Άλμπερτ Σπέερ: η συμφωνία Τσώρτσιλ – Χίτλερ για την αποχώρηση των Γερμανικών στρατευμάτων από την Ελλάδα

 

Αφηγείται ο Αλμπερτ Σπέερ, υπουργός της Πολεμικής και Βιομηχανικής Παραγωγής του Χίτλερ, σε συνέντευξή του στον Β. Μαθιόπουλο, που είχε δημοσιευτεί στο «Βήμα» στα 1976 (Το απόσπασμα είναι από το βιβλίο του ίδιου «Ο Δεκέμβριος του 1944»):

«Είμαι αυτήκοος μάρτυρας ενός γεγονότος, που μας είχε προκαλέσει πολύ μεγάλη εντύπωση το φθινόπωρο του 1944. Θυμάμαι συγκεκριμένα ότι ο στρατηγός Γιοντλ, αρχηγός του Γενικού (γερμανικού) Επιτελείου, ήρθε μια μέρα και μου ανέφερε ότι επήλθε συμφωνία σε υψηλό επίπεδο μεταξύ Αγγλίας και Γερμανίας, που αφορούσε την Ελλάδα. Η συμφωνία αυτή, πρωτοφανής μέχρι τότε και όπως γνωρίζω ΜΟΝΑΔΙΚΗ σε όλο τον Β` Παγκόσμιο Πόλεμο, αφορούσε – όπως, τουλάχιστον, μου είπε ο Γιοντλ – την εκκένωση της Ελλάδας από τα γερμανικά στρατεύματα χωρίς βρετανική ενόχληση. Η συμφωνία αυτή έγινε στη Λισαβόνα και το ποιος είχε την πρωτοβουλία δεν ξέρω, αλλά πιστεύω ότι δεν έγινε σε διπλωματικό επίπεδο, αλλά πολύ ψηλότερα, για να μην υπάρξουν ακριτομυθίες. Η πληροφορία για το περίεργο αυτό «τζέντλεμαν αγκρίμεντ» μεταξύ Λονδίνου και Βερολίνου προκάλεσε σε όσους το έμαθαν κατάπληξη. Και, πράγματι, οι Αγγλοι την τήρησαν. Τα γερμανικά πολεμικά και μεταγωγικά σκάφη φορτώθηκαν στρατό από τα ελληνικά νησιά – που εκκένωσαν – πέρασαν, το φθινόπωρο του 1944, ανενόχλητα μπροστά από τα μάτια των Βρετανών και ανάμεσα από τα βρετανικά υποβρύχια στο Αιγαίο και τη Μεσόγειο. Το τίμημα της συμφωνίας, κατά τη γνώμη μου, ήταν να παραχωρήσουν οι Γερμανοί τη Θεσσαλονίκη στους Αγγλους αμαχητί και μ’ αυτόν το τρόπο η Ελλάδα να περιέλθει στο δυτικό στρατόπεδο. Και, βέβαια, ο Χίτλερ θα διατηρούσε ανέπαφες τις δικές του δυνάμεις, που κατείχαν το ελληνικό χώρο».

Πηγή: http://www.rizospastis.gr/static.do?page=/history/dse/DSE_MEROS_02_30-10-96_10.jsp

Εφ’ όσον η συμφωνία είναι ιστορικό γεγονός (κατά πάσαν πιθανότητα είναι) αξίζει να αναρωτηθούμε ποιους λόγους είχε ο Τσώρτσιλ να προχωρήσει σ’ αυτήν. Ο πρώτος λόγος που αναδεικνύεται είναι η ανάγκη αποτροπής εξοπλισμού του ΕΛΑΣ με βαρύ Γερμανικό οπλισμό: οι Άγγλοι μπορούσαν να χτυπήσουν σκληρά τους αποχωρούντες Γερμανούς, από αέρος, αλλά ο επίγειος έλεγχος των λαφύρων θα ήταν καθαρά υπόθεση του ΕΛΑΣ. Ακόμα, χωρίς τη συμφωνία, δεν θα ήταν δυνατή η αποχώρηση των Γερμανών από τα νησιά μέσω θαλάσσης (δεν θα ξεκινούσαν καν) και αργά ή γρήγορα όλα τα πολεμικά τους εφόδια θα περιέρχοντο στον ΕΛΑΣ, όπως συνέβη ένα χρόνο νωρίτερα: ο ΕΛΑΣ εξοπλίστηκε «σαν αστακός» με τα όπλα των Ιταλικών στρατευμάτων, όταν η Ιταλία συνθηκολόγησε. Μια επανάληψη το φθινόπωρο του 1944, με Γερμανικά όπλα αυτή τη φορά, θα ισοδυναμούσε με καταστροφή των σχεδίων του Τσώρτσιλ για την μεταπολεμική Ελλάδα.

Υποστηρίζεται, επίσης, ότι ο Τσώρτσιλ θέλησε με τη συμφωνία αυτή να ενισχύσει το ανατολικό μέτωπο των Γερμανών, ώστε να καθυστερήσει όσο ήταν δυνατόν η προέλαση των Σοβιετικών προς το Βερολίνο και να δοθεί, αντίστοιχα, περισσότερος χρόνος στα Βρετανικά και Αμερικανικά στρατεύματα για τη δική τους.

Να σημειωθεί ότι περίπου 20.000 Γερμανοί στρατιώτες παρέμειναν στην Κρήτη και σε ορισμένες φρουρές των νησιών και παραδόθηκαν τις πρώτες μέρες του Μαΐου 1945, μετά από διαταγή που Νταίνιτς.

Τέλος, αναφέρεται (βλ. σύνδεσμος) ότι αποχώρησαν χωρίς απώλειες 50 χιλιάδες Γερμανοί στρατιώτες. Αν προσθέσουμε τους 20 χιλιάδες που παρέμειναν ως τον Μάιο του ’45, έχουμε κατά προσέγγιση των αριθμό των Γερμανικών στρατευμάτων που υπήρχαν στην Ελλάδα τον τελευταίο καιρό της Κατοχής. Αυτό όμως απαιτεί επιβεβαίωση.

ΥΓ. Κάποιοι εξακολουθούν να ψάχνουν για «ηθική» σε τέτοιου είδους αποφάσεις / συμφωνίες. Δηλαδή να επισημαίνουν την έλλειψή της. Ωστόσο, τέτοια παράμετρος δεν υπήρχε ούτε κατά διάνοιαν κατά τον Β’ΠΠ, ιδιαίτερα όσο πλησίαζε το τέλος του. Υπήρχε μόνο αδυσώπητη λογική, στη υπηρεσία κρατικών (συνήθως) συμφερόντων. Το μαρτυρούν πάμπολλα γεγονότα, αλλά αρκεί η  αναφορά στη Βαρσοβία, τη Δρέσδη και τη Χιροσίμα.