Που έγινε η πρώτη δοξολογία στην Καλαμάτα στις 23 Μαρτίου 1821

(του Νίκου Ζερβή)
ΔΗΜΟΣΙΕΥΜΕΝΟ ΣΤΑ ΠΡΑΚΤΙΚΑ ΤΟΥ Β΄ ΤΟΠΙΚΟΥ ΣΥΝΕΔΡΙΟΥ ΜΕΣΣΗΝΙΑΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ
(Κυπαρισσία 27-29 Νοεμβρίου 1982)

Α. Το ιστορικό του εορτασμού:

Ζωγραφικός πίνακας της έναρξης της Επαναστάσεως στην Καλαμάτα

Όπως είναι γνωστό, με το Β. Δ. της 17ης Απριλίου 1947 αποφασίστηκε ο εορτασμός της επετείου της απελευθερώσεως της Καλαμάτας, στις 23 Μαρτίου 1823, από τον τουρκικό ζυγό. Συγκεκριμένα, στην παράγραφο 2, αναφέρονται τα εξής: «Κατά ταύτην θα τελήται εις τον εν Καλάμαις διασωζόμενον Ιστορικόν Φραγκοβυζαντινόν  Ναόν των «Αγίων Αποστόλων» δοξολογία εις ανάμνησιν της Ιστορικής ημέρας και επιμνημόσυνος δέησις υπέρ των ηρώων της Ελευθερίας». Ο συντάκτης του Β. Διατάγματος, ή ο εισηγητής του, στηρίχθηκε στην αναμνηστική πλάκα που είχε εντοιχιστή στη νότια είσοδο των Αγίων Α­ποστόλων, με την ευκαιρία του εορτασμού της Εκατονταετηρίδος της Επαναστάσεως του 1821, τον Οκτώβριο του 1930. Η αναμνηστική εκείνη πλάκα έγραφε: «’Ώδε ανεπέμφθη δέησις πάνδημος προς Θεόν κατά Τούρκων επί Καλαμάτας αλώσει υπό Μεσσηνίων και Λακώνων πολεμιστών συνδραμόντων εν έτει 1821 Μαρτίου 23».