(Ο Ιωαννίδης τρίτος από δεξιά στην πρώτη σειρά, δίπλα στο Γιάννη Ζεύγο)
ΙΩΛΝΝΙΔΗΣ: Υπάρχει και μιά άλλη επιβεβαίωση τοϋ ότι έτσι βλέπαμε καί θέταμε τό ζήτημα.
Από τά μέσα τοϋ 1943 έγώ είπα στον Θόδωρο, στόν Εκτορα, νά κάνει ενα σχέδιο κατάληψης των Αθηνών μέ βάση τίς δυνάμεις πού υπάρχουν καί πού μπορούμε έμείς νά έχουμε καί τίς δυνάμεις πού Εχουν αυτοί καί που μπορούνε νά φέρουνε. Τό σχέδιο αυτό έγινε. Τό σχέδιο αυτό τό κράτησα έγώ όλον τόν καιρό.
Τό είχα κρυμμένο κάπου. Αυτό τό σχέδιο δέν τό πήρε υπόψη του του ό Σιάντος. Τό διάβασε φυσικά. Τό διάβασε καί δέν είπε ότι δέν είναι καλό καί επιστημονικά καμωμένο. Τό εϊχαν κάνει οί στρατιωτικοί πού αυτοί τά κανόνιζαν αυτά. Ήταν ένα σχέδιο πολύ καλό, πού αν έμεϊς τό χρησιμοποιούσαμε κατά τό Δεκέμβρη θά εΐχαμε όχι βέβαια ριζικές αλλαγές, αλλά καλύτερη κατάσταση. Δέ θά παθαίναμε αυτό τό πράγμα. Δέ θά βγαίναμε έτσι από την Αθήνα, δέ θά παθαίναμε αυτό νά βγούμε έτσι καί μάλιστα νά ΰποχρεωθοΰμε νά παραδώσουμε τά όπλα. Κατάλαβες;
Εμείς την Αθήνα θά τήν εΐχαμε πιασμένη, θά την εΐχαμε πάρει προτοϋ αυτοί προλάβουν νά πιάσουνε τίς θέσεις καί τά αϋτά τους. Αυτοί συγκέντρωσαν δυνάμεις από παντοΰ καί τίς φέράνε στην Αθήνα. Καί άπό τη Θεσσαλονίκη φέραν. Κατάλαβες;
Έμείς τους είπαμε νά τους χτυπήσουν, αυτοί όμως δέν τους χτύπησαν τους εγγλέζους καί τους άφησαν νά έρθουν στην Αθήνα. Τώρα αυτά είναι άλλη υπόθεση..
ΣΕΛ. 267
ΠΑΠΑΠΑΝΑΓΙΩΤΟΥ: Σχετικά μέ τό σχέδιο ενέργειας γιά τήν κατάληψη της Αθήνας υπάρχει κάτι πού δέ θυμάμαι άν σοϋ τό ανέφερα. Ό Μακρίδης, στην έκθεση του, γράφει γιά τήν επεξεργασία αυτού τοϋ σχεδίου τόν Αύγουστο τοΰ 1943 καί γιά τή δεύτερη επεξεργασία του κατά τό Νοέμβρη τοΰ ίδιου χρόνου. Αυτό έγινε γιατί ό Μπαρτζιώτας (Φάνης) εΐχε ορισμένες διαφωνίες. Αυτές συζητήθηκαν μεταξύ Μακρίδη — Μπαρτζιώτα καί διατυπώθηκε τό τελικά σχέδιο μέ ορισμένες αλλαγές ασήμαντες. Αυτά λέει ό Μακρίδης…
ΙΩΑΝΝΙΔΗΣ: Δέν ξέρω. Έγώ πήρα τό τελικό κείμενο τοϋ σχεδίου υπογραμμένο.
ΠΑΠΑΠΑΝΑΓΙΩΤΟΥ: Ό Μπαρτζιώτας, στη βιογραφική εκθεσή του, απαντώντας σ’ αϋτά πού λέει ό Μακρίδης γι’ αυτό τό ζήτημα, γράφει ότι αυτά πού λέει ό Μακρίδης δέν ανταποκρίνονται στην πραγματικότητα. Γιατί, λέει ό Μπαρτζιώτας, όταν ήρθε ό Μακρίδης καί κάναμε συζήτηση πάνω στίς παρατηρήσεις πού είχα έγώ γιά τό σχέδιο καί μέ τίς οποίες αυτός δέ συμφωνούσε, τόν εθετα τό ερώτημα: «Τί θά γίνει στην περίπτωση πού θά επέμβουν οί άγγλοι όταν έμεΐς τραβήξουμε γιά τήν εκπλήρωση αϋτοϋ τοΰ σχεδίου;» Στό ερώτημα αυτό ό Μακρίδης απάντησε: «Αν επέμβουν οί άγγλοι είμαστε χαμένοι. Δέν μπορούμε νά τά βγάλουμε πέρα μέ τους άγγλους». Αυτά γράφει ό Μπαρτζιώτας.
ΙΩΑΝΝΙΔΗΣ; Δέν ξέρω αν ειπώθηκε τέτοιο πράγμα. Ό Μακρίδης τί λέει γι’ αυτό τo ζήτημα;
ΠΑΠΑΠΑΝΑΓΙΩΤΟΥ: Ό Μακρίδης δέ λέει τέτοιο πράγμα. Λένε ότι συζήτησαν καί επέφεραν μικροαλλαγές χωρίς καμία σημασία. Ομως αυτό τό σχέδιο δεν εφαρμόσθηκε αργότερα κατά τό Δεκέμβρη.
