Γ. Τσολάκογλου. Προδότης ή πατριώτης;

Του Σάκη Μουμτζή

Ο Γεώργιος Τσολάκογλου ( 1886-1948), δεν ήταν άκαπνος στρατιωτικός. Απεναντίας, πήρε μέρος στους βαλκανικούς πολέμους, στις μάχες του Α΄Π Π στο μέτωπο του Στρυμόνα, στην εκστρατεία στην Ουκρανία ( 1919- 1920) και στην Μ.Α σία.

Η επίθεση των ιταλών τον βρήκε αντιστράτηγο-σωματάρχη του Γ΄ΣΣ ( Δ. Μακεδονία). Η δράση του στον ελληνοιταλικό πόλεμο είναι γνωστή και ο πατριωτισμός του αλλά και οι ικανότητες του ποτέ δεν αμφισβητήθηκαν. Τα προβλήματα για τον Τσολάκογλου- και όχι μόνον- αρχίζουν μετά τον αιφνίδιο θάνατο του Ι. Μεταξά στις 29 Ιανουαρίου 1941. Ο Μεταξάς, ως γνωστόν , κατέβαλλε κάθε προσπάθεια για να αποτρέψει την εμπλοκή των γερμανών στον ελληνοϊταλικό πόλεμο. Στην ελληνοβρετανική σύσκεψη κορυφής της 15^ηςΙανουαρίου 1941 ( Γεώργιος Β΄, Παπάγος,Ουέιβελ. Ουίλσον κλπ) (1) ο Μεταξάς δια του Παπάγου απέρριψε την αποστολή βρετανικού εκστρατευτικού σώματος στην Ελλάδα για να μην προκαλέσει τους γερμανούς, ενώ δήλωσε κατηγορηματικά την προσήλωση του στην ελληνοβρετανική φιλία και συνεργασία.(2)

Η παγίωση του μετώπου στην Β. Ηπειρο, προκαλούσε σκέψεις τόσο σε Γερμανία όσο και σε Ελλάδα για μία συνθηκολόγηση με την εγγύηση της πρώτης. Όμως η βούληση του Γεωργίου Β΄, του Μεταξά και του Παπάγου, να μην προβούν σε μονομερείς ενέργειες αγνοώντας τους βρετανούς, ήταν δεδομένη και επικράτησε .Μέσα στους κόλπους της μεταξικής εξουσίας υπήρχε ισχυρός φιλογερμανικός πυρήνας που εξέφραζε τμήμα της ελληνικής κοινωνίας, καθώς ένα μέρος της επωφελείτο από την οικονομική διείσδυση της Γερμανίας μέσω του κλήρινγκ. ( Οι γερμανοί αγόραζαν αγροτικά προϊόντα και πωλούσαν βιομηχανικά μέσω της ανταλλαγής). Επίσης μέσα στο στράτευμα υπήρχαν ανώτεροι αξιωματικοί που δεν επιθυμούσαν τη σύγκρουση με το Γ΄Ράιχ και για λόγους ιδεολογικούς, πέραν των επιχειρησιακών.

Μετά τον θάνατο του Μεταξά, το καθεστώς αποσταθεροποιήθηκε. Η αγγλόφιλη πτέρυγα συσπειρωμένη γύρω από το παλάτι και τον Παπάγο, εξεδίωξε τους γερμανόφιλους αντιστρατήγους Κοσμά, Δράκο, Παπαδόπουλο, ενώ η κυβέρνηση Κορυζή έκανε αυτό που ο Μεταξάς  δεν επέτρεψε να γίνει . Στις 8 Φεβρουαρίου 1941 επέτρεψε την αποβίβαση βρετανικών στρατευμάτων, κάτι που κατά τον Ρίμπεντροπ καθιστούσε πλέον αναγκαία την εισβολή στην Ελλάδα για να προστατευθούν τόσο  τα νώτα των γερμανικών στρατιών κατά την επιχείρηση εναντίον της Σοβ. Ενωσης, που είχε ήδη σχεδιασθεί, όσο και οι πετρελαιοπηγές της Ρουμανίας  που θα βρισκόταν στο βεληνεκές των βρετανικών βομβαρδιστικών.

Μέσα σε αυτό το κλίμα οι αντιστράτηγοι του μετώπου της Ηπείρου και της Μακεδονίας ( 14 και 3 μεραρχίες αντιστοίχως), γνωρίζοντας τις συνέπειες της γερμανικής εισβολής επιζητούσαν την συνενόηση με την Γερμανία για να την αποτρέψουν. Μάλιστα ο Τσολάκογλου και ενώ η εαρινή επίθεση των ιταλών ( 8-15 Μαρτίου 1941) βρισκόταν στην κορύφωση της, έστειλε τον συν/ρχη Πετείνη στις 12 Μαρτίου στο γερμανικό προξενείο στην Θεσσαλονίκη για να προτείνει ειρήνευση με βάση τις παλαιότερες προτάσεις του φον Κανάρη. Όμως το γερμανικό υπουργείο εξωτερικών τις θεωρούσε πλέον ξεπερασμένες καθώς το σχέδιο ‘’Μαρίτα’’ δηλ. η εισβολή στα βαλκάνια είχε συσχετισθεί άμεσα με το σχέδιο ‘’ Μπαρμπαρόσα’’, δηλ την εισβολή στη Σ. Ενωση.

Η επίθεση των γερμανών κατά της Ελλάδας πραγματοποιήθηκε μέσω του γιουγκοσλαβικού εδάφους κι έτσι παρακάμφθηκαν τα οχυρά της γραμμής Μεταξά. Αυτό το γεγονός έφερε σε απόγνωση τους αντιστρατήγους του μετώπου της Ηπείρου , Δεμέστιχα, Μπάκο, Τσολάκογλου, ( σωματάρχες Α, Β, Γ,ΣΣ, αντιστοίχως) καθώς διέβλεπαν τον κίνδυνο οι 14 μεραρχίες τους να αποκοπούν από τις γραμμές εφοδιασμού και να παραδοθούν ατιμωτικά στους ηττημένους ιταλούς. Ετσι, οι τρείς σωματάρχες μαζί με τον μητροπολίτη Ιωαννίνων Σπυρίδωνα αγνοώντας τις εντολές του διοικητή στρατιών Ηπείρου Πιτσίκα αλλά και του Παπάγου, ήρθαν σε επαφή με την γερμανική στρατιωτική ηγεσία και με δύο πρωτόκολλα στις 20 και 21 Απριλίου 1941 ( Βοτόνοσι και Λάρισα), παρέδωσαν άνευ όρων τις μεραρχίες τους. Οι ιταλοί απαίτησαν η συνθηκολόγηση να φέρει και την υπογραφή τους κι έτσι ο Τσολάκογλου αναγκάσθηκε να υπογράψει και τρίτο πρωτόκολλο παράδοσης στις 23 Απριλίου στη Θεσσαλονίκη με τους Γιόντλ και Φερρέρο. Ετσι δόθηκε η απάντηση στο δίλημμα που αντιμετώπιζε η πολιτική και στρατιωτική ηγεσία της χώρας , αν δηλαδή θα συνεχίσει τον πόλεμο ταυτιζόμενη με τα βρετανικά συμφέροντα και τις απαιτήσεις ή αν θα συνθηκολογούσε ερήμην των βρετανών. Η πρώτη επιλογή σήμαινε αιχμαλωσία του ελληνικού στρατού , ανυπολόγιστους νεκρούς και υλικές καταστροφές αλλά και κερδισμένο χρόνο για το βρετανικό εκστρατευτικό σώμα για να εγκαταλείψει την Ελλάδα συντεταγμένα. Η δεύτερη επιλογή σήμαινε την αποφυγή των παραπάνω συνεπειών αλλά ρήξη με τους βρετανούς. Ο Γεώργιος Β΄καί το επιτελείο συντάχθηκαν με την πρώτη επιλογή. Οι σωματάρχες επέβαλαν τη δεύτερη.

 

Στις 30 Απριλίου 1941 ορκίσθηκε πρωθυπουργός ο Γ. Τσολάκογλου, ενώ στις 8/5 σε σύσκεψη όλου του πολιτικού κόσμου στην οποία συμμετείχαν και οι Οθωναίος και Σοφιανόπουλος , αναγνωρίσθηκε απ΄όλους η κυβέρνηση Τσολάκογλου, ως κυβέρνηση εθνικής ανάγκης. Ο Γεώργιος Β , ο Παπάγος και οι βρετανοί θεώρησαν εχθρική ενέργεια τόσο την συνθηκολόγηση όσο και τον σχηματισμό της κυβέρνησης , καθώς η ταχεία προέλαση των γερμανικών στρατευμάτων δημιουργούσε συνθήκες άτακτης υποχώρησης του βρετανικού εκστρατευτικού σώματος και προκάλεσε την αιχμαλωσία χιλιάδων στρατιωτών. Ηταν λογικό λοιπόν τόσον οι βρετανοί όσο και οι εξόριστη ελληνική κυβέρνηση να θεωρούν τον Τσολάκογλου συνεργάτη των γερμανών. Όμως οι κινήσεις του τελευταίου απέτρεψαν την αιχμαλωσία των ελλήνων στρατιωτών που επέστρεψαν στα σπίτια τους και σταμάτησαν τους γερμανικούς βομβαρδισμούς που προξενούσαν ανθρώπινα θύματα και ανυπολόγιστες υλικές καταστροφές, ενώ η χώρα απέκτησε ελληνική κυβέρνηση και δεν έγινε γερμανικό προτεκτοράτο, όπως θα ήταν η εναλλακτική λύση.

