μου αρέσει!
«Η απελευθέρωσις της Ηπείρου υπό της Ελλάδος επέφερε τελείαν ανατροπήν της καταστάσεως. Από κυρίαρχοι και σατραπίσκοι, [οι Τσάμηδες] εγένοντο αποτόμως ακτήμονες, άστεγοι και πένητες. »’
AΦΟΥ ΔΕΧΕΣΑΙ ΤΗΝ ΑΝΑΦΟΡΑ ΑΥΤΗ ΩΣ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΙΚΗ ΚΑΙ ΠΡΑΓΜΑΤΙ ΗΤΑΝ ,
ΝΑ ΜΑΣ ΔΕΙΞΕΙΣ ΟΤΙ ΑΔΙΚΗΘΗΚΑΝ ΚΑΤΑ ΤΟ ΜΕΣΟΠΟΛΕΜΟ ΑΠΟ ΤΟ ΕΛΛΑΔΙΚΟ ΚΡΑΤΟΣ ΠΡΑΓΜΑ ΠΕΙΣΗΣ ΑΛΗΘΕΣ
ΑΡΑ ΘΑ ΔΕΧΕΣΑΙ ΚΑΙ ΑΥΤΟ ΠΟΥ ΓΡΑΦΕΙ ,ΟΤΙ ΤΩΡΑ ΚΑΤΑΝΤΗΣΑΝ ΠΕΝΗΤΕΣ ΕΝΩ ΠΡΙΝ [ ΠΡΙΝ ΤΟ 1913 ΠΡΟΦΑΝΩΣ ] ΗΤΑΝ ΣΑΤΡΑΠΙΣΚΟΙ.
Μου αρέσει!Μου αρέσει!
Συνεργατες του κατακτητη τα Ταγματα Ασφαλειας,συνεργατες του κατακτητη οι Τσαμηδες.Ο ΕΛΑΣ τους πρωτους τους σκοτωσε,εφαρμοζοντας και οικογενειακη ευθυνη,ενω τους δευτερους δεν τους ενοχλησε καν. Δυο μετρα και δυο σταθμα,διοτι τα Ταγματα Ασφαλειας αποτελουσαν μεταπελευθερωτικο αντιπαλο.
Μου αρέσει!Μου αρέσει!
Δεν είσαι απόλυτα σωστός
αφού υπήρξε καταφανή εχθρότητα στη Θεσπρωτία
μεταξύ
των οπαδών της Μεγάλης Αλβανίας
και των οπαδών της Λαικής Ελλάδας,
αντιπαλότητα η οποία οδήγησε σε λεηλασίες χωριών ΕΑΜίτικων από Αλβανούς
και κατόπιν εχθροπραξίες μεταξύ ενοπλων ΕΑΜιτών και Αλβανοτσάμηδων.
Μερικά χρήσιμα στοιχεία και ομολογίες από τον ίδιο τον τοπικό ΕΑΜ -ΕΛΑΣ .
Ας δούμε τα γραφόμενα μιάς έκθεσης του ΕΑΜ ΕΛΑΣ της περιοχής.
Του συναγωνιστού Υπολοχαγού ΓΕΡΑΣΙΜΟΥ ΠΡΙΦΤΗ (Καστρινού) μέλους του Αρχηγείου ΣΟΥΛΙΟΥ και της Διοίκησης του 24ου Συντάγματος……..
Το Κλιμάκιον Ηπείρου – Δυτικής Στερεάς
VIII Μεραρχίαν
και Η.Γ…..»»’
Η παραπάνω έκθεση του Γεράσιμου Πρίφτη άλλωστε σε άλλο σημείο κανει λογο για τη
»’νικηφορα μαχη του Μαντζαριου»» απο τους ντοπιους »’ΕΛΑΣΙΤΕΣ»’
’από την ομάδα ΔΡΑΚΟΥ και τον Εφεδρικό ΕΛΑΣ»’ οπως αναφερει ,
εναντιων των επιδρομενων Αλβανων και Ιταλών .
Για τη μαχη αυτη κανει λογο και ο ερευνητής Παραμυθιώτης Κραψιτης στο ημερολογιο του
»’Την 23 και 24 Μαρτίου 1943 οι Χριστιανοί κάτοικοι του χωριού Μαντζάρι, αμυνόμενοι κατανίκησαν τις Ιταλομουσουλμανικές στρατιωτικές δυνάμεις που με σύγχρονα μέσα τους επετέθηκαν»»
Ενώ πέρα από λεηλασίες και επιδρομές στα ΕΑΜιτικα χωριά
υπήρξανε και μάχες ΑλβανοΓερμανών με μονάδες του ΕΛΑΣ.
»’Στις 20 Σεπτεμβρίου, μικτή περίπολος Γερμανών και Τσάμηδων αιφνιδιάζει στη Γλύκη δεκαπέντε αντάρτες του ΕΛΑΣ, από τους οποίους οι τρεις σκοτώνονται.
[7]Μάγερ, 2009, Β’, σ. 16]»’
Ας δούμε τι άλλο γράφει η έκθεση.
»»’. Ουσιαστικά ανταρτοκίνημα του ΕΛΑΣ άρχισε τον Γενάρη του 1943 με την έξοδο μιας σημαντικής ομάδας οργανωμένων ΠΑΡΓΙΝΩΝ, …..
Η ομάδα αυτή συνδεμένη με την ομάδα ΒΑΣΙΛΗ ΜΠΑΛΟΥΜΗ και τη ομάδα του συναγωνιστή ΣΠΥΡΟΥ ΚΟΚΚΟΡΗ (Δράκου) αποτελέσανε το αρχηγόν ΕΛΑΣ της περιοχής.»»
Εδω βλεπουμε οτι ο Βασιλης Μπαλουμης τον οποιο κατηγορουνε σημερα πολλοι απολογητες των Αλβανοτσαμηδων για το φονο του »προυχοντα» [εγκληματια για την ακριβεια] Σαντικ,
ηταν εξ αρχής και για καιρό στο ΕΑΜ ΕΛΑΣ .
Αναφερει ο Κραψιτης στο ημερολογιο του για τα ιδια γεγονοτα
»’Α’ 10ήμερο Δεκεμβρίου 1942…… Ιταλοί (στρατιώτες και Καραμπινιέροι) και μουσουλμάνοι υπό τον Γιασίν Σαντήκ, επιτέθηκαν κατά του χωριού Σπαθαράτι Μαργαριτιού.
Με γενναιότητα τους αντιμετώπισε η ολιγάριθμη αντάρτικη ομάδα του Βασίλη Μπαλούμη και έτσι διέφυγε όλος ο πληθυσμός του χωριού, ….
….τελικά πυρολύθηκε το χωριό. Επιστρέφοντας …. έπεσαν σε ενέδρα του Βασίλη Μπαλούμη και δυό παλληκαριών του, από τις σφαίρες δε του Βασίλη Μπαλούμη έπεσε νεκρός ο Γιασίν Σαντήκ. »’
Συνεπως βλεπουμε οτι τα ιδια γεγονοτα επιβεβαιωνοντα απο πολλες διαφορετικες πηγες.
Ενω λιγο καιρο πριν ,το καλοκαίρι του ίδιου έτους ειχε ξαναλεηλατησει το Φαναρι
»»και κατά τα μέσα Ιουλίου του 1942 , απόσπασμα είκοσι ανδρών (δέκα Ιταλοί και ισάριθμοι Τσάμηδες) υπό τον Γιασίν Σαντίκ λεηλάτησε χωριά στην περιοχή του Φαναρίου27
[ Μαργαρίτης, 2005, σ. 189 – 190]
Αναφερει αλλωστε αλλου η ιδια αναφορα του ΕΛΑΣ .
»’ Στην περιφέρεια ΦΑΝΑΡΙΟΥ ΠΑΡΓΑΣ η ομάδα ΒΑΣΙΛΗ ΜΠΑΛΟΥΜΗ, κάτω από την καθοδήγησή μας έδρασε από τον Σεπτέμβρη του 1941 ….
Αρα ο Μπαλουμης οταν εκτελεσε τον Γιασιν Σαντικ
»της Τσαμουριας το Ζαγαρι»’ οπως λεγανε οι Θεσπρωτοι , ο οποιος ειχε καταληστευσει το Φαναρι επανειλημένα,
ηταν ΕΛΑΣΙΤΗΣ και μαλιστα απο τους πρωτους της περιοχης.
Και άρα η πρώτη ανταρτκή αντιφασιστική ένοπλη [αντί]δραση που σημειώθηκε στη περιοχή της Τσαμουριάς ήταν έναν ΕΛΑΣιτη ,τον Βασίλη Μπαλούμη.
Ας δούμε τι αναφέρει η ίδια έκθεση του ΕΑΜ ΕΛΑΣ για την ΕΘΝΟΚΑΘΑΡΣΗ του Φαναρίου.
ΜΕΙΟΝΟΤΙΚΟ ΖΗΤΗΜΑ:
…….Κορυφωμα της συμμαχίας με τους φασίστες ήταν η επιδρομή τους στο ΦΑΝΑΡΙ την περίοδο των εκκαθαριστικών επιχειρήσεων του Αυγούστου κατά την οποίαν κάηκαν περίπου 30 χωριά, σκοτώθηκαν περίπου 500 Έλληνες
και άλλοι τόσοι πιάστηκαν όμηροι, ενώ ο υπόλοιπος πληθυσμός αναγκάστηκε να προσφυγέψει στην ορεινή περιοχή.»»
Μιλάμε για τον ορισμό της ΕΘΝΟΚΑΘΑΡΣΗΣ που πραγματοποιήθηκε σε στενή συνεργασία Γερμανών και Αλβανών
και στην οποία συμμετείχαν πάμπολλοι Μαργαριτιώτες και Παραμυθιώτες Αλβανοί [Βλέπε ημερολόγιο του Παραμυθιώτη ερευνητή Κραψίτη]
Κάτι αξιοσημείωτο σε σχέση με το πολύπαθο Φανάρι από την ίδια έκθεση
»»Η εύστοχη πολεμική μας ενάντια στην αντίδραση…..
…., είχε σαν αποτέλεσμα την απόλυτη σχεδόν επικράτησή μας στο νομό Πρεβέζης , Φανάρι,Πράγα ….»»
Εδώ βλέπουμε οτι το πολύπαθο Φανάρι στο οποίο το καλοκαίρι του 1943 πραγματοποιήθηκε ΕΘΝΟΚΑΘΑΡΣΗ από Αλβανούς και Γερμανόυς , ήταν ουσιαστικά όχι φιλοΕΔΕΣιτικη
αλλά φιλοΕΑΜΙΚΗ περιοχή .
Ενω αρκετούς μήνες αργότερα και αφού είχε ήδη καταστραφεί η κεντρική και νότια Θεσπρωτία ,
, στις αρχές του 1944 , έχουμε τα παράκατω γεγονότα στη ΕΛΑΣιτοκρατουμενη βόρεια Θεσπρωτία….
»»Κατά τη διάρκεια της Μεγάλης Εβδομάδας του 1944 (μέσα Απριλίου),Τσάμηδες συμμετείχαν στην πυρπόληση του Ασπροκκλησίου ενώ λίγες ημέρες αργότερα έλαβαν μέρος σε ανάλογη δράση στον Τσαμαντά.
[54. Κώτσης, 2011, σ. 123]
Ενώ στη περιοχή εκείνη προέβησαν μαζί με τους ΝΑΖΙ σε τυφλά αντίποινα κατά των αμάχων διαπράτοντας
πράξεις που κάλιστα θα μπορούσανε να χαρακτηριστούν ως »’εγκλήματα πολέμου »’..
Χωριο , Λειά Φιλιατών-
»»Ήταν στις 20-4-1944 και εσυνόδευαν το γερμανικό τάγμα που επέδραμε στη Μουργκάνα για να την εκκαθαρίσει από τις αντάρτικες ομάδες. Ενόψει της επιδρομής των Γερμανών και Τσάμηδων, οι χωριανοί εγκατέλειψαν το χωριό. Οι Τσάμηδες έκαψαν τα περισσότερα σπίτια του χωριού, το λιθόκτιστο δημοτικό σχολείο και την εκκλησία της Παναγίας, κτίσμα του 17ου αιώνα. Η μοναδική γυναίκα που παρέμεινε, η τυφλή γερόντισσα Αναστασία Χαϊδή, όταν διεπίστωσε ότι καίγεται το σπίτι της, έβαλε τις φωνές, οι Τσάμηδες την πέταξαν στο φλεγόμενο σπίτι και κάηκε ζωντανή… Σκότωσαν επίσης τρεις Λειώτες, τον Γρηγόρη Λώλη, ετών 25, τον Γιώργο Μπίλη, ετών 53 και τον Βασίλη Σδούγκα, ετών 23, τους οποίους συνέλαβαν τυχαία έξω από το χωριό.
[Ιστορικές αλήθειες για τους Τσάμηδες…
Του ΑΝΤΩΝΗ Ν. ΒΕΝΕΤΗ καταγόμενου από τη περιοχή]»»
Αξείζει να σημειωθεί οτι τόσο αυτό το χωριό όσο και τα υπόλοιπα ορεινά Φιλιατοχώρια υποστήριζαν το ΕΑΜ ήδη απο τα τέλη του 1943.
Υπάρχει άλλωστε και μαρτυρία ενός ντόπιου ΕΛΑΣίτη για την εγκληματική συμπεριφορά των Αλβανοτσάμηδων .
»»ο ΕΛΑΣίτης Π. Παπασταύρου, αυτόπτης μάρτυρας της συμπεριφοράς των Τσάμηδων στην περίοδο της κατοχής: «Γύρω στις δεκαπέντε χιλιάδες αριθμούσε εκείνη η μειονότητα των λεγομένων Τσάμηδων. Από τις πρώτες ημέρες του πολέμου είχαν ταχθεί στο πλευρό των Ιταλών. Το ίδιο έκαναν και με τους Γερμανούς αργότερα. Ντυμένοι με τις στολές των κατακτητών, λήστευαν, βασάνιζαν, ατίμαζαν, τρομοκρατούσαν την ύπαιθρο. Ο φόβος και ο τρόμος σκέπαζε όλη την Θεσπρωτία. Οι πράξεις βίας και τρομοκρατίας σε καθημερινή βάση… Όχι λίγες φορές δεν δίσταζαν, έτσι για πλάκα, να βάζουν στο σημάδι από απόσταση τσοπαναραίους και στρατοκόπους…»
(«Στο Στόμα του Λύκου» εκδ. Σύγχρονη Εποχή).»’
Ας επιστρέψουμε και πάλι στον εγκληματικό Αύγουστο του 1943 όπου μετά την Εθνοκάθαρση του Φαναρίου είχαμε το παρακάτω περιστατικό πάλι εναντίων ΕΛΑΣιτοκρατούμενου χωριού αυτή τη φορά όχι στο Φανάρι αλλά στη βόρεια Θεσπρωτία.
»’Παράλληλα στις 23 του ίδιου μήνα ένοπλοι της μειονότητας (κυρίως από τη Λιόψη42) συμμετείχαν, ως αντίποινα για τη δράση του ΕΛΑΣ, στην πυρπόληση της Σαγιάδας43 την οποία σύμφωνα με γερμανική αναφορά υπεράσπιζαν τριάντα αντάρτες44, προφανώςΕΛΑΣίτες.»
[42. Georgia Kretsi, The Secret Past of the Greek-Albanian Borderlands. Cham Muslim Albanians: Perspectives on a Conflict over Historical Accountability and Current Rights. Ethnologia Balkanica, 2002, σ. 179.
43. Πέγκας, 2006, σ. 175-176.
44. Μάγερ, 2009, Α’, σ. 291.]
Η Αλβανική προπαγάνδα βέβαια θέλει να παρουσιάσει τους Αλβανοτσάμηδες ως
»’μαχόμενους κατα του ΕΔΕΣ και μόνο»
ενώ η αλήθεια είναι εντελώς διαφορετική όπως έχει φανεί
αφού οι Αλβανοτσάμηδες ένοπλοι κυνήγησαν την αντιγερμανική αντίσταση όχι απλά ανεξαρτήτως πολιτικής κατεύθυνσης όπως φάνηκε παραπάνω
και όχι μονάχα στη Θεσπρωτία
αλλά ακόμα και μέσα σε αλβανικό έδαφος ,πάντα μαζί με τους Γερμανούς ,καταδιώκοντας εκεί
Αλβανούς και Έλληνες αντιστασιακούς της περιοχής όπως θα φανεί παρακάτω.
»’Συγκεκριμένα, την 23η Αυγούστου του 1943, αμέσως μετά την καταστροφή της Σαγιάδας, το 1ο τάγμα του 99ου γερμανικού συντάγματος επιτέθηκε στην Κονίσπολη [Αλβανική κωμόπλη , μετά τα σύνορα] μαζι με Αλβανοτσαμηδες της Θεσπρωτιας ,
την οποία υπεράσπιζαν γύρω στους 150 αντάρτες , Tσαμηδες της Αλβανιας ,Βορειοηπειρωτες και αλλοι Αλβανοι. [Meyer, Hermann Frank (2008). Blutiges Edelweiß:].
Η όλη επιχείρηση είχε ως αποτέλεσμα την κατάληψη της Κονίσπολης, το θάνατο 50 ή 60 Αλβανών και –
σε αντίθεση με την Ελληνική και ΕΛΑΣιτοκρατούμενη Σαγιάδα που καταστράφηκε ολοσχερώς – και την πυρπόληση κατά κύριο λόγο επιλεγμένων οικιών που υποδείχτηκαν από τους Τσάμηδες51.
[[51]Μάγερ, 2009, Α’, σ. 291 – 292.]
»»Λίγους μήνες αργότερα σχηματίστηκε, με τη στήριξη των γερμανικών δυνάμεων, τάγμα ασφαλείας 1000 ανδρών,
που υπό την ηγεσία του Νουρί Ντίνο συμμετείχε τον Ιανουάριο του 1944 στην εκκαθαριστική επιχείρηση Χόρριντο ,
που διεξήχθη κυρίως εντός αλβανικού εδάφους και επέφερε το θάνατο 500 ατόμων.
