Ο Θ. Μικρούτσικος είπε εμφανώς συγκινημένος από το μικρόφωνο πως αυτή είναι η καλύτερη στιγμή της ζωής του, ενώ στο τέλος της συναυλίας παραδόθηκε στα έντονα συναισθήματα και κατέβηκε από τη σκηνή, με δακρυσμένα μάτια.
Από το μπλόγκ «Κατιούσα» Συνέχεια ανάγνωσης » Θάνος Μικρούτσικος: Η καντάτα για τη Μακρόνησο, Μάρτιος 2018″
(Από τον «Ερμή»)
«Πότε άνοιξε η Μακρόνησος;»
«Εγκαινιάστηκε τον Μάιο του 1947. Οι τελευταίοι πολιτικοί κρατούμενοι αποχώρησαν από τη Μακρόνησο το 1958»
«Ήταν πάντα ακατοίκητο ξερονήσι;» Συνέχεια ανάγνωσης «Ο Ερμής για τη Μακρόνησο»
Κατερίνα Μπρέγιαννη«Ανθρώπινα φίδια» έσφιξαν σε μια αγκαλιά μνήμης, τιμής και υπόσχεσης τον τόπο του μαρτυρίου και της θυσίας των αγωνιστών ηρώων της Μακρονήσου. Η εικόνα του πλήθους των προσκυνητών με τα κόκκινα γαρύφαλλα στα χέρια να ανηφορίζουν ταπεινά προς τους τόπους μαρτυρίου θα μείνει για πάντα χαραγμένη στη μνήμη όσων συμμετείχαν στην επίσκεψη που διοργάνωσαν οι εφημερίδες της Αριστεράς «Η Αυγή» και «Εποχή» και το περιοδικό «Σπούτνικ» στη Μαρτυρική Μακρόνησο την Κυριακή.
Προσκυνητές κάθε ηλικίας, από μικρά παιδιά πιασμένα από τα χέρια των γονιών τους, νέους και νέες, ώς τους γηραιότερους Μακρονησιώτες και αντιστασιακούς έδωσαν υπόσχεση μνήμης, τιμής και δέσμευσης συνέχισης του αγώνα για τα ιδανικά της ελευθερίας, της κοινωνικής δικαιοσύνης και της ισότητας μπροστά από το Μνημείο του Μακρονησιώτη Δεσμώτη. Ιδανικά τα οποία ποτίστηκαν με το αίμα των αγωνιστών της Μακρονήσου σε ένα από τα μεγαλύτερα σχέδια πολιτικής, ηθικής και φυσικής εξόντωσης πολιτικά αντιφρονούντων.
Σε μια ιδιαίτερα φορτισμένη από συγκίνηση και δέος τελετή έγινε η κατάθεση στεφάνων, όπου εκ μέρους του ΣΥΡΙΖΑ στεφάνι κατέθεσε ο γραμματέας του Παναγιώτης Ρήγας, εκ μέρους της «Αυγής» ο διευθύνων σύμβουλος του Δ.Σ. Δημήτρης Στούμπος και εκ μέρους της «Εποχής» η βουλεύτρια Α’ Πειραιώς του ΣΥΡΙΖΑ Ελένη Σταματάκη.
«Σήμερα διοργανώθηκε μια επίσκεψη μνήμης απέναντι σε όλους αυτούς τους ανθρώπους τη δύσκολη αυτή εποχή που έδωσαν ακόμα και τη ζωή τους και την ικμάδα όλης της προσπάθειας για να μην υπάρξει ο μαύρος φασισμός στη χώρα μας. Εκδιώχθηκαν, κυνηγήθηκαν από ένα καθεστώς που δεν θα έρθει στην Ελλάδα ποτέ πια. Αυτός είναι ο στόχος και η δική μας προσπάθεια, του ΣΥΡΙΖΑ και της κυβέρνησης» δήλωσε στην «Αυγή» ο γραμματέας του ΣΥΡΙΖΑ Πάνος Ρήγας τονίζοντας την ιδιαίτερη σημασία που έχει για τον ΣΥΡΙΖΑ η ιστορική μνήμη ως την «πεμπτουσία των αγώνων των ανθρώπων που θυσιάστηκαν». «Θεωρώ ότι τέτοιου είδους προσκυνήματα πρέπει να γίνονται, ειδικά για τη νέα γενιά, για να υπάρχει σύνδεση του ιστού των κοινωνικών αγώνων για τη δημοκρατία και την ελευθερία στη χώρα μας».