Αυτό τώρα πού θέτει ό Μπαρτζιώτας δέν ξέρει κανείς κατά πόσο ανταποκρίνεται ή όχι στην πραγματικότητα. Πρέπει ξανά νά ρωτηθεί καί ό Μακρίδης αν είπε ναι ή οχι τέτοιο πράγμα…
ΙΩΑΝΝΙΔΗΣ: Δέν μπορεί νά είπε τέτοιο πράγμα.
ΠΑΠΑΠΑΝΑΓΙΩΤΟΥ: Δυστυχώς δέν υπάρχει τά ίδιο τό σχέδιο γιά νά δει κανείς…
ΙΩΑΝΝΙΔΗΣ; ΠΩΣ δέν υπάρχει. Τό σχέδιο υπάρχει έδώ…
ΠΑΠΑΠΑΝΑΓΙΩΤΟΥ: Υπάρχει έδώ στό Αρχείο;
ΙΩΑΝΝΙΔΗΣ: Βέβαια. Υπάρχει έδώ στό Αρχείο. Αυτό τό ξέρω καλά. Δέν ήταν μόνο αυτό. Ήταν καί πώς θά έχεις τό λαό μαζί σου. Καί μένα μέ ενδιέφερε κι αυτό. Τόπα καί στην 11η Ολομέλεια. Έμεΐς στηριζόμασταν στον ΕΛΑΣ πού τόν οργανώναμε καί τόν εξοπλίζαμε καί στίς δυνάμεις τοϋ λαοΰ, ό όποιος θά μας βοηθοΰσε οπωσδήποτε. Γιατί εκείνοι πού θά ρίχνονταν στή πάλη μαζικά ήταν ό λαός, αυτοί πού επηρεάζαμε έμεΐς. Καί αυτοί μπορεί νά μήν ήταν περισσότεροι από αυτούς πού δέν εΐχαν κερδηθεί εντελώς μέ τή λαοκρατία καί τό αυτά, αλλά ήταν πολύ μεγάλη μάζα. Πολύ μεγάλη μάζα καί άνθρωποι διατεθειμένοι νά βάλουν τό κεφάλι στον τουρβά. Αυτό τό ξέραμε. Κι αυτό αποδείχτηκε άπό τίς πρώτες μέρες μέ τίς διαδηλώσεις πού γινόταν άμέσως μέ τήν απελευθέρωση.
Τό τί γινόταν τότε, αυτό ήταν πολύ μεγάλο πράγμα. Εβλεπες τήν κοσμοθάλασσα εκεί πέρα νά φωνάζει, νά κάνει, νά δείχνει. Καί κάθε μέρα στά γραφεία τής Κεντρικής Επιτροπής νά φωνάζουν ζήτω, νά μάς βγάζουν στά μπαλκόνια ξέρω γώ, νά γίνεται σαματάς κυριολεκτικά. Ολοι πιά ήταν επί ποδός. Ετσι. Ολη τή μέρα συγκεντρώσεις… Δέν μποροΰμε τώρα… Έμεϊς κυρίως στά λαό έπρεπε νά βασιστοΰμε καί στό ένοπλο τμήμα τοϋ λαοΰ πού ήταν ό ΕΛΑΣ. Εϊχαμε καί τήν ΟΠΛΑ καί εΐχαμε καί άλλους.
Εμείς εΐχαμε τήν ΟΠΛΑ καί ξέραμε όλους τους συνεργάτες τών γερμανών. Έμεΐς εΐχαμε επισημάνει μαζί μέ τόν Στέργιο τόν Άναστασιάδη, έγώ ήμουν στην Αθήνα, δέν είχα ακόμη αρρωστήσει, εϊχαμε επισημάνει τά πρόσωπα έκεϊνα πού μέ τήν πρώτη ρήξη θά έπρεπε νά πιάσουμε καί νά εξουδετερώσουμε. Ωστε αυτοί, οί εγγλέζοι καί οί άλλοι, νά μήν έχουν άνθρωπο πού νά τους εξυπηρετήσει.
Αυτή ή σκέψη μου ήταν σκέψη πού τήν κάναμε μαζί μέ τόν Γληνό προτοΰ ακόμη βγοΰμε στό βουνό. Ό Γληνός εΐχε αυτή τή σκέψη επειδή εΐχε καί πείρα άπά τά αλλά πραξικοπήματα πού γινόντουσαν άπό παλιά στην Αθήνα. Καί μούλεγε: Γιάννη, θά πιάσουμε πέντε εξι χιλιάδες ανθρώπους στην Αθήνα καί στόν Πειραιά καί μιά αντίστοιχη αναλογία στη Θεσσαλονίκη καί σέ μερικές άλλες μεγάλες πόλεις. Θά τους πιάσουμε ξαφνικά μέ μιά εφοδο, έφόσον θά ξέρουμε πού κάθεται καθένας άπό αυτούς, θά τους πιάσουμε, θά τους εξουδετερώσουμε καί έπειτα αυτοί θά μείνουν ξεκρέμαστοι. Γιατί δέ θάχουν μέ ποιους νά τους αντικαταστήσουν. Κι αυτοί ποΰ θά μείνουν, γιατί μέ πέντε έξι χιλιάδες δέν τους πιάνεις όλους, θά χώσουν τό κεφάλι τους στό καβούκι καί δέ θά κινηθούν. Καί ετσι ήταν δηλαδή.
Σημειώσεις για τον Εμφύλιο 