Ένα χρόνο πριν την Επανάσταση, ο νεαρός Φαναριώτης λόγιος Αλέξανδρος Μαυροκορδάτος βρισκόταν στην Πίζα, στην εξόριστη αυλή του φυγάδα ηγεμόνα Καρατζά. Αντίθετα με τους άλλους, αυτός δεν σκότωνε τον καιρό του. Παρακολουθούσε μαθήματα στο πανεπιστήμιο, μάθαινε αγγλικά με τη Μαίρη Σέλλευ (στην οποία αυτός παρέδιδε μαθήματα αρχαίων ελληνικών), διάβαζε συστηματικά ό,τι κυκλοφορούσε στην Ευρώπη στο χώρο των ιδεών και της πολιτικής (είχε γίνει μάλιστα σχεδόν… φιλελεύθερος). Όλα αυτά ντυμένος με την παραδοσιακή ανατολίτικη φορεσιά, τα τουρμπάνια κλπ: τα φράγκικα τα έβαλε μόνο όταν κατέβηκε στην επαναστατημένη Ελλάδα!
Στην Πίζα λοιπόν ο Μαυροκορδάτος έγραψε (στα γαλλικά) ένα μοναδικό κείμενο με τίτλο «Συνοπτικά περί Τουρκίας», με το οποίο ανέλυε την κατάσταση της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας και προέβλεπε τη διάλυσή της. Σκόπευε να το εκδώσει, αλλά ο Καρατζάς τον απέτρεψε, για να μην αντιδράσουν οι Αυστριακοί, οι οποίοι υποστήριζαν αναφανδόν την ακεραιότητα της επικράτειας του Σουλτάνου. Κυκλοφόρησε, ωστόσο, σε περιορισμένο αλλά άγνωστο αριθμό αποδεκτών. Συνέχεια ανάγνωσης «Αλέξανδρος Μαυροκορδάτος: συνοπτικά περί Τουρκίας «
Σημειώσεις για τον Εμφύλιο 