Κατά τη διάρκεια της επιχείρησης, ο Ντίνο και οι άνδρες του έδρασαν στην περιοχή της Κονίσπολης52.
Στη συνέχεια, ο Ντίνο έδρασε από τον Μάρτιο μέχρι τον Ιούνιο του 1944 στην περιοχή του Αργυρόκαστρου ως επικεφαλής περίπου 700 ανδρών, 300 από τους οποίους προέρχονταν από τη Θεσπρωτία53.
52]Μάγερ, 2009, Β’, σ. 115.
[53]Αθανάσιος Γκότοβος, Τσάμηδες, το τάγμα Νουρί Ντίνο, Άρδην, 8 Ιουνίου
Ας δούμε όμως και την βαρύνουσα άποψη του ΚΚ Αλβανίας το αντάρτικο του οποίου έζησε τη βια των Γερμανών και των Αλβανοτσάμηδων στη νοτιοδυτική Αλβανία ‘οπως αναφέρθηκε παραπάνω αναλυτικά.
»»’Αφού αρνήθηκαν να πολεμήσουν από την πλευρά των κομμουνιστών στον εμφύλιο πόλεμο, χαρακτηρίστηκαν ως «αντιδραστικοί»,«συνεργάτες των κατοχικών δυνάμεων», «εγκληματίες πολέμου» και «δολοφόνοι των Ελλήνων»,
από το καθεστώς των Λαϊκής Δημοκρατίας της Αλβανίας και επίσης διώκονται σε κάποιο βαθμό. [32] [93] Θεωρείτω «εχθρικός πληθυσμός» και μαύρο πρόβατο στην «ηρωική αντίσταση του αλβανικού λαού» [6a»»
Οταν οι ίδιοι οι Αλβανοί του μεταπολεμικού κομμουνιστικού καθεστώτος
τους αποκαλούσανε
ως »εγκληματίες πολέμου»
και ως »δολοφόνους των Ελληνων»
τότε τα λόγια περιτεύουν.
[[6a]Mπαλτσιωτης,Οι μουσουλμανοι Τσαμηδες της βορειοδυτικης Ελλαδας 2011
[93] Kretsi, Georgia (2002). «Ethnologia Balkanica». Εφημερίδα για τη Νοτιοανατολική Ευρωπαϊκή Ανθρωπολογία . 6 : 171-195.]
Λίγα λόγια και λίγες παρατηρήσεις από το καθηγητή Γκοτοβό ,ερευντή των Γερμανικών αρχείων , σε συνέντευξή του στη η HuffPost Greece .
»’Ωστόσο στην επίμονη ερώτησή μας για μια από τις επικρατούσες απόψεις που θέλουν τους Τσάμηδες να συμμαχούν με τις δυνάμεις Κατοχής από ανάγκη εξαιτίας των επιθέσεων που εξαπέλυσε εναντίον τους ο ΕΔΕΣ, εν αντιθέσει με τον ρόλο που έπαιξε ο ΕΛΑΣ μας λέει:
«Γνωρίζω τη θέση αυτή. Δεν μπορώ όμως να γνωρίζω αν η απολογητική του μειονοτικού εθνικοσοσιαλισμού στη Θεσπρωτία είναι προϊόν πλάνης ή θράσους. Ούτε το 1941, ούτε το 1942, αλλά ούτε μέχρι τα μέσα του 1943 κινδύνευαν οι Μουσουλμάνοι Τσάμηδες από τις ομάδες του Ζέρβα, διότι απλά αυτές είτε δεν υπήρχαν, είτε ήταν τόσο ολιγάριθμες που δεν συνιστούσαν πραγματική απειλή.
Πέραν τούτου, αν ο Ζέρβας προκάλεσε τη συνεργασία αυτή, τότε πώς δικαιολογείται η σύμπραξη των Μουσουλμάνων Τσάμηδων με τις κατοχικές δυνάμεις σε περιοχές όπως τα Φιλιατοχώρια, όπου δρούσε αποκλειστικά το ΕΑΜ και ο ΕΛΑΣ;
Πώς εξηγούνται τα δεκάδες θύματα στα χωριά αυτά;
Συμμάχησαν και εκεί οι Μουσουλμάνοι με τους κατακτητές φοβούμενοι την πίεση του ΕΛΑΣ;
Πρόκειται για αστείο επιχείρημα».
Επιμένω. Που που βρίσκεται ο μύθος και που η αλήθεια. Μιλάτε για βία, πρόκειται για «αντανακλαστική» ή «πρωτοβουλιακή» βία; Ποιος είναι ο πυρήνας αυτής της βίας;
«Η βία που ασκείται από τα όργανα της αλβανικής διοίκησης στη Θεσπρωτία κατά τη διάρκεια της Κατοχής εμπεριέχει ασφαλώς εθνοτική, πολιτισμική και θρησκευτική διάσταση. Όμως δεν εκδηλώνεται εξ αιτίας αυτών των διαφορών. Ο κεντρικός της πυρήνας είναι πολιτικός και αφορά το σχέδιο προσάρτησης της περιοχής στη Μεγάλη Αλβανία, έτσι όπως την είχε υποσχεθεί στην Αλβανία πρώτα ο Μουσολίνι και αργότερα ο Χίτλερ. Το μίσος και ο φανατισμός υπάρχουν, τα οφέλη από τη λεηλασία περιουσιών των Χριστιανών κατοίκων υπάρχουν, αλλά η βία δεν εκδηλώνεται ούτε για να ικανοποιηθεί το μίσος, ούτε για να συσσωρευτούν περιουσιακά στοιχεία. Εκδηλώνεται για να αφανιστεί ή να απομακρυνθεί ο χριστιανικός πληθυσμός της περιοχής, ώστε να διευκολυνθεί η απόσπασή της από την Ελλάδα. Άλλωστε η φράση που έχει μείνει στις μνήμες των κατοίκων της Θεσπρωτίας εκείνης της περιόδου ως νομιμοποιητική βάση για την τσάμικη βία εκ μέρους των δραστών είναι η φράση «χάλασε το Ρωμαίικο»».
»Χάλασαν το ρωμέικο» οι Αλβανοτσάμηδες ,ανεξαρτητως πολιτικής κατεύθηνσης πασιφανώς ,
ακριβώς για να αφελληνίσουν και αλβανοποιήσουν την περιοχή
με σκοπό να εννωθεί μεταπολεμικά με την »Μεγάλη Αλβανία» ,
όπως τους είχανε υποσχεθεί οι Αξονικοί.
Το ότι δεν συμμετείχε ο ΕΑΜ -ΕΛΑΣ
κατά το καλοκαίρι του 1944
ούτε στις μάχες που δοθήκανε μεταξύ ΕΔΕΣ και Αλβανών
ούτε στο διωγμό τους από τη περιοχή ,
δεν οφείλεται σε καμία ΄΄προδοτική΄΄ σταση των αριστερών αλλά στο ότι
έτσι κι αλλιώς , όσες μάχες έδωσε ο ΕΔΕΣ και εναντίων των Γερμανών ακόμα το 1943 και το 1944 [ εκτός μίας περιπτώσεως ] πάλι ο ΕΛΑΣ δεν έδωσε χείρα βοηθείας , κάτι που συνέβη και τούμπαλιν.
Γενικά οι ηγέτες της κάθε παράταξης φροντίσανε να διασπείρουνε τον δηλητήριο του διχασμού
και του εμφυλίου ήδη από τα μέσα του 1943 οπότε όχι απλά δεν βοηθούσε ο ένας τον άλλο αλλά αρκετές φορές και τα δύο σώματα βρέθηκαν μεταξυ πυρών Γερμανών και Ελλήνων της άλλης παράταξης .[μαρτυρίες υπάρχουν πολλές και από τις δύο πλευρές οι οποίες απενοχοποιούν σχεδόν πλήτως τους απλους ΕΔΕΣιτες και ΕΛΑΣιτες μαχητές
και ενοχοποιούν σχεδόν απόλυτα τις εκάστοτε ηγεσίες τους.
Μου αρέσει!Μου αρέσει!
Διαφορές και ομοιότητες ενόπλων Ταγματασφαλιτών και ενόπλων Αλβανοτσάμηδων.
Ομοιότητες…
Είχανε ομοιότητες στη δράση τους και την τελική πορεία τους
Α]Πήρανε και οι δύο τα όπλα από τους Γερμανούς
όχι μόνο για λόγους »αυτοάμυνας»
αλλά και πολέμησαν τελικά στο πλευρό των Γερμανών
κατα τις εκκαθαριστικές επιχειρήσεις
συμμετείχανε μαζί τους σε μάχες εναντίων των ανταρτικών σωμάτων,
προβαίνοντας εν συνεχεία σε λεηλασίες των ανταρτοκρατούμενων χωριών
και δολοφονίες ακόμα και αμάχων των χωριών αυτών
ενώ υπήρξανε περιπτώσεις συμμετοχής τους στα εκτελεστικά αποσπάσματα .
Β]Μια ακόμα ομοιότητα μεταξύ των δύο
είναι ότι κατα την αποχώρηση των Γερμανών
συμπολέμησαν μαζί τους εναντίων των ανταρτικών ομάδων ,
ητηθήκανε στις δωθείσες μάχες
και τελικά τα χωριά τους κατελήφθησαν και λεηλατηθήκανε
από τους ΕΛΑΣΙΤΕΣ των Ταγματασφαλιτών
και από τους ΕΔΕΣιτες των Αλβανοτσάμηδων
πληρώνοντας σε κάποιες περιπτώσεις και βαρύ φόρο αίματος
[βλέπε Μελιγαλάς,Κιλκίς ,Παραμυθιά]
Διαφορές ….
Α]Οι Αλβανοτσάμηδες από την εποχή του ελληνοιταλικου πολέμου είχανε πάρει το μέρος της Ιταλίας
πράγμα που δεν έκαναν οι Ταγματασφαλήτες οι οποίοι κυρίως μετά το 1943 αρχίσανε να εξοπλίζοντε από τους Γερμανούς
Β]Οι Ταγματασφλήτες στράφηκαν κυρίως εναντίων του ΕΑΜ ΕΛΑΣ ,
ενω οι Αλβανοτσάμηδες εναντίων οποιουδήποτε Ελληνα που αμφισβητούσε την Φασιστοκρατία στη περιοχή τους,
είτε ΕΛΑΣΙΤΗ
ειτε ΕΔΕΣιτη.
Γ] Ενα μέρος των Ταγματασφαλιτών του 1944 ήταν πρώην ΕΔΕΣιτες , μέλη της ΕΚΚΑ κλπ
και ενταχθήκανε εκεί μετά τον διωγμό τους από τον ΕΑΜ ΕΛΑΣ.
Πράγμα που δεν συνέβη στη περιοχή της Τσαμουριάς
αφού εκεί εξ αρχής είχαμε σταδιακό εξοπλισμό των Αλβανών και μόνο ,
πράγμα που πήρε μαζικό χαρακτήρα με τον ερχομό των Γερμανών στη περιοχή και την εμφάνιση του αντάρτικού ΕΛΑΣ ΚΑΙ ΕΔΕΣ στη περιοχή από τα μέσα του 1943.
Βέβαια και στις δυο περιπτώσεις …..
α]]Υπήρξανε εξοπλισθέντες που οδηγηθήκανε ως εκεί
όχι λόγω
φιλογερμανισμού ,αντικομμουνισμού η για χάρη της Μεγάλης Αλβανίας
αλλά για λόγους αντεκδίκησης με κάποιον κοντοχωριανό
που είχανε »ανοιχτούς λογαριασμούς»’ πρωτύτερα
και που μάθανε ότι αυτός είχε ενταχθεί στην »αλλη πλευρα»’ήταν πλέον ένοπλος κλπ με ότι συνεπαγότανε όλα αυτά.
β]Υπήρξανε επίσης εξοπλισθέντες που απλά δεν αντέξανε την κατοχική πείνα.
Αυτοί συνήθως αν συμμετείχανε στις εκκαθαριστικές επιχειρήσεις και όχι απλά ως μοναδες περιφρούρησης του χωριού τους ,συμμετείχανε εκεί »απρόθυμα»
γιατί ακριβως ούτε διακατέχονταν από κάποιο φιλοναζισμό η αντικομμουνισμό.
Τα κίνητρά τους δηλαδή δεν ήταν πολιτικά η εθνοθρησκευτικά
αλλά κυριώς ζητήματα επιβίωσης.
γ]Άτομα που λόγω οξύνσεως της καταστασης , ειδικά δηλαδή μετά τα μέσα του 1943 ,
οδηγηθήκανε σε αυτή την επιλογή σχεδόν »’αναγκαστηκά»,
Πχ Όταν όλοι οι χωριανοι σου είχανε εξοπλιστει από τους Γερμανους και διαπράξει κακουργηματα εναντίων των Ελλήνων ως τότε ,
αλλά πλέον ήταν γνωστό και ότι ο ΕΔΕΣ γιγαντωνότανε και περιεσφιγγε τη Τσαμουριά,
και γνωρίζοντας ότι αργά η γρήγορα θα αποχωρήσουν οι Γερμανοί ,
λογικό ήταν να πάρεις και εσύ όπλο από τους Γερμανούς προκειμένου να αμυνθείς από τον επερχόμενο πόλεμο ακόμα και αν ως τότε ήσουν ουδέτερος και μακριά από βιαιότητες.
Μου αρέσει!Μου αρέσει!
Προς Παναγιώτη .
Μια άλλη και μεγάλη διαφορά είναι η εξής.
Ο λόγος -τα αίτια εξοπλισμού από τους Γερμανούς
ο οποίος δεν ήταν απαραίτητα η και μόνο ο φιλογερμανισμός η η ιδεολογική »συμπλευση»’
Πχ
Οι Αλβανοτσάμηδες εξοπλιστήκανε από τους κατοχικούς γιατί αυτοί υποστηρίζανε τις διεκδηκήσεις τους έναντι της Ελλάδας
και τους είχανε υποσχεθεί μεταπολεμική »’ενωση»
με την Μεγαλη Αλβανία .
Για αυτό και στράφηκανε εναντίων τόσο της κατοχικής ελληνικής διοίκησης [την οποία γρήγορα εκδιώξανε από όλη σχεδόν της Θεσπρωτία και την αντικατέστησαν με αλβανική]
όσο και εναντίων οτιδήποτε ελληνικού
[διώχθηκαν από τους Αλβανοτσάμηδες και Ηπειρώτες και Αρβανίτες της περιοχής
άλλο αν σήμερα προσπαθούν πάλι για λόγους εθνικιστικους
να προσαιτεριστούν τους Αρβανίτες ως »’χαμένους αδελφούς»’ ]
γιατί ακριβώς ο λόγος εξοπλισμού τους- Η Μεγαλη Αλβανία- απαιτούσε τον αφελληνισμο της περιοχής .
Αντίθετα από αυτούς
αρκετοί Έλληνες Ταγματασφαλίτες όχι απλά δεν ήταν προδότες αλλά
είχανε μάλιστα πολεμήσει στο μέτωπο με τον ελληνικό στρατό
αντίθετα με τους Αλβανούς που πήρανε μαζικά το πλευρο των ιταλικών στρατευματων .
Αλλά εν συνεχεία και όσο αναπτησότανε το ΕΑΜικο κίνημα ,πολλοί εξ αυτών
για πολλούς λόγους υπήρξανε-εξελιχθήκανε σε »αντικομμουνιστες» [και μερικοί φανατικοί]
τόσο ώστε αρκετοί εξ αυτών
πήρανε ακόμα και τα όπλα από τους Γερμανούς
τουλάχιστον ως όμαδες περιφρούρησης των χωριών τους ,
αλλα ακόμα και ως και συμμαχικά τμήματα εναντίων των ανταρτικών χωριών
Αυτά συνέβησαν για πολλούς και διαφορετικούς λόγους
Δύο-τρία παραδείγματα αιτιών συμμαχίας με τους Γερμανούς των Ταγματασφαλιτών πέραν του φιλογερμανισμού
η της προδοσίας [περίπτωση Πουλικών]
Οι λιγοστοί τουρκόφωνοι Ποντιοι πρόσφυγες
ήταν πολύ θρήσκοι
όπως όλοι οι Πόντιοι βέβαια
αλλά και για έναν παραπάνω λόγο -για το λόγο του ότι ελληνικότητα τους είχε κρατηθει μέσω της ορθόδοξης πίστης του και συνείδησης τους και όχι της χαμένης πλέον γλώσσας τους ]
και το θέμα της θρησκείας
στην οποία τόσο πίστευαν
και της αντίθεσης του κομμουνισμού με αυτή
τους έκανε να στραφούν ενάντια στο ΕΛΑΣ ακόμα και ένοπλα
όταν αυτός εμφανίστηκε στις περιοχές τους.
Επίσης πολλοί Μωραίτες πήραν τα όπλα από τους Γερμανούς γιατί
αντιτάθηκαν στην κατά το 1941 επιστροφη των παμπτώχων Μωραιτών που γύρισαν πίσω στα χωριά,
από την Αθήνα στην οποία ζούσαν μόνιμα [ η οποία Αθήνα λόγω κατοχής μαστιζόταν ήδη από την πείνα] ,
και ενταγμένοι αυτοί στο ΕΑΜ της περιοχής πέρα από τον αντιφασιστικό αγώνα
ζητούσανε και διεκδικούσανε
όχι μόνο τροφοδοσία των σωμάτων τους
αλλά και αναδιανομή της γης κλπ
αιτήματα τα οποία διεκδήκησαν και ένοπλα
και στα οποία αντιτάχθηκαν ένοπλα-πέρνοντας όπλα από τους Γερμανούς-
όσοι δεν ήταν διατεθημένοι να υποστηρίξουν τα αντάρτικά σώματα.