Το καθεστώς Τσολάκογλου ευθύς εξ αρχής εξεδήλωσε την αντίθεση του στην 4^ηΑυγούστου . Τα πρώτα μέτρα που έλαβε η κυβέρνηση ανέτρεπαν τις δομές εξουσίας της μεταξικής δικτατορίας (3) που συμπυκνωνόταν στις διώξεις των στελεχών του Μεταξά και  στην αποκατάσταση των διωχθέντων .Οτιδήποτε θύμιζε το καθεστώς- μέχρι και τα γραμματόσημα- εξαφανίστηκε. Η ΕΟΝ διαλύθηκε και η περιουσία της κατασχέθηκε. Αρθηκε η μονιμότητα των δικαστικών, ενώ αποκαταστάθηκαν οι απότακτοι του κινήματος του 1935.(4) Εκκαθαρίσεις έγιναν και στα πανεπιστήμια, στα σωματεία, στην τοπική αυτοδιοίκηση. Τέλος, η κυβέρνηση Τσολάκογλου έθεσε ως βασικό κριτήριο για προσλήψεις, μεταθέσεις, προαγωγές στο δημόσιο και στο στράτευμα,  την υπηρεσία στο μέτωπο το 1940-41(5)

Συγχρόνως, μέσω της δράσης των νομαρχιών στην Β.Ελλάδα, η κυβέρνηση πιστώνεται τον αγώνα κατά της βουλγαρικής κυρίως και δευτερευόντως της ρουμανικής προπαγάνδας , αγώνα στον οποίο στρατεύθηκε και η πνευματική ηγεσία του τόπου. Εκεί όμως που απέτυχε παταγωδώς η κυβέρνηση Τσολάκογλου ήταν στην διατροφή του αθηναϊκού λαού κατά τον δύσκολο χειμώνα 1941-42 .Οι ευθύνες βέβαια ελάχιστα βαρύνουν την κυβέρνηση καθώς οι δυνατότητες χάραξης οικονομικής πολιτικής ήταν ελάχιστες ενώ η χώρα ήταν τριχοτομημένη και οικονομικά. Όμως το βάρος του λιμού του 1942, οδήγησε την κυβέρνηση, κάτω και από την πίεση και την προτροπή των πολιτικών προσωπικοτήτων να υποβάλει την παραίτηση της στις 2 Δεκεμβρίου 1942.

ΜΙΑ ΑΠΟΤΙΜΗΣΗ.

 Ο Γ.Τσολάκογλου ήταν ο άνθρωπος των αποφάσεων. Στις κρίσιμες στιγμές αντί να μείνει αδιάφορος και αμέτοχος ευθυνών, έκανε το αποφασιστικό βήμα με το οποίο πέρασε στην ιστορία .Το πρόσημο τον αδικεί. Αναμφίβολα έσωσε τον ελληνικό στρατό από άσκοπη ανθρωποθυσία, από την ταπεινωτική αιχμαλωσία από τους ηττημένους ιταλούς, τον άμαχο πληθυσμό από τους βομβαρδισμούς – ας θυμηθούμε τον βομβαρδισμό του Βελιγραδίου με 17000 νεκρούς- και διέσωσε τις υποδομές της χώρας από την περαιτέρω καταστροφή. Οι βρετανοί όμως δεν τον συγχώρεσαν γιατί παρέβλεψε προς χάρη των ανωτέρω, το συμμαχικό συμφέρον και πως εν καιρώ πολέμου αγνόησε τις διαταγές των προϊσταμένων του Πιτσίκα και Παπάγου. Αναμφίβολα διατήρησε την υπόσταση του ελληνικού κράτους, τις λειτουργίες του και τους μηχανισμούς του με τους οποίους αντιμετώπισε την βουλγαρική επιβουλή. Η κυβέρνηση του όμως δεν μπόρεσε να διαθρέψει τον αθηναϊκό λαό και να διαχειρισθεί όσο μπορούσε, την οικονομική κατάσταση. Αναμφίβολα αποκαθήλωσε το καθεστώς της 4^ης Αυγούστου και αποκατέστησε όλους αυτούς που διώχτηκαν από το καθεστώς.( πλην των κομμουνιστών.)  Ομως δεν έπαυε να αντλεί την δύναμη της η κυβέρνηση Τσολάκογλου από τις αρχές κατοχής.

Καταδικάσθηκε σε θάνατο στις 31/5/1945, γιατί έτσι έπρεπε να γίνει .Γιατί αυτό έγινε σε όλες τις χώρες που υπό καθεστώς κατοχής, συγκροτήθηκαν κυβερνήσεις συνεργασίας. Η ποινή του αμέσως μετατράπηκε σε ισόβια και πέθανε στη φυλακή το 1948. Κατά τη γνώμη μου, ο ηθικός στιγματισμός που τον ακολούθησε μετά τον θάνατο του, ήταν άδικος.

1.Α.Π. Ζολώτας ‘’.Γερμανικαί προτάσεις ειρήνης’’ εκδ Ερωδιός  2005 σελ58-59

2.το ίδιο σελ64-65

3.Κων/νος Λούλος   Μηχανισμοί εξουσίας και εκκαθαρίσεις. ‘’Ελλάδα 1936-49’’συλ. έργο .Επιμ. Χάχκεν Φλάισερ Εκδ. Κατανιώτη 2003.σελ 295

4.το ίδιο σελ 296-297

5.το ίδιο σελ. 294.

ΣΑΚΗΣ ΜΟΥΜΤΖΗΣ.

Πηγή: Γ. Τσολάκογλου. Προδότης ή πατριώτης; | Η καλύβα ψηλά στο βουνό

Από τη συζήτηση στην ανάρτηση της καλύβας

δεξιος

Eπειδή σε όλα τα ζητήματα ισχύει το ρητό «δάσκαλε που δίδασκες» καλή είναι και μια ανασκόπηση στο τι έγινε στα κατεχόμενα αγγλικά νησιά της Μάγχης.

https://en.wikipedia.org/wiki/Occupation_of_the_Channel_Islands

The British Home Office instructed the Lieutenant-Governors that in the eventuality of the recall of the representatives of the Crown, the Bailiffs should take over their responsibilities, and that the Bailiffs and Crown Officers should remain at their posts. The Lieutenant-Governor of Jersey discussed with the Bailiff of Jersey the matter of being required to carry on administration under German orders. The Bailiff considered that this would be contrary to his oath of allegiance, but he was instructed otherwise.[5]

Last-minute arrangements were made to enable British administration to legally continue under the circumstances of occupation. In Jersey the Defence (Jersey) Regulations had been passed in 1939 in accordance with powers granted under the Emergency Powers (Jersey Defence) Order in Council of 1939 (although it later transpired that the Privy Council revoked that Order in 1941, unknown to the States of Jersey, thereby putting in doubt the legal basis of measures taken in accordance with the law as it was believed to have been). The withdrawal of the Lieutenant Governors on 21 June 1940 and the cutting of contact with the Privy Council prevented Royal Assent being given to laws passed by the legislatures, and in Jersey 46 laws had to be retroactively given assent after Liberation through the adoption of the Confirmation of Laws (Jersey) Law 1945.[8] The Bailiffs took over the civil, but not the military, functions of the Lieutenant Governors.[6]

The traditional consensus-based governments of the bailiwicks were unsuited to swift executive action, and therefore in the face of imminent occupation, smaller instruments of government were adopted.

In Guernsey, the States of Deliberation voted on 21 June 1940 to hand responsibility for running Island affairs to a Controlling Committee, under the presidency of HM Attorney General Ambrose Sherwill. Sherwill was selected rather than the Bailiff, Sir Victor Carey, as he was a younger and more robust person. The Committee was given almost all the executive power of the States, and had a quorum of three persons under the president (who could nominate additional members). Membership of the Controlling Committee was initially eight members.[5] Sherwill was imprisoned by the Germans as a result of his attempts to shelter the British servicemen in the fallout from Operation Ambassador in 1940. He was released but banned from office in January 1941.[5] Jurat John Leale replaced him as president of the Controlling Committee.[6]

The States of Jersey passed the Defence (Transfer of Powers) (Jersey) Regulation 1940 on 27 June 1940 to amalgamate the various executive committees into eight departments each under the presidency of a States Member. The presidents along with the Crown Officers made up the Superior Council under the presidency of the Bailiff.[5]

Since the legislatures met in public session, the creation of smaller executive bodies that could meet behind closed doors enabled freer discussion of matters such as how far to comply with German orders.[5]

Δηλαδή οι Άγγλοι ετοίμασαν οι ίδιοι τις διοικήσεις των νησιών που ήξεραν ότι αναγκαστικά θα εγκατέλειπαν που θα συνεργάζονταν με τους Γερμανούς.

The British government followed a policy of not encouraging resistance in the Channel Islands.[6] Reasons for this British policy included the fact that resistance within such «parochial limits» was unlikely to be effective, would be of no direct use to the war effort, and the risk of violent retaliation against British citizens in the Islands was not something the wider British population would be likely to accept.

Πολύ ενδιαφέρον.

*

nikiplos

Από το ποστ:

Ο Γεώργιος Β΄καί το επιτελείο συντάχθηκαν με την πρώτη επιλογή. Οι σωματάρχες επέβαλαν τη δεύτερη.

Δυστυχώς αυτή η χώρα δεν είχε ποτέ της plan-B…

Δεξιέ, πράγματι πολύ ενδιαφέρον… Και διδακτικό δεδομένου ότι οι Άγγλοι εδώ και 800 χρόνια δεν έχουν συνηθίσει να χάνουν, δλδ δεν κάνουν τέτοια plans-B…

Η προσωπική μου γνώμη, ήταν ότι ο Στρατηγός Τσολάκογλου ήταν ο εύκολος στόχος. Ήταν εύκολο να προσωποποιηθεί ο κακος στα μάτια του απλού απονήρευτου κι αγράμματου εν πολλοίς κόσμου που χειμαζόταν απληροφόρητος στην περιφέρεια… Η Χώρα έβραζε πριν τον πόλεμο προσπαθώντας αφενός να πληρώσει τα χρωστούμενά της (το πρότζεκτ της δικτατορίας Μεταξά), αφετέρου να εντάξει σχεδόν το 50% του προσφυγικού πληθυσμού στην επικράτεια.