Σε δήλωσή του στην «Αυγή» ο αναπληρωτής υπουργός Εξωτερικών Γιώργος Κατρούγκαλος αναφέρει τι σηματοδοτεί η επίσκεψη μνήμης για μια κυβέρνηση της Αριστεράς: «Νέο Παρθενώνα είχαν πει τη Μακρόνησο και μάλιστα οι ‘φωτισμένοι’ από την παράταξη της Δεξιάς. Σήμερα ξέρουμε και δεν αρκούμαστε στο ‘Ποτέ πια’, όπως λέει και το σύνθημα το αναρτημένο στους φούρνους, διδασκόμαστε και συνεχίζουμε μέχρι την τελική νίκη. Είναι μια περίοδος για την πατρίδα μας, που η Αριστερά είναι στην κυβέρνηση, όχι στην εξουσία όπως θα θέλαμε, με πάρα πολλές δεσμεύσεις, όμως όταν είσαι σε αυτό τον τόπο, δεν μπορείς από το να πάρεις δύναμη να συνεχίσεις, ακόμα πιο δυνατά τώρα που φαίνεται να ανοίγει κάπως ο ορίζοντας μπροστά μας».
«Ένα προσκύνημα και ένας ελάχιστος φόρος τιμής στους χιλιάδες μάρτυρες που θυσιάστηκαν στο κολαστήριο της Μακρονήσου, στην οδό Αβύσσου αριθμός 0, για τις αξίες της ισότητας, της ελευθερίας και της κοινωνικής δικαιοσύνης. Και μια υπόσχεση που οφείλει να εκπληρώσει αυτή η κυβέρνηση: Να γίνει η Μακρόνησος μνημείο παγκόσμιας πολιτιστικής κληρονομιάς, γιατί η ιστορική μνήμη είναι καθήκον όλων μας. Λαός χωρίς μνήμη είναι λαός χωρίς μέλλον» δήλωσε χθες στην «Αυγή» η κοινοβουλευτική εκπρόσωπος του ΣΥΡΙΖΑ Φωτεινή Βάκη.
«Η χθεσινή επίσκεψη στη Μακρόνησο ήταν για μένα ιδιαίτερα συγκινητική και φορτισμένη συναισθηματικά και πολιτικά» δήλωσε η βουλεύτρια A’ Πειραιώς του ΣΥΡΙΖΑ Ελένη Σταματάκη. «Ιδιαίτερα με συγκίνησε η εντυπωσιακή συμμετοχή της νεολαίας. Ξεκινώντας με το πλοίο από τον Πειραιά, είχα την ευκαιρία να συνομιλήσω με νέους και νέες και διαπίστωσα το μεγάλο ενδιαφέρον τους να μάθουν περισσότερες πληροφορίες και μαρτυρίες για τον τόπο που θα επισκεπτόμασταν. Είδα τοn σεβασμό των νέων και όλου του κόσμου όταν έφτασε το καράβι και με λαχτάρα άρχισαν να βγαίνουν κρατώντας ο καθένας και η καθεμιά ένα γαρύφαλλο στο χέρι».
«Είδα τον σεβασμό τους ακουμπώντας το στο σημείο που μαρτύρησαν οι άνθρωποι για τις ιδέες και τα πιστεύω τους. Διαρκώς ερχόταν στο μυαλό μου η πρώτη μου επίσκεψη, ως νεολαία τότε, και εγώ, μετά τη Mεταπολίτευση, με συντρόφους και συντρόφισσες από τον Πειραιά, που αρκετοί από αυτούς είχαν ζήσει τα μαρτύρια στη Μακρόνησο. Στο μυαλό μου έρχονταν οι μαρτυρίες των Νίκου Αμπατσέλου, Γιώργου Μπελαβίλα, Γιάννη Αγγέλου, Κώστα Καλλέργη, Πάνου Τζαβέλλα,Ελένης Μπενά, Άννας Αμπατσέλου, Βασίλη Λασκαρίδη, Νίκου Αθανασάκου, Σωτήρη Μακρίδη, Μιχάλη Παπαγιαννάκη, Σταμάτη Σκούρτη, καθώς και του Τάκη Καράμπελα. Σύντροφοι και συντρόφισσες που δεν ζουν πια, όμως έβαλαν ένα λιθαράκι σε αυτό που είμαστε σήμερα εμείς. Τη μνήμη όλων αυτών και πολλών άλλων τιμήσαμε χθες».
