Η μάχη στο Μανιάκι και άλλα τινά (χειρόγραφη εξιστόρηση με αφηγητή τον Ηλία Σαλαφατίνο)

Στα Γενικά Αρχεία του Κράτους βρίσκεται ο φάκελος 266 στον οποίο φυλάσσεται το  αρχείο της συλλογής Βλαχογιάννη, Ένα από τα περιεχόμενα έγγραφα, χωρίς εμφανή την υπογραφή του συγγραφέα είναι και το «Σχεδίασμα ιστορίας της Επαναστάσεως» (1), το οποίο έγραψε (2) ο γνωστός Αρκάδιος πολιτι­κός Ρήγας Παλαμήδης.

Γενική αξιολόγηση των κειμένων, αλλά και την απόδοση τους στη γραφίδα του Παλα­μήδη, έχει κάνει η κ. Ιωάννα Γιανναροπούλου στους τόμους Β,Γ,Δ της «Μνημοσύνης». Σε γενικές γραμμές θεωρεί ότι τα γραφόμενα του Παλαμήδη είναι προχειρογραμμένα, άνευ ουσιαστικής ιστορικής αξίας και ότι «η προσφορά του σχεδιάζοντος και συχνότατα αυτο-σχεδιάζοντος Ρήγα Παλαμήδη δεν είναι μεγάλη, ουδέ μετρία εις την αξιολόγησιν των ιστορικών γεγονότων ή έστω την πληρεστέραν έκθεσιν αυτών… γενικώς δε αυξάνει κατά μικρόν τας πηγάς της ιστορίας του απελευθερωτικούτου έθνους ημών Αγώνος.»(3)

Φέρτε μου διαμάντια να γράψω το όνομα του Σαλαφατίνου

Ηλίας Ζερίτης

«Ουδέποτε κλέος ισθλόν απόλλυται, ουδ’ όνομα αυτού αλλ’ υπό γης περ εών γίγνεται αθάνατος».Τυρταίος.                                            .                    .

Έτσι άρχιζε το κείμενο του αείμνηστου Στ. Σκοπετέα στο φύλλο αρ. 18 του «Φάρου της Λακωνίας». Ήταν ο πρώτος Έλληνας ιστοριοδίφης που ασχο­λήθηκε «με τον αγνοημένο αγωνιστή του 1821, τον εξ Οίτυλου Ηλία Σαλαφατίνο». Και συνέχιζε, «ελπί­ζω κάποτε να δυνηθώ να φέρω εις φως τον βίον και τα έργα του μεγαλόφρονος εκείνου αοιδίμου συμπατριώτη μου». Δυστυχώς ο ακούραστος ερευνητής πέθανε το 1958 χωρίς να προλάβει να πραγματοποιήσει το σχέδιο του, το αρχείο του όμως παρέμεινε ανεκμετάλλευτο και απρόσιτο, από όσο γνωρίζω μέχρι σή­μερα.