Κάποιοι εκ των ενόπλων -όσοι κυρίως απλά περιφρουρούσανε τα χωριά τους χωρις να προβαίνουν σε ομώτητες-
δεν ήταν απαραίτητα ούτε φιλογερμανοί ,ούτε αντικομμουνιστές
απλά θελανε να αποφύγουν τα αντίποινα των Γερμανών τα οποία ήταν »τυφλά»
δηλαδή στρέφονταν ενάντια σε όποιο χωριό είχαν απλά την υπόνια ότι υποστήριζε τους αντάρτες.
Έτσι αν ένα χωριό »’επαιρνε» όπλα από τους Γερμανούς ήταν πλέομ σίγουρο
ότι δεν θα δεχότανε ποτέ αντίποινα από τους Γερμανούς γιατί στα μάτια των Γερμανών δεν ηταν »εχθρικο» δηλαδή δεν υποστήριζε το αντάρτικο αφού είχε πάρει όπλα από αυτούς.
Μου αρέσει!Μου αρέσει!
Αφου ευχαριστησω τον Αλβανοτσαμηδες ,ας κανω μια παρατηρηση.Αναφερει,στις ομοιοτητες Αλβανοτσαμηδων-Ταγματασφαλιτων,οτι συμπολεμησαν με τους Γερμανους κατα την αποχωρηση των τελευταιων ,εναντιον των ανταρτων.Μα,ο ΕΛΑΣ,δεν εριξε ουτε μια σφαιρα εναντιον των αποχωρουντων Γερμανων,και οι μαχες του ησαν μονο εναντιον των Ταγματασφαλιτων,οι οποιοι παρεμειναν πισω.
Μου αρέσει!Μου αρέσει!
Παναγιώτη
η κατοχική ιστορία εχει πολλές ιδιομορφιες ανα περιοχή .
Πάντως το σωστό να λεγεται
η ανώτατη ηγεσία του ΕΑΜ που ελεγχονταν από ανθρώπους του τότε ΚΚΕ
οι όποιοι ελεγχονταν από τη Μοσχα
αυτό που έγραψες εσύ είχε στο μυαλό της
και αυτό συνέβη στις περισσοτερες περιπτώσεις.
Οχί ομως σε όλες,
εκει βρίσκετε η ένστασή μου.
Και στο ΕΑΜ όπως και στα Ταγματα Ασφαλείς υπήρξανε και αξιοι άνθρωποί
αλλά και εγκληματικά στοιχεία αλλά και ανθρωποι που εντάχθηκαν εκεί παρά τη θέληση τους.
Απλά πιστεύω ότι καλό είναι να μην συμμετεχουε στην
απομυθοποίηση
της αντικατόχικής ιστορίας
των Ελλήνων [και όχι του ΕΑΜ]
επειδή τελικά οι οι ηγέτες που ήλεγχαν το ΕΑΜ [στο οποίο είχαν ενταχθεί τόσοι Ελληνες]
οδήγησαν [και αυτοί με τις συνεχείς λανθασμένες ως και εγκληματικές επιλογές τους]
στο εγκληματα του εμφυλίου πολέμου το 1946-49.
Και στο λέω ως ανθρωπος
που είχε στην οικογένεια του
προγόνους και από τις δυο πλευρες
και που στις δεκάδες ιστορίες που άκουσα δεν μπορουσα παρα να δικαιώσω
τις δύοεντελως αντίθετες πορείες που ακολούθησαν.
Τα παράξενα της ιστορίας ;;;;
Ο προπολεμικά αξιωματικός χωροφυλακής
παππου μου
έγινε κατα τη κατοχή
φιλοκομουνιστής
συγκεκριμένα στη Μεση Ανατολή
οπου κατέφυγε στα εκεί ελληνικά σώματα να πολεμησει τον Αξονα
και εκεί ,
υποστηρίζοντας το κίνημα των εκεί αριστερών και αντί να πολεμήσει τους Γερμανούς ,
κλείσθηκε σε στρατόπεδο συγκέντρωσης από τους Αγγλους.
Γιατί κατέφυγε στη Μέση Ανατολή;;;
Διότι αρνιότανε
παρά τον ερχομό των Ιταλών στο νησί του και την υποχρέωση του να σηκώνει πλέον
και την ιταλική σημαία πλάι στην ελληνική,
αυτός συνέχισε να σηκώνει μόνο την ελληνική όπως έκανε ως εκείνη τη στιγμή .
και κάποια στιγμή πήραν απόφαση οι Ιταλοί και θα τον πηγαίνανε όπως έμαθε για εκτέλεση την άλλη μέρα ,
το έμαθε από τον μεταφραστή τους ,και κατέφυγε στη Μεση Ανατολή.
Ο βοσκός Παππους μου
δεν είδε με συμπάθεια το ΕΑΜ
γιατί έτσι κι αλλιώς στη περιοχή του η μόνη μαζικη σφαγη το 1940-44
έγινε από τους Κομμουνιστές.
Το 1946 τον κάλεσε ο στρατός να καταταχθει ,
συμμετέχοντα για κακη του τυχη
στον επάρτο εμφύλιο πόλεμο
,πιάστηκε αιχμάλωτος στη Μαχη της Νάουσας ,
συμμετείχε και στις μάχες στο Γράμμο το 1948 κλπ.
Μου αρέσει!Μου αρέσει!
Παναγιώτη και γω ευχαριστω.
Σου έστειλα και ένα ακόμα σχόλιο που αφορούσε την σχέση μεταξύ Εαμ Ελας και Αλβανοτσάμηδων αλλά δεν έχει εμφανιστεί οπότε θα το ξαναστείλω πιο ολοκληρωμένο
αν δεν έχει πρόβλημα και ο διαχειριστής.
Σε ότι αφορά αυτό που λες.
Πιστεύω ότι σωστά αναφέρεις ότι κύριο αν όχι μοναδικό μελήμα των ηγετών τους από τις αρχές ήδη του 1944 ηταν πλέον το ζήτημα εξουσίας και όχι οι Γερμανοί .
Δυστυχώς τέτοια νοοτροπία είχε η τεράστια πλειοψηφεία της τότε ηγεσίας.
Όμως πιστεύω ότι δωθήκανε αν όχι μάχες
τουλάχιστον αψιμαχίες με γερμανικές μονάδες,έστω μεμονωμένα ,
έστω με πρωτοβουλία ατομική των τιμίων αξιοματικών,υπήρξανε ακετοι τέτοιοι
όπως αυτοί που εκδιώξανε
με δική τους πρωτοβουλία το αυτονομιστικό σλαβομακεδονικό ταγμα του Γκότσε,
αλλά και μάχες με Γερμανικές μονάδες όπως αυτή στις Καρουτες Αμφίσσης το καλοκαίρι του 1944.
Θέλω να πω ότι υπηρχανε ήδη τελείως διαφορετικές απόχεις όχι μόνο εν καιρώ κατοχής
αλλά ακόμα και εν καιρω του χειρότερου εμφυλίου.
Πχ Η »»Πλατφορμα του Μαρκου»’ του Βαφειάδη δηλαδή [την οποία έχει παρουσιάσει ο Σόλων Γρηγοριάδης αν δεν κάνω λάθος ]που έστειλε το 1948 δηλαδή εν καιρώ εμφυλίου στην τότε ηγεσία ανέφερε μεταξύ άλλων
»»Η στρατολογία στον ΔΣΕ έχει πάρει σχεδόν ολοκληρωτικά βίαιο χαρακτήρα ήδη από τα μέσα του 1947»’
ενώ κάνει και άλλες πολύ ωραίες κρίσεις για τον τρόπο λειτουργίας της ηγεσίας τη λήψη αποφάσεων κλπ.
Ένα κείμενο κριτική αλλά και αυτοκριτική για την εποχή εκείνη,
τη σκληρή δεξιά -κράτο και παρακράτος αλλά και την ίδια αριστερά .
Μου αρέσει!Μου αρέσει!
Μάχη στις Καρούτες
Μου αρέσει!Μου αρέσει!
Αλβανοτσαμηδες,συμφωνω μαζι σου.Κι εγω εχω περιπτωση,αδελφο του πατερα μου,στον εφεδρικο ΕΛΑΣ του χωριου μου,ευτυχως οχι στην ΟΠΛΑ,για την οποια τον προοριζαν αρχικα,ο οποιος υπηρετησε στον Εθνικο Στρατο στον Εμφυλιο,και μαλιστα πηρε και δυο μεταλλια,τα οποια του χρησιμευσαν οταν,αργοτερα,ηθελε να να βγαλει αδεια για ταξι.Χρειαζοταν πιστοποιητικο κοινωνικων φρονηματων,αλλα ο φακελος του που σταλθηκε απο το χωριο ηταν εμποδιο.Λογω των μεταλλιων του,η αδεια βγηκε αμεσως,αντι για το συνηθες,τοτε, εξαμηνο.Κομμουνιστης,δεν ηταν,αλλα δεν τον πιστευαν,ωσπου πεταξε τα μεταλλια στο γραφειο του διοικητη του τοπικου αστυνομικου τμηματος.Παντως,μετα την απελευθερωση,ενω ηταν για τη Μακρονησο,δεν πηγε.Τον γλυτωσε ενας αλλος θειος μου,αξιωματικος,Μου ελεγε,μεταξυ αλλων,πως «καπελλωθηκε» απο το ΚΚΕ,ο τοπικος συνδεσμος Εθνικης Αντιστασης,στον οποιο ηταν μελος.Μια μερα,τους ανακοινωσαν,οτι αλλαξε το διοικητικο συμβουλιο ,με ατομα που δεν ειχαν δει ποτε.Φυσικα,αλλαξε χερια και το ταμειο.Ο θειος απεχωρησε…Σταματω εδω,ομως,γιατι ειμαι εκτος θεματος…
Μου αρέσει!Μου αρέσει!
Του Γιαννη Κτιστακη*
Περιουσίες Τσάμηδων και αλβανικές περιουσίες
Η πρόσφατη επίσκεψη του Ελληνα Προέδρου της Δημοκρατίας επανέφερε στην επικαιρότητα το ζήτημα των περιουσιών των Τσάμηδων. Ωστόσο, οι περιουσίες αυτές διαφοροποιούνται τόσο ως προς τα πραγματικά στοιχεία όσο και ως προς τη νομική αξιολόγησή τους από τις περιουσίες Αλβανών υπηκόων (οι Τσάμηδες τότε είχαν ελληνική υπηκοότητα) που χαρακτηρίστηκαν «εχθρικές» την επομένη της κήρυξης του ελληνοϊταλικού πολέμου (Α.Ν. 2636/1940).
Η διαφοροποίηση αυτή έχει πολιτική σημασία διότι, υπό τη σημερινή κατάσταση της ελληνικής και ευρωπαϊκής νομολογίας, η τυχόν διεκδίκηση από τους Τσάμηδες των δημευθέντων από τις ελληνικές αρχές περιουσιών τους δεν πρόκειται να ευδοκιμήσει ενώ δεν συμβαίνει το ίδιο με την αντίστοιχη των «εχθρικών» περιουσιών του 1940.
Τα δικαστικά (έκτακτα) μέτρα, που ελήφθησαν σε βάρος των δωσιλόγων του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου ή άλλων ομάδων πληθυσμού, απασχόλησαν τα ευρωπαϊκά όργανα την επομένη της πτώσης του τείχους του Βερολίνου. Σε επίπεδο πολιτικό, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο προσέτρεξε το 2002, ύστερα από αίτημα της Γερμανίας, σε γνωμοδοτήσεις επιφανών νομικών για να αποκτήσει πλήρη γνώση των περιουσιακών δικαιωμάτων των εκδιωχθέντων Σουδητών στην Τσεχοσλοβακία (διατάγματα Benes), πριν συναινέσει στην είσοδο της Τσεχίας στην Ε.Ε. Την ίδια περίοδο, ενώπιον του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου, ο πρίγκιπας Hans-Adam II του Λιχτενστάιν διεκδίκησε την κυριότητα ενός πίνακα ζωγραφικής που οι Αρχές της κομμουνιστικής Τσεχοσλοβακίας κατέσχεσαν το 1946 από το σαλόνι του οικογενειακού πύργου. Και στις δύο περιπτώσεις, οι διεκδικητές εισέπραξαν αρνητική απάντηση: η ευρωπαϊκή προστασία των περιουσιακών δικαιωμάτων του ανθρώπου δεν εκτείνεται σε γεγονότα προ του 1950.
Στο ίδιο συμπέρασμα κατέληξαν το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο και ο Αρειος Πάγος σε ανάλογες ελληνικές υποθέσεις. Το μεν πρώτο απέρριψε προσφυγή κατοίκων Φλώρινας των οποίων οι περιουσίες είχαν δημευθεί το 1948 ύστερα από καταδίκη για δωσιλογισμό (υπόθεση Σ. και λοιποί, 5.12.2002), ο δε δεύτερος δέχθηκε ότι δεν διακόπτεται η προθεσμία της χρησικτησίας επί ακινήτων των οποίων οι ιδιοκτήτες απουσιάζουν αναγκαστικά στο εξωτερικό, λόγω ποινικής καταδίκης τους από τα έκτακτα στρατοδικεία μετά το 1945 (Α.Π. 1274/1997).
Δεν συμβαίνει το ίδιο με τις εχθρικές περιουσίες του 1940. Αυτές τέθηκαν υπό μεσεγγύηση έως, θεωρητικά, το τέλος των εχθροπραξιών και στη συνέχεια το ελληνικό κράτος όφειλε να τις αποδώσει πίσω στους ιδιοκτήτες τους (όλοι αλβανικής υπηκοότητας). Τούτο, άλλωστε, έπραξε η Ελλάδα για τις ιταλικές και τις γερμανικές περιουσίες (φυσικών και νομικών προσώπων) μετά το 1945. Ωστόσο, αδικαιολόγητα, μέχρι σήμερα δεν έχουν αποδοθεί στους Αλβανούς ιδιοκτήτες τα ακίνητα αυτά, αν και τόσο ο αριθμός τους (περί τα 200 ακίνητα) όσο και η σημερινή τους αξία (κατά προσέγγιση, 13 εκατομμύρια ευρώ) δεν είναι ιδιαίτερα σημαντικά. Πολύ δε περισσότερο που με το Ελληνοαλβανικό Σύμφωνο Φιλίας του 1996 (Ν. 2568/1998) δεν μπορεί κανείς σοβαρά να ισχυριστεί ότι οι σχέσεις των κρατών παραμένουν εχθρικές.
Στην παρούσα συγκυρία, που οι τιμές των ακινήτων στην Ελλάδα βρίσκονται στο ναδίρ, η ελληνική διοίκηση μπορεί να δώσει μια λύση σε ένα ζήτημα που χρονίζει και μπορεί να προξενήσει, στο άμεσο μέλλον, μεγάλη ζημία στην ελληνική εξωτερική πολιτική. Αλήθεια, φαντάζεται κανείς τον Ελληνα νομικό σύμβουλο στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο ή τον Ελληνα διπλωμάτη στην Ε.Ε. να επιχειρηματολογεί περί της ισχύος του εμπολέμου με την Αλβανία για να δικαιολογήσει γιατί μέχρι σήμερα δεν έχουν αποδοθεί τα ακίνητα αυτά στους ιδιοκτήτες τους; Αν εμπνευστεί η ελληνική διοίκηση από τις λοιπές ευρωπαϊκές χώρες και δεν θελήσει να αυτοσχεδιάσει, οι λύσεις είναι πολλές και απλές. Συγκρατώ σε αυτό το άρθρο την πιο σύμφωνη με τη σύγχρονη αντίληψη περί κράτους δικαίου. Να συσταθεί ένα ελληνικών συμφερόντων ίδρυμα στην Αλβανία, το οποίο θα έχει στόχο την εξαγορά των εν λόγω ακινήτων από τους Αλβανούς ιδιοκτήτες και τους κληρονόμους τους που επιθυμούν να τα πουλήσουν και τη μεταπώλησή τους σε τρίτους. Σημειώνεται ότι τα περίπου 200 μεσεγγυημένα ακίνητα των Αλβανών υπηκόων ενοικιάζονται μέχρι σήμερα (από το 1940!) σε ιδιώτες, με ευθύνη του προϊσταμένου της επιτόπιας ΔΟΥ, σε εξαιρετικά χαμηλές τιμές ενοικίου…
* Ο κ. Γιάννης Κτιστάκης διδάσκει στο Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης (Νομική Σχολή).
http://www.kathimerini.gr/737767/opinion/epikairothta/arxeio-monimes-sthles/perioysies-tsamhdwn-kai-alvanikes-perioysies
Μου αρέσει!Μου αρέσει!
Για τους φίλους που παρακολουθούν τις «σημειώσεις», το τελικό μοντάζ για τους Τσάμηδες.
*
«Οι Τσάμηδες ήταν αλβανικό φύλο και κατοικούσαν περίπου στη Θεσπρωτία, που την έλεγαν Τσαμουριά. Σε συνάφεια με τους Τσάμηδες της Αλβανίας, στο νοτιότερο τμήμα της. Βορειότερα υπήρχαν οι Λιάπηδες και πιο πάνω οι Τόσκηδες»
«Πως ήταν οι σχέσεις των Τσάμηδων με τους Έλληνες και το ελληνικό κράτος;»
«Δύσκολες, εξ αρχής. Υπάρχει ένα τραγούδι, του 1913, του Κρητικού οπλαρχηγού Μάρκου Δεληγιαννάκη, το οποίο περιγράφει ένα περιστατικό μαζικής αντεκδίκησης στη περιοχή. Σαν τι κακό σας έκανα, κι μι κατηγουράτι; Ιγώ χουριά δεν έκαψα και σκλάβους δεν επήρα. Ιγώ τους πρώτους έμασα, εξήντα δυο νουμάτους. Στη Σέλλιανη τους έσυρα, στο μνήμα του Μανώλη. Ξύπνα, Μανώλη ψυχογιέ, απού του μαύρου χώμα, να δεις αρνιά που σου ’φερα, κριάρια σουβλισμένα»
Ο Ερμής είδε την έκπληξή μου και χαμογέλασε.
