Η Θεσσαλία είχε τον μεγαλύτερο αριθμό ανταρτών στον ΕΛΑΣ, ανάλογα με τον πληθυσμό της. Πολλές φορές οι Θεσσαλοί πέρασαν σε Ήπειρο και Ρούμελη, για να βοηθήσουν. Μάχες με τους Ιταλούς δόθηκαν στη Μερίτσα της Καλαμπάκας και στην Πύλη Τρικάλων. Κατάφεραν να μείνει η Καρδίτσα ελεύθερη πόλη για πολλούς μήνες στα 1943. Έφτιαξαν αντάρτικο αεροδρόμιο στη Νευρόπολη, κοντά στην Καρδίτσα, που λειτούργησε ως το τέλος χωρίς να το ανακαλύψουν οι Γερμανοί. Έκαναν σκληρά σαμποτάζ στη σιδηροδρομική γραμμή, με κορυφαία την ανατίναξη ενός τραίνου με εκατοντάδες θύματα, το Φλεβάρη του ’44. Αλλά, η εμβληματική μάχη και νίκη του ΕΛΑΣ της Θεσσαλίας ήταν η μάχη της σοδειάς, το τελευταίο καλοκαίρι της Κατοχής ([1]) Ολόκληρος ο θεσσαλικός κάμπος σπαρμένος και έτοιμος για θέρισμα. Χιλιάδες και χιλιάδες στρέμματα. Οι Γερμανοί περίμεναν πως και πως τη συγκομιδή, για να την αρπάξουν.
Η Θεσσαλία είναι πεδιάδα και οι μετακινήσεις πολύ εύκολες. Όχι όμως αν ρίξεις κάποιες γέφυρες, αν στήσεις ενέδρες και περιμένεις τους επισκέπτες και αν ο μισός ΕΛΑΣ εντείνει τη δράση του στην ορεινή περιφέρεια για να κρατάει τους Γερμανούς σε εγρήγορση, ενώ ο άλλος μισός βρίσκεται στον κάμπο. Αφού προσπάθησαν πολύ, οι Γερμανοί βρέθηκαν στο δίλημμα: ή θα έπαιρναν λίγο από το στάρι ή θα κρατούσαν τον έλεγχο του χώρου, γιατί δεν διέθεταν απεριόριστες δυνάμεις ώστε να κρατήσουν ταυτόχρονα τις βάσεις τους και να κυνηγάνε το δύσκολο θήραμα στα χωράφια. Θέλοντας και μη επέλεξαν το δεύτερο. Χρειάστηκε να κινητοποιηθούν με απόλυτη ακρίβεια, συντονισμό και πειθαρχία δεκάδες χιλιάδες αγρότες. Αυτό το ανέλαβε το ΕΑΜ, ενώ ο ΕΛΑΣ προστάτευε την επιχείρηση, που κράτησε δυο ολόκληρους μήνες και έδωσε δεκάδες μάχες με Γερμανούς και τους δωσίλογους του ΕΑΣΑΔ.
Ο θερισμός ήταν η πρώτη φάση. Γινόταν με πανστρατιά στα χωριά και με εργάτες που έφερε το ΕΑΜ από γειτονικές περιοχές. Ακόμα και με τους ίδιους τους μαχητές του ΕΛΑΣ, με το όπλο στην πλάτη. Δεν έφτιαχναν θημωνιές, γιατί θα ήταν εύκολο να αρπαχτούν ή να καούν. Μετά ήταν ο αλωνισμός, που έγινε με όλα τα διαθέσιμα μέσα. Αν τον έκανες χωρίς μηχανές κέρδιζες σε ασφάλεια, αλλά καθυστερούσες πολύ. Στον κάμπο υπήρχαν 350 μηχανές, οι πατόζες. Η μάχη που έγινε είχε πραγματικό αντικείμενο ποιος θα κυριαρχήσει στις μηχανές. Ο ΕΛΑΣ κέρδισε τους Γερμανούς κατά κράτος, μ’ έναν τολμηρό αλλά και ευφυή σχεδιασμό κινήσεων και ενεδρών ([2]) Τελευταία ήταν η αποθήκευση, που θα έπρεπε να μετατραπεί σε απόκρυψη, καθώς οι γνωστές αποθήκες ήταν ευάλωτες.
Πως μπορεί να κρυφτεί τόσο στάρι; Ένα μέρος κρύφτηκε στα κοντινά ορεινά και δασωμένα μέρη. Το υπόλοιπο θάφτηκε στον κάμπο, σε κατάλληλα προετοιμασμένες ασφαλείς κρύπτες και σκεπάστηκε. Θα άντεχε έτσι, χωρίς να σαπίσει, τέσσερις μήνες. Ως τότε θα το είχαν σηκώσει, αλλά στο μεταξύ σηκώθηκαν και έφυγαν οι Γερμανοί.
[1]. Για την προετοιμασία και την υλοποίηση της σποράς στη Θεσσαλία, δες την περιγραφή του Θεσσαλού Μίμη – Τάσου Μπουκουβάλα κλπ: Σκαλιδάκης, 2012, σ. 455-457
[2]. Για την προετοιμασία και την οργάνωση του ΕΛΑΣ κατά την προετοιμασία και κατά τη μάχη της σοδειάς, για τις συγκρούσεις με το ΕΑΣΑΔ και για τα αποτελέσματα της προσπάθειας: Σκαλιδάκης 2012, σ. 460-62)
Σημειώσεις για τον Εμφύλιο 