Μαντήλι Καλαματιανό, καπιταλισμός και Επανάσταση

ΜΕΤΑΞΙ, ΡΑΣΟ ΚΑΙ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ

Ταυτόχρονα με τις «μεγάλες» ιστορίες και τα μεγάλα ιστορικά γεγονότα, υπάρχουν και οι «μικρές» ιστορίες οι οποίες διαδραματίζονται υπό την ομπρέλα των «μεγάλων» ιστορικών γεγονότων. Άλλοτε προσυπογράφουν και άλλοτε διαψεύδουν τις «μεγάλες» ιστορίες. Συνήθως οι «μεγάλες» ιστορίες είναι ευάλωτες στην παραποίηση και την μεθόδευση και επιλέγονται ως «μεγάλες» ανάλογα με τον πολιτικό σκοπό που πρόκειται να υπηρετήσουν. Οι «μικρές», από την άλλη, συνήθως παραμένουν αλώβητες από κάθε είδους πολιτική εκμετάλλευση και πάντα μέσα τους εμπεριέχουν συμπυκνωμένη, ολόκληρη και αναλλοίωτη την αλήθεια ενός οποιουδήποτε «μεγάλου» ιστορικού γεγονότος.

Η δράση των Ταγμάτων – Μέρος Δεύτερο

(Από τον «Ερμή», υπό επεξεργασία)

Εύβοια

«Στην Εύβοια είχε τοποθετηθεί νομάρχης ο στρατηγός Λιάκος, ο οποίος ανασυγκρότησε την Εθνική Πολιτοφυλακή για να καταπολεμήσει το ΕΑΜ, σε συνεργασία με τους Γερμανούς. Μαγιά ήταν οι ογδόντα Ταγματασφαλίτες που έφερε μαζί του από την Αθήνα, τις τελευταίες μέρες του 1943. Μια από τις πρώτες ενέργειες του Λιάκου ήταν να συλλάβει εκατόν πενήντα ομήρους και να τους στείλει στην Αθήνα, για να χρησιμοποιηθούν ως δεξαμενή εκτελέσεων σε αντίποινα για μελλοντικές απώλειες του Τάγματος. Ως το τέλος Ιανουαρίου η δύναμή του έφτασε τους τετρακόσιους άνδρες και το καλοκαίρι ίσως είχαν ξεπεράσει τους χίλιους πεντακόσιους. Ο Λιάκος όμως είχε σκοτώθηκε σε μια σύγκρουση με τον ΕΛΑΣ και από τον Μάιο του ’44 τον διαδέχτηκε ο υποστράτηγος Παπαθανασόπουλος, ιδρυτικό μέλος του ΕΔΕΣ και εξέχων στέλεχος του προδοτικού ΕΔΕΣ της Αθήνας»

Που έγινε η πρώτη δοξολογία στην Καλαμάτα στις 23 Μαρτίου 1821

(του Νίκου Ζερβή)
ΔΗΜΟΣΙΕΥΜΕΝΟ ΣΤΑ ΠΡΑΚΤΙΚΑ ΤΟΥ Β΄ ΤΟΠΙΚΟΥ ΣΥΝΕΔΡΙΟΥ ΜΕΣΣΗΝΙΑΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ
(Κυπαρισσία 27-29 Νοεμβρίου 1982)

Α. Το ιστορικό του εορτασμού:

Ζωγραφικός πίνακας της έναρξης της Επαναστάσεως στην Καλαμάτα

Όπως είναι γνωστό, με το Β. Δ. της 17ης Απριλίου 1947 αποφασίστηκε ο εορτασμός της επετείου της απελευθερώσεως της Καλαμάτας, στις 23 Μαρτίου 1823, από τον τουρκικό ζυγό. Συγκεκριμένα, στην παράγραφο 2, αναφέρονται τα εξής: «Κατά ταύτην θα τελήται εις τον εν Καλάμαις διασωζόμενον Ιστορικόν Φραγκοβυζαντινόν  Ναόν των «Αγίων Αποστόλων» δοξολογία εις ανάμνησιν της Ιστορικής ημέρας και επιμνημόσυνος δέησις υπέρ των ηρώων της Ελευθερίας». Ο συντάκτης του Β. Διατάγματος, ή ο εισηγητής του, στηρίχθηκε στην αναμνηστική πλάκα που είχε εντοιχιστή στη νότια είσοδο των Αγίων Α­ποστόλων, με την ευκαιρία του εορτασμού της Εκατονταετηρίδος της Επαναστάσεως του 1821, τον Οκτώβριο του 1930. Η αναμνηστική εκείνη πλάκα έγραφε: «’Ώδε ανεπέμφθη δέησις πάνδημος προς Θεόν κατά Τούρκων επί Καλαμάτας αλώσει υπό Μεσσηνίων και Λακώνων πολεμιστών συνδραμόντων εν έτει 1821 Μαρτίου 23».

…και έλαβον τα όπλα προς μηδενισμόν της βδελυράς τυραννίας

Η Καλαμάτα ήταν η πρώτη πόλη του Μωριά που απελευθερώθηκε, στις 23 Μαρτίου 1821. Όποιος περάσει σήμερα από εκεί, μπορεί να διαβάσει χαραγμένο στο μνημείο που υπάρχει απέναντι από το ναό των Αγίων Αποστόλων, το  εκπληκτικό κείμενο του ευρωπαϊκού επαναστατικού διαφωτισμού, που υπογράφει ο Πετρόμπεης.

*

Προειδοποίησις εις τας Ευρωπαϊκάς Αυλάς, εκ μέρους του φιλογενούς αρχιστρατήγου των Σπαρτιατικών στρατευμάτων Πέτρου Μαυρομιχάλη και της Μεσσηνιακής Συγκλήτου.

Ο ανυπόφορος ζυγός της Οθωμανικής τυραννίας εις το διάστημα ενός και απέκεινα αιώνος, κατήντησεν εις μίαν ακμήν, ώστε να μην μείνη άλλο εις τους δυστυχείς Πελοποννησίους Γραικούς, ει μη μόνον πνοή και αυτή δια να ωθή κυρίως τους εγκαρδίους των αναστεναγμούς.
Εις τοιαύτην όντες κατάστασιν στερημένοι από όλα τα δίκαιά μας, με μίαν γνώμην ομοφώνως απεφασίσαμεν να λάβωμεν τα άρματα, και να ορμήσωμεν κατά των τυράννων. Πάσα προς αλλήλους μας φατρία και διχόνοια, ως καρποί της τυραννίας απερρίθφησαν εις τον βυθόν της λήθης, και άπαντες πνέομεν πνοήν ελευθερίας.