«Αυτά ήταν τα Βαλκάνια, εκείνα τα χρόνια. Ελπίζω να μην διαπιστώσουμε στο μέλλον ότι δεν έχουν αλλάξει»
«Πως βρέθηκε ο Δεληγιαννάκης στην Ήπειρο;»
«Τον είχε στείλει ο Βενιζέλος στην ακόμα οθωμανική Ήπειρο, πριν ξεσπάσει ο πόλεμος, για να κάνει αντάρτικο και να αποτρέψει την απόβαση τουρκικού στρατού στα παράλια της Θεσπρωτίας. Οι Τσάμηδες τότε βρισκόντουσαν στο πλευρό των Τούρκων. Μια από τις πολλές συγκρούσεις των αντίπαλων ένοπλων ομάδων έγινε στη Σκάλα Παραμυθιάς, το Νοέμβρη του 1912. Εκεί σκοτώθηκε ο ψυχογιός Μανώλης Πατεράκης, ανεψιός του Δεληγιαννάκη, από τη αδερφή του. Όταν διώχτηκαν οι Τούρκοι από την Ήπειρο, οι Τσάμηδες παρέμειναν οπλισμένοι και προσπαθώντας να επαναφέρουν την κατάσταση που μόλις είχε ανατραπεί, στρατολογούσαν Τσάμηδες στα χωριά και τρομοκρατούσαν τον ελληνικό πληθυσμό ή τουλάχιστον αυτό υποστήριζε η ελληνική πλευρά. Οι Έλληνες πρόκριτοι με επικεφαλής τον τοπικό μητροπολίτη κάλεσαν τον Δεληγιαννάκη, ο οποίος τον Μάρτιο του 1913 συγκέντρωσε μια ισχυρή ομάδα ενόπλων και κινήθηκε εναντίον των Τσάμηδων, οι οποίοι φαίνεται πως δεν αντιστάθηκαν στις προκαθορισμένες συλλήψεις που έγιναν. Στην επιστροφή πέρασε από τον τάφο του Μανώλη και των άλλων νεκρών από τη σύγκρουση της προηγούμενης χρονιάς και έσφαξε εκεί τους Τσάμηδες προκρίτους»
«Δεν υπήρξαν αντιδράσεις;»
«Φυσικά υπήρξαν, όχι μόνο από την Αλβανία, αλλά και την Αυστρία και την Ιταλία. Γι’ αυτό ο Δεληγιαννάκης διατάχτηκε από την κυβέρνηση Βενιζέλου να παρουσιαστεί στα Γιάννενα, όπου έμεινε τυπικά φυλακισμένος στο κάστρο, μέχρι που ησύχασαν τα πράγματα και στη συνέχεια επέστρεψε στην Κρήτη. Στη Θεσπρωτία όμως το πρόβλημα παρέμενε άλυτο και οξυνόταν. Θα μπορούσε να λυθεί όταν στη δεκαετία του ’20 έγινε η ανταλλαγή των πληθυσμών με την Τουρκία. Όσοι απ’ τους Τσάμηδες ήταν χριστιανοί δεν είχαν πρόβλημα, δεν τους ενόχλησε κανείς και ενσωματώθηκαν μια χαρά στο ελληνικό κράτος, αν και το τελευταίο είχε πάντα το νου του, τους παρακολουθούσε διακριτικά και διευκόλυνε την ενσωμάτωσή τους μέσω της εκπαιδευτικής πολιτικής. Η θρησκεία όμως και η ελληνική γλώσσα που χρησιμοποιούσε παρέμεναν τα σημαντικότερα ατού για τη επιτυχή ενσωμάτωση. Αντίθετα, όσοι ήταν μουσουλμάνοι έπρεπε να φύγουν. Έβαλαν τότε τις φωνές ότι αυτοί δεν είναι Τούρκοι αλλά Αλβανοί, ίσως βοήθησε και η παρέμβαση της Ιταλίας. Οι Τούρκοι δεν τους ήθελαν, ενώ οι Αλβανοί απειλούσαν ότι θα ζητούσαν να επεκταθεί η υποχρεωτική ανταλλαγή των πληθυσμών και για την ελληνική μειονότητα της Αλβανίας. Οι Ιταλοί, ήδη υπό τον Μουσολίνι, πίεζαν να εξαιρεθεί ο συγκεκριμένος πληθυσμός, αποβλέποντας στη δημιουργία ενός δικού τους ερείσματος στην περιοχή. Σε αυτές τις συνθήκες ο Έλληνας δικτάτορας Πάγκαλος δέχτηκε την εξαίρεση της Θεσπρωτίας, κάτι που ήταν μια σαφής παραβίαση της συνθήκης για τη ανταλλαγή των πληθυσμών. Οι μουσουλμάνοι από όλες τις υπόλοιπες περιοχές της Ελλάδας πλην Θράκης, απελάθηκαν στην Τουρκία. Τουρκόφωνοι, ελληνόφωνοι, βλαχόφωνοι, σλαβόφωνοι και αλβανόφωνοι»
«Ίσως ο Πάγκαλος δεν μπορούσε να προβλέψει τις εξελίξεις…»
«Ναι. Ίσως ο Αρβανίτης Πάγκαλος θεώρησε την υπόθεση ασήμαντη, λόγω του μικρού αριθμού τους ή θέλησε να τους προστατέψει. Επιπλέον, οι Τσάμηδες τότε είχαν απλά μουσουλμανική οθωμανική ταυτότητα, όχι εθνική αλβανική, κάτι που συνέβη με τον καιρό. Δεν είναι πιθανό ότι οι Τσάμηδες της Θεσπρωτίας θα αποκτούσαν ποτέ ελληνική ταυτότητα, λόγω της θρησκείας, θα μπορούσαν όμως, υπό ορισμένες προϋποθέσεις, αφού δεν διώχτηκαν, να ζήσουν ειρηνικά στο ελληνικό κράτος. Έτσι ή αλλιώς έμειναν καμιά εικοσαριά χιλιάδες μουσουλμάνοι Τσάμηδες στην Παραμυθιά, τους Φιλιάτες και τα άλλα χωριά. Πολλοί απ’ αυτούς με μεγάλες και πλούσιες ιδιοκτησίες, που είχαν αποκτήσει επί των Οθωμανών»
«Κατάλαβα. Ο καυγάς έγινε γι’ αυτές τις περιουσίες…»
«Ο καυγάς είναι πάντα για το πάπλωμα. Πολλοί Τσάμηδες πούλησαν τις περιουσίες τους, ενώ περίμεναν πως θα φύγουν. Επιπλέον, τους έστειλαν στα παράλια για να τους παραλάβουν τα καράβια που δήθεν θα τους πήγαιναν στην Τουρκία και τελικά επέστρεφαν στα χωριά τους, ως ακτήμονες πλέον. Με αποτέλεσμα να μεταναστεύουν στην Αλβανία, όπου δημιουργήθηκε μια κοινότητα εκπατρισμένων Τσάμηδων. Η αλβανική κυβέρνηση έφερε το θέμα τους στη σύνοδο του Συμβουλίου της Κοινωνίας των Εθνών στα 1923, όπως και το ζήτημα των αποζημιώσεων για τα κτήματα των μη ανταλλάξιμων μουσουλμάνων που απαλλοτριώθηκαν και παραχωρήθηκαν σε πρόσφυγες, αλλά χωρίς άμεσα αποτελέσματα. Τη δύσκολη κατάστασή τους την περιγράφει μια έκθεση του γενικού επιθεωρητή μειονοτήτων Κωνσταντίνου Στυλιανόπουλου, που ήταν στενός συνεργάτης του Βενιζέλου, γραμμένη τον Οκτώβριο του 1930»
Έκανα νόημα ότι ήθελα ν’ ακούσω περισσότερες λεπτομέρειες.
«Σύμφωνα με τον Στυλιανόπουλο, η απελευθέρωση της Ηπείρου είχε ως αποτέλεσμα την απόλυτη ανατροπή της κατάστασης. Από κυρίαρχοι και σατραπίσκοι οι Τσάμηδες έγιναν απότομα ακτήμονες, άστεγοι και πένητες. Οι περιουσίες τους είτε απαλλοτριώθηκαν για τις προσφυγικές ανάγκες, είτε αρπάχτηκαν. Πολλοί στερούνταν ακόμα και το ψωμί. Τα πράγματα χειροτέρεψαν όταν η Εθνική Τράπεζα προχώρησε σε κατασχέσεις. Αυτές οι πρακτικές συνεχίστηκαν ακόμα κι όταν αποφασίστηκε οριστικά ότι δεν θα γίνει ανταλλαγή, ενώ οι Τσάμηδες αντιμετωπίζονταν από τις αρχές με ξυλοδαρμούς, φυλακίσεις και γενικά μπήκαν σ’ ένα πιεστικό καθεστώς διακρίσεων. Ο Στυλιανόπουλος συμπέραινε ότι υπό τοιαύτας απανθρώπους συνθήκας ουδέ λόγος δύναται να γίνει περί Μουσουλμάνων προσκειμένων προς την Ελλάδα ή επιθυμούντων το καλόν της, αλλά τουναντίον περί εδάφους γονίμου εις πάσαν ξενικήν προπαγάνδαν»
«Ήταν λογικό, αφού το ελληνικό κράτος τους άφησε χαριστικά να μείνουν και στη συνέχεια έκανε ό,τι μπορούσε για να τους διώξει…»
«Έτσι οι Τσάμηδες, μεταξύ 1923 και 1930, μεταβλήθηκαν σε εθνική αλβανική μειονότητα»
«Η έκθεση Στυλιανόπουλου δείχνει όμως την πρόθεση του Βενιζέλου να διορθώσει κάποια πράγματα…»
« Έως τα μέσα του 1935 ένας αριθμός Αλβανών υπηκόων δικαιούχων, απ’ αυτούς που είχαν φύγει στην Αλβανία, είχε ικανοποιηθεί. Αντίθετα, από το 1935 και μετά η στάση των ελληνικών κυβερνήσεων και ιδιαίτερα της 4ης Αυγούστου εναρμονίστηκε με τις επιδιώξεις του τοπικού στοιχείου και οι αντιθέσεις όχι μόνο δεν εξομαλύνθηκαν αλλά χειροτέρεψαν. Γιατί λειτουργούσε πια εκτός από τη διεκδίκηση των περιουσιών και η εθνικιστική αντιπαράθεση των δύο πλευρών»
«Τις περιουσίες τις διεκδικούσαν οι πρόσφυγες;»
«Οι ντόπιοι. Οι Έλληνες πρόσφυγες που ήρθαν στην περιοχή δεν μπόρεσαν να ριζώσουν και σύντομα έφυγαν για τη Μακεδονία ή αλλού. Το ελληνικό κράτος δήμευσε πολλές από τις ιδιοκτησίες, τις έδωσε για καλλιέργεια σε ακτήμονες ή μικροϊδιοκτήτες και καθόρισε να δίνεται στους πρώην κατόχους ένα ποσοστό της παραγωγής, μέχρι να γίνει η τελική εκτίμηση για την αποζημίωση που θα λάμβαναν. Στο μεταξύ πέρασαν τα χρόνια, έφτασε ο πόλεμος του 1940 και ακόμη καμιά αποζημίωση δεν είχε δοθεί. Δυο μήνες πριν τον πόλεμο πολλοί Τσάμηδες εξορίστηκαν με απόφαση των ελληνικών αρχών, για λόγους ασφαλείας. Ώσπου το Νοέμβριο του 1940 εμφανίστηκε ο ιταλικός στρατός στη Θεσπρωτία»
«…και οι Τσάμηδες συντάχτηκαν με τους Ιταλούς»
«Ναι. Άλλωστε υπήρχαν επαφές των Τσάμηδων με τους Ιταλούς από χρόνια, καθώς πολλοί έβλεπαν ότι από την Αλβανία δεν υπήρχε καμιά δυνατότητα υποστήριξης. Γι’ αυτό μόλις η Ιταλία κατέλαβε την Αλβανία την άνοιξη του 1939 το ελληνικό κράτος ενίσχυσε τα σύνορα και προχώρησε σε επιλεκτική επιστράτευση εφέδρων, ώστε να απομακρύνει τους Τσάμηδες από την περιοχή. Πολλοί δεν εμφανίστηκαν και κηρύχτηκαν ανυπότακτοι ή παρουσιάστηκαν και στη συνέχεια λιποτάκτησαν, μάλλον λόγω των συνθηκών που αντιμετώπισαν στο στρατό. Όλοι αυτοί βγήκαν στην παρανομία και όσοι πέρασαν στην Αλβανία κατατάχτηκαν σε τάγματα εθελοντών που συγκροτούσαν οι Ιταλοί, υποσχόμενοι εθνική αποκατάσταση. Στο μεταξύ το ελληνικό κράτος εκτόπιζε όσους δεν φυγοδικούσαν, κυρίως στην Κρήτη»
«Ώσπου οι Τσάμηδες επέστρεψαν συνοδεύοντας τους Ιταλούς στη Θεσπρωτία το Νοέμβριο του 1940…»
«Ναι, αλλά δεν πρόλαβαν να κάνουν πολλά γιατί δυο βδομάδες μετά οι Ιταλοί άρχισαν να υποχωρούν και πέρασαν στην Αλβανία. Στην αρχική προέλαση του ιταλικού στρατού συμμετείχαν και δύο αλβανικά τάγματα με χίλιους άνδρες, αρκετοί από τους οποίους ήταν Τσάμηδες της Θεσπρωτίας Πλιατσικολόγησαν όσο μπόρεσαν και σ’ αυτούς αποδίδεται η κατάδοση και η εκτέλεση από τους Ιταλούς των πρώτων μη στρατιωτών Ελλήνων που πρόβαλαν ένοπλη αντίσταση στους εισβολείς. Κατά την υποχώρηση του ελληνικού στρατού ενεργοποιήθηκαν ένοπλοι χωρικοί που τον χτυπούσαν, αλλά και κατά την ελληνική αντεπίθεση βοήθησαν τους Ιταλούς. Με την υποχώρηση των Ιταλών, οι ελληνικές αρχές έκαναν δίκες και εκτελέσεις, μεταξύ των οποίων του μουφτή της Παραμυθιάς. Έγιναν κι άλλες εκτοπίσεις σε Μυτιλήνη, Χίο και Κρήτη. Σχεδόν ολόκληρος ο ανδρικός πληθυσμός της μειονότητας ηλικίας δεκαοχτώ έως πενήντα ετών εκτοπίστηκε. Υπήρξαν αντεκδικήσεις, δηλαδή φόνοι, από χωροφύλακες, στρατιώτες και πολίτες. Επιπλέον, μόλις έφυγαν οι άντρες μουσουλμάνοι από την περιοχή, πολλές γυναίκες και κορίτσια τους βιάστηκαν, ενώ λεηλατήθηκαν σπίτια και περιουσίες»
«Και μετά όλοι αυτοί επέστρεψαν νικητές…»
«Ναι. Διψώντας για εκδίκηση. Μέσα στο 1941 έγιναν είκοσι δύο φόνοι ντόπιων Ελλήνων και ανάλογες κακοποιήσεις ή ληστείες. Από το 1942 τα πράγματα αγρίεψαν περισσότερο. Ένας ανθυπασπιστής της Χωροφυλακής σκότωσε δυο σημαίνοντες Τσάμηδες και σε ανταπόδοση δολοφονήθηκε ο Έλληνας νομάρχης. Το θέμα των περιουσιών δεν τακτοποιήθηκε, το ελληνικό κράτος από το οποίο οι Τσάμηδες περίμεναν αποκατάσταση κατέρρευσε, οι βεντέτες αναζωπυρώθηκαν και οι Ιταλοί ξεκίνησαν πάλι να υποδαυλίζουν τον αλυτρωτισμό, ενώ άρχισαν να χρησιμοποιούν ένοπλους Τσάμηδες ως ένα είδος χωροφυλακής. Το ίδιο έκανε η ελληνική Χωροφυλακή, με ντόπιους εθελοντές που κατατάσσονταν ως χωροφύλακες άνευ θητείας. Οι Τσάμηδες δημιούργησαν δικούς τους μηχανισμούς εξουσίας, ένα υποτυπώδες κράτος, καθώς το ελληνικό κράτος δεν μπορούσε πια να ελέγξει την περιοχή»
«Όταν λέμε κράτος;»
«Ένα Συμβούλιο, που λεγόταν Ξίλια και διέθετε δικό του δίκτυο αυτοδιοίκησης, δικαστήρια, φορολογικό μηχανισμό, τελωνεία και πολιτοφυλακή, που προσδιορίζεται ανάμεσα σε εφτακόσιους και τρεις χιλιάδες ενόπλους. Τυπικά δεν αναγνωρίστηκε από τους Ιταλούς ή τους Γερμανούς. Στην πράξη μέσω της Ξίλια γινόταν η συνεργασία των Τσάμηδων μαζί τους. Το καλοκαίρι του ’43 δημιουργήθηκε τάγμα εθελοντών μουσουλμάνων, υπό γερμανική δικαιοδοσία»
«Απ’ ό,τι φαίνεται συμμετείχαν πολλοί Τσάμηδες σε δοσιλογικά σχήματα…»
«Ναι. Τους υπολογίζουν από δύο χιλιάδες έως τρεις χιλιάδες διακόσιους, σε έναν συνολικό πληθυσμό από είκοσι έως είκοσι πέντε χιλιάδες. Η δράση τους υποχρέωσε πολλούς Έλληνες της περιοχής να μετακινηθούν στις περιοχές της Πάργας και του Φαναρίου, καθώς είχε δημιουργηθεί πολύ σημαντικό πρόβλημα ασφαλείας τους και δεν υπήρχε προστασία από πουθενά.