«Η Ιστορία του λαού μας και της Αριστεράς είναι στοιχείο ταυτότητας για ένα σύγχρονο κόμμα της Αριστεράς αλλά και για μια κυβέρνηση της Αριστεράς. Δεν ήρθαμε εδώ απλώς επετειακά» τόνισε ο βουλευτής Α’ Αθήνας του ΣΥΡΙΖΑ Νίκος Φίλης. «Ήρθαμε για να καταθέσουμε τη μνήμη στον αγώνα αυτών των ανθρώπων που αγωνίστηκαν και τον σεβασμό μας και ταυτοχρόνως να δώσουμε μια υπόσχεση ότι δεν θα ξεχάσουμε αυτά για τα οποία αγωνίστηκαν».
«Θεωρώ υποχρέωσή μας να τιμούμε και να θυμόμαστε τους ανθρώπους που αγωνίστηκαν για να είμαστε σήμερα ελεύθεροι. Όλο το νησί θα πρέπει να κηρυχθεί και να διατηρηθεί ως ιστορικό μνημείο. Να γίνουν εργασίες συντήρησης, διατήρησης και πολιτιστικής αξιοποίησης του χώρου. Ήταν μια εξαιρετική εκδήλωση, με μεγάλη συμμετοχή, που θα πρέπει να επαναλαμβάνεται κάθε χρόνο για να ενημερώνεται και να ευαισθητοποιείται ο κόσμος περισσότερο, γιατί στην εποχή μας η έννοια της δημοκρατίας πρέπει να σταθεί ψηλά» ανέφερε χαρακτηριστικά η βουλεύτρια Α’ Πειραιώς του ΣΥΡΙΖΑ Εύη Καρακώστα.
«Η Ιστορία της Αριστεράς έχει γραφτεί στη χώρα μας και με τους τόπους μαρτυρίων. Ένας από αυτούς, ίσως ο κορυφαίος στη μετεμφυλιακή περίοδο, ήταν η Μακρόνησος. Η συγκλονιστική παρουσία των πολιτών σήμερα δείχνει ότι ο λαός μας έχει πάρα πολλά αποθέματα δημοκρατίας, στοιχείο που αποτελεί τιμή κατ’ αρχάς στους ίδιους τους επισκέπτες και κυρίως στον λαό που έχει υποφέρει τα πάνδεινα από τις ποικίλες μορφές δικτατορίας που έχει ζήσει. Αν θα μπορούσαμε να κάνουμε μια ευχή, είναι η σημερινή παρουσία εδώ να σημάνει τη βαθύτατη πεποίθηση και διάθεσή μας να μην ξαναγνωρίσει ο τόπος τέτοιες σκηνές, τέτοιους τόπους μαρτυρίου» τόνισε το ιστορικό στέλεχος της Αριστεράς και μέλος της Κ.Ε. του ΣΥΡΙΖΑ Στέλιος Παππάς.
Στην επίσκεψη μνήμης παρευρέθηκαν επίσης ο υπουργός Εσωτερικών Πάνος Σκουρλέτης, ο αν. υπουργός Οικονομίας και Ανάπτυξης Αλέξης Χαρίτσης, ο υφυπουργός Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής, Νεκτάριος Σαντορινιός, οι βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ Αττικής Πάνος Σκουρολιάκος, Ηλείας Μάκης Μπαλαούρας, Κοζάνης Γιάννης Θεοφύλακτος και η βουλεύτρια Σερρών, Αφροδίτη Σταμπουλή. Επίσης, στην εκδήλωση τιμής παρευρέθηκαν στελέχη της Τοπικής Αυτοδιοίκησης. Ενδεικτικά μόνο αναφέρω τον αντιπεριφερειάρχη Ανατολικής Αττικής Πέτρο Φιλίππου, τον δήμαρχο Βύρωνα Γρηγόρη Κατωπόδη και τον αντιδήμαρχο Βύρωνα Χρήστο Σπυρόπουλο.