Από στρατιωτικής απόψεως οι κινήσεις του στρατηγού ήταν πάνω από κάθε λογική σωστές. Το εναλλακτικό σενάριο θα ήταν μια σκληρότερη γερμανική κατάκτηση, το 70% του ελληνικού στρατού νεκρό, κι εκατοντάδες ή χιλιάδες ανάπηροι, ανήμποροι να αυτοσυντηρηθούν. Με την πανστρατιά που θα απαιτείτο, να δω ποιά και πόσα ελληνόπουλα θα γεννιούνταν τη δεκαετία του 40… Εάν κάποιος το αμφισβητεί αυτό, ας δει καλύτερα πως αντιμετώπισαν οι ίδιοι οι Ναζί αξιωματικοί το Γαλλικό στρατό στη μάχη του Βαρντάν στα 1916· Στην ουσία διηξήγαγαν μάχη βιολογικής εξόντωσης των γάλλων… Αυτοί οι αξιωματικοί είχαν προαχθεί και ήταν πλέον οι διοικητές του Γερμανικού στρατεύματος: χωρίς ουμανισμό και με έντονο το μίσος για τον αντίπαλο. Αβρότητα οι Γερμανοί στον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο έδειξαν μόνο στους Γάλλους και τους λοιπούς Β. Ευρωπαίους που έτσι κι αλλιώς τους θεωρουν συγκενείς τους. Εμάς μάλλον μας περίμενε η τύχη της Λευκορωσίας, της Ρωσίας ή της Σερβίας. Μόνο που η Σερβική διένεξη ήταν περιορισμένη σε τόπο και χρόνο, σε αντίθεση με τη δική μας…

Τον όρο σκληρότερη Γερμανική Κατάκτηση (προτεκτοράτο) αρκετοί σήμερα το χλευάζουν. Πρέπει να σκεφθούν όμως ότι οι δυνάμεις του Χίτλερ υπήρξαν ολετήρες· Οι Ρωσικές απώλειες στον Β’ παγκόσμιο πόλεμο ήταν 8.7 εκατομύρια νεκροί σε μάχες και 20 εκατομύρια άμαχοι νεκροί από μαζικές εκτελέσεις και θύματα πολέμου. Ο πληθυσμός τους μειώθηκε κατά 40 εκατομύρια…
https://en.wikipedia.org/wiki/Aftermath_of_World_War_II

Η Ελλάδα είχε 35.000 νεκρούς σε μάχες, άμαχους νεκρούς 170.000 ως παράπλευρες απώλειες από στρατιωτική δράση και 600.000 νεκρούς συνολικά από πείνα και κακουχίες. Στον πληθυσμό της είχε 11% απώλειες, τις μεγαλύτερες μετά την Σοβιετική Ένωση (14% του πληθυσμού της) και την Πολωνία (17%).

Το ποσοστό άμαχων νεκρών από μάχες σε σχέση με τους νεκρούς από πείνα στη χώρα μας είναι 170.000/600.000 = 28% περίπου. Δηλαδή οι νεκροί από πείνα είναι 350% παραπάνω.
Στην Σοβιετική Ένωση είναι ακριβώς ίδιοι· Στην Πολωνία το ποσοστό είναι αμελητέο (δεν έχασαν πολλούς από πείνα/αρρώστιες/κρύο). Ερμηνεύω το μεγάλο ελληνικό ποσοστό από το ανάγλυφο της χώρας και την φτωχή κοινωνική οργάνωση του πληθυσμού της τότε. Δηλαδή το πρόβλημα ήταν και εγγενές.

Αν δει κανείς και αυτό: https://en.wikipedia.org/wiki/World_War_II_casualtiesμπορεί αβίαστα να βγάλει το συμπέρασμα ότι η Ελλάδα περισσότερο αντιμετωπίστηκε και είχε την τύχη των αποικιών της εποχής, όσον αφορά τον πληθυσμό της.

Αν ο Τσολάκογλου δεν συνθηκολογούσε τα αποτελέσματα θα ήταν πολύ χειρότερα ή και ολέθρια για τη χώρα μας. Η πείνα και οι θάνατοι στην Αθήνα ήταν απλά το αποτέλεσμα παντελούς στοιχειώδους οργάνωσης της χώρας μας που να θυμίζει έστω και κατ’ ελάχιστον ευρωπαϊκή χώρα. Το ίδιο φαντάζομαι θα γινόταν και σήμερα σε μια άτακτη χρεοκοπία, όσον αφορά τα 5-6 εκατομύρια που στιβάζονται στην υδροκέφαλη πρωτεύουσα…

sodoma&gomora

…Κωνσταντίνος Λογοθετόπουλος υπουργός Προνοίας και Παιδείας
από τους πρώτους που έτρεξαν να συγχαρούν το Γερμανό πρέσβη για την «επιτυχία» της χώρας του…ανέλαβε να επιστρατεύσει Έλληνες που θα πολεμούσαν ως εθελοντές στο Ανατολικό Μέτωπο ή θα εργάζονταν σε γερμανικά εργοστάσια, αλλά και τα δύο σχέδια απέτυχαν χάρη στη λαϊκή κατακραυγή…

Γεώργιος Μπάκος υποστράτηγος υπουργός Εθνικής Αμύνης
… φανατικός γερμανόφιλος και πίστευε στην νίκη του Άξονα. Προσπάθησε, χωρίς επιτυχία, να δημιουργήσει την Κυανόλευκη μεραρχία στην οποία θα συμμετείχαν Έλληνες εθελοντές που θα πολεμούσαν στο ρωσικό μέτωπο μαζί με του Γερμανούς.

Πλάτων Χατζημιχάλης υπουργός Εθνικής Οικονομίας και προσωρινά Οικονομικών
…διατηρούσε στενούς δεσμούς με την Γερμανία διατηρώντας στην Ελλάδα αντιπροσωπείες γερμανικών εταιρειών.

…Νικόλαος Ρίζος – Ραγκαβής υπουργός Γενικός Διοικητής Μακεδονίας ακολούθησε σταδιοδρομία αξιωματικού στο Πυροβολικό. Συμπλήρωσε τις σπουδές του στο Βερολίνο…

(δικό μου) 

Άντε να δεχτούμε την ωφέλιμη συνθηκολόγηση. Η πρωθυπουργοποίηση γιατί έγινε; για την υπεράσπιση των συμφερόντων του ελληνικού λαού;

Του το πρότειναν και… θυσιάστηκε

Στην πραγματικότητα ο Τσολάκογλου, ο οποίος ήταν καλός στρατιώτης + πατριώτης, όπως τα εννοούσαν τότε, θεώρησε ότι η Γερμανία κερδίζει τον πόλεμο. Και, λογικά, ακολούθησε τις φιλοδοξίες του, οι οποίες περιλάμβαναν και τη διάθεση να κάνει καλό στον τόπο του, στις νέες συνθήκες. Μόνο που έκανε λάθος επιλογή, η οποία τον οδήγησε στην τραγική κατάσταση να είναι «πρωθυπουργός» ενώ ο ελληνικός λαός λιμοκτονούσε και υπέφερε τα πάνδεινα – και από τα καθάρματα που πλεύρισαν τους Γερμανούς για να επωφεληθούν (μαυραγορίτες, οικονομικοί δοσίλογοι κλπ). Και στο τέλος δεν παραιτήθηκε, τον απέλυσαν.

Δε νομίζω ότι του αξίζει η «συμπάθεια», ούτε γιατί «ξήλωσε» το καθεστώς της 4ης Αυγούστου – το οποίο τον είχε τιμήσει κάνοντάς τον αντιστράτηγο και το οποίο είχε ο ίδιος υπηρετήσει, επί της ουσίας.

Γιάννης -2

Δικές μου απόψεις γιά τον Τσολάκογλου, παρμένες από ευρύτερο έργο:

«..Στήν Ἀθήνα ἐγκαταστάθηκε κυβέρνηση δοσιλόγων μέ πρωθυπουργό τόν στρατηγό Τσολάκογλου. Ἀναλαμβάνοντας αὐτή τή θέση, ὁ στρατηγός ἔχασε τήν «καλή μαρτυρία» γιά τούς λόγους πού νωρίτερα ὑπέγραψε τήν παράδοση τοῦ Ἑλληνικοῦ Στρατοῦ στούς Γερμανούς, παρά τή ρητή ἀπαγόρευση τοῦ ἀρχιστρατήγου, τῆς Κυβέρνησης, καί τοῦ Βασιλιᾶ.

[…] ἐκεῖνος εἶπε ὅτι ἐστερεῖτο ὁποιασδήποτε δύναμης, καί ἀνέλαβε τή θέση μόνο «ἀπό καθῆκον πρός τήν πατρίδα». Οἱ ἐπαφές του μέ τήν Γερμανική διοίκηση ἐγένοντο, ὅπως τούς εἶπε, μέσω ἑνός Γερμανοῦ ἐπιλοχία.

[…] ..[…] Δέν ὑπάρχει δικαιολογία γιά τόν Τσολάκογλου, πού ἀνέλαβε κατοχικός πρωθυπουργός. Ἦταν κάτι πολύ χειρότερο ἀπό λάθος! Αὐτά πού λέει: «ἔγινα πρωθυπουργός ἀπό καθῆκον πρός τήν πατρίδα», καί «γιά νά περισώσω ὅτι μποροῦσα», εἶναι φθηνές δικαιολογίες. Τότε, γιατί δέν παρητήθει μέ ὁλόκληρη τήν κυβέρνηση ὅταν διεπίστωσε ὅτι δέν εἶχε καμία ἐξουσία, ὅπως ὁμολογεῖ ὁ ἴδιος;
Μέγα λάθος ὅμως ἔκαναν καί οἱ πολιτικοί ἀρχηγοί πού συμφωνοῦσαν νά δημιουργηθεῖ κυβέρνηση στήν ὑπό κατοχή Ἀθήνα.
Μιά χώρα ὑπό στρατιωτική κατοχή διοικεῖται ἀπό ἐκείνους πού ἔχουν τά ὅπλα καί τή δύναμη, καί οἱ ὁποῖοι πρέπει νά ἔχουν καί τήν εὐθύνη γιά τήν διατροφή καί τήν ἀσφάλεια τῶν κατοίκων της .