«Ήταν δοσίλογοι;»
«Ναι, ένοπλοι δοσίλογοι, αφού ήταν Έλληνες πολίτες και συνεργαζόντουσαν με τους κατακτητές. Το ίδιο έκανε ένα τμήμα της ελληνικής πολιτοφυλακής στην Αλβανία, που πολέμησε τους παρτιζάνους για λογαριασμό των Γερμανών. Το ίδιο έκαναν δεκάδες χιλιάδες άτακτοι δοσίλογοι Έλληνες συνεργάτες σε Μακεδονία και Θεσσαλία καθώς και τα Τάγματα Ασφαλείας και οι άλλοι δοσιλογικοί σχηματισμοί στη νότια Ελλάδα. Το καλοκαίρι του ’43 οι Τσάμηδες συνόδευσαν τους Γερμανούς στις εκκαθαριστικές τους επιχειρήσεις και επιδόθηκαν σε φόνους, βιασμούς και λεηλασίες, στην περιοχή του Φαναριού. Μεταξύ 10 και 13 Αυγούστου, είκοσι χωριά λεηλατήθηκαν και πυρπολήθηκαν, ενώ οι νεκροί υπολογίζονται σε διακόσιους πενήντα και οι αιχμάλωτοι, που στάλθηκαν ως όμηροι σε φυλακές, σε τετρακόσιους. Αυτές οι θανατηφόρες επιδρομές συνεχίστηκαν και το Σεπτέμβριο, με αποκορύφωμα την εκτέλεση των προκρίτων της Παραμυθιάς, στις 29 Σεπτεμβρίου 1943, αλλά και ως το τέλος της κατοχής»
«Τι συνέβη στην Παραμυθιά;»
«Τσάμηδες συμμετείχαν στην επιλογή και στη σύλληψη των σαράντα εννέα προκρίτων της Παραμυθιάς που εκτέλεσαν οι Γερμανοί σε αντίποινα για το φόνο πέντε και τον τραυματισμό τριών δικών τους στρατιωτών από τον ΕΔΕΣ. Η μαζική αυτή σφαγή που έγινε από τους Γερμανούς, αλλά με συμμετοχή των Τσάμηδων, θεωρήθηκε ως εκδίκηση για τη σφαγή των εβδομήντα δύο μουσουλμάνων προκρίτων που είχε κάνει στα 1913 ο Δεληγιαννάκης. Στις αρχές του 1944 πολλά χωριά εξοπλίστηκαν από τους Γερμανούς, για να αντιμετωπίζουν τις επιθέσεις των ανταρτών, όπως έγινε κατά κόρον στη Μακεδονία κατά του ΕΛΑΣ. Στην Τσαμουριά όμως αντίπαλος ήταν μια άλλη ισχυρή τοπική Ελληνική δύναμη»
«Ο ΕΔΕΣ!»
«Ναι. Και δεν είχε την παραμικρή διάθεση συνομιλιών ή συμβιβασμού. Οι συγκρούσεις με τους Τσάμηδες είχαν αρχίσει από το καλοκαίρι του ’42, όταν στην περιοχή υπήρχαν οι Ιταλοί. Στις αρχές του ΄44 οι Τσάμηδες είχαν εδραιωθεί στην Παραμυθιά, ενώ διευκολύνθηκαν στις κινήσεις τους στα χωριά από την άτυπη εκεχειρία του Ζέρβα με τους Γερμανούς, που κράτησε ως το καλοκαίρι»
«Ο ΕΛΑΣ δεν υπήρχε στην περιοχή;»
«Νότια του Καλαμά, όχι. Βόρια του Καλαμά, ναι. Αντίθετα με τον ΕΔΕΣ, ο ΕΛΑΣ δεν ήρθε ποτέ αντιμέτωπος με τους Τσάμηδες. Μάλιστα η στρατηγική του ΚΚΕ και του ΕΑΜ για αναγνώριση των δικαιωμάτων στις μειονότητες έφερε μερικούς Τσάμηδες στον ΕΛΑΣ. Καμιά εικοσαριά την άνοιξη του ΄43, όταν πρωτοεμφανίστηκαν ομάδες του ΕΛΑΣ στη περιοχή. Αργότερα, τον Μάιο του ΄44, οι Τσάμηδες εντασσόντουσαν στο 4/15 μεικτό τάγμα του ΕΛΑΣ, αλλά ο αριθμός τους ποικίλλει από πηγή σε πηγή. Κάτι αντίστοιχο γινόταν στην Αλβανία, όπου Τσάμηδες και Έλληνες Βορειοηπειρώτες συμμετείχαν σε κοινές ανταρτοομάδες του Αλβανικού Απελευθερωτικού Μετώπου»
«Πότε επιτέθηκε ο ΕΔΕΣ;»
«Τον Ιούνιο του ’44, στην Παραμυθιά. Δεν υπήρχαν σημαντικές γερμανικές δυνάμεις στην περιοχή, γιατί οι Γερμανοί επιχειρούσαν στη νότια Αλβανία και στη δυτική Μακεδονία»
«Η επίθεση έγινε για λόγους εκδίκησης;»
«Όχι. Έγινε μετά από εντολή του συμμαχικού στρατηγείου, το οποίο ήθελε να εξασφαλίσει την παραλιακή ζώνη της Ηπείρου. Γι’ αυτό ήταν απαραίτητη η κατάληψη του χώρου ανάμεσα σε Πάργα, Παραμυθιά και Ηγουμενίτσα»
«Η Παραμυθιά έπεσε εύκολα;»
«Ναι. Οι Γερμανοί που υπήρχαν εκεί αποχώρησαν γρήγορα. Έμεινε μια φρουρά Τσάμηδων, περίπου εκατό άνδρες, οι οποίοι προσπάθησαν κυρίως να φυγαδεύσουν τα γυναικόπαιδα και να αποχωρήσουν οι ίδιοι. Λίγοι έμειναν και αμύνθηκαν μέχρις εσχάτων. Η εκκένωση της Παραμυθιάς δεν πέτυχε, καθώς πολλοί έμειναν πίσω. Οι Τσάμηδες επιχείρησαν να ανακαταλάβουν την πόλη, αλλά ο ΕΔΕΣ τους αναχαίτισε στα γύρω χωριά»
«Τότε άρχισαν οι αντεκδικήσεις εις βάρος των αμάχων;»
«Ναι. Οι δολοφονίες υποκινήθηκαν από ντόπιους αντάρτες του ΕΔΕΣ, οι οποίοι μπήκαν στη Παραμυθιά αδιαφορώντας για τις διαταγές που είχαν λάβει. Την αρχή έκανε ένας τοπικός οπλαρχηγός που σκότωσε τρεις Τσάμηδες, τους οποίους θεωρούσε υπεύθυνους για την εκτέλεση του πατέρα του. Αμέσως οι αυτοδικίες γενικεύτηκαν και η κατάσταση ξέφυγε από κάθε έλεγχο για τις επόμενες δύο μέρες. Στις δολοφονίες, εκτός από τους μαχητές του ΕΔΕΣ, πήραν μέρος και πολίτες, κάτοικοι της Παραμυθιάς και των γύρω χωριών. Ταυτόχρονα βιάστηκαν οι γυναίκες και λεηλατήθηκαν τα σπίτια των Τσάμηδων. Οι αντάρτες επιδόθηκαν σ’ ένα όργιο αντεκδικήσεων, λεηλασιών κι εσκεμμένης καταστροφής των πάντων, έγραψε ο Βρετανός ταγματάρχης Γουάλλας, ο οποίος σκοτώθηκε λίγο αργότερα στη μάχη της Μενίνας, πολεμώντας με τον ΕΔΕΣ, για παραπλήσια γεγονότα στο Μαργαρίτι. Κάποιοι αντάρτες του ΕΔΕΣ και ντόπιοι προσπάθησαν να περιορίσουν τα έκτροπα, χωρίς επιτυχία. Ορισμένοι απ’ αυτούς κακοποιήθηκαν κιόλας»
«Πώς ησύχασαν τα πράγματα;»
«Όταν έφτασαν στην Παραμυθιά άλλες δυνάμεις του ΕΔΕΣ, υπό τον Αγόρο και τον Γαλάνη. Αυτοί έδιωξαν τους ντόπιους Εδεσίτες και τους χωρικούς που πλιατσικολογούσαν και συγκέντρωσαν όσους Τσάμηδες είχαν απομείνει σε στρατόπεδα έξω από την κωμόπολη, μέχρι να μεταφερθούν στην Αλβανία. Συνέλαβαν και μερικούς απ’ όσους είχαν πρωταγωνιστήσει στις σφαγές, αλλά δεν δόθηκε συνέχεια. Αντίθετα πέρασαν από έκτακτο στρατοδικείο του ΕΔΕΣ και εκτελέστηκαν αρκετοί Τσάμηδες αιχμάλωτοι»
«Πόσα ήταν τα θύματα;»
«Παραμένει ασαφές. Ακριβώς όπως συνέβη στον Μελιγαλά, ο οποίος έχει μεγάλες ομοιότητες με την Παραμυθιά, δυο βδομάδες αργότερα, δεν υπάρχει συμφωνία για τον αριθμό των δολοφονιών. Οι μικρότεροι αριθμοί που δίνονται από ελληνικές πηγές, δηλαδή από παρόντες Εδεσίτες, είναι εκατόν τριάντα νεκροί μαζί με τους εκτελεσμένους από το στρατοδικείο και διακόσιοι σαράντα εφτά νεκροί χωρίς τους εκτελεσμένους. Οι εκτιμήσεις για τους νεκρούς στην Παραμυθιά και τα γύρω χωριά φτάνουν τους πεντακόσιους, ενώ στο υπόμνημα που υποβλήθηκε στον ΟΗΕ στα 1947 οι Αλβανοί ανεβάζουν τους νεκρούς στη Παραμυθιά και τις γύρω περιοχές σε εξακόσιους εβδομήντα τρεις, για όλη τη περίοδο, ως το 1945»
«Υπάρχει συνολικός αριθμός;»
«Στη έκθεση προς τον ΟΗΕ αναφέρονται δύο χιλιάδες οχτακόσιοι εβδομήντα εφτά νεκροί. Μια συστηματική αλβανική καταγραφή, ανά χωριό, δίνει περίπου χίλιους εκατό φόνους αμάχων. Δεν περιλαμβάνονται όσοι ένοπλοι σκοτώθηκαν σε μάχη, που ήταν περίπου διακόσιοι εξήντα, ούτε οι άμαχοι που έχασαν τη ζωή τους από τις κακουχίες, το επόμενο διάστημα. Στα 1946 καταγράφηκαν στην Αλβανία δεκατέσσερις χιλιάδες πεντακόσιοι τριάντα πρόσφυγες. Αυτός ο αριθμός, αν είναι έγκυρος, έχει μια σημαντική διαφορά από τους είκοσι χιλιάδες περίπου που είχε η μειονότητα. Δεδομένου ότι στην Ελλάδα παρέμειναν εκατόν είκοσι Τσάμηδες μουσουλμάνοι, όλοι κι όλοι»
«Με την Παραμυθιά, ήταν το τέλος;»
«Όχι. Υπήρξε συνέχεια. Οι Τσάμηδες πέρασαν το ποτάμι, τον Καλαμά, και στάθηκαν βόρια στους Φιλιάτες και τη Σαγιάδα, υπό την προστασία του ΕΛΑΣ. Άλλωστε μερικοί Τσάμηδες είχαν καταταγεί στο 4ο Τάγμα του 15ου Συντάγματος του ΕΛΑΣ, το οποίο ονομάστηκε στην Καζέρτα Τουρκαλβανοί Παρτιζάνοι, παρόλο που ήταν μεικτό, με μουσουλμάνους και χριστιανούς μαχητές. Με άδεια του Σκόμπυ ο ΕΔΕΣ πέρασε κι αυτός το ποτάμι και εδραιώθηκε στην περιοχή, ενώ ο Σαράφης διέταζε επιτακτικά τον τοπικό ΕΛΑΣ να μην αντιδράσει, γιατί η επέκταση του ΕΔΕΣ είχε διαταχτεί για στρατιωτικούς λόγους. Νωρίτερα, τον Ιούλιο, έγιναν διαπραγματεύσεις μεταξύ Τσάμηδων και ΕΔΕΣ, οι οποίες απέτυχαν. Ο ΕΔΕΣ δημιούργησε δυο νέα συντάγματα από ντόπιους και οι Τσάμηδες επιστράτευσαν όλους τους άνδρες από δεκαέξι ως εξήντα ετών, ενώ οι άμαχοι προωθήθηκαν σε περιοχές υπό γερμανικό έλεγχο, σε Ήπειρο και Αλβανία. Ο ΕΔΕΣ επιτέθηκε ξανά στις αρχές Αυγούστου και επικράτησε εύκολα. Οι τελευταίοι Τσάμηδες ένοπλοι πολέμησαν μαζί με τους Γερμανούς στις μάχες της Μενίνας. Όταν οι Γερμανοί αποχώρησαν, το τελευταίο δεκαήμερο του Σεπτεμβρίου, ο ΕΔΕΣ κυριάρχησε σε όλη την περιοχή και επαναλήφθηκαν οι δολοφονίες αμάχων. Αν ρωτήσεις για τους αριθμούς των θυμάτων, πάλι είναι ασαφείς και διαφέρουν ανάλογα με το αν η αφήγηση είναι ελληνική ή αλβανική. Οι μεν κάνουν λόγο για εκατό ένοπλους που μισοί σκοτώθηκαν στη μάχη και μισοί εκτελέστηκαν μετά από στρατοδικείο, συν μερικά γυναικόπαιδα που σκοτώθηκαν από αδέσποτες σφαίρες ή ενέργειες έξαλλων στοιχείων. Οι δε αναφέρουν χίλιους διακόσιους ογδόντα έξι νεκρούς στους Φιλιάτες και τα γύρω χωριά, από το καλοκαίρι του ’44 έως το Μάρτη του ‘45»
«Αν οι Τσάμηδες δεχόντουσαν να παραδώσουν τα όπλα στον ΕΔΕΣ, θα είχαν αποφευχθεί αυτοί οι θάνατοι;»
Ο Ερμής σήκωσε τα χέρια, εννοώντας ότι δεν μπορεί να ξέρει.
«Υποθέτω ότι οι νεκροί θα ήταν λιγότεροι. Αλλά μάλλον δεν θα άλλαζε η στρατηγική του ΕΔΕΣ, που ήταν η πλήρης απομάκρυνση των Τσάμηδων από την Ήπειρο. Το γεγονός ότι μεγάλο μέρος της μειονότητας είχε συνεργαστεί με τους Ιταλούς και Γερμανούς έδινε μια πολύ καλή δικαιολογία»
«Η οποία όμως ήταν απλώς δικαιολογία, γιατί έτσι έχασαν τη ζωή τους και τιμωρήθηκαν πολλοί άμαχοι»
Ο Ερμής έγνεψε ότι συμφωνεί.
«Αν εφαρμόζονταν τα ίδια κριτήρια για τους δεκάδες χιλιάδες συνεργάτες των Γερμανών και τις οικογένειές τους μετά την απελευθέρωση, ολόκληρη η Ελλάδα θα μεταβαλλόταν σε ένα απέραντο σφαγείο. Κάτι που δεν συνέβη, με ορισμένες εξαιρέσεις όπως στη νοτιοδυτική Πελοπόννησο ή το Κιλκίς. Στην Ήπειρο ο ΕΔΕΣ πραγματοποίησε συνειδητά εθνοκάθαρση. Ήθελε να διώξει τους Τσάμηδες και πράγματι τους ανάγκασε να φύγουν από την περιοχή και από τη χώρα. Δεν ξέρω πόσο σοβαρά ακούγονται τα επιχειρήματα ότι τα ίδια έκανε ο ΕΛΑΣ σε ορισμένες περιπτώσεις και ότι πολλοί Τσάμηδες εκτελέστηκαν με αποφάσεις στρατοδικείων, όπως συνέβη στον Μελιγαλά. Πιο τίμιο, τουλάχιστον, ακούγεται ότι έπαθαν αυτό που τους άξιζε να πάθουν. Το αποτέλεσμα ήταν ότι οι Τσάμηδες βρέθηκαν πάλι στη διάθεση του ΕΔΕΣ, ο οποίος τους κυνήγησε ανελέητα. Όσοι επιβίωσαν πέρασαν στην Αλβανία»
«Και ο ΕΛΑΣ;»
«Τους βοήθησε όσο μπορούσε με τρόφιμα»
«Πόσοι πέρασαν στην Αλβανία;»
«Περίπου είκοσι χιλιάδες άνθρωποι, αν και δεν είναι γνωστός ο ακριβής αριθμός. Πρακτικά ολόκληρος ο μουσουλμανικός πληθυσμός. Ο ΕΔΕΣ πέτυχε το στόχο του και έδιωξε τους Τσάμηδες από την Ήπειρο, λίγους μήνες μετά όμως ο ΕΛΑΣ έδιωξε από την Ήπειρο τον ΕΔΕΣ»
«Ξαναγύρισαν οι Τσάμηδες;»
«Ναι, επέστρεψαν γύρω στις τρεις με πέντε χιλιάδες. Μετά τη Βάρκιζα όμως επέστρεψαν οι Εδεσίτες από τη Κέρκυρα όπου είχαν καταφύγει και ξεκίνησε ο τελευταίος αιματηρός κύκλος. Πιο σοβαρό από αυτά που έγιναν τότε ήταν η μαζική εκτέλεση εξήντα με εβδομήντα Τσάμηδων στους Φιλιάτες, τον Μάρτη του ’45. Στις 23 Μαΐου 1945 το Ειδικό Δικαστήριο Δοσιλόγων στα Γιάννενα καταδίκασε ομαδικά χίλιους εννιακόσιους τριάντα Τσάμηδες. Αυτόματα λύθηκε και το θέμα των περιουσιών στη Θεσπρωτία. Οι περιουσίες μοιράστηκαν με κλήρο σε Έλληνες, ντόπιους και εποίκους, στη δεκαετία του ‘50. Μπορείς να πεις ότι αυτό ήταν το τέλος, γιατί οι προσπάθειες του Ζαχαριάδη να συνεννοηθεί με τον Χότζα ώστε να σχηματιστεί μια δύναμη Τσάμηδων που θα πολεμούσε μαζί με τον ΔΣΕ δεν είχαν αποτέλεσμα»
«Δεν καταλαβαίνω κάτι. Ο ΕΔΕΣ έκανε αυτά που έκανε στους Τσάμηδες. Πως δεν επιτέθηκαν οι Αλβανοί για αντίποινα στους Έλληνες της Βορείου Ηπείρου;»
«Μπορεί να επικαλεστεί κανείς διάφορους πιθανούς και απίθανους λόγους. Η πραγματικότητα είναι ότι τότε η Αλβανία φοβόταν εισβολή της Ελλάδας, η οποία έτσι κι αλλιώς διεκδικούσε επισήμως τη Βόρειο Ήπειρο. Αν πείραζαν τους Έλληνες εκεί θα έδιναν μόνοι τους την αφορμή για μιαν επίθεση που δεν θα μπορούσαν να αποκρούσουν με κανέναν τρόπο»
«Μπορούμε να πούμε ότι θα αποφεύγονταν όλη αυτή η καταστροφή αν στην περιοχή κυριαρχούσε ο ΕΛΑΣ αντί του ΕΔΕΣ;»
«Θεωρητικά, ίσως. Εκείνο που μπορούμε να διαπιστώσουμε με βάση τα πραγματικά περιστατικά είναι όσα έκανε ο ΕΔΕΣ εις βάρος των αμάχων, με θανατώσεις, μαζικούς βιασμούς γυναικών και ξερίζωμα ολόκληρου του μουσουλμανικού πληθυσμού από τις εστίες του. Φυσικά ανταπέδωσε στο πολλαπλάσιο ανάλογα εγκλήματα των Τσάμηδων, αλλά τα εγκλήματα κατά των αμάχων δεν παύουν να είναι εγκλήματα, έστω κι αν κάποιος επικαλεστεί ως ελαφρυντικό ότι όλα έγιναν ως αντεκδικήσεις. Πολύ περισσότερο όταν αυτός ο κάποιος δεν είναι μια συμμορία ατάκτων και όταν οι επικεφαλής του είναι αξιωματικοί του ελληνικού στρατού»
Μου αρέσει!Μου αρέσει!