Ακολούθησε επίσκεψη στους «Αρτοκλίβανους», το κτήριο όπου αναμένεται να στεγαστεί το Μουσείο Μακρονήσου, και εκδήλωση στον χώρο του θεάτρου της Μακρονήσου, όπου έγινε ιστορική αναδρομή από τον ιστορικό Τάσο Σακελλαρόπουλο. Αναφορά στις μαρτυρικές μέρες της Μακρονήσου έγινε από τον γιο Μακρονησιωτών Παναγιώτη Ηλιόπουλο.
Χαιρετισμό απηύθυνε ο πρόεδρος της Βουλής Νίκος Βούτσης σε μήνυμά του που διαβάστηκε από τον Αχιλλέα Ρουσιάκη όπου ανέφερε συγκεκριμένη πρωτοβουλία που ανέλαβε για τη Μακρόνησο για τον συντονισμό όλων των απαραίτητων υπουργείων με στόχο την καταπολέμηση της αυθαίρετης δόμησης στο νησί και την αποκατάσταση των θυμάτων της μεγάλης σφαγής.
Η επίσκεψη τιμής ολοκληρώθηκε με τραγούδια αντίστασης από τη Nατάσσα Παπαδοπούλου – Τζαβέλλα και τον ακορντεονίστα Ανδρέα Τσεκούρα.
Οι επισκέπτες στη συνέχεια κατευθύνθηκαν στο Λαύριο, όπου πραγματοποιήθηκε κατάθεση στεφάνων στο μνημείο της μάνας, γυναίκας, αδερφής του Μακρονησιώτη Δεσμώτη από την κοινοβουλευτική εκπρόσωπο του ΣΥΡΙΖΑ Φωτεινή Βάκη και από τον διευθύνοντα σύμβουλο της «Αυγής» Δημήτρη Στούμπο. Εκ μέρους της «Εποχής» στεφάνι κατέθεσε ο Πάνος Λάμπρου.
Παρά τη βαθιά συγκίνηση, το βαρύ άγγιγμα της μνήμης και της ιστορικής ευθύνης καθώς και την κούραση του ημερήσιου προσκυνήματος, μεγάλο μέρος των επισκεπτών παρακολούθησε τη θεματική παράσταση λόγου, εικόνων και μουσικής στο Παλαιό Μηχανουργείο Λαυρίου που συνόδευσε η ρεμπέτικη κομπανία Εκ των εν όντων με τους μουσικούς Αντώνη Μπόγρη (κιθάρα), Βαγγέλη Καμπουράκη (μπουζούκι), Γιάννη Καρβέλη (μπουζούκι, μπαγλαμά) και την έκτακτη συμμετοχή του Αντρέα Τσεκούρα (ακορντεόν). Tα κείμενα διάβασε η Βέρα Καρβέλη.
Στο ίδιο χώρο υπήρχε έκθεση φωτογραφίας με θέμα τη Μακρόνησο, ενώ συγκεντρώθηκαν τρόφιμα και φάρμακα της δράσης Αλληλεγγύη, τα οποία παρέλαβε η αντιπροσωπεία Κούρδων προσφύγων.
Όλοι οι διοργανωτές ευχαριστούν τη συνδρομή του Λιμενικού Σώματος, της αστυνομίας, της τροχαίας και του προσωπικού των σκαφών «Δημήτρης» και «Paros jet» για τη συνεισφορά τους στην ομαλή διεξαγωγή της εκδήλωσης.
«Θέλω να σας μεταφέρω ένα σημαντικό μήνυμα από τον πρόεδρο της Βουλής, τον σύντροφο Νίκο Βούτση, όσον αφορά τη Μακρόνησο και αυτά που θα σας αναφέρω δεν έχουν ώς τώρα δημοσιευτεί και με ιδιαίτερη ευαισθησία είστε οι πρώτοι που τα μαθαίνετε.