(Ὁ Ρωμαῖος συγκλητικός Μενένιος Ἄπιος σέ μιά ἐπιστολή του στόν διοικητή τῆς Ἀχαΐας Ἀτίλιο Νάβιο, λέει τί διακρίνει τούς Ρωμαίους ἀπό ἄλλους βάρβαρους κατακτητές: «…Καταλάβαμε καθαρά καί ἔγκαιρα πώς ὑποτάσσοντας ξένους λαούς ἀναλαμβάνουμε μία εὐθύνη γιά τήν εὐημερία τους…»)

Ἡ ὕπαρξη κατοχικῆς κυβέρνησης δέν εἶχε νόημα, ἐνῶ παρέσχε ἠθική κάλυψη σέ ὅλους τούς οἰκονομικούς δοσίλογους πού ἄρχισαν προσοδοφόρες σχέσεις μέ τούς Γερμανούς καί τούς Ἰταλούς εἰς βάρος τοῦ Ἑλληνικοῦ λαοῦ.
Ἡ ὕπαρξη κατοχικῆς κυβέρνησης δέν ἐμπόδισε τούς κατακτητές νά καταληστεύσουν τήν Ἑλλάδα.[…] […]Ἡ καταλήστευση τῆς Ἑλλάδος συνεχίσθηκε ἀπό τήν κυβέρνηση τῆς Γερμανίας, μέσω τῆς σύναψης ἀναγκαστικοῦ δανείου καί τῆς ἐπιβολῆς «ἐξόδων κατοχῆς» γιά τή συντήρηση τοῦ στρατοῦ της. Εἰδικῶς τό ἀναγκαστικό δάνειο εἶναι ἕνα μεγάλο θέμα μέ τή Γερμανία, πού παραμένει ἀκόμη ἀνοικτή ὀφειλή […]..[…]

δεξιος

@ Γιάννης – 2

Θα ξέρεις ότι σε αντίθεση με ότι έγινε σε άλλες συμμαχικές χώρες όλοι οι Έλληνες στρατιώτες και αξιωματικοί που συνελήφθησαν αιχμάλωτοι στον ελληνογερμανικό πολεμο αφεθηκαν ελεύθεροι κατά διαταγήν του Χίτλερ.
Φυσικά εάν ήξερε τι θα ακολουθήσει με την αντίσταση δεν θα το έκανε ποτέ,το 1941 το έπαιζε «απρόθυμος» αντίπαλος της Ελλάδος που τον ανάγκασαν να επέμβει οι Ιταλοί.
Για να γίνει όμως αυτό τυπικά θα έπρεπε να κηρυχθεί ο πόλεμος τελειωμένος και αυτό με τη σειρά του δεν μπορούσε να γίνει χωρίς να υπάρχει μια ελληνική «κυβέρνηση» φιλική με τη Γερμανία.Εάν συνέχιζε η μόνη ελληνική κυβέρνηση που κυκλοφορούσε να είναι η βασιλική του Καίρου που ήταν σε πόλεμο με τη Γερμανία πως ήταν δυνατόν να αφεθούν ελεύθεροι οι αιχμάλωτοι;

Δύστροπη Πραγματικότητα

(…)

Ε, είμαστε και εμείς αχάριστοι βρε δεξιέ. Ο Χίτλερ να απελευθερώσει τους έλληνες αξιωματικούς και εμείς κατόπιν να προβάλλουμε αντίσταση στις γερμανικές στρατιωτικές δυνάμεις κατοχής της χώρας. Ακούς εκεί, αντίσταση στους κατακτητές της χώρας, απαράδεκτα πράγματα.🙄

(δικό μου) 

Ο φιλελληνισμός του Χίτλερ αποδείχτηκε όταν έριξε τους δικούς του σαν ακρίδες πάνω στην Ελλάδα (μεταλλεύματα, γεωργική παραγωγή κλπ) και ταυτόχρονα άφησε και τους Ιταλούς να κάνουν το ίδιο (αυτοί κατάκλεψαν μέχρι τα σαμάρια από τα γαϊδούρια). Ταυτόχρονα αναπτύχθηκε στο έπακρο η ευγενής τάξη των οικονομικών δωσιλόγων και των μαυραγοριτών, οι οποίοι επίσης απομυζούσαν με ποικίλους τρόπους τον υπό κατοχή ελληνικό πληθυσμό. Όποιος νομίζει ότι η Αντίσταση (με τα χαρακτηριστικά που είχε) γεννήθηκε και έλαβε την έκταση που έλαβε εκ του μη όντος (= χωρίς υλικές βάσεις / αιτίες) είναι μακριά νυχτωμένος. Σ’ αυτό το πλαίσιο, ο ρόλος του δοτού κατοχικού πρωθυπουργού ήταν απλά θλιβερός, ακόμα κι αν υποθέσουμε πως είχε τις ευγενέστερες των προθέσεων.

Dimitrios Karamitsos

Μετά από όσα παρουσιάστηκαν για τον στρατηγό Τσολάκογλου μπορεί να σχηματίσει ο καθένας τη δική του γνώμη για το πρόσωπό του, την πολιτεία του, τις ευθύνες του ή την προσφορά του. Το βέβαιον είναι ότι η συνθηκολόγηση ήταν αναπόφευκτη, λόγω του ότι ο στρατός στην Αλβανία είχε αρχίσει να διαλύεται μετά την κατάληψη της Θεσσαλονίκης από τους Γερμανούς. Εξάλλου, την επομένη από τη συνθηκολόγηση του Τσολάκογλου αποφασίστηκε η αποχώρηση των Βρετανών και μετά τρεις ημέρες, ο βασιλιάς με την κυβέρνηση έφυγαν για την Κρήτη.
Θα ήταν αδιανόητο να πολεμούσε ο στρατός με αποχωρούντες τους Βρετανούς, με απόντα τον βασιλιά και απούσα την κυβέρνηση. Ο Παπάγος ζητούσε από τον Τσολάκογλου να αντέξει μερικές μέρες για να προλάβουν να φύγουν οι Βρετανοί από την Πελοπόννησο προς την Κρήτη. Αυτό ταυτόχρονα θα κόστιζε πολλά ακόμη θύματα στον ηρωικό ελληνικό στρατό που πολεμούσε επί έξι μήνες. Τον Τσολάκογλου επισκέφθηκε για να τον συγχαρεί ή και να συμβουλεύσει όλη σχεδόν η τότε πολιτική ηγεσία!
Η πρωθυπουργία Τσολάκογλου βεβαίως είναι διαφορετικό θέμα. Πολλοί τον κατηγορούν ότι δεν αντιμετώπισε την πείνα που βασάνισε και σκότωσε χιλιάδες Έλληνες. Αλλά ξεχνούν ότι η πείνα συνέβη κυρίως λόγω του ναυτικού αποκλεισμού της Ελλάδας που εφήρμοσαν οι Βρετανοί για να δυσκολέψουν τους Γερμανούς. Ελέγχεται η προσκόλληση του Τσολάκογλου στα πιθανά οφελήματα της Ελλάδας -αν όπως πίστευε νικούσαν οι Γερμανοί- γιατί οι Βούλγαροι κατείχαν με γερμανική άδεια την Ανατολική Μακεδονία και τη Θράκη και επιχειρούσαν με βίαιο τρόπο βουλγαροποίηση του πληθυσμού. Η περίπτωση Τσολάκογλου όπως πολλά ζητήματα στη ζωή έχει δυο όψεις. Τα θετικά και τα αρνητικά σημεία της περίπτωσης Τσολάκογλου είναι άρρηκτα συνδεδεμένα μεταξύ τους και ο ίδιος είναι μια τραγική προσωπικότητα στην ιστορία μας.

nikiplos

 

Το ίδιο συνέβη και στην περίπτωση της Γαλλίας με τον Στρατηγό Πετέν. Ο ηρωϊκός νικητής της μάχης του Βερντέν, που το 1916 μετέτρεψε το Βερντέν από μύλο άλεσης του Γαλλικού στρατού σε μύλο άλεσης του Γερμανικού. Αργότερα ως επιτελάρχης υποτίμησε την αξία και τη σημασία της αεροπορίας και των τανξ, με αποτέλεσμα η γαλλική αντίσταση το 1940 να είναι απλά αστεία για τους Ναζί. Κι εκεί οι Γάλλοι υπέγραψαν συνθήκη παράδοσης. Δεν ξόδεψαν τον Γαλλικό στρατό σε μια ανώφελη μάχη απελευθέρωσης.

Μετά τον Πόλεμο ο στρατηγός Ντε Γκωλ, εκτέλεσε 72000 γάλλους ως συνεργάτες των Ναζί. Οι γάλλοι συγγενείς αυτών των εκτελεσθέντων εξακολουθούσαν να θεωρούν τους συγγενείς τους πατριώτες· θεωρούσαν όμως φυσιολογική την εκτέλεση αφού είχε υπάρξει το αδίκημα συνεργασίας με τον εχθρό… Γνώρισα μια συγκεκριμένη οικογένεια που ο παππούς τους, ως αριστούχος μηχανικός είχε διοριστεί στη Γαλλική ΔΕΗ. Μετά την απελευθέρωση εκτελέστηκε ως κουϊνσλινγκ. Η οικογένειά του δεν αμφέβαλε ποτέ για τον πατριωτισμό του και την αριστεία του. Έβαζε πάνω από όλα όμως τη Γαλλία και το Γαλλικό Δημόσιο συμφέρον… Δεν μου διηγήθηκαν την ιστορία με πόνο ή μίσος. Την διηγήθηκαν ως κάτι φυσιολογικό…

Στα δικά μας τώρα, οι δοσίλογοι οικονομικοί και στρατιωτικοί δυστυχώς δεν τιμωρήθηκαν επίσημα όπως θα έπρεπε δημιουργώντας ένα ιστορικό δεοντολογικό τετελεσμένο για τη χώρα. Τα αποτελέσματα του Αγγλικού παρεμβατισμού ήταν ολέθρια, γιατί χρέωσε το δοσιλογισμό για ευτελείς τακτικούς δήθεν σκοπούς στις δυνάμεις που αντιτάσσονταν στην προσάρτηση της χώρας στο ανατολικό μπλοκ και μάλιστα δια της βίας. Ακόμη κι ο επίσημος τότε πολιτικός κόσμος (όσο και ο αριστερός επίσης) αποδείχτηκε κατώτατος των περιστάσεων καθώς είχε συνεργαστεί έμμεσα ή άμεσα με τον οικονομικό δοσιλογισμό· πράγμα αναπόφευκτο άλλωστε σε μερικές περιπτώσεις. Δεν βλέπω κανέναν λόγο όμως για τη μη εκτέλεσή των μετά τον πόλεμο και την σώνει και καλά αγιοποίηση μερικών…

Για το στρατηγό Τσολάκογλου να πούμε πως θυμίζει αρκετά την περίπτωση του Πετέν. Άριστος στρατιωτικός, κακός πολιτικός. Για την πείνα, δεν έχω διαβάσει ενδελεχώς ώστε να έχω ιδία γνώμη. Η σποραδική ανάγνωση (αφού δεν υπάρχει μαζεμένη και … αντικειμενική) με οδηγεί να συμφωνήσω με τον Dimitrios Karamitsos, όσον αφορά τον Αγγλικό Αποκλεισμό. Επίσης πιστεύω πως ήταν περισσότερο πρόβλημα της ανυπαρξίας κοινωνικότητας και αλληλεγγύης στην ίδια την ελληνική κοινωνία παρά τόσο πρόβλημα Γερμανικής Δράσης. Κυρίως η Αθήνα ήταν που πείνασε και η περιφέρεια την εκμεταλλεύτηκε όσο ποτέ άλλοτε. Αν διδασκόμασταν και διαβάζαμε την πραγματική μας σύγχρονη ιστορία ό(πως την έγραψε πχ ο Σπύρος Μαρκεζίνης) κι όχι την ψευτοιστορία που διδάσκεται στα σχολεία θα το περιμέναμε αυτό. Στα 1821 αντίστοιχες δράσεις ήταν στην καθημερινότητα του κόσμου τότε, εξού και το μίσος και οι αλλεπάλληλες αντεκδικήσεις. Στην πολιορκία του Μεσολογγίου, οι πελοποννήσιοι που θησαύρισαν ανταλλάσσοντας σκουληκιασμένο αλεύρι με χρυσαφικά ήταν και γνωστοί και πολλοί σε αριθμό…

Να προσθέσουμε πως μετά τον πόλεμο οι ατασθαλίες συνεχίστηκαν. Η βοήθεια τροφίμων για τη χώρα μας οργανώθηκε από το επίσημο κράτος και την AMAG σε δύο αποθήκες. Η μία ανήκε σε Βερόπουλο κι η άλλη σε Μαρινόπουλο… Τα επώνυμα των ιδιοκτητών είναι γνωστά ( )…

2π

Μετά τον Πόλεμο ο στρατηγός Ντε Γκωλ, εκτέλεσε 72000 γάλλους ως συνεργάτες των Ναζί.

