Λέξεις: Μ.Α. = Μέση Ανατολή, Ρούκος = Πέτρος Ρούσος, Ντύμας = Ανδρέας Τζήμας, Πύρος = Κομνηνός Πυρομάγλου, Δεσπότης = Κώστας Δεσποτόπουλος, Τζίρος = Ηλίας Τσιριμώκος, νταχαμπίες = τα ποταμόπλοια του Νήλου, κίτρινος και σιωπηλός = ο πρωθυπουργός Τσουδερός, σουδάνια = αράπικα φιστίκια.
Για την αιτία του ποιήματος, δηλαδή την πρώτη επίσκεψη αντιπροσωπείας των ανταρτών στη Μέση Ανατολή, δείτε εδώ:
Συνέχεια ανάγνωσης «Ένα σατιρικό ποίημα του Σεφέρη στη Μέση Ανατολή»
(Από τον «Ερμή»)
«Με ποιους στόχους άρχισε το συνέδριο του Λιβάνου;»
«Στο επίπεδο των διακηρύξεων είχε ως στόχο την εθνική ενότητα. Η οποία εννοούνταν ως συμμετοχή όλων των πολιτικών δυνάμεων στην κυβέρνηση Παπανδρέου και την υπαγωγή των ένοπλων σωμάτων της αντίστασης υπό τις εντολές της κυβέρνησης. Στην πραγματικότητα ήταν αναμέτρηση δύο παρατάξεων, της δεξιάς και της αριστεράς, οι οποίες είχαν πλέον διαμορφωθεί και θα συγκρούονταν για την εξουσία μετά την επικείμενη αποχώρηση των Γερμανών. Οι ενδιάμεσοι δεν είχαν τη δύναμη να επηρεάσουν τα πράγματα, ούτε καν να παίξουν ρόλο μεσολαβητή»
«Αυτό είναι προφανές για τις πολιτικές δυνάμεις που συσπειρώθηκαν γύρω από τους Βρετανούς. Αλλά όχι για το ΕΑΜ. Αν το ΕΑΜ ήθελε την εξουσία για τον εαυτό του, δεν είχε κανένα λόγο να πάει στο Λίβανο» Συνέχεια ανάγνωσης «Το Συνέδριο του Λιβάνου»
(Από τον «Ερμή»)
«Το ναυτικό παρέμεινε αξιόμαχο, υπό τις διαταγές της εξόριστης κυβέρνησης, αλλά ήταν γεγονός η σχεδόν πλήρης διάλυση του στρατού ξηράς. Οι δυο ταξιαρχίες, οι οποίες υποτίθεται ότι θα έκαναν θριαμβευτική είσοδο στη Ρώμη, δεν υπήρχαν πια. Μετά την καταστολή των στάσεων του Απριλίου ξεκίνησε η ανασύσταση ενός μονολιθικού μοναρχικού στρατού. Η επιλογή των αξιωματικών έγινε με βάση τη συμπεριφορά που τήρησαν στη στάση του Απριλίου, αλλά και τη γενικότερη στάση τους στη Μέση Ανατολή. Από το πλήθος των βασιλοφρόνων και των αποτάκτων που είχαν ενσωματωθεί, θα έπρεπε να επιλέγουν όσοι ήταν απαραίτητοι. Πολλοί αξιωματικοί περίσσευαν. Στα τέλη Μαΐου 1944 είχαν επιλεγεί διακόσιοι τέσσερις αξιωματικοί και χίλιοι εξακόσιοι ογδόντα οπλίτες για το σχηματισμό της 3ης ελληνικής ορεινής ταξιαρχίας, με επικεφαλής τον συνταγματάρχη Θρασύβουλο Τσακαλώτο. Προοδευτικά η δύναμη της ταξιαρχίας συμπληρώθηκε και έφτασε τους διακόσιους δεκατρείς αξιωματικούς, εβδομήντα ανθυπασπιστές και τρεις χιλιάδες ογδόντα τέσσερις οπλίτες. Πριν τα μέσα Αυγούστου, η νέα ταξιαρχία είχε μεταφερθεί στην Ιταλία, όπου πήρε μέρος στην κατάληψη του Ρίμινι, με απώλειες εβδομήντα οχτώ νεκρούς και εκατόν ογδόντα οχτώ τραυματίες» Συνέχεια ανάγνωσης «Αποτίμηση των γεγονότων της Μέσης Ανατολής»
(Από τον «Ερμή»)
«Τι ήταν αυτό που πυροδότησε τις εξεγέρσεις του ’44;»
«Η εμφάνιση στο προσκήνιο της ΠΕΕΑ, της κυβέρνησης του βουνού. Ο αντικειμενικός στόχος της εξέγερσης του Απριλίου ήταν ο εξαναγκασμός της κυβέρνησης Τσουδερού να ανασχηματιστεί και να αναγνωρίσει την ΠΕΕΑ ως κύριο συνομιλητή και πραγματικό εκπρόσωπο της Ελλάδας. Αν όχι, τότε η κυβέρνηση θα διαλυόταν. Ουσιαστικά αυτή ήταν η πρώτη μεγάλη και αποφασιστική εμφύλια σύγκρουση αριστεράς και δεξιάς με αντικείμενο την κυβερνητική εξουσία. Όχι την εξουσία στα βουνά της κατεχόμενης Ελλάδας, αλλά την εξουσία της αναγνωρισμένης από τους συμμάχους ελληνικής κυβέρνησης, για εκείνη τη στιγμή και για μετά την απελευθέρωση»