Ο πρόεδρος της Βουλής έχει αναλάβει πρωτοβουλία και είναι σε επαφή με τον Σύνδεσμο Μακρονησιωτών και με όλα τα υπουργεία που λόγω αρμοδιότητας εμπλέκονται στην υπόθεση προκειμένου το προσεχές διάστημα να προχωρήσει σειρά ενεργειών για όλες τις εκκρεμότητες που υπάρχουν σε σχέση με τη Μακρόνησο.
Οι εκκρεμότητες αυτές είναι πολλές και ενδεικτικά αφορούν τη δικαστική εκκρεμότητα με τους αυθαιρετούχους, τα πρωτόκολλα κατεδάφισης που οι επιθεωρητές Δόμησης του υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας έχουν καταγράψει για 30 κτίσματα, μείζονα ζητήματα όπως η δημόσια γνωστοποίηση από το υπουργείο Άμυνας των στρατευσίμων εκείνων των σειρών και τα περίπου 150 θύματα της σφαγής που έγινε.
Υπάρχουν και ζητήματα που αφορούν το υπουργείο Πολιτισμού, άλλα που αφορούν το υπουργείο Οικονομικών, το Ναυτιλίας και εν πάση περιπτώσει το θέμα είναι ιδιαίτερα σύνθετο.
Έχει πραγματοποιηθεί σειρά συσκέψεων για το θέμα αυτό και έχει εντατικοποιηθεί η προσπάθεια με σκοπό την αποτελεσματική διαχείριση του θέματος και την αποκατάσταση της μνήμης για όσα οδυνηρά συνέβησαν».
Πηγή: Προσκύνημα μνήμης και τιμής στη Μαρτυρική Μακρόνησο (Video)
«Να απομακρυνθούν διάφορες αυθαίρετες χρήσεις, οι οποίες πληγώνουν και την ιστορική μνήμη μας, αλλά και τα ιστορικά μνημεία που υπάρχουν πάνω στο νησί» είπε χαρακτηριστικά ο υπουργός Υποδομών και Μεταφορών. Συνέχεια ανάγνωσης «Σπίρτζης: Να γίνει επισκέψιμη η Μακρόνησος- Είναι ντροπή να υπάρχουν αυθαίρετα στο νησί «
«Μακρόνησος ή Μακρονήσι, κατά τους αριστερούς. Την εποχή εκείνη, αλλά και σήμερα, η μία όχθη το ονόμασε ‘Εθνικόν Αναμορφωτήριον’, η άλλη ‘Κολαστήρι’ ή ‘Ελληνικό Νταχάου’. Χιλιάδες Έλληνες αριστεροί πέρασαν από εκεί και διατηρούν εφιαλτικές αναμνήσεις. Άλλοι όμως τις έχουν λησμονήσει. Απόδειξη η παρουσία τους σε ανώτατες θέσεις τής Πολιτείας και η συμμετοχή τους στα ανώτατα ή μεσαία κλιμάκια Κυβερνήσεων της σημερινής συντηρητικής παρατάξεως.
Υπάρχουν για το θέμα της Μακρονήσου ποικίλες και τελείως διιστάμενες απόψεις. Ένα όμως είναι βέβαιο. Ότι το θέμα αυτό κατοπτρίζει τον βαθύτατο διχασμό της εποχής του Εμφυλίου και το τρομερό μίσος που χώριζε τους Έλληνες. Συνέχεια ανάγνωσης «Ο Αλέξανδρος Ζαούσης για τη Μακρόνησο»
Η στρατολογία δια την ανασυγκρότησιν του Στρατού μέχρι του θέρους του 1946 δεν ήτο καθολική, αλλά μερική, δι’ επιστρατεύσεως των ακραιφνών εθνικοφρόνων στρατευσίμων.
Τούτο είχε προκαλέσει δυσφορίαν εις την εθνικόφρονα παράταξιν, διότι αύτη μόνον προσέφερε θυσίας εις αίμα, καθ’ ον χρόνον οι κομμουνισταί παρέμενον εις τας εστίας των, ασχολούμενοι αφ’ ενός μεν εις τας εργασίας των, αφ’ ετέρου δε εις την διαστρέβλωσιν των φρονημάτων του λαού και την ενίσχυσιν του ΚΚΕ.