Στα δικά μας τώρα, οι δοσίλογοι οικονομικοί και στρατιωτικοί δυστυχώς δεν τιμωρήθηκαν επίσημα όπως θα έπρεπε δημιουργώντας ένα ιστορικό δεοντολογικό τετελεσμένο για τη χώρα.

Μετα τον 2ο π πολεμο απαγγελθηκαν στη Γαλλια 2 853 καταδικες εις θανατο και εκτελεστηκαν 767 γαλλοι ως συνεργατες των ναζι απο τις επισημες δικαστικες αρχες της χωρας
Ο Ντε Γκωλ στα απομνηνονευματα του γραφει οτι 2071 ζητησαν χαρη
απερριψε 768
περιπου 9000 θανατωθηκαν μετα απο προχειρα λαικα δικαστηρια

λεπτομεριες
https://fr.wikipedia.org/wiki/%C3%89puration_%C3%A0_la_Lib%C3%A9ration_en_France

Ο Ντε Γκωλ ηταν ενας ηγετης που ειχε πολυ μακροχρονια βλεψη και ενας πολιτικος που θα ονειρευομασταν ναχαμε εναν τετοιον σημερα στην Ελλαδα
και οι Γαλλοι επισης το ιδιο ονειρευονται
Ειχε ως αρχη, το γενικο συμφερον της πατριδος του

Η Γαλλια μετα τον πολεμο, βρισκοταν σε κινδυνο να γινει αγγλοαμερικανικο προτεκτορατο
Οι Αμερικανοι ειχαν ηδη τυπωσει γαλλικα φραγκα, καθ ομοιωση με το δολλαριο, με την βοηθεια του Ζαν Μονε, του μικροχρηματιστη στις διαταγες των Αγγλων, οπως τον ονομαζε ο Ντε Γκωλ
Οποτε προειχε η εθνικη ενοτητα, η ανασυσταση μιας χωρας αιμοφυρτης και η ανακτιση της εθνικης κυριαρχιας

Εκανε 3 αμνηστιες
το 47 το 51 και το 53 και ξαναγυρισαν στις επιχειρησεις τους και γενικα στις ασχολιες τους ολοι οσοι ειχαν καθαιρεθει απο τα δικαιωματα τους κατα την περιοδο της καθαρσης οπως ονομαζεται
Οι δε στρατιωτικοι καταδικαστηκαν απλως σε καθαιρεση ως υπηρετουντες μια κυβερνηση που εκ των υστερων θεωρηθηκε μη νομιμη

Ο Ντε Γκωλ οχι μονο δεν τιμωρησε αλλα επεισε τους Γαλλους οτι οι δοσιλογοι και οι συμπατριωτες τους που συνεργαστηκαν με τουσ ναζι ηταν απειροελαχιστες εξαιρεσεις και η συντριπτικη πλειοψηφια των συμπατριωτων τους ηταν αντιστασιακοι, τους εμψυχωσε, τους εστρωσε στη δουλεια και εκανε τη Γαλλια μεγαλη βιομηχανικη οικονομικη και πυρηνικη δυναμη
Μετα απο αυτον αρχισε η καθοδος

καλημερα

υγ
EDF η γαλλικη ΔΕΗ ιδρυθηκε απο τον Ντε Γκωλ το 1946
Πριν τον πολεμο, υπηρχαν καμμια 200αρια ιδιωτικες εταιριες που παρηγαγαν ηλεκτρικη ενεργεια, τις κρατικοποιησε ολες, καθως και τις εταιριες μεταφορας και διανομης
Μια μεγαλη δημοσια επιχειρηση ηλεκτρισμου ηταν απαραιτητη για την αναπτυξη της Γαλλιας

arcades

Οι Γάλλοι εκτός από εκτελέσεις είχαν ελαφρότερες καταδίκες, που ήταν πολύ πιο εκτεταμένες: στέρηση πολιτικών δικαιωμάτων π.χ. Ο αριθμός τέτοιων καταδικασθέντων είναι της τάξης των 50.0000. Από πολιτική σκοπιά η απουσία τετοιου είδους καταδικών στην Ελλάδα είχε πολύ μεγαλύτερη σημασία από τις θανατικές καταδίκες. Ο αριθμός των πολιτικών που ο πατέρας ή ο παπούς τους έπαιξε ύποπτο ρόλο επί κατοχής δεν είναι μικρός. Τι να λέμε τώρα.

(δικό μου) 

«Τι να λέμε τώρα».

Την αλήθεια. Ότι δηλαδή στην Ελλάδα είχε ξεσπάσει Εμφύλιος Πόλεμος ήδη από το 1943, που κορυφώθηκε στα Δεκεμβριανά και πήρε ολοκληρωτική μορφή από το 1946 ως το 1949.

Και τα σάρωσε όλα.

ΣΑΘ

 

Ο Γεώργιος Τσολάκογλου είναι μια τραγική μορφή τής σύγχρονης ελληνικής ιστορίας.

Διεξοδικά, ψύχραιμα, αντικειμενικά και -τελικώς- έντιμα απέναντι σ’ αυτό το θέμα-ταμπού, η νεοελληνική ιστοριογραφία δεν έχει μέχρι στιγμής κατορθώσει να σταθεί.

Η «δημόσια ιστορία» έχει αποφανθεί τελεσίδικα για τον Τσολάκογλου:
Ο γερμανόφιλος, ο προδότης, ο εναγής.

Αυτό, όμως, δεν είναι Ιστορία.

Πόσοι τάχα από μας, που αδυνατούμε να αναφερθούμε στον Τσολάκογλου χωρίς να τον φτύσουμε, είχαμε την εντιμότητα να ακούσουμε και τον δικό του (απολογητικό) λόγο; Πόσοι έχουμε διαβάσει τα απομνημονεύματά* του;

Διότι αν το είχαμε κάμει, θα είχαμε δει εκεί μέσα πολλά από εκείνα που η κυρίαρχη στην Ελλάδα ιδεολογία παρασιωπά.
Ναι, έκαμε τραγικά λάθη ο Τσολάκογλου, κάτω από πολύ δύσκολες (στρατιωτικά και εθνικά) συνθήκες.
Δεν έκαμε όμως μόνο λάθη. Έκαμε και κάποια σωστά. Και αυτό είναι χρέος τής ιστορίας να μην το παρασιωπά και μάλιστα συστηματικά.

Yπήρξε π.χ. λαμπρός πολεμικός ηγέτης στο πεδίο της μάχης. Βαλκανικοί, Πρώτος Παγκόσμιος, Ουκρανία, Μικρά Ασία και (κατ’ εξοχήν) Πόλεμος 1940-41. Αυτό ποτέ κανείς δεν τόλμησε να του το αμφισβητήσει. Πρωτοστάτησε στο δεύτερο ΟΧΙ του Κορυζή, πράγμα για το οποίο ο τελευταίος τού εξέφρασε «την ευγνωμοσύνη του Έθνους».
Υπέγραψε μια συνθηκολόγηση που όλοι τη θεωρούσαν αναπόφευκτη και σχεδόν όλοι την ήθελαν κατά βάθος, αλλά κανείς δεν τολμούσε να την προτείνει ανοιχτά και να την πραγματοποιήσει.
Ως εξ ανάγκης συνεργάτης τών κατακτητών πρωθυπουργός, προσπάθησε όσο τον έπαιρνε να αποφύγει την πλήρη εξάρθρωση του κράτους και να το ‘βαστάξει’ κατά το δυνατόν ‘Ελληνικό’ (Βούλγαροι, Βλάχοι Λεγεωνάριοι κ.τ.λ. ). Το αν και σε ποιο βαθμό τα κατάφερε ή όχι, αυτό είναι άλλου παππά ευαγγέλιο.

Ο τραγικός Τσολάκογλου, ήρε στις πλάτες του τις αμαρτίες πολλών. Έγινε αποδιοπομπαίος τράγος και εθνικό πτυελοδοχείο.

Δεν έγινε, όμως, το ίδιο π.χ. με τον (γνωστόν μόνο ως «θρυλικόν» {λόγω Καλπακίου} και όχι ως προδότη) Χαράλαμπο Κατσιμήτρο.

Κι όμως, ο τελευταίος, επικαλούμενος ραγδαία κατάπτωση του ηθικού τών ανδρών και κάνοντας λόγο για «επερχομένην καταστροφήν», πίεζε όπου και όπως μπορούσε, (ακόμα και καθ’ υπέρβασιν ιεραρχίας) για συνθηκολόγηση. Πριν, βεβαίως, καταλήξει ο ίδιος να γίνει υπουργός γεωργίας τού Τσολάκογλου…

Και τα περί γερμανοφιλίας τού Τσολάκογλου, κι αυτά παραφουσκωμένα είναι:

Στην υπ’ Α.Π. 282 από 2 Μαρτίου 1941 διαταγή του προς τους αξιωματικούς του, γράφει μεταξύ άλλων:

«Ημείς θα πράξωμεν το καθήκον μας παλαίοντες, ολιγάριθμοι κατά πολυαρίθμων ως ο Δαυΐδ κατά Γολιάθ με την πίστην επί την νίκην.»
Και παρακάτω: «Αλλ’ αν μας κτυπήσουν [οι Γερμανοί], θα αντιταχθώμεν ανδρικώς δια να σώσωμεν την τιμήν μας, διά να φανώμεν άξιοι ελευθερίας και δια να γίνωμεν σεβαστοί και από τους Γερμανούς, οίτινες διακηρύσσουν ότι εκτιμούν τους αξίους να υπερασπίσουν την τιμήν και την ελευθερίαν των Λαούς.
Η τυχόν αντίληψις να σώσωμεν τα τομάρια μας είναι απαράδεκτος, διότι τα σώζομεν επιφανειακώς, καθ’ όσον επικρέμαται καταισχύνη, υποδούλωσις, και εξόντωσις ατόμων και Εθνών. Εις τι λοιπόν θα ωφελήσει η πρόσκαιρος σωτηρία;
Θα είναι κερδισμένος όστις γελάσει τελευταίος. Και ημείς πιστεύομεν ότι τελευταία θα γελάσει η Αγγλία, ό,τι αντίξοα και αν παρεμβληθούν, άτινα δεν πρέπει να μας απογοητεύσουν».