«Πώς εξελίχθηκε η στάση;» Συνέχεια ανάγνωσης «Μέση Ανατολή: Ο Απρίλιος του 1944»
(Από τον «Ερμή»)
«Μετά την κρίση του Ιουλίου τα πράγματα ηρέμησαν για λίγο στη Μέση Ανατολή. Το επόμενο μεγάλο γεγονός ήταν η επίσκεψη των αντιπροσώπων από τις αντιστασιακές οργανώσεις στο Κάιρο»
«Ποιοι ήταν οι αντιπρόσωποι;» Συνέχεια ανάγνωσης «Μέση Ανατολή: Από τον Ιούλιο του ’43 ως τον Απρίλιο του ‘44»
(Από τον «Ερμή»)
«Πότε ξεκίνησε ο νέος κύκλος;»
«Λίγους μήνες αργότερα, τον Ιούλιο του ’43. Άρχισαν εξεγέρσεις στο ναυτικό και ειδικότερα στα πολεμικά Ιέραξ και Μιαούλης, οι οποίες κατεστάλησαν, αφού αναστάτωσαν την Αλεξάνδρεια. Μετά ήρθε η σειρά του στρατού. Παρά την επιτυχία των αντιμοναρχικών, ο στρατός παρέμενε βασιλικός, υπό τον άμεσο έλεγχο των Βρετανών. Η ΑΣΟ ήταν πολύ προσεκτική, γιατί φοβόταν ότι μια νέα εξέγερση θα ήταν η ευκαιρία που περίμεναν οι άλλοι, για να διαλύσουν το στρατό. Ωστόσο, η εξέγερση έγινε»
«Ποια ήταν η αφορμή, αυτή τη φορά;» Συνέχεια ανάγνωσης «Η στάση του Ιουλίου 1943»
(Από τον «Ερμή»)
«Την άνοιξη του 1943 η μεγάλη αντιπαράθεση έγινε γύρω από το θέμα της δημιουργίας και της στελέχωσης του επιτελείου της 1ης Μεραρχίας, την οποία προωθούσε ο Κανελλόπουλος. Υπήρξε σφοδρή αντίδραση από τους επικεφαλής των δύο ταξιαρχιών, Κατσώτα και Μπουρδάρα, οι οποίοι πρόβαλαν στρατιωτικά, τεχνικά θέματα για να αποδείξουν ότι η δημιουργία της μεραρχίας ήταν ανέφικτη, αλλά όλοι ερμήνευσαν τη στάση τους ως προσπάθεια να περιφρουρήσουν τα δικά τους κεκτημένα. Γιατί ουσιαστικά θα έχαναν την ηγεσία των δύο μεγάλων μονάδων του στρατού. Η αντίδραση αυτή υπήρξε μεγάλο πλήγμα για τον Κανελλόπουλο ο οποίος είχε τοποθετήσει τους δύο αξιωματικούς ως επικεφαλής των ταξιαρχιών. Αυτό όμως δεν ήταν τόσο σημαντικό, όσο ο σάλος που ξεσηκώθηκε από την τοποθέτηση του υποστράτηγου Ζυγούρη ως μεράρχου. Γιατί ο Ζυγούρης ήταν βασιλόφρονας και είχε συμπλεύσει χωρίς προβλήματα με τη δικτατορία της 4ης Αυγούστου. Όπως ήταν αναμενόμενο, επέλεξε βασιλόφρονες αξιωματικούς στο επιτελείο της μεραρχίας. Αυτές οι εξελίξεις έπεισαν, μέσα στο κλίμα της δυσπιστίας που υπήρχε, τους αντιμοναρχικούς που είχαν επιστρέψει στο στρατό και την αριστερά ότι γινόταν πράξη το σχέδιο για τον απόλυτο έλεγχο του στρατού από τον βασιλιά» Συνέχεια ανάγνωσης «Το κίνημα του Φεβρουαρίου 1943»
(Από τον «Ερμή»)
«Υπάρχουν τρεις περίοδοι για το στρατό στη Μέση Ανατολή. Η πρώτη, από τον Ιούνιο του 1941 έως τον Φεβρουάριο του 1943. Οι αντιπαλότητες υπήρχαν, αλλά γινόταν και μια οργανωτική προσπάθεια, η οποία είχε οδηγήσει στη συμμετοχή ελληνικών μονάδων στην τρίτη μάχη του Ελ Αλαμέιν. Η δεύτερη περίοδος αρχίζει το Μάρτιο του 1943 και κρατάει ως τον Απρίλιο του ’44. Χαρακτηριστικό της είναι οι έντονες πολιτικές συγκρούσεις, με τελικό αποτέλεσμα τη διάλυση του ελληνικού στρατού της Μέσης Ανατολής. Η τελευταία περίοδος περιλαμβάνει τη δημιουργία της τρίτης ορεινής ταξιαρχίας, η οποία ήταν απόλυτα νομοταγής στο βασιλιά, αλλά και την κράτηση χιλιάδων στασιαστών σε στρατόπεδα συγκέντρωσης, από τους Βρετανούς»
Σημειώσεις για τον Εμφύλιο 