Δια την άρσιν του παραπόνου τούτου απεφασίσθη από του φθινοπώρου του 1946 η καθολική επιστράτευσις. Τούτο όμως είχε ως συνέπειαν την μη εξασφάλισιν της ενότητος του Στρατού, λόγω της εκ των έσω διαβρώσεώς του. Συνέχεια ανάγνωσης «Ο υποστράτηγος Δ. Ζαφειρόπουλος για τη Μακρόνησο»
Στη φωτογραφία: Τάσος Κατράπας, Νίκος Κούνδουρος, Θανάσης Βέγγος. Μακρόνησος 1949
«Έφεραν τον Θανάση Βέγγο στη Μακρόνησο τον Μάρτη του 1949. Ήταν νευρικός, αεικίνητος, αγχώδης με όλα. Ήταν όμως και καρτερικός και βοηθούσε. Το λιγότερο που φοβήθηκε ήταν η Μακρόνησος. Πιο πολύ φοβόταν τη σκόνη, όχι τα μικρόβια. Στα μακαρόνια μέσα έκοβε ένα κρεμμύδι κι έτρωγε ό,τι περίσσευε από την καραβάνα του άλλου χωρίς να σιχαίνεται. Αλλά δεν μπορούσε να ανεχτεί τη σκόνη. Και την αταξία. Έτυχε να κοιμόμαστε στο ίδιο τσαντίρι. Το καλοκαίρι έκανε αφόρητη ζέστη, οι σκηνές πύρωναν κι έτσι ανεβάζαμε τα πλαϊνά παραπέτα να μπει λίγος αέρας. Μαζί με τον αέρα όμως έμπαινε και σκόνη. Ο Θανάσης δεν μπορούσε να την υποφέρει. Μόλις γλαρώναμε, πήγαινε και τα ‘κλεινε. Τον τιμωρούσαμε μόλις κοιμόταν. Του βάζαμε στη μούρη τις κάλτσες που δεν τις πλέναμε ποτέ.
Με φώναζε λιγδοτάμπαρο γιατί μέσα στις άλλες αντιδράσεις μας ήταν και κάτι περίεργες, π.χ. η βρώμα. Ο στρατός θέλει να είσαι άψογος. Πολλοί από εμάς όμως δεν πλενόμαστε, ως πράξη αντίστασης. Βγάζαμε από τον μπερέ τη λίγδα με το σουγιά. Ο Θανάσης ήταν επίσης ο τρεχαντήρης. Έτρεχε τότε και τρέχει ακόμα. Τρέχει και δεν φτάνει. Συνέχεια ανάγνωσης «Τάσος Ζωγράφος: Η Μακρόνησος του Θανάση Βέγγου «
«Για το τέλος άφησα τη Μακρόνησο. Από ποιους έχουμε μαρτυρίες τι έγινε εκεί; Από τους αριστερούς που έγραψαν τα απομνημονεύματά τους. Και ποιοι συγκεκριμένα; Αυτοί που δεν υπόγραψαν, το 2,5%. Το στρατόπεδο λειτουργούσε ως κέντρο εκπαιδεύσεως του ελληνικού στρατού. Στο διάστημα αυτό παρουσιάστηκαν 290.000 στρατιώτες από τους οποίους πήγαν στη Μακρόνησο 29.500, το 10%, από τους οποίους 400 δεν υπόγραψαν δήλωση». Συνέχεια ανάγνωσης «Ο Σάκης Μουμτζής για τη Μακρόνησο»
«Τι ήταν η Μακρόνησος. Ενας τόπος μαρτυρίου και βασανισμών». Ο 90χρονος Λεωνίδας Μεντάκης από τον Κουρνά Αποκορώνου είναι ένας από τους επιζώντες του στρατοπέδου συγκέντρωσης της Μακρονήσου. Παρότι έχουν περάσει πολλά χρόνια από εκείνες τις θλιβερές μέρες του εμφυλίου, τα γεγονότα παραμένουν ζωντανά στη μνήμη του κ. Λεωνίδα.