Σταματώ εδώ.

(*) Εκδ. «Ακροπόλεως», Αθήναι 1959.

Δύστροπη Πραγματικότητα

 

@ ΣΑΘ

“Ως εξ ανάγκης συνεργάτης τών κατακτητών πρωθυπουργός, προσπάθησε όσο τον έπαιρνε να αποφύγει την πλήρη εξάρθρωση του κράτους”

Τι θα πει “εξ ανάγκης” συνεργάτης των κατακτητών? θα μπορούσε κάλλιστα να έχει συνθηκολογήσει και εκεί να σταματήσει. Αντ’ αυτού όμως επέλεξε να γίνει ο ντόπιος τοποτηρητής των ναζιστών κατακτητών. Κακά τα ψέμματα, όταν μία χώρα βρίσκεται υπο στρατιωτική κατοχή, ιδίως μία τόσο βάρβαρη κατοχή όπως αυτή των γερμανών, η συντριπτική πλειοψηφία του κόσμου μόνο απέχθεια και μίσος θα νιώθει για τους ντόπιους συνεργάτες του κατακτητή, και δικαιολογημένα – είναι απόλυτα φυσικό να αισθάνεσαι μίσος για τον ντόπιο συνεργάτη ενός στρατιωτικού εισβολέα που σου έχει καταλάβει την χώρα, με ότι φυσικά συνεπάγεται αυτή η στρατιωτική κατοχή σε ανείπωτο πόνο, οξύτατο τρόμο, τεράστια καταστροφή και πολύ θάνατο. Για όλους δε αυτούς τους συνεργάτες των ναζιστών κατακτητών έχει διεθνώς επικρατήσει ο όρος ‘κουϊσλινγκ’, από το όνομα του ηγέτη της κατεχόμενης Νορβηγίας και συνεργάτη των ναζιστών. Του αντίστοιχου Τσολάκογλου δηλαδή. Ο οποίος Τσολάκογλου ήταν ο δικός μας Κουϊσλινγκ.

“Ναι, έκαμε τραγικά λάθη ο Τσολάκογλου, κάτω από πολύ δύσκολες (στρατιωτικά και εθνικά) συνθήκες.
Δεν έκαμε όμως μόνο λάθη. Έκαμε και κάποια σωστά. Και αυτό είναι χρέος τής ιστορίας να μην το παρασιωπά και μάλιστα συστηματικά.”

Ο Τσολάκογλου δεν έκανε απλά κάποια τραγικά “λάθη”. Ακόμα και αυτή η συνεργασία με τον κατακτητή δεν ήταν απλά ένα “λάθος”, ήταν έγκλημα. Και αποτέλεσε την βάση πάνω στην οποία έγιναν και ένα σωρό ακόμα εγκλήματα. Το ότι δεν έκανε μόνο λάθη δε λέει και πολλά. Και αυτό γιατί κρίνουμε την συνολική εικόνα. Στην συνολική εικόνα λοιπόν, τα όποια ελάχιστα καλά ενδεχομένως έκανε αδυνατούν να ισοφαρίσουν τα πολύ περισσότερα αρνητικά, τα εγκληματά του. Συνεπώς η συνολική εικόνα του ανδρός είναι άκρως αρνητική, και απολύτως δικαιολογημένα.

Οπότε θα έλεγα πως η επικρατούσα κρίση για τον βίο και την πολιτεία του Τσολάκογλου δεν έχει τίποτα το παράλογο ή το άδικο. Και γενικότερα μιλώντας, αυτή είναι η κρίση την οποία οι κοινωνίες ανα τον κόσμο επιφυλάσσουν για τους ντόπιους συνεργάτες ενός στρατιωτικού εισβολέα.

ΣΑΘ

@ Δύστροπη Πραγματικότητα

Ευχαριστώ για την απάντηση.

Ελόγου μου προσπάθησα έντιμα να υπερβώ τα στερεότυπα και να πάω λίγο βαθύτερα, κάνοντας λόγο για μια «τραγική μορφή τής σύγχρονης ελληνικής ιστορίας».

Στο σχόλιό μου έθιξα, (μονολεκτικά βεβαίως), αρκετά επί μέρους ζητήματα ουσίας, τα οποία επιλέξατε να προσπεράσετε ασχολίαστα.
Δικαίωμά σας, βεβαίως, σεβαστό.
Εννοώ τη λαμπρή στρατιωτική καριέρα του, τον καίριο ρόλο του στο δεύτερο ΟΧΙ, τη εθνωφελή δράση του έναντι των Βουλγάρων και των Βλάχων Λεγεωναρίων, την σαφώς υπερτονισμένη γερμανοφιλία του, την άνιση μεταχείρησή του από τη δημόσια ιστορία εν σχέσει π.χ. προς τον πάντα και μόνο «θρυλικό» Κατσιμήτρο…

Δεν σας κάνω τον έξυπνο, αλλά το θέμα απαιτεί εξειδικευμένες ιστορικές γνώσεις τις οποίες δεν οφείλει να έχει ο καθένας.

Θα μου δίνατε, πάντως, μεγάλη ικανοποίηση αν μπαίνατε στον κόπο να ξαναδιαβάσετε προσεκτικότερα το φτωχό μου πόνημα.

Είναι γραμμένο με καλή πίστη και πόνο ψυχής.

ΥΓ
Έχετε, αλήθεια, διαβάσει τα απομνημονεύματά του;

(Σημ: η συζήτηση μεταξύ ΣΑΘ και Δύστροπης Πραγματικότητας συνεχίστηκε – υπάρχει στην ανάρτηση της καλύβας)

(δικό μου)

Για το Κατσιμήτρο είναι λίγο διαφορετικά τα πράγματα, σε σχέση με τον Τσολάκογλου. Στις 20 Σεπτεμβρίου 1941 υπέβαλε την παραίτησή του από την κυβέρνηση, η οποία έγινε αμέσως αποδεκτή, ενώ ο Τ. συνέχισε μέχρι που τον απέλυσαν. Ίσως αυτό υποκρύπτει μια άλλη αίσθηση περί καθήκοντος, γιατί ουδείς μπορεί να ισχυριστεί ότι ο Κατσιμήτρος ήταν λιγότερο υπεύθυνος ή όχι τόσο καλός στρατιώτης όσο ο Τ. Πάντως το ξίφος του Κατσιμήτρου βρίσκεται στο «Μουσείο του Ελληνοϊταλικού πολέμου», στο Καλπάκι, χωρίς την παραμικρή αναφορά στην ολιγόμηνη υπουργοποίησή του.

 

Η περίπτωση του Τσολάκογλου είναι πολύ πιο σύνθετη.

Καλώς υπόγραψε τη συνθηκολόγηση με τους Γερμανούς – εδώ οι ευθύνες της τότε κυβέρνησης, του Παλατιού και των Άγγλων, αλλά και του Παπάγου (που ήταν επικεφαλής του ελληνικού στρατού) ουσιαστικά δεν έχουν ξεκαθαριστεί, αλλά είναι πραγματικά ιστορικών διαστάσεων. Γιατί κωλυσιεργούσαν άνευ νοήματος, με μεγάλους κινδύνους για τα ελληνικά συμφέροντα, από τη στιγμή που είχε σπάσει το μέτωπο και οι Γερμανοί εφορμούσαν προς την Αθήνα.

Η ανάληψη της πρωθυπουργίας είναι διαφορετική υπόθεση. Δε νομίζω ότι «δεν θα βρισκόταν κανείς» να αναλάβει το ρόλο (η Αθήνα ήταν γεμάτη Γερμανόφιλους, οι οποίοι δεν ήταν καθόλου «κρυφοί»), απλώς ο πρώτος στον οποίο προτάθηκε η θέση, δέχτηκε. Όχι γιατί υπήρχαν θέματα με τους Βλάχους ή τους Βούλγαρους, αυτά προέκυψαν μετά.

Ενώ ο Κατσιμήτρος παραιτήθηκε ήδη από τα μέσα Σεπτεμβρίου, ο Τσολάκογλου παρέμεινε «πρωθυπουργός» ακόμα και μετά τον τρομερό χειμώνα του 1941, όταν η Αθήνα υπέφερε τα πάνδεινα από την πείνα. Και μετά, όταν οι κατακτητές έπεσαν σαν τις ακρίδες (οι Ιταλοί έκλεψαν ακόμα και τα σαμάρια από τα γαϊδούρια) στον εθνικό πλούτο, αλλά και στα νοικοκυριά.

Ήταν τόσο απαραίτητος / αναντικατάστατος; Πάντως παρέμεινε στη θέση του μέχρι που τον έδιωξαν οι Γερμανοί. Είχε ήδη γράψει ο ίδιος με τις επιλογές του και την εξέλιξή τους μια μαύρη σελίδα στην προσωπική του Ιστορία, η οποία δεν τιμούσε τις προηγούμενες.

ΣΑΘ

@ Πάνος

Γράφετε: «Καλώς υπόγραψε τη συνθηκολόγηση με τους Γερμανούς – εδώ οι ευθύνες της τότε κυβέρνησης, του Παλατιού και των Άγγλων, αλλά και του Παπάγου (που ήταν επικεφαλής του ελληνικού στρατού) ουσιαστικά δεν έχουν ξεκαθαριστεί, αλλά είναι πραγματικά ιστορικών διαστάσεων. Γιατί κωλυσιεργούσαν άνευ νοήματος, με μεγάλους κινδύνους για τα ελληνικά συμφέροντα, από τη στιγμή που είχε σπάσει το μέτωπο και οι Γερμανοί εφορμούσαν προς την Αθήνα.»