Αναφερσαι στο απευθειας στο 1913 σαν να ηταν η αρχη των κακων και σαν ως τοτε ολα να κυλαγανε ειρηνικα.
Τα οσα κανανε οι Αλβανοτσάμηδες εναντίων των Ελληνων στα 1770 θα επρεπε να τα ειχες τοτε και αυτα αναφερει για να φανει η εικονα πιο ολοκληρωμενη και οι σχεσεις της μειονοτητας με τον πλειοψηφων περιγυρο.
Συνοψιζοντε στην παρακατω αναφορα του Σουλιωτη Κουτσονικα
και του Παργινου Αραβαντινου.
»»Κατά τα 1770 η Ήπειρος και Αλβανία ,υπήρχον εις μέγιστον και αδειάληπτον κίνηση,
αποστέλουσαι ,στίφη επί στιφών εκ των αυτοχθόνων Οθωμανών,
τους μεν ως υπομίσθιους ,τους δε ως τυχοδιώκτας,
εις την εκστρατεία των σουλτανικών δυνάμεων κατά της Πελοπονήσου,
ότε εξεράγη εν αυτή επανάσταση κατα των Οθωμανών …
εκ της επανάστασης αυτής πολλοί χριστιανοί εθυσιάσθησαν …
οι ως ανωτέρω στρατεύοντες Αλβανοί
διέβαινων , κατέστρεφον τα προστύχοντα
και παντού η ερημία ακολούθει αυτούς……
απεριγραπτα εισί όσα δεινά επέφερον οι Αλβανοί εις την εκείσε χριστιανοσύνη…..
εις πάσαν πόλη της Πελοπονήσου κατεσφάγησαν πλείστοι χριστιανοί,
εις την Τριπολιτσά μάλιστα 3.000,
τα δε χωριά εκπεπάσθησαν υπό πρωμάτων……[Αραβαντινός ]»’
……..
»»Κατά το αυτό έτος [ 1780] εις πάσαν πόλη και κοινότητα Τσαμουριάς και Αλβανίας ,
ηκούσθη μέγας θρήνος και κλαθμός ,πενθούσης εκάστης Οθωμανικής οικογένειας ,υιόν ,αδελφό η πατέρα ,
καθότι αφίχθη η είδησης ότι οι Αλβανοί όσοι εις Πελοπόνησο προ δέκα ετών ,εμάστιζον τους χριστιανούς της , κατεσφάγησαν φονευθέντες υπέρ τους 7.000
παρά του Χασάν Πασα ,των οπλαρχηγών Κωνσταντίνου και Αναγνώστου Κολοκοτρώνη……[Αραβαντινός]
Ενώ και ο αγωνιστής του 1821 , Σουλιώτης Κουτσονίκας ανέφερε στα απομνημονευματά του για τα γεγονότα της εποχής.
»Απεστάλησαν εντός ολίγου ,σμήνος στρατευμάτων Αλβανικών στη Πελοπόνησσο ,καταπνίξαντες την επανάσταση και και έφεραν ως επακόλουθο την διαρπαγή και αιχμαλωσία των κατοίκων τους οποίους διεσκόρπησαν εν τη Ευρωπαική και Ασιατική Τουρκία….
»’Οι απελθόντες εις την Πελοπόνησσο Αλβανοί ,έγιναν κύριοι της αυτής ,δεσπόζοτες και καταπιέζοντες δια καταχρήσεων και διαρπαγών ….
Ενώ για το διωγμό τους και όσους δεν σκοτώθηκαν
αλλά γυρίσανε στην Τσαμουριά αναφέρει ..
»»Ο δε επισημότερος αυτών Σουλειμάν Τσάπαρης Τζάμης ,
όστις είχε καταστει βαθύπλουτος εκ λαφύρων και διαρπαγών,
πληροφορηθείς τας διαταγά του Σουλτάνου ,εμβάς εις πλοίον μετέβη στη πατρίδα του.»»
»Ελθών εις την πατρίδα του το Μαργαρίτι ,ιδών του Σουλιώτας να φορολογούν
τα χωριά της Τσαμουριάς ,έγινε έξαλος ,διότι απομακρυνθείς πολλά έτη από τη πατρίδα του είχε ξεχάσει τους Σουλιώτας.»
»’Συνηθισμένος να καταπιέζει τους Πελοπονησίους του εφαίνοτο παράξενη η ανεξαρτησία των Σουλιωτών»’
»»Είχε πολλόυς φίλους και οπαδούς αγάδες από την όλη την Αλβανία…..»’
»Ελεγε δε προς του αυτούς
»’Είναι ντροπή εις τον Ισλαμισμό να πληρώνει χαράτζι
εις μίας χούφτα Γκιαούρηδων ,
ενώ 10 χιλιάδες σπαθιά Αλβανών υπέταξαν όλο το Μωριά»’
Δηλαδή πέρα από τον Κολοκοτρώνη και ο ίδιος ο αρχηγός των Αλβανοτσάμηδων , ο Τσάπαρης, ομολογεί το ρόλο τους τα δέκα εκείνα χρόνια .
Αστεια Αστεια ,
μηπως θα επρεπε και εμεις να διεκδηκησουμε επισημα τις χαμενες περιουσιες των Μωραιτων
και να απαιτησουμε μια συγνωμη απο το αλβανικο κρατος για τα οσα κανανε οι Αλβανοτσάμηδες τα χρονια εκείνα
Ακριβως αυτα δεν κανουνε και αυτοί;;;;
Κατι σημαντικο που συχνα αποσιωπαται
»»Αφού αρνήθηκαν να πολεμήσουν από την πλευρά των κομμουνιστών στον εμφύλιο πόλεμο, χαρακτηρίστηκαν ως
«εγκληματίες πολέμου», «δολοφόνοι των Ελλήνων», «
από το καθεστώς των Λαϊκής Δημοκρατίας της Αλβανίας και επίσης διώκονται σε κάποιο βαθμό. [32] [93] Θεωρείτω «εχθρικός πληθυσμός» και μαύρο πρόβατο στην «ηρωική αντίσταση του αλβανικού λαού» [6a]»
[[6a]Mπαλτσιωτης,Οι μουσουλμανοι Τσαμηδες της βορειοδυτικης Ελλαδας 2011
[93] Kretsi, Georgia (2002). «Ethnologia Balkanica». Εφημερίδα για τη Νοτιοανατολική Ευρωπαϊκή Ανθρωπολογία . 6 : 171-195.]
Οταν οι ίδιοι οι Αλβανοί του μεταπολεμικού καθεστώτος
τους αποκαλούσανε ως »εγκληματίες πολέμου»
και ως »δολοφόνους των Ελληνων»
τα λόγια απλά περιτεύουν.
Κατι τελευταιο και πολυ σημαντικο…..
Στο τελικο μονταζ επρεπε στην αναφορα σου στο Φαναρι να δωσεις στα οσα συνεβησαν εκει τον Αυγουστο του 1943, μεγαλυτερη εκταση στα γραφομενα σου.
Γιατι εκει συνεβη ΕΘΝΟΚΑΘΑΡΣΗ με ολη τη σημασια του ορου
ομοια με αυτη που υπεστησαν οι Αλβανοι το καλοκαιρι του 1944
Μαρτυρίες
Ελλήνων αριστερών
Ελλήνων κατοχικών
Ευρωπαίων του Ερυθρού Σταυρού
και Γερμανών Ναζιστών,
που αποδεικνύουν την εγκληματική συμπεριφορά της πλειοψηφείας των Αλβανοτσάμηδων στο πλευρό των ΝΑΖΙ το καλοκαίρι του 1943.
A ] Πρώτη αναφορά…..
Ο Ελβετός μηχανικός Χανς – Γιάκομπ Μπίκελ απεσταλμένος της Διεθνούς Επιτροπής του Ερυθρού Σταυρού περιέγραψε την κατασταση .
»»Η κατάσταση των Eλλήνων …στο Φανάρι… ήταν πολύ σοβαρή.
Είκοσι χιλιάδες Αλβανοί ….. ασκούσαν φοβερή τρομοκρατία στον υπόλοιπο πληθυσμό, αρχικά με την υποστήριξη των Ιταλών και τώρα πλέον των Γερμανών.
Μόνο στο Φανάρι καταστράφηκαν 24 χωριά.
Ολόκληρη η σοδειά έπεσε στα χέρια των Αλβανών….
Στο ταξίδι μου διαπίστωσα πως οι Αλβανοί κρατούσαν τον ελληνικό αγροτικό πληθυσμό κλεισμένο μες στα σπίτια του. Νεαροί Αλβανοί που μόλις είχαν τελειώσει το σχολείο τριγύριζαν στα χωριά βαριά οπλισμένοι. »»
Αναφέρει την καταστροφή των χωριών του Φαναρίου ,
την τρομοκρατία που ασκούσανε οι Αλβανοί στον »υπόλοιπο πλυθησμό»,
τη λεηλασία περιουσιών και αρπαγή ζώων κλπ.
Αξιοσημείωτο είναι οτι αναφέρεται στους Αλβανούς ως »σύνολο» πραγμα που σημαίνει οτι η τεράστια πλειοψηφεία τους έπαιξε αυτό το ρόλο, του διώκτη δηλαδή των Ελλήνων της περιοχής.
Β ] Δεύτερη αναφορά….
Μετά την Εθνοκάθαρση του Φαναρίου η ελληνική διοίκηση Ηπείρου έστειλε επιστολή διαμαρτυρίας στον στρατηγό Λαντς στην οποία αναφέρει μεταξύ άλλων για τη δράση των Αλβανών της Τσαμουριάς ….
»»Επέδραμον προ τινών ημερών στα χωριά του Φαναρίου εις μεγάλας ομάδας και επεδόθησαν εις την τέλεια λεηλασία οικιών και περουσιών των κατοίκων ,….,
ομαδικώς δε εβιάσθησαν παρθένοι και έγγαμες γυναίκες υπό των Μουσουλμάνων ……
ο πλυθησμός εγκατέλειψε τας οικίας του και όσοι διεέφυγαν το θάνατο , κατέφυγαν στην ύπαιθρο»»
Αρα και εδώ γίνετε λόγος για
’επιδρομή και λεηλασία των σπιτιών και περιουσιών,
βιασμούς πάμπολλους,
και για »φυγή όσων διέφυγαν το θάνατο» ,
αρα υπήρξανε και Θάνατοι-Δολοφονίες
και φυγή όσων κατοίκων γλυτώσανε από αυτόν.
ΕΘΝΟΚΑΘΑΡΣΗ με λίγα λόγια η οποία θα φανεί πιο παραστατικά στην παρακάτω αναφορά..
Γ ] Τρίτη αναφορά του τοπικού ΕΑΜ ΕΛΑΣ μάλιστα…
Εκθεση δράσης 24 Συντάγματος Πεζικού (αρχηγεία ΣΟΥΛΙΟΥ & ΖΑΛΟΓΓΟΥ), Γεράσιμος Πρίφτης/20 Ιαν 1944…….»’
Αναφέρει σε κάποιο σημείο η αναφορά του Γεράσιμου Πρίφτη
για την συμμαχία Αλβανών της Θεσπρωτίας και Γερμανών φασιστών
και για την επιδρομή τους στο Φανάρι….
»»Κορυφωμα της συμμαχίας με τους φασίστες ήταν η επιδρομή τους
στο ΦΑΝΑΡΙ την περίοδο των εκκαθαριστικών επιχειρήσεων του Αυγούστου κατά την οποίαν κάηκαν περίπου 30 χωριά, σκοτώθηκαν περίπου 500 Έλληνες και άλλοι τόσοι πιάστηκαν όμηροι, ενώ ο υπόλοιπος πληθυσμός αναγκάστηκε να προσφυγέψει στην ορεινή περιοχή»»
Και εδώ αναφέρεται απο τον τοπικό ΕΑΜ ΕΛΑΣ μάλιστα
το ΄΄κάψιμο 30 χωριών»
ο ΘΑΝΑΤΟΣ 500 Ελλήνων,
Οι αρπαγή ομήρων
και τη φυγή του υπόλοιπου πλυθησμού στα ορεινά για να γλυτώσει.
Η επιτομή του ορισμού της ΕΘΝΟΚΑΘΑΡΣΗΣ ,
για την οποία ποτέ οι απόγονοι αυτών που σήμερα διεκδικούν »’Μεγάλες Αλβανίες»’ δεν ζητήσανε έστω μια συγνώμη.
Αξιοσημείωτο και το παρακάτω, για την εποχή εκείνη \
και για το ποιός είχε πάρει το μέρος των Γερμανών μαζικά είναι το παρακάτω.
»»’Μεταξύ των αιχμαλώτων δεν υπήρχε ούτε ένας μουσουλμάνος»»
[Μάγερ, 2009, Α΄, σ. 289 – 290, Β΄, σ. 10, Έκθεσις, σ. 133]
Έχουμε επίσης και μαρτυρίες αυτοπτών και αυτήκοων μαρτύρων
όπως του Παραμυθιώτη ερευνητη Κραψίτη .
Λίγα στοιχεία απο το ημερολόγιο του τελευταίου….
»’27 Ιουλίου 1943: Στο μισοσκόταδο του πρωινού ισχυρές Γερμανικές δυνάμεις της Παραμυθιάς με άριστα πολεμικά μέσα και με (800) οκτακόσιους και περισσότερους ένοπλους επίστρατους της «ΞΙΛΙΑ» μουσουλμάνους Τσάμηδες των πόλεων και Επαρχιών Παραμυθιάς και Μαργαριτιού, επέδραμαν εναντίον των χωριών του κάμπου της Παραμυθιάς και της περιφέρειας «Φαναρίου».
14 Αυγούστου 1943: Τι καταστροφή είναι αυτή από την 27 Ιουλίου 1943 μέχρι σήμερα! Όλοι στην Παραμυθιά είμαστε κατατρομαγμένοι και όσο είναι δυνατόν κρυβόμαστε. Οι πληροφορίες μας είναι ότι στις 19 αυτές μέρες οι Χιτλερικοί Γερμανοί με τους μουσουλμάνους συμπατριώτες κατάστρεψαν ολοκληρωτικά τα 24 χωριά της περιφέρειας «Φαναρίου» και μερικά κοντινά της Παραμυθιάς χωριά της. Λεηλασίες, πυρπολήσεις, φόνοι νηπίων και γερόντων, βιασμοί γυναικών, αρπαγές παρθένων κοριτσιών, με τις οποίες οι επαίσχυντοι μουσουλμάνοι πλουτίζουν τα χαρέμια τους, σύλληψη ομήρων, κάψιμο ανθρώπων μέσα στα σπίτια τους κ.α. Γέμισαν οι σπηλιές από γυναικόπαιδα και γέροντες που κατόρθωσαν να διασωθούν εκεί στις κρίσιμες ώρες, ενώ μέρα τη μέρα προστίθενται στους νεκρούς λόγω της πείνας τους και των ασθενειών
Αρα και αυτός αναφέρει την 20ήμερη »επιδρομή
Γερμανών και πάμπολλων Αλβανοτσάμηδων
που συνοδεύτηκαν με ,
απαγές κοριτσιών,
συλλήψεις ομήρων
λεηλασίες περιουσιών,
κάψιμο των χωριών της περιοχής ,
βιασμούς,
δολοφονίες εν ψυχρό,
φυγή των κατοίκων στις σπηλιές ,
πείνα που επακολούθησε λόγω της λεηλασίας.
Με λίγα λόγια ΕΘΝΟΚΆΘΑΡΣΗ ,
όμοια με αυτή που πάθανε οι Αλβανοτσάμηδες ένα χρόνο μετά απο τον ΕΔΕΣ.
Άλλη μία μαρτυρία από τα γερμανικά αρχεία αυτή τη φορά.
Από το βιβλίο του Γκοτοβού που ερεύνησε τα Γερμανικά αρχεία έχει βρεθεί μεταξύ άλλων η εξής μαρτυρία ..