Στην κατοχή εντάσσεται στην ΕΠΟΝ και στη συνέχεια στο ΕΑΜ – ΕΛΑΣ ως εφεδρικός, μετά τον πόλεμο καλείται η κλάση του να υπηρετήσει στον στρατό.
«Είπα να αρνηθώ γιατί δεν ήθελα να πολεμήσω τους αντάρτες. Για 3 μήνες κρυβόμουν στα βουνά μαζί με άλλους. Στη συνέχεια έβγαλε μία ανακοίνωση η κυβέρνηση για τους ανυπότακτους ότι, αν παρουσιαστούν, δεν θα υποστούν συνέπειες. Παρουσιάστηκα, λοιπόν, αρχικά στο Κέντρο Νεοσυλλέκτων στο Ηράκλειο και από εκεί με απέσπασαν στο Μεσολόγγι. Εκεί έμεινα περίπου 20 μέρες. Εκεί γινόταν η διαλογή για κάθε στρατιώτη για το ´τι καπνό φουμάρει;´. Ηρθαν τα χαρτιά μου από την Κοινότητα και έλεγαν για τα πολιτικά μου φρονήματα. Με κάλεσαν στο γραφείο, όπως τον καθένα. ´Θέλεις να πολεμήσεις τους συμμορίτες;´, με ρώτησαν, ´Οχι´, απάντησα. ´Γιατί;´, με ρώτησαν. ´Γιατί ο αδελφός μου είναι στην αντίθετη παράταξη, δεν θέλω να κάνω πόλεμο με τον αδελφό και τον συγγενή μου´. Δεν ήθελαν άλλη απάντηση, μου χίμηξαν οι ραβδούχοι που ήταν μέσα στο δωμάτιο και με κτυπούσαν μέχρι να μείνω λιπόθυμος. Την επομένη σε κακή κατάσταση από το ξύλο μας έβαλαν σε ένα φορτηγό και μας πήγαν στη Μακρόνησο». Συνέχεια ανάγνωσης «Λεωνίδας Μεντάκης: αναμνήσεις από τη Μακρόνησο»
Η ερώτηση που τέθηκε την περασμένη εβδομάδα από τούτη εδώ την εφημερίδα ήταν ανηλεής: «γιατί οι εκδηλώσεις που γίνονται κατ’ έτος στο Γράμμο αποτελούν «γιορτή μίσους», ενώ οι εκδηλώσεις που θα γίνουν στη Μακρόνησο αποτελούν «εκδήλωση μνήμης»; Και οι μεν και οι δε μας θυμίζουν την ίδια μελανή ιστορική περίοδο, μια περίοδο διχασμού του ελληνικού λαού που πρωταγωνιστούσαν οι κατά Νίκο Καζαντζάκη «αδελφοφάδες»» (Απογευματινή 26.8.2003).
Κάποιοι εξ ευωνύμων θίχτηκαν μόνο και μόνο γατί διατυπώθηκε το ερώτημα. Γενικώς κι αορίστως δήλωσαν ότι «άλλο το ένα κι άλλο το άλλο» και δεν θέλησαν καν να το σκεφτούνε. Κάποιοι άλλοι το συζήτησαν και το θέμα μπήκε σε ευρύτερες διαστάσεις. Έφτασε στον Εμφύλιο και στο πως χειριζόμαστε την ιστορική μνήμη σ’ αυτή τη χώρα.
Επί της ουσίας όμως και όχι επί των εκδηλώσεων, υπάρχει μια ουσιαστική διαφορά μεταξύ Μακρονήσου και των υπόλοιπων εκφάνσεων του Εμφυλίου. Ο κολασμός στο ξερονήσι αυτό του Αιγαίου μπορεί να ήταν παράγωγο ενός πολέμου, υπήρξε όμως και μια αντιδημοκρατική εκτροπή του κράτους η οποία πρέπει ρητά να καταδικαστεί για να μην υπάρξουν άλλες στο μέλλον. Συνέχεια ανάγνωσης «Πάσχος Μανδραβέλης: Μακρόνησος και Γράμμος «
Σημειώσεις για τον Εμφύλιο 