Συμφωνούμε.

# Η ανάληψη της πρωθυπουργίας είναι διαφορετική υπόθεση. Δε νομίζω ότι «δεν θα βρισκόταν κανείς» να αναλάβει το ρόλο (η Αθήνα ήταν γεμάτη Γερμανόφιλους, οι οποίοι δεν ήταν καθόλου «κρυφοί»), απλώς ο πρώτος στον οποίο προτάθηκε η θέση, δέχτηκε. #

Οι Γερμανοί δεν ήταν ανόητοι να προτείνουν την πρωθυπουργία στο πρώτο τυχόν γερμανόφιλο προδοτικό σκουπίδι. Είχαν εκτιμήσει την εντιμότητα, την τόλμη και το τσαγανό του Τ. να προχωρήσει στην ιστορική εκείνη συνθηκολόγηση (εκφράζοντας βεβαίως και τη βούληση των πλείστων στρατηγών του πεδίου της μάχης).
Μια συνθηκολόγηση που έσωσε την τελευταία στιγμή τους δοξασμένους Έλληνες πολεμιστές από την ολοκληρωτική καταστροφή και την ατίμωση.

Δική μου άποψη είναι, πάντως, ότι ο τραγικός στρατιώτης Τ δεν έγινε πρωθυπουργός για να εξυπηρετήσει τα συμφέροντα του άξονα, αλλά τα συμφέροντα του τόπου του. Το αν και σε ποιο βαθμό το κατάφερε ή όχι, αυτό είναι άλλου ιερέως ευαγγέλιον.

Γράφετε: Ενώ ο Κατσιμήτρος παραιτήθηκε (νωρίς), ο Τ παρέμεινε μέχρι που τον απέλυσαν.

Αφού ήταν τόσο καλός για τους κατακτητές και τόσο του χεριού τους, γιατί τελικά τον απέλυσαν;

Μήπως επειδή «κλωτσούσε» ζόρικα, (με την απαραίτητη «σύνεση» βεβαίως), στις εντολές των κατακτητών; Μήπως πίεζε πέρα από τις αντοχές τους για περισσότερη ανεξαρτησία στις κυβερνητικές κινήσεις του, για αλλαγή στην εσωτερική οικονομική πολιτική και περισσότερη φροντίδα (από τους κατακτητές) για την επιβίωση του ελληνικού λαού;
Μήπως επειδή αντέδρασε λυσσαλέα στα ιταλικά σχέδια στο ζήτημα των Τσάμηδων και των Βλάχων;

Δεν έχω χρόνο για περισσότερα τώρα.

Δύστροπη Πραγματικότητα

“Το συμπέρασμά σας ότι ο Τ δέχτηκε να γίνει πρωθυπουργός για να διευκολύνει τους κατακτητές, είναι -κατά τη γνώμη μου- αυθαίρετο και αστήρικτο.

Η όλη λαμπρή στρατιωτική καριέρα του, η έξοχη πολεμική δράση του ως την τελευταία στιγμή τής (αναπόφευκτης) κατάρρευσης του μετώπου, ο καίριος ρόλος του στο ηρωικότατο δεύτερο ΟΧΙ, η από 2 Μαρτίου 1941 (!!) ανοιχτά διακηρυγμένη πίστη του στην τελική νίκη των Άγγλων, (δείτε τη σχετική διαταγή του προς τους αξιωματικούς του κάπου παραπάνω), όλα αυτά δεν πείθουν -εμένα τουλάχιστον- ότι ο Τ ήταν ένας αχρείος προδότης.”

Ακόμα και στο απόσπασμα που παραθέτεις ΣΑΘ πουθενά δεν αναφέρω πως ανέλαβε κατοχικός πρωθυπουργός ΓΙΑ να διευκολύνει τους κατακτητές. Λέω όμως πως εφοσον ανέλαβε αυτό το πόστο, για τους όποιους λόγους, αποδέχονταν συνειδητά (δεν ήταν χαζός, έτσι δεν είναι?) και την βασική λειτουργία που είχε για τους κατακτητές αυτό το πόστο, να καταστήσει αποδεκτή την θελησή τους από τον ελληνικό πληθυσμό. Ας μην κρυβόμαστε πίσω από το δάχτυλό μας, εαν δεν δρούσε κατ’ αυτόν τον τρόπο οι γερμανοί δεν θα τον άφηναν στην θέση του κατοχικού πρωθυπουργού. Οπότε ναι, ήταν προδότης, γιατί επέλεξε να συνεργαστεί με τον εχθρο και στρατιωτικό κατακτητή της χώρας και ουσιαστικά έγινε το φερέφωνό του μέσα στην κατεχόμενη Ελλάδα. Όπως προδότες ήταν και όλοι οι ανάλογοι κουϊσλινγκ.

Η όλη λαμπρή στρατιωτική του σταδιοδρομία δεν συνιστά επαρκή λόγο υπερ της θέσης ότι δεν θα μπορούσε να κάνει τέτοια πράγματα. Όπως ακριβώς και ο πρότερος έντιμος βίος κάποιου, ακόμα και ο υποδειγματικά έντιμος βίος, δεν συνιστά επιχείρημα υπερ της θέσης ότι αυτός ο άνθρωπος δεν είναι ικανός να διαπράξει κάποιο πολύ βαρύ έγκλημα.

—

«Οι Γερμανοί δεν ήταν ανόητοι να προτείνουν την πρωθυπουργία στο πρώτο τυχόν γερμανόφιλο προδοτικό σκουπίδι.»

(σημ: από σχόλιο του ΣΑΘ) 

Ακριβώς έναν τέτοιο θα ήθελαν οι γερμανοί κατακτητές για να αναλάβει την ηγεσία της κατεχόμενης από αυτούς χώρας, ακριβώς επειδή έτσι θα διευκολύνονταν σημαντικά και η διοίκηση της χώρας από τις κατοχικές αρχές, από αυτούς τους ίδιους δηλαδή. Με άλλα λόγια, αμα το προδοτικό σκουπίδι θα έπαιζε σωστά το ρόλο που θα του ανέθεταν οι γερμανοί κατακτητές, οι τελευταίοι δεν θα είχαν κανένα απολύτως πρόβλημα με το γεγονός, αυτό καθεαυτό, πως ήταν προδότης (αυτό έλειπε, να στεναχωρηθούν κιόλας). Θα ήταν το τελευταίο που θα τους ένοιαζε.

(δικό μου) 

Εντάξει, προφανώς ο Τσολάκογλου δεν ήταν «προδοτικό σκουπίδι». Υπήρξε όμως αφελής και αφέθηκε να γλιστρήσει στην άβυσσο επειδή είχε τη ματαιοδοξία «να κυβερνήσει την Ελλάδα» – και άρπαξε την ευκαιρία που ο διάβολος έφερε μπροστά του. Για τις συνέπειες αυτής της επιλογής είναι απολύτως υπεύθυνος.

ΥΓ. Πραγματικά «προδοτικά σκουπίδια» ήταν οι οικονομικοί δωσίλογοι (πάσης φύσεως) που ξεπετάχτηκαν με την έναρξη της Κατοχής. Γι’ αυτούς ο «πρωθυπουργός» δεν μπορούσε να κάνει τίποτα – αλλά μόνο γι’ αυτό το λόγο θα έπρεπε να παραιτηθεί εγκαίρως, όπως έκανε ο Κατσιμήτρος.

ΣΑΘ

 

@ Πάνος

Μερικές αράδες ακόμα για το επίμαχο ζήτημα, τις οποίες η έλλειψη χρόνου δεν μου επέτρεψε να (σας) γράψω στην ώρα τους:

Γράφετε:

– «Για τον Κατσιμήτρο είναι λίγο διαφορετικά τα πράγματα, σε σχέση με τον Τσολάκογλου. Στις 20 Σεπτεμβρίου 1941 υπέβαλε την παραίτησή του από την κυβέρνηση, η οποία έγινε αμέσως αποδεκτή, ενώ ο Τ. συνέχισε μέχρι που τον απέλυσαν. Ίσως αυτό υποκρύπτει μια άλλη αίσθηση περί καθήκοντος, ….»

– «Ενώ ο Κατσιμήτρος παραιτήθηκε ήδη από τα μέσα Σεπτεμβρίου, ο Τσολάκογλου παρέμεινε ‘πρωθυπουργός’ ακόμα και μετά τον τρομερό χειμώνα του 1941, όταν η Αθήνα υπέφερε τα πάνδεινα από την πείνα.»

– «Ήταν τόσο απαραίτητος / αναντικατάστατος; Πάντως παρέμεινε στη θέση του μέχρι που τον έδιωξαν οι Γερμανοί. Είχε ήδη γράψει ο ίδιος με τις επιλογές του και την εξέλιξή τους μια μαύρη σελίδα στην προσωπική του Ιστορία, η οποία δεν τιμούσε τις προηγούμενες.»

– «Εντάξει, προφανώς ο Τσολάκογλου δεν ήταν ‘προδοτικό σκουπίδι’. Υπήρξε όμως αφελής και αφέθηκε να γλιστρήσει στην άβυσσο επειδή είχε τη ματαιοδοξία ‘να κυβερνήσει την Ελλάδα’ – και άρπαξε την ευκαιρία που ο διάβολος έφερε μπροστά του. Για τις συνέπειες αυτής της επιλογής είναι απολύτως υπεύθυνος.»

Διαφωνούμε ριζικά.

Δική μου ταπεινή άποψη, αγαπητέ, είναι ότι ο Τ ούτε «αφελής», ούτε «ματαιόδοξος», ούτε ιδιοτελής ήταν. Ούτε και μειωμένη αίσθηση εθνικού καθήκοντος είχε.

Αυτό που έκαμε ο Τ, (να βάλει, δηλαδή, [κατά πολλές έννοιες] το κεφάλι του «στον ντορβά» και να ακροβατήσει πάνω από μια σκοτεινή άβυσσο, προκειμένου να προσπαθήσει απεγνωσμένα να περισώσει ό,τι μπορούσε ακόμα να περισωθεί μέσα στα πλαίσια μια κατοχικής κυβέρνησης), χρειαζόταν πολύ περισσότερο τσαγανό και πολύ περισσότερη γενναιότητα από αυτήν που χρειάζεται είτε για να λουφάξεις σε μιαν άκρη, είτε για να παραιτηθείς από τη -δοτή εν προκειμένω- «εξουσία» σου, είτε για να βγεις αντάρτης στο βουνό, είτε ακόμα και για να αυτοκτονήσεις, (όπως έκαμαν ο Α. Κοριζής, η Π. Δέλτα, οι στρατιωτικοί Δ. Κομνηνός-Μηλιώτης και Β. Ξηρός και τόσοι άλλοι…)

Τον πρώτο τουλάχιστον καιρό, η ελληνική κοινή γνώμη, (που δεν αμφέβαλλε για την ανυστεροβουλία και την ειλικρίνεια του Τ), δέχτηκε την πρώτη κατοχική κυβέρνηση «μάλλον με κατανόηση και ανακούφιση», και επέδειξε -σε πολύ μεγάλο βαθμό- ανοχή απέναντί της. Κι αυτό διότι την είδε ως εθνική ανάγκη και ως «ολίγο φως και μακρινό σε μέγα σκότος κι έρμο».

Δες π.χ. Δ. Κούκουνας (όπου παρακάτω) και Α. Βελλιάδης, «Κατοχή – Γερμανική Πολιτική Διοίκηση στην Κατεχόμενη Ελλάδα», Ενάλιος 2008, σελ. 61.

Το αν και σε ποιον βαθμό τα κατάφερε ο Τ, είναι άλλου παππά ευαγγέλιο.

Ναι, δεν τα κατάφερε ο Τ στο μέγα ζήτημα του επισιτισμού. Και ήρθε η πείνα και ο θάνατος. Την παραίτηση που λέτε και ξαναλέτε, την είχε σκεφτεί όχι μία αλλά πάρα πολλές φορές. Τι άλλο, όμως, (εκτός από το να παραιτηθεί), μπορούσε να κάμει επί της ουσίας, δοτός πρωθυπουργός αυτός σε μια κατεχόμενη χώρα, χωρίς ουσιαστική εξουσία και μέσα;

Αν ισχυριστείτε ότι δεν προσπάθησε απεγνωσμένα, και το μεγάλο κακό τής πείνας αλλά και το άγος της μαύρης αγοράς να περιστείλει, αν επιμείνετε ότι δεν κατάφερε να μειώσει τα «έξοδα κατοχής» και ότι δεν αγωνίσθηκε να μειώσει τις υποχρεωτικές «προκαταβολές» προς τις αρχές κατοχής, θα αδικήσετε κατάφωρα την ιστορική αλήθεια. Και κάτι τέτοιο, είμαι απόλυτα βέβαιος ότι δεν το θέλετε.

Στις 18.8.1942, οι Θ. Σοφούλης, Γ. Καφαντάρης, Σ. Γονατάς, Δ. Μάξιμος, Γ. Παπανδρέου, Ι. Ράλλης και Θ. Πάγκαλος, (όλος ο «πολιτικός κόσμος» της υπόδουλης χώρας, δηλαδή), έστειλαν στον Τ μια αγωνιώδη έκκληση. Ουσιαστικά ήθελαν να δείξουν ότι συμπάσχουν μαζί του και τον στηρίζουν στην προσπάθειά του να σταματήσει (ή έστω περιστείλει) την εξοντωτική οικονομική αφαίμαξη που μας είχαν επιβάλλει οι κατακτητές. Αναγνωρίζουν, όλοι αυτοί, την επιτυχία τού Τ να μειωθούν σημαντικά τα «έξοδα κατοχής» και τον καλούν να παραιτηθεί αν οι δυνάμεις κατοχής δεν δεχτούν να διακοπούν ή έστω να περιοριστούν για κάποιο διάστημα και οι συνεχιζόμενες, (παρά την τραγικότητα της κατάστασης), «προκαταβολές».
Δες Δ. Κούκουνας, «Ιστορία τής Κατοχής» (τόμος Α΄), Α.Α. Λιβάνης, Αθήνα 2013, σελ. 500-501.

#Τον Νοέμβριο του 1942, ο Τ σκλήρυνε τη στάση του έναντι των Αρχών κατοχής. Με μακροσκελές τελεσίγραφο αξίωσε, μεταξύ άλλων, ελευθερία για ανασχηματισμό τής κυβέρνησης, μείωση των εξόδων κατοχής και τον τερματισμό των «αυθαιρεσιών» όλων των κατακτητών, περιλαμβανομένων και των Γερμανών – με αποτέλεσμα να παυθεί από τους εμβρόντητους κατακτητές «για λόγους υγείας», ώστε να μην αναδειχθεί σε «ήρωα ή νεομάρτυρα» #
Δες Χ. Φλάισερ, στον τελευταίο (ΙΣΤ) τόμο τής Ιστορίας τού Ελληνικού Έθνους τής Εκδοτικής Αθηνών, Αθήνα 2000, σελ. 45.

Δεν καιγόταν να παραιτηθεί ο Τ, αγαπητέ, διότι στον νου του προείχε το μείζον: Να μη γίνει η Ελλάδα ιταλικό προτεκτοράτο. Αυτός είναι και ο ουσιώδης λόγος που λιβανίζει μέχρις εμετικής ενίοτε υπερβολής τούς Γερμανούς.

Ο για τους συμπατριώτες του Έλληνες καραμπινάτος και κατάπτυστος προδότης Τσολάκογλου, διαθέτει ένα σπουδαίο εύσημο που του το έχει ‘χαρίσει’ ο ίδιος ο Τσιάνο στο ημερολόγιό του (29 Απριλίου 1941, ημέρα ορκωμοσίας της κυβέρνησης Τ )

«Αυτή η ιστορία του Τσολάκογλου δεν μου αρέσει καθόλου. Ο Ανφούζο πληροφορεί ότι πρόκειται περί σχηματισμού κυβερνήσεως συμφώνως προς όλους τους τύπους. Μολονότι υφίσταται η εδαφική κατοχή εκ μέρους των στρατών του Άξονος, είναι φανερό ότι ο στρατηγός αυτός επιδιώκει να σώσει την εθνική ενότητα της Ελλάδος. Μου φαίνεται ότι το λιγότερο που είναι δυνατόν να γίνει εκ μέρους μας είναι να απαιτήσουμε από τους Γερμανούς να επιτρέψουν να εγκαθιδρύσουμε και εμείς πολιτική κυβέρ5νηση στα εδάφη τα οποία διεκδικούμε. Ειδεμή, φοβάμαι ότι στο τέλος του λογαριασμού το κέρδος που επιφυλάσσεται για εμάς θα είναι πάλι μέτριο».
Δες Δ. Κούκουνας, έ.α., σελ. 409.

Τέλος, πόσοι Έλληνες ξέρουν ότι ο οδηγός τού υπηρεσιακού αυτοκινήτου τού Τ, ο Α. Ζουμπρής, ανήκε στην αντιστασιακή οργάνωση «Όμηρος», και ότι το αυτοκίνητο αυτό χρησιμοποιήθηκε σε σημαντικές αποστολές, όπως η απόπειρα φυγάδευσης του Ε. Τσέλλου για τη Μ. Ανατολή;

Ή ότι ο διερμηνέας τού Τ, (στις επαφές τού τελευταίου με τους Γερμανούς), ο Χ. Χωρέμης, ήταν σύνδεσμος με άλλη αντιστασιακή οργάνωση;
Δες επίσης Δ. Κούκουνας, έ.α. σελ. 509.

Αυτά προς το παρόν.

(δικό μου) 

Αγαπητέ ΣΑΘ,

αυτά που έγραψα αντιστοιχούν (ως συμπεράσματα) σε όσα έχω διαβάσει / ακούσει για την πρωθυπουργία Τσολάκογλου. Σε καμιά περίπτωση η γνώση (η δική μου) για την πτυχή αυτή της κατοχικής Ιστορίας δεν είναι πλήρης, ίσως ούτε καν επαρκής.

Τούτου δοθέντος, διαβάζω προσεχτικά αυτά που σημειώνετε στα σχόλια του παρόντος και… επιφυλάσσομαι.

—

Τα περί «Ιταλικού προτεκτοράτου» δεν στέκουν για κάποιον που (υποτίθεται) ήταν βέβαιος για την τελική νίκη των Άγγλων κατά των Γερμανών. Εξάλλου η νόμιμη (αναγνωρισμένη από τους Συμμάχους) κυβέρνηση της χώρας δεν ήταν στην Αθήνα ή στα βουνά, αλλά στο Κάιρο.

ΥΓ. Για τη λίστα των πολιτικών ηγετών που «στήριξαν» τον Τσολάκογλου θα μπορούσαμε να πούμε πολλά…

*

Επιλογικό σχόλιο (6.8.2016)

Νομίζω ότι μεγαλύτερη σημασία από την ανάλυση της περίπτωσης Τσολάκογλου έχει η αποτίμηση των ενεργειών (των πράξεων) των κορυφαίων προσώπων της εξουσίας στην Ελλάδα, τις μέρες της επικράτησης των Γερμανών: Βασιλιάς Γεώργιος, κυβερνητικά στελέχη, Παπάγος. Όλοι αυτοί, προσπαθώντας να «οικονομήσουν» μια άκρως επικίνδυνη κατάσταση δεν έπραξαν απολύτως τίποτα σε σχέση με τις ευθύνες που οι ίδιοι είχαν απέναντι στη χώρα και τον ελληνικό λαό. Αντιθέτως, ο βασιλιάς και η κυβέρνησή του αποχώρησαν (για Κρήτη και στη συνέχεια για Αφρική) ενώ ο Παπάγος πήγε ήσυχα ήσυχα στο σπίτι του, αφήνοντας τον Τσολάκογλου να βγάλει τα κάστανα απ’ τη φωτιά. Φυσικά ο βασιλιάς, ο Παπάγος κλπ λειτουργούσαν σε συνεννόηση με τους Άγγλους, τους οποίους προσπάθησαν να βοηθήσουν, στην προσπάθειά τους να αποχωρήσουν από την ηπειρωτική Ελλάδα, ως όφειλαν ως σύμμαχοι. Εκ των υστέρων προκύπτει το συμπέρασμα ότι αν «περνούσε» η άποψή τους για «άμυνα ολίγων ημερών ακόμη» (προκειμένου να βοηθηθεί η αποχώρηση των Βρετανών) οι συνέπειες για τον Ελληνικό Στρατό θα ήταν καταστροφικές. Λογικά είναι αδύνατον να μην κατέληξε στο ίδιο συμπέρασμα ο Παπάγος (τουλάχιστον αυτός) στον άμεσο χρόνο.