»»»Ο Γερμανός συνταγματάρχης Remold, γράφει τα εξής για την επιχείρηση «Augustus»:
«Οι Αλβανοί στις παράκτιες περιοχές είναι εξαιρετικά γερμανόφιλοι.
Είναι οργανωμένοι για την αυτοάμυνα.
Έχουν συμβάλει στην εκκαθαριστική επιχείρηση [Augustus] ως οδοδείκτες κλπ» (BA – MA Freiburg, RH 28-1-99/98).»»
Άρα εδώ φαίνεται ότι ,
οι Αλβανοτσάμηδες της παραλιακής περιοχής ηταν γερμανόφιλοι και μάλιστα »εξαιρετικά»,
ενώ όταν λέει ότι ήταν ΄΄οργανωμένοι για την αυτοάμυνα»’
εννοεί απλά οτι είχανε το ελεύθερο οπλοφορίας πράγμα που για τους Έλληνες επεσυρε την ποινή θανάτου όπως φάνηκε στη παραπάνω γερμανική διαταγή
για την επιδρομή στο Φανάρι όπου ανέφερε ότι
»οι ένοπλοι θα εκτελούντε επί τόπου»,
ενώ αναφέρει ότι συμμετείχαν και στην εκκαθαριστική επιχείρηση »Αugust»
στην οποία και »»έχουν συμβάλει ως οδοδείκτες κλπ»’
Με αυτό το κλπ τα γερμανικά αρχεία πάντα εννοούν τα εγκλήματα που οι ίδιοι και οι σύμμαχοί τους πραγματοποιούσαν ,εναντίον των αμάχων,
και τα οποία καταγράφηκαν παραπάνω.
Δηλάδη εκτός απο οδοδείκτες [ χαφιεδισμός με λίγα λόγια]
συμμετείχανε ένοπλα στις επιχειρήσεις αυτές στις οποίες εγκληματήσανε εξίσου.
Αξιοσημείωτο ότι η αναφορά αυτή δεν κάνει λόγο για »μερικούς Τσάμηδες» η για την ηγεσία των Αλβανών »»’ όπως λέει η αλβανική προπαγάνδα
αλλά μιλάει ,και αυτή η αναφορά για αυτούς , ως ένα σύνολο ,
πράγμα που δείχνει
ότι η τεράστια πλειοψηφεία τους υπήρξε »’εξαιρετικά γερμανόφιλη» και όχι μία μειοψηφεία.
Γιατί έγιναν όλα αυτά στο Φανάρι;;;;
Πολλοί οι λόγοι.
Ο κυριότερος είναι οτι αποτελεί μια απο τις πιό εύφορες περιοχές της Ηπείρου που κατοικούνταν σχεδον αποκλειστικά από Ελληνες
και ότι τα κτήματα αλλα και ολόκληρα χωριά της περιοχής
ήταν απο την εποχή της Τουρκοκρατίας και ως το 1912 τσιφλίκια των Αλβανοτσάμηδων.
Αλλά ο κυριότερος λόγος είχε να κάνει με τη Μεγάλη Αλβανία αφού…
»»Η πολυεπιπέδη καταπίεση εκ μέρους των Τσαμηδων (δολοφονίες, εκβιασμοί, αυθαίρετη φορολογία, αρπαγή αγροτικών αγαθών και εκτάσεων κλπ) σε συνδυασμό με την αδιαφορία της ιταλικής διοίκησης36 και την αδυναμία των ελληνικών κατοχικών αρχών να εγγυηθούν την ασφάλεια των Ελλήνων κατοίκων της περιοχής37, στη περιοχή της Θεσπρωτίας ,
οδήγησε σταδιακά εκατοντάδες από τους αυτούς στην έξοδο από τις εστίες τους και στην εγκατάσταση, υπό αντίξοες συνθήκες, στις περιοχές της Πάργας και του Φαναρίου38.
[36. Manta, σ. 7 – 8.]
37. (βλ. Αποστόλου Β. Δασκαλάκη, Ιστορία της Ελληνικής Χωροφυλακής χρονικής περιόδου 1936-1950, 1973 σ. 287).]
[38. Tsoutsoumpis, 2015, σ. 132. Μάλιστα, αυτές οι συνθήκες οδήγησαν αρκετούς από τους πρόσφυγες στο θάνατο.]
Συνεπώς όταν λόγο της τρομοκρατίας του 1942 και των αρχών του 1943 είχε κατα μεγάλο μέρος »αδειάσει» η Τσαμουριά απο τους Ελληνες και είχε καταστεί μια σχεδόν απόλυτα αλβανική περιοχή ,
και οι χριστιανοί της περιοχής είχαν οι περισσοτεροι καταφύγει νοτιότερα στο εύφορο Φανάρι
είχε έρθει πλέον η ώρα , με τον ερχομο των Γερμανων στην Ελλαδα και της φονικης Μεραρχιας ΕΝΤΕΛΒΑΙΣ στην Ηπειρο ,
να ΕΘΝΟΚΑΘΑΡΙΣΤΕΙ πλεον με τον πιο αγριο τρόπο και αυτη η περιοχή
ώστε μεταπολεμικά να έχει »αλβανική εικόνα΄΄ και να εννωθεί και αυτή
μαζί με τη Τσαμουριά
στη »Μεγαλη Αλβανία΄΄ που τους είχανε υποσχεθεί οι Αξονικοί .
Κάτι αξιοσημείωτο σε σχέση με το πολύπαθο Φανάρι.
»»Εκθεση δράσης 24 Συντάγματος Πεζικού (αρχηγεία ΣΟΥΛΙΟΥ & ΖΑΛΟΓΓΟΥ), Γεράσιμος Πρίφτης/20 Ιαν 1944……»’
»Η εύστοχη πολεμική μας ενάντια στην αντίδραση…..
…., είχε σαν αποτέλεσμα την απόλυτη σχεδόν επικράτησή μας στο νομό Πρεβέζης , Φαναρι,Πραγα ….
Εδώ βλέπουμε οτι το πολύπαθο Φανάρι στο οποίο το καλοκαίρι του 1943 πραγματοποιήθηκε ΕΘΝΟΚΑΘΑΡΣΗ από Αλβανούς και Γερμανόυς , ήταν ουσιαστικά φιλοΕΑΜΙΚΗ περιοχή
και όχι φιλοΕΔΕΣιτικη.
Το αξοσημείωτο είναι ότι η Αλβανική και Αλβανοτσάμικη προπαγάνδα αναφέρει ότι
»Εμείς οι Αλβανοτσάμηδες είμασταν με το ΕΑΜ και για αυτο μας καταδίωξε ο ΕΔΕΣ του Ζέρβα»’
Παραμύθια , αφού όχι μόνο δεν ήταν με το ΕΑΜ αλλά επέδραμαν και στις περιοχές οι οποίες μετά τα μέσα του 1943 περνάγανε σταδιακά υπό τον ελεγχό του ΕΑΜ.
Μου αρέσει!Μου αρέσει!
4 Μαρτυριες
της ελληνικης κατοχικης διοικησης
που επιβεβαιωνουν ολα τα παραπανω
Απο το βιβλο του καθηγητη Μαργαριτη οι δυο πρωτες.
Α]
Ανωτέραν Διοίκησιν Χωροφυλακής Ηπείρου
Γραφείον Εμπιστευτικού
Εις Ιωάννινα
«Περί της εν Θεσπρωτία καταστάσεως και των ληπτέων μέτρων»
[…] η κατάστασις εν Θεσπρωτία από τις 14-1-42…..
Κατά τας πληροφορίας της υπηρεσίας μου απολύτως εξακριβωμένας οι διάφοροι κακοποιοί, οι εκτελεσταί καταρτισθέντων σχεδίων τόσον εν Θεσπρωτία όσον και εν Αλβανία
θα συνεχίσωσιν το βδελυρόν έργον των δολοφονιών και εγκλημάτων εν γένει μέχρις επιτεύξεως ορισμένου επιδιωκομένου σκοπού, της προσαρτήσεως της Τσαμουρίας.»»
Ειχε δηλαδη ηδη αρχισει το »βδελυρο εργο των δολοφονιωΝ και εγκλημάτων»’
Απο ποιούς και απο πότε δηλαδη;;;
Απο το 1942…
Για ποιο λογο;;;;
Για την Μεγαλη Αλβανια δηλαδη οπως λεει την »προσαρτηση της Τσαμουριάς στην Αλβανίας».
Β]
Ιωάννης Χριστινίδης
Μοίραρχος
Ελληνική Πολιτεία
Νομαρχία Θεσπρωτίας
Προς την Γενικήν Δ/σιν Ηπείρου
Εν Ηγουμενίτση τη 14/12/1942
Αναφερει σε καποιο σημειο κατι πολυ χαρακτηριστικο του τι επικρατουσε την εποχη εκεινη…..
»»……. η κατάστασις εβελτιώθη και εκ του γεγονότος ότι εσταμάτησαν αι δολοφονίαι Χριστιανών…»»’
Δηλαδη ως τοτε ειχαμε -συνεχισαμε να εχουμε »δολοφονιες χριστιανων»
Απο ποιούς;;;
Και ολα αυτα ποτε;;;;
Τον Δεκεμβριο του 1942 .
Πολυ πριν εμφανιστει καν
ο οποιοσδηποτε ΕΔΕΣ στη Θεσπρωτία.
Γ]
Ας δουμε τι κάνανε και στο ΕΑΜιτικων αισθηματων Φαναρι ……
Μωριας 1770
Φαναρι -καλοκαιρι 1943 .
Ας δουμε δυο ακομα κατοχικές μαρτυρίες
Η κατοχικη ελληνική διοίκηση Ηπείρου και συμμαχος των Γερμανων
αναγκαστηκε παρολα αυτα
να στειλει επιστολή διαμαρτυρίας στον Γερμανο στρατηγό Λαντς
στην οποία αναφέρει μεταξύ άλλων για τη δράση των Αλβανών της Τσαμουριάς και την Εθνοκαθαρση του Φαναριου απο αυτους και τα κατοχικα στρατευματα το καλοκαιρι του 1943 ….
»»……εχομε την τιμη να γνωρισομε υμιν,
τα συνεχιζομενας υπο των μουσουλμανων ομοτητας εις βαρος του χριστιανικου πλυθησμου
η δρασης των οποιων προσελαβε τη μορφη της αγριοτερας βαρβαροτητος ,
ην εγνωρισε ποτε η ιστορία…….
Η υποδιοικηση χωροφυλακης Παργης αναφερει οτι αφου ανελαβον τα υμετερα τμηματα
την εκκαθαρισην της υπαιθρου υπο των ανταρτων
οι μουσουλμανοι εκμεταλευομενοι τον πανικο των κατοικων ,
επέδραμον προ τινών ημερών στα χωριά του Φαναρίου
εις μεγάλας ομάδας
και επεδόθησαν εις την τέλεια λεηλασία οικιών και περουσιών των κατοίκων ,….,
Κατα δοθεισες πληροφοριες εξετελεσθσαν και εκτελουντε καθημερινως και ομαδικως Χριστιανοι ,
ομαδικώς δε , εβιάσθησαν παρθένοι και έγγαμες γυναίκες υπό των Μουσουλμάνων ……
ο πλυθησμός εγκατέλειψε τας οικίας του και όσοι διέφυγαν το θάνατο , κατέφυγαν στην ύπαιθρο»»
ΟΛΑ ΤΑ ΠΑΡΑΠΑΝΩ ΕΙΝΑΙ ΟΣΑ ΑΚΡΙΒΩΣ ΠΑΘΑΝΕ ΟΙ ΑΛΒΑΝΟΤΣΑΜΗΔΕΣ
ΑΚΡΙΒΩΣ ΜΑ ΑΚΡΙΒΩΣ
ΕΝΑ ΧΡΟΝΟ ΜΕΤΑ ΟΙ ΙΔΙΟΙ ΑΠΟ ΤΟΥΣ ΕΔΕΣΙΤΕΣ .
ΤΙΠΟΤΑ ΛΙΓΟΤΕΡΟ Η ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΟ
Δ]
Γράφει μεταξυ αλλων ο διοικητης Ηπειρου Τσιμπρής στις 3 Σεπτεμβριου
προς τους Γερμανους
3 βδομαδες δηλαδη
μετα απο την ΕΘΝΟΚΑΘΑΡΣΗ του Αρβανιτικου Φαναριου
απο τους Αλβανοτσαμηδες και κατοχικους …..
«……Κανένας χριστιανός δεν μπορεί πλέον να
πάει σε κέντρα όπως η Ηγουμενίτσα, η Παραμυθιά και οι Φιλιάτες, γιατί ξέρει
ότι στο δρόμο τον περιμένει ο θάνατος»
ΟΛΗ Η ΑΛΗΘΕΙΑ
ΟΠΩΣ ΕΙΧΕ ΔΙΑΜΟΡΦΩΘΕ ΜΕ ΤΟΝ ΕΡΧΟΜΟ ΤΩΝ ΓΕΡΜΑΝΩΝ
ΚΑΙ ΤΟ ΞΕΣΑΛΩΜΑ ΠΛΕΟΝ ΤΩΝ ΤΟΥΡΚΟΤΣΑΜΗΔΩΝ
ΣΥΜΜΑΧΩΝ ΩΣ ΤΟΤΕ ΤΩΝ ΙΤΑΛΩΝ.
Μου αρέσει!Μου αρέσει!
http://www.iefimerida.gr/news/398601/prokaloyn-oi-tsamides-tis-alvanias-apaitoyn-syggnomi-apo-tin-ellada
Μου αρέσει!Μου αρέσει!
Γιοζεφ Ρεμολντ διοικητης του 99ου Συνταγματος Ορεινων Καταδρομων στις 16-9 43… υποβάλει έκθεση προς τη Μεραρχία υπ αριθμον 432/16.9.1943
Ιδου μερικά αποσπάσματα….
””’Υφίστανται από μακρού ένα απέραντο μίσος των Αλβανών εναντίων των Ελλήνων το οποίο μετά το 1940 γνώρισε νέα κλιμάκωση….
Σε όλες τις περιπτώσεις που έχουν εμφανιστει αντάρτες στην Τσαμουριά , με εξαίρεση ομάδες πέρα των αλβανικών συνόρων,
προκειται για Ελληνες.
Το σύνολο των ανταρτών σε Αγια Κυριακή και Σουλι ειναι Ελληνες…
Οι μόνοι που μας υποστηρίζουν στον αγώνα μας εναντίων των Ανταρτων ειναι οι Αλβανοί….
Κρυσφηγετα ανταρτων εντοπιστηκαν με την βοήθεια Αλβανών και εκκαθαριστηκαν….
Το Συνταγμά μου και οι Αλβανοι ειχανε διαρκως απώλειες κατά τη διάρκεια των εοιχειρήσεων…
Κανεις Αλβανός δεν εχει πρόθεση να πειθαρχησει σε αντολη του Νομαρχη
και ο τελευταιος εχει παραιτηθει από το να δίνει εντολές…..
…Ελληνικη χωροφυλακη υπάρχει μόνο στη Παραμυθιά,
συμπτυχθηκε δε εκει επειδη αλλού η περιοχη είναι πολύ επικίνδυνη….»»
Ας δούμε όμως και την βαρύνουσα άποψη του ΚΚ Αλβανίας για αυτούς.
»»Αφού αρνήθηκαν να πολεμήσουν από την πλευρά των κομμουνιστών στον εμφύλιο πόλεμο, χαρακτηρίστηκαν ως
««εγκληματίες πολέμου» και «δολοφόνοι των Ελλήνων»
από το καθεστώς των Λαϊκής Δημοκρατίας της Αλβανίας . Θεωρείτω «εχθρικός πληθυσμός» και μαύρο πρόβατο στην «ηρωική αντίσταση του αλβανικού λαού» [6a]»
[[6a]Mπαλτσιωτης,Οι μουσουλμανοι Τσαμηδες της βορειοδυτικης Ελλαδας 2011
[93] Kretsi, Georgia (2002). «Ethnologia Balkanica». Εφημερίδα για τη Νοτιοανατολική Ευρωπαϊκή Ανθρωπολογία . 6 : 171-195.]
Μου αρέσει!Μου αρέσει!
Η πρώτη εμπειρια του νεοτερου Ελληνισμου με τον Σκιπεταρισμο.
»»Κατά τα 1770 η Ήπειρος και Αλβανία ,υπήρχον εις μέγιστον και αδειάληπτον κίνηση,
αποστέλουσαι ,στίφη επί στιφών εκ των αυτοχθόνων Οθωμανών,
τους μεν ως υπομίσθιους ,τους δε ως τυχοδιώκτας,
εις την εκστρατεία των σουλτανικών δυνάμεων κατά της Πελοπονήσου,
ότε εξεράγη εν αυτή επανάσταση κατα των Οθωμανών …
εκ της επανάστασης αυτής πολλοί χριστιανοί εθυσιάσθησαν …
οι ως ανωτέρω στρατεύοντες Αλβανοί
διέβαινων , κατέστρεφον τα προστύχοντα
και παντού η ερημία ακολούθει αυτούς……
απεριγραπτα εισί όσα δεινά επέφερον οι Αλβανοί εις την εκείσε χριστιανοσύνη…..
εις πάσαν πόλη της Πελοπονήσου κατεσφάγησαν πλείστοι χριστιανοί,
εις την Τριπολιτσά μάλιστα 3.000,
τα δε χωριά εκπεπάσθησαν υπό πρωμάτων……[Αραβαντινός ]»
’ «Είχαν το ελεύθερο να κάνουν ότι θέλουν. Έτσι απ όπου περνούσαν σκορπούσαν τον θάνατο και την καταστροφή».
[Κορδάτος]
»’Η Ζάτουνα, ως και η περί αυτήν χώρα, ήτο πυκνώς κατωκημένη,
και αρκούντως ευημερούσα κωμόπολις.
Αλλά οι Αλβανοι; αφού εφόνευσαν όσους ηδυνήθησαν, επώλησαν τους αιχμαλωτισθέντες εν Δημητσάνη και Ζατούνη εις τους πειρατάς της Βαρβαρίας, οίτιμες έδραμον εις τον κόλπον της Κυπαρισσίας, ίνα μετέσχωσι των λαφύρων. Οικογένειαι τινές, καταφυγούσαι εις τα όρη, μόλις διεσώθηκαν…».
[Κώδικας ιεράς μονής Σπηλαίου]
« Είκοσι χιλιάδες επωλήθησαν εις τους Αφρικανούς και τους Τούρκους της Ρούμελης». [Σαθάς]
». Μεταξύ άλλων στον Ιερό ναό της Ζωοδόχου Πηγής, αναφέρει ,
ότι είναι χαραγμένα και τα εξής:
«Χρονολογίας 1771. Οι Τουρκαλβανοί καίνε τα χωριά μας, όλο φονικά κάνουν».
(Δημοκλής Χαρ. Γαρταγάνης, «Η Στεμνίτσα στο 1821», σελίδα 40, Αθήνα 1964)
Όπως αναφέρει ο Σάθας «Τα πάντα είχεν αφανίσει η Αλβανική πανώλης.
Εκεί ένθα προ ολίγου υπήρχον πόλεις και κώμαι πολύανδροι και ευδαίμονες,
ήδη έβλεπέ τις θανάτου ερήμωσιν, και πυριφλεγή ερείπια.
Η Πελοπόννησος πάσα είχε σχεδόν απογυμνωθή κατοίκων 23.»
……Γιατί οι Αλβανοί όρμησαν σαν αγέλες από όλη την Αχαΐα και τη Θεσσαλία, την Ήπειρο και από τόπους πέρα από την Ιλλυρίδα, χωρία κανένας να μπορεί να τους αντισταθεί στον Ισθμό και στις παραλίες των δύο κόλπων (Σαρωνικού και Κορινθιακού), και σαν αιμοβόροι λύκοι ξεπέρασαν και τους Μανιάτες σε ωμότητα…..
Όσοι από τους βαρβάρους αρκούνταν στην αρπαγή των χρημάτων έμοιαζαν φιλάνθρωποι, αλλά στο μεταξύ οι δυστυχισμένοι ολοφύρονταν καθώς παιδιά αποχωρίζονταν από τους πατέρες τους, άνδρες από τις γυναίκες του, αδελφοί στερούνταν τους αδελφούς τους, βρέφη αρπάζονταν από τις αγκαλιές των μητέρων τους, τρυφερές παρθένες από τα δωμάτιά τους που τις τραβούσαν χέρια βαρβάρων, και συγγενείς συγγενών, φίλοι φίλων και γνωρίμων γνώριμοι απάγονταν και γίνονταν δούλοι
[Σέργιος Μακραίος]
Πληροφορία που είναι χαραγμένη στον ενδέκατο στύλο της νότιας πλευράς του Θησείου, η οποία λέει: «1770 εχαλάσανε οι Αρνανουτάδες του Πιρί (προάστειον των Θηβών) και ηρίθανε οι Πιριώτες στην Αθήνα» (Δημ. Καμπούρογλου: «Ιστορία των Αθηνών, εκδ. 1969, τόμ. Α’, σ. 189). Υπάρχει και παραδοσιακό τραγούδι από τη Βόρεια Ελλάδα μάλιστα
για τα γεγονότα εκείνα ,
για την κάθοδο των Αλβανών στο Μωριά ,
τη σκλαβιά και τις απαγωγές των Πελοπονησίων που ακολούθησαν
΄΄΄Ξεκίνησαν η Αρναουτιά
την άκρη του θαλάσσιου
πάνε να πατήσουν το Μωριά
και το καημένου Κάστρου
πήραν μανάδες με παιδιά
αδέρφια κι αξαδέρφια
σαν πήραν και μια νιονυμφη τριων μηνών νυφούλα…..»»’
Υπολογίστηκε πως από τις 300.000 χριστιανούς της Πελοποννήσου χάθηκαν περί τις 100.000,δηλαδή το 1/3 του πληθυσμού ,είτε ως σκλάβοι στους Άραβες ,είτε ως εξαφανισθέντες και δολοφονημένοι είτε ως πρόσφυγες σε άλλες περιοχές ακόμα και στην επαρχία της Περγάμου .
»» Οι Αλβανοί, τους οποίους οι Τούρκοι είχαν εξαπολύσει κατά των Ελλήνων, επί εννέα χρόνια λεηλατούσαν την χερσόνησο, έκαιγαν, έσφαζαν, εξανδραπόδιζαν και πουλούσαν τους κατοίκους. Οι κάτοικοι της Βοστίτσας (Αιγίου) σφάχτηκαν όλοι, οι Σπέτσες ερημώθηκαν. Όταν δεν έβρισκαν πρόχειρη λεία ανάγκαζαν οι Αλβανοί τους Πελοποννήσιους να υπογράψουν χρεωστικές ομολογίες και πολλοί είχαν τέτοιες στα χέρια τους για πεντακόσιες ή εξακόσιες χιλιάδες γρόσια. Άλλοι πωλούνταν ως δούλοι. . Όσοι Έλληνες μπόρεσαν, κρύφτηκαν στα βουνά ή κατέφυγαν στην Επτάνησο. Ακόμα κι οι Μανιάτες ανέβηκαν στα κρησφύγετα του Ταΰγετου και οι οικισμοί τους λεηλατήθηκαν και πυρπολήθηκαν.
Τέλος η αρχηγία ανατέθηκε στον αρχιναύαρχο Χασάν Τζεζαερλή Μαντάλογλου (Καπουδάν Χασάν πασά),ο οποίος πήρε επιπλέον τους τίτλους του Μορά Βάλεση και του Σερασκέρη της Ρούμελης. Ζήτησε βοήθεια από τους ντόπιους Τούρκους αλλά πήρε ελάχιστη.Με την υπόδειξη όμως πιθανότατα του δραγουμάνου του στόλου Νικόλαου Μαυρογένους,προσεταιρίστηκε τους Κλέφτες για την εκδίωξη των Αλβανών. .Φτάνοντας λοιπόν ο Καπουδάν πασάς στην Κόρινθο το 1779,κάλεσε τους Αλβανούς να φύγουν από τον Μοριά. Αρκετοί συμμορφώθηκαν και έφυγαν για την Αλβανία.Την πρότασή του όμως απέρριψαν περί τους 7.000 Αλβανοί.
Έγραψε λοιπόν ο Χασάν Τζαζαερλής Μαντάλογλου πρόσκληση προς τους Κλέφτες «Σας διορίζομεν να σκοτώνετε χωρίς φόβον τους ζορμπάδες. Είναι δικά σας όλα τα πράγματα των. Να μας φέρετε μόνο τα κεφάλια των και σας συγχωρούμεν όσα εκάματε καπαέτια…………» (Ιω. Φιλήμων ΔΙΦΕ σελ 82).
»»Πριν δε της ενάρξεως της εν Τρικόρφοις μάχης,
μεταξύ Πελοποννησίων κλεφτών και Αλβανών,
όλοι οι αρχηγοί των Αλβανών συνελθόντες εν Τριπολιτζά
εις πολεμικόν συμβούλιον, και μετά πολλάς συνδιασκέψεις των,
απεφάσισαν και έπεμψαν την κάτωθι επιστολήν προς τους κατέχοντας τα Τρίκορφα Πελοποννησίους κλέφτας και αρματωλούς.
»’Δεν εκάματε καλά να σμίξετε με τους Τούρκους και ναρθήτε να μας βαρέσετε. Ναίσκε ορέ, δεν το παντέχομε ετούτο το πράμα, και σαν εσείς είχατε ατίγια μαζή με μας, τότενες ναρχούσασταν παλληκαρίσια, να τα βάζαμε ορέ τα πράματα στην καλή τη στράτα….»»»
Τριπολιτζά στη 8 Ιουλίου 1779
Οι Γενικοί Αρχηγοί
Αλή Χατζή Οσμάν Μπέης
Σουλεϊμάν Μπέης
Τότε δε και οι αρχηγοί των κλεφτών και αρματωλών συσκεφθέντες εν πολεμικώ συμβουλίω απήντησαν και αυτοί ως εξής:
»»……Ημείς ποτέ δεν είχαμε σκοπόν για να αναταμωθώμεν με τους Τούρκους, διότι κι αυτούς θεωρούμεν κακούς εχθρούς μας….
τα θέλετε εσείς,
γιατί από το καιρό που γένηκε το σεφέρι το Μάρτι το έτος 1769 και εμβήκατε στο Μωριά για να βοηθήστε τους Τούρκους και να κτυπήσετε εμάς τους Μωραΐτες ,
δέκα χρόνια γένουνται από τον καιρό εκείνον έως σήμερα,
.που μας ετυραννίσατε, μας εγδύσατε, εσκωτώσατε τους πατέρες μας, τις μητέρες μας, τα αδέρφια μας, τις γυναίκες μας, τα παιδιά μας, τους συγγενείς μας και τους πατριώτες μας
…….. και μας κάμετε τέτοια πολλά κακά που εμείς δεν μπορούμε πλιά να σας χωνεύσωμε, και ούτε να σας συγχωρήσωμεν, για δαυτό μαζωχθήκαμε ούλοι δω πέρα να σας χτυπήσωμε, και με την δύναμι του Θεού, αν μπορέσωμε και να σας διώξουμε πλια από το Μωριά…. »»’
»»’ ελάτε και σας καρτερούμε, γιατί παν εκείνα που ξέρατε,
ελάτε το ταχύ αλοιώς θα το μετανοήσετε»»
Από Τρίκορφα 10 Ιουλίου έτος 1779
Υπογράφουμε εμείς οι πρώτοι αρχηγοί Κωνσταντίνος Κολοκοτρώνης
και Αλέξης Ντάρας»» [Αθανάσιος Γρηγοριάδης-Ιστορικαί Αλήθειαι]»»
Ας δούμε τα γραφόμενα του Θεόδωρου Κολοκοτρώνη στα απομνημονεύματά του.
»»’εσυνάχθησαν όλοι και πάνε εις τον πατέρα μου και αυτός τους στάθηκε με ορμήν και τους εγύρισε πίσω εις τον κάμπον· ενώθησαν και άλλοι καπεταναίοι· εμβήκαν εις τα χωράφια, εις τον κάμπον τους εσκότωσε η καβάλα ως οι θεριστάδες· έπεσεν η καβαλαριά μέσα και τους εθέρισαν· από τη μίαν μεριάν η καβαλαριά από το άλλο ο πατέρας μου. Από 12000 , 700 πέρασαν εις το Δαδί.
Όταν τους επολέμησε ο πατέρας μου του έλεγαν,
Κολοκοτρώνη δεν κάμεις νισάφι; Τι νισάφι να σας κάμω, όπου ήλθετε και εχαλάσατε την πατρίδα μου, μας πήρατε σκλάβους και μας εκάματε τόσα κακά;
Του απεκρίθησαν εφέτος δικό μας του χρόνου δικό σου.
Τα κεφάλια των Αλβανών έφτιασαν πύργον εις Τριπολιτσάν».»»
» Ο Πουκεβίλ που πέρασε από εκεί το 1799 και είδε το «κτίσμα», είχε αρχίσει να καταρρέει λόγω της αποκολλήσεως μερικών κρανίων, ονομάζει το κτίσμα «πυραμίδα».
Ο Πουκεβίλ το περιγράφει με θαυμασμό, αποκαλώντας το «Τρόπαιο των Κολοκοτρωναίων».
»’Ύστερα ο Χασάν άρχισε τις εκκαθαριστικές επιχειρήσεις και σύντομα η Πελοπόννησος απαλλάχτηκε οριστικά από τους Αλβανούς, οι οποίοι είτε εξοντώθηκαν είτε έφυγαν, όσοι μπόρεσαν. Σ’ εκείνη την εκστρατεία ο Χασάν προσπάθησε να περιορίσει την αυτονομία των Μανιατών,απέτυχε όμως και συνέχισε τις επιχειρήσεις του κατά των Αλβανών στην υπόλοιπη Ελλάδα. Η τάξη αποκαταστάθηκε και οι Αλβανοί περιορίστηκαν στην πατρίδα τους.»
» Ας δούμε τώρα και το θρήνο που εγινε στην Αλβανία και τη Τσαμουριά μετά τον ξολοθρεμό τους.
»»Κατά το αυτό έτος [ 1780] εις πάσαν πόλη και κοινότητα Τσαμουριάς και Αλβανίας ,
ηκούσθη μέγας θρήνος και κλαθμός ,πενθούσης εκάστης Οθωμανικής οικογένειας ,υιόν ,αδελφό η πατέρα ,
καθότι αφίχθη η είδησης ότι οι Αλβανοί όσοι εις Πελοπόνησο προ δέκα ετών ,
εμάστιζον τους χριστιανούς της , κατεσφάγησαν φονευθέντες υπέρ τους 7.000
παρά του Χασάν Πασα ,των οπλαρχηγών Κωνσταντίνου και Αναγνώστου Κολοκοτρώνη……[Αραβαντινός].
Ενώ και ο αγωνιστής του 1821 , Αρβανιτης Σουλιώτης Κουτσονίκας ανέφερε στα απομνημονευματά του για τα γεγονότα της εποχής.
»Απεστάλησαν εντός ολίγου ,σμήνος στρατευμάτων Αλβανικών στη Πελοπόνησσο ,καταπνίξαντες την επανάσταση και και έφεραν ως επακόλουθο την διαρπαγή και αιχμαλωσία των κατοίκων τους οποίους διεσκόρπησαν εν τη Ευρωπαική και Ασιατική Τουρκία….
»’Οι απελθόντες εις την Πελοπόνησσο Αλβανοί ,έγιναν κύριοι της αυτής ,δεσπόζοτες και καταπιέζοντες δια καταχρήσεων και διαρπαγών ….
Ενώ για το διωγμό τους και όσους δεν σκοτώθηκαν
αλλά γυρίσανε στην Τσαμουριά αναφέρει ..
»»Ο δε επισημότερος αυτών Σουλειμάν Τσάπαρης ,Τζάμης ,
όστις είχε καταστει βαθύπλουτος εκ λαφύρων και διαρπαγών,
πληροφορηθείς τας διαταγά του Σουλτάνου ,εμβάς εις πλοίον μετέβη στη πατρίδα του.»»
»Ελθών εις την πατρίδα του το Μαργαρίτι ,ιδών του Σουλιώτας να φορολογούν
τα χωριά της Τσαμουριάς ,έγινε έξαλος ,διότι απομακρυνθείς πολλά έτη από τη πατρίδα του είχε ξεχάσει τους Σουλιώτας.»
»’Συνηθισμένος να καταπιέζει τους Πελοπονησίους του εφαίνοτο παράξενη η ανεξαρτησία των Σουλιωτών»’
»»Είχε πολλόυς φίλους και οπαδούς αγάδες από την όλη την Αλβανία…..»’
»Ελεγε δε προς του αυτούς
»’Είναι ντροπή εις τον Ισλαμισμό να πληρώνει χαράτζι
εις μίας χούφτα Γκιαούρηδων ,
ενώ 10 χιλιάδες σπαθιά Αλβανών υπέταξαν όλο το Μωριά»’.
Δηλαδή πέρα από τον Κολοκοτρώνη και ο ίδιος ο αρχηγός των Αλβανοτσάμηδων , ο Τσάπαρης, ομολογεί το ρόλο τους τα δέκα εκείνα χρόνια .
Μια καιρια αναφορα για τους Αρβανιτοφωνους που ειχανε εισάλθει στο Μωριά……
¨Ο Γενικός Προνοητής του Μοριά, Jacomo Barbarrigo, έγραψε τον 1479
αναφερομενος στους κατοικους του Μωρια ντοπιους και νεοφερμενους…
«Οι Αλβανοί και οι Γραικοί δεν είναι παρά ένας μόνος λαός που μισεί κάθε ξένο»
Οταν λεει Αλβανοι αναφέρεται στους αμιγώς αρβανιτόφωνους και τους διγλώσσους νεοφερμενους
και οταν λεει Γραικοι ,στους ντόπιους αμιγως ελληνοφωνους-γραικοφωνους του Μωριά .
Οταν λεει »δεν ειναι παρα ενας λαος»
εννοει ασφαλως
την πολιτισμική ομοιότητα
των δυο αυτών ομάδων
επιλύδων αρβανιτοφωνων και διγλώσσων
και ντόπιων ελληνοφώνων ακριβως γιατι οι πρωτοι ειχανε ερθει απο τα παραλια της
παλαι ποτε ημιελληνικης περιοχης ¨¨ Νεας Ηπειρου¨¨.ή Ελληνικης Ιλλυρίας.
Δεν μπορεί οι »Αλβανοί» αυτοί
να ήταν μόνο αρβανιτόφωνοι
η να μην ξερανε ¨¨γρι ελληνικᨨ
η να φοράγανε διαφορετικά ρούχα απο τους ντόπιους
και να χανε τοσο διαφορετικες παραδοσεις ηθη και εθιμα
δηλαδη να ειχανε τοσο διαφορετικο πολιτισμικο υποβαθρο απο τους ντοπιους,
και παρόλα αυτά να τους περιέγαφε ο Βενετός
ως »’έναν λαό».
Δεν γινεται.
Αρα είχανε πολλές πολιτισμικες ομοιότητες
και το κυριοτερο
ειχανε κοινη συνείδηση [ »’ένας λαός»’ οπως χαρακτηριστικά αναφέρει ]
και μαλιστα ¨¨μισουν καθε ξεν﨨¨
δηλαδη δεν βλεπανε ο ενας τον αλλο σαν ¨¨ξεν﨨 πραγμα που λεει παρα πολλα
για τη συνειδηση και τη καταγωγη των περισσοτερων Αρβανιτων
Υ.Γ
Η καθοδος αυτη των Σκιπεταρων στα 1770 συγκρινομενη με αυτη των Αρβανιτών του 14ου αιωνα δειχνει την τεραστια διαφορα κατα τα έτη της τουρκοκρατίας
του Ελληνα Αρβανιτη
απο τον ΤουρκοΑλβανο .
Μου αρέσει!Μου